Sharof Rashidov nomidagi Samarqand Davlat universitetining Filologiya va tillarni o’qitish yo’nalishi 3-bosqich 367- A guruh talabasi Olimova E’zozaxonning Sharq tillari va eski o’zbek yozuvi fanidan bajargan mustaqil ishi

SHARQ TILLARI VA ESKI O’ZBEK YOZUVI HARAKAT YOKI HOLAT NOMINI BILDIRUVCHI OTLAR   Fors tilida fe’llarning hozirgi zamon negiziga ش - eš qo‘shimchasini qo‘shish orqali harakat yoki holat nomini bildiruvchi otlar yasaladi. Masalan: harakat nomi = ش eš qo‘shimchas i + fe’lning hozirgi zamon negizi شناد = ش + ناد شدرگ = ش + درگ

Yuqoridagi misollardan ko‘rinadiki , harakat nomining yasalishi fors va o‘zbek tillarida deyarli bir xil . Qo‘shimchalarga e ’ tibor beradigan bo‘lsak , fe ’ l negizlariga fors tilida - eš , o‘zbek tilida esa - sh yoki - ish qo‘shimchalari qo‘shiladi . Masalan: o‘qi + ish , ko‘rsat + ish kabi. intilish ششوک شوک ندیشوک so‘rash شسرپ سرپ ندیسرپ

Agar hozirgi zamon fe ’ l negiz cho ‘ ziq unli bilan tugagan bo ‘ lsa , ش - e š qo ‘ shimchasi oldidan bir ی y ā orttirilib yoziladi . Tarjim asi harakat nomi fe’lning hozirgi zamon negizi fe’lning noaniq shakli ‘ sinash ’ شیامزآ امزآ ندومزآ ‘ buyurish ’ , ‘ farmoyis h ’ شیامرف امرف ندومرف ‘ ko‘rsatis h, namoyish ’ شیامن امن ندومن

Quyida zamonaviy fors alifbosining 32 ta harfi keltirilgan. Skript kursiv bo lgani uchun ʻ harfning ko rinishi uning pozitsiyasiga qarab ʻ o zgaradi: so zning ajratilgan, boshlang ich ʻ ʻ ʻ (chapda birlashtirilgan), medial (har ikki tomondan birlashtirilgan) va yakuniy (o ngda ʻ birlashtirilgan) [4] . Harflarning nomlari asosan forscha talaffuzdan tashqari arab tilida qo llaniladigan nomlardir. ʻ Yagona noaniq ism — he, u ikkala  ح va  ه   harflari uchun ishlatiladi. Aniqlik uchun ular ko pincha ʻ ä-ye jimi (so zma-so z jim e jim,  ḥ ʻ ʻ ḥ ج   harfining nomi) va hâ-ye do-češm (so zma-so z "ikki ʻ ʻ ko zli he ", matnda o rta harf shaklidan ʻ ʻ keyin  ـهـ ) deb ataladi.