Quyi Amudaryo iqtisodiy rayoni

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4569.55859375 KB

Ko'chirib olish

Iqtisodiy geografik o‘rni
•
Quyi Amudaryo iqtisodiy rayoni
O‘zbekistonning shimoli g‘arbida joylashgan. Bu
rayon Qoraqalpog‘iston Respublikasi va Xorazm
viloyatidan iborat.

Aholisi
•
Quyi Amudaryo iqtisodiy rayonining obikor yerlari qadimdan aholi
zich yashab kelgan vohalardandir. Xorazm vohasida qadim
zamonlardan buyon dehqonchilik bilan shug‘ullanib kelingan.Aholi
rayon hududida notekis joylashgan. Tabiiy tafovutlar aholining
joylashuviga ta’sir etgan. Aholi Orol dengiziga tomon kamayib boradi.

•
Nukus, Chimboy, Urganch, Mo‘ynoq, Taxiatosh, Xo‘jayli shaharlarining
o‘sishi hamda qishloqlarda kichik biznes va tadbirkorlikning rivojlanishi
hisobiga shaharchalarning vujudga kelishi natijasida shahar aholisi tobora
ko‘payib bormoqda.

Xo‘jaligi
•
Iqtisodiy rayon xo‘jaligining asosini qishloq xo‘jaligi tashkil etadi.
O‘zbekistondagi qishloq xo‘jaligiga yaroqli yerlarning 6 foizi shu rayon
hissasiga to‘g‘ri keladi. Qishloq xo‘jaligida foydalaniladigan yerlarning
deyarli 90 foizi yaylovlardan iborat. Sho‘rxok yerlar, qumlar, ko‘llar,
botqoqliklar ham katta maydonlarni tashkil etadi.

•
Aholi paxtadan tashqari pillachilik, qorako‘lchilik, mevachilik,
uzumchilik, polizchilik, sholi yetishtirish bilan ham shug‘ullanadi.
Iqtisodiy rayon mamlakatda yetishtirilayotgan sholining yarmidan
ko‘pini beradi.
•
Amudaryo etaklarida dehqonchilik negizida chorvachilik ham
rivojlangan. Qadimgi va serdaromad tarmoqlardan biri pillachilik
paxtachilik bilan bog‘liq holda obikor dehqonchilik xo‘jaliklarida olib
boriladi. Cho‘l yaylovlarida yil bo‘yi qorako‘l qo‘ylari boqiladi.
To‘qaylarda yilqi boqiladi.

Sanoati
•
Iqtisodiy rayon sanoati oziq-ovqat va yengil sanoat tarmoqlaridan iborat.
Yengil sanoatda paxta tozalash zavodlarining salmog‘i katta.
•
Energiya tanqisligini bartaraf qilish, rivojlanayotgan sanoat va qishloq
xo‘jaligini energiya bilan ta’minlash uchun Taxiatosh IES va tarkibida
GES bo‘lgan Tuyamo‘yin gidrouzeli barpo etildi. Quyi Amudaryo
iqtisodiy rayoni mamlakat energetika tizimidan energiya oladi.

•
Mustaqillik yillarida bu zaminda amalga oshirilgan ulkan iqtisodiy-ijtimoiy
o‘zgarishlar, qurilish va obodonchilik ishlarini sanab adog‘iga yetib
bo‘lmaydi. O‘rta Osiyoda yagona bo‘lgan, sahro bag‘ridagi mo‘jiza deb
nom olgan Qo‘ng‘irot soda zavodi, Xo‘jayli shisha zavodi, «Markaziy
Osiyo bezak toshlari» qo‘shma korxonasi, Qo‘ng‘irotdagi karbid,
Nukusdagi marmar va kabel zavodlari, O‘rga gaz koni, «Elteks» va
«Kateks» majmualari kabi zamonaviy ishlab chiqarish obyektlari, 345
kilometrlik Navoiy - Nukus temiryo‘li, Nukus bilan Xo‘jaylini bog‘laydigan
ulkan ko‘prik, Qo‘ng‘irot avtomobil yo‘li, o‘nlab umumta’lim maktablari,
litsey va kollejlar, bolalar sporti, bolalar musiqa va san’at maktablari singari
ko‘plab inshootlar - bularning barchasi istiqlol mevasidir.

•
Milliy avtomagistral qurilishida ro‘y bergan ulkan voqealardan biri - bu shu
yo‘lning Nukus shahriga kiraverishida yangi ko‘prik va chorraha yo‘lning
qurilishidir.
•
Ustyurt gaz-kimyo majmuaga gazni taqsimlaydigan, etilen, polietilen,
polipropilen ishlab chiqaradigan va energiya manbalari bilan ta’minlaydigan
jami beshta zavod, shuningdek, zamonaviy infratuzilma obyektlari barpo
etilgan.

•
Iqtisodiy rayon ichki hamda tashqi aloqada transportning deyarli
barcha turlaridan foydalanadi. Temiryo‘l va avtomobil
transportining yuksalishi tufayli suv transporti ahamiyatini yo‘qotib
bormoqda. Iqtisodiy rayonning mamlakatimizning boshqa hududlari
va xorijiy davlatlar bilan aloqalari yaxshi yo‘lga qo‘yilgan.

Quyi Amudaryo iqtisodiy rayoni

Iqtisodiy geografik o‘rni • Quyi Amudaryo iqtisodiy rayoni O‘zbekistonning shimoli g‘arbida joylashgan. Bu rayon Qoraqalpog‘iston Respublikasi va Xorazm viloyatidan iborat.

Aholisi • Quyi Amudaryo iqtisodiy rayonining obikor yerlari qadimdan aholi zich yashab kelgan vohalardandir. Xorazm vohasida qadim zamonlardan buyon dehqonchilik bilan shug‘ullanib kelingan.Aholi rayon hududida notekis joylashgan. Tabiiy tafovutlar aholining joylashuviga ta’sir etgan. Aholi Orol dengiziga tomon kamayib boradi.

• Nukus, Chimboy, Urganch, Mo‘ynoq, Taxiatosh, Xo‘jayli shaharlarining o‘sishi hamda qishloqlarda kichik biznes va tadbirkorlikning rivojlanishi hisobiga shaharchalarning vujudga kelishi natijasida shahar aholisi tobora ko‘payib bormoqda.

O'xshashlar

QUYI AMUDARYO IQTISODIY TAYONI

QUYI AMUDARYO TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI

Toshkent iqtisodiy rayoni

Farg‘ona iqtisodiy rayoni

Zarafshon iqtisodiy rayoni