QIZIL KITOB VA UNING AHAMYATI

QIZIL KITOB VA UNING AHAMYATI

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

5396.5625 KB

Ko'chirib olish

MAVZU;QIZIL KITOB VA UNING
AHAMYATI

RE J A
•
QIZIL KITOB VA UNING O’RNI
•
O’ZBEKISTON QO’RIQXONALARINING QISQACHA TARIXI
•
O’ZBEKISTON ‘QIZIL KITOB’ NING ZARURLIGI

SURX ON DAV LAT QO’RIQX ON ASIDA N OYOB HAY VONLA R

QIZIL YOKI TOG’ BO’RI

QIZI L KITOBGA KIRITILGAN O’SIMLIK VA
HAY VON TURLARI 4 TURGA BO’LIN ADI
Qizil kitob Yuqolib
borayotgan tur
Kamyob turlarQisqarib
borayotgan
turlar Yuqolan yoki
yuqolishg arafasida
turgan tur

QIZIL KITOBGA KIRGAN Y URG’A TUVALOG’I

MAN UOA

•
Yer yuzida hayvon zotlari va o’simlik turlarining yo’qolib ketishining ik k i sababi bor
bo’lib, birinchi sababi ― bu tabiiy sharoitning o’zgarishi natijasida bo’lsa (tabiiy sabab), ikkinchi
sababi esa ― (antropogen) inson harakatlari natijasidir.
•
Tirik tabiatdagi o’simlik va hayvon turlari sonining qisqarishi muammosi. Yer yuzidagi hayotni
ta’minlashda o;simliklar dunyosi, ayniqsa, o’rmonlarning ahamiyati beqiyosdir. Hozirgi vaqtda yer
yuzi quruqligining 25 % ni o’rmonlar tashkil etadi. Ular shimoliy yarim sharda va tropik
mintaqalarda tarqalgan. Biroq hozirgi kunda o’rmonlarning holatini yaxshi deb bo’lmaydi. Chunki,
har yili 3 mlrd m 3
hajmda o’rmonlar qirqilmoqda. F АО ma’lumotlariga ko’ra bu ko’rsatkich yaqin
yillar ichida 1,5 martaga ortishi mumkin.
•
Insoniyatni, ayniqsa, tropik va subtropik o’rmonlar muammosi tashvishga solmoqda. U yerlarda
yiliga dunyo miqyosidagi qirqilishi kerak bo’lgan o’rmonlarning yarmidan ko’pi kesib
tashlanmoqda. 160 mln gektar tropik o’rmonlar vayron bo’lgan, atigi yiliga 11 mln gektar maydon
tiklanmoqda. Floraning kamayib ketishi “Qizil Kitob” yaratilishiga sabab bo’ldi

•
Yer yuzida yildan - yil tabiat burchaklariga inson qo’li yetmagan yerlar kamayib bormoqda, ya'ni tabiatdagi
cho’l, tog’ va o’rmonlarning asl qiyofasini ko’rishga imkoniyat qolmayapti. Tabiatning asl muhitini va unda
yashayotgan barcha jonzotlarni saqlab qolish uchun davlat tomonidan Qo’riqxonalar tashkil qilingan.
•
Qo’riqxona nima? Qo’riqxona ― bu ak v at oriy a yoki t errit oriy a, xo’jalik dan but unlay ajrat iigan y er
may doni bo’lib hisoblanadi. Qo’riqxonalar - t abiat ning ilmiy laborat oriy alari bo’lib, u erda t abiat
riv ojlanish qonuniy at larining murakkab t ek shirishlari v a k uzat ishlari o’t k aziladi.
•
Qo’riqxonalarda ayrim hayvon zotlari va o’simlik turlari o’rganiladi, hamda bu yerda insonning har qanday
ta'siri umuman ta'qiqlanadi.
•
O'zbekistonda birinchi Qo’riqxona - 1929 yilda Turkistonning g’arb qismida tashkil qilingan. Hozirgi kunda
uning yer maydoni 26840 gektar. U hozirda Zomin nomini olgan. Archazorlar, noyob o’simliklar va u yerda
yashovchi hayvonlar: tog’ echkisi, tog’ qo’yi, oq tirnoqli ayiq, qushlar, suvdagi baliqlar muhofaza qilinadi.
•
Ik k inchi Qo’riqxona - 1947 yilda Toshkent oblastining Ohangaron va Parkent tumanlari atrofida tashkil
qilingan bo’lib, maydoni 451,6 k m 2
va hozirda Chot qol nomi bilan ataladi. O’simlik dunyosida 1100 dan
ortiq daraxt va butalar turi bor. Qoyalarda 2 tur archa o’sadi, daryolar bo’ylari qarag’ayzorlar bilan
qoplangan, qo’riqxona hayvonlarga boy. Bu yerda Sibir tog’ echkisi, to’g’iz, Turkiston silovsini, oq tirnoqli ayiq,
tulki, Menzbir sug’uri, jayra, relikt yumronqoziq, irbis va turli qushlar qo’riqlanadi. Ugom-Chotqol tabiiy milliy
bog’ 1990-yilda tashkil etilgan, maydoni 5760 km 2

ZARAFSHON QO’RIQX ONASIDAGI BUX ORO X ONGULI

HISOR DAVLAT QO’RIQX ON ASI

OQ BOSH QUMAY

KIY IK

CHUL BO’KTARGISI(STEPN OY LUN )

QOR QOPLON I

ETIBORI N GIZ UCHUN RAHMAT
Tayyorladi. 102-guruh talabasi
Qarshiyeva.Munavvar

MAVZU;QIZIL KITOB VA UNING AHAMYATI

RE J A • QIZIL KITOB VA UNING O’RNI • O’ZBEKISTON QO’RIQXONALARINING QISQACHA TARIXI • O’ZBEKISTON ‘QIZIL KITOB’ NING ZARURLIGI

O'xshashlar

qizil kitob

Qizil kitob Baliqlar

Qizil kitob va uning atrof muhitni muhofaza qilishdagi ahamiyati

Qizil dengiz

Qizil va qora romani