SUYAKLAR TUZILISHI
![Mav zu:
SUYAKLAR
TUZILISHI](/data/documents/299ab3b9-a15a-43bc-9fdf-35ec63391732/page_1.png)
![RE JA
•
1.Naysimon va g’ovak suyaklar.
•
2. G’alvirsimon suyaklar.
•
3. Qo’l va oyoq suyaklari.](/data/documents/299ab3b9-a15a-43bc-9fdf-35ec63391732/page_2.png)
![•
Odam organizmi doimo
tashqi muxit bilan
chambarchas bog’liq.
Bu boglanishda tayanch
harakatlanish sistemasi
muxim rol o’ynaydi.
Suyak sistemasi odam
skeletini tashkil qilib
uning funksiyalari ko’p
qirrali. Gavdada u
tayanch va ximoya
vazifasini bajaradi.](/data/documents/299ab3b9-a15a-43bc-9fdf-35ec63391732/page_3.png)
![•
Odam skeleti 206
ta suyakdan
tashkil topgan
bo’lib, ularni 85
tasi juft, 36 tasi
toq suyaklardan
iborat. Suyaklar 4
xil shaklda
bo’ladi.](/data/documents/299ab3b9-a15a-43bc-9fdf-35ec63391732/page_4.png)
![•
1. Naysimon
suyaklar - ikki xil
bo’ladi: uzun
naysimon suyaklar
(yelka, bilak, son,
boldir suyaklari)
kalta naysimon
suyaklar (qo’l va
oyoqning kaft va
barmoq suyaklari).](/data/documents/299ab3b9-a15a-43bc-9fdf-35ec63391732/page_5.png)
![•
G’ovak suyaklar 2
xil bo’ladi; uzun
G’ovaksimon
(qovurg’a to’sh,
o’mrov) kalta
G’ovak (umurtqa,
qo’l va oyoqning
kaft, kaft-ust
bilakuzuk)
suyaklar.](/data/documents/299ab3b9-a15a-43bc-9fdf-35ec63391732/page_6.png)
![•
Yassi - bosh suyakdagi tepa, ensa, yuz, kurak va chanoq
suyaklari.
•
G’alvirsimon suyaklar - yuqoridagi jag’, peshona bosh
suyagining pastki asos qismdagi ponasimon va
g’alvirsimon suyaklar kiradi.
•
Odam tanasidagi suyaklar joylashishiga qarab: Bosh,
gavda, qo’l va oyoq suyaklariga bo’linadi. Bosh suyagi 23
ta suyaklarning birikishidan tashkil topgan bo’lib, ikki
qismga bo’linadi: miya qutisi suyaklari va yuz suyaklari.
Miya qutisi suyaklariga: peshona - 1, tepa - 2, chakka -
2, ensa - 1, asosiy - 1, g’alvirsimon - 1 ta suyaklari kiradi.](/data/documents/299ab3b9-a15a-43bc-9fdf-35ec63391732/page_7.png)
![•
Yuz suyaklariga:
yuqori jag’- 2,
yonoq - 2, burun
- 2, ko’zyosh - 2,
pastki burun
chanog’i - 2,
janglay - 2,
pastki jag’-1,
dimog’- 1, til osti
- 1 ta suyaklar
kiradi.](/data/documents/299ab3b9-a15a-43bc-9fdf-35ec63391732/page_8.png)
![•
Pastki jag’ va chakka
suyaklari bir-biri bilan
bo’g’im hosil qilib
birikadi. Yosh bolalarda
bosh suyagi 23 ta
aloxida suyaklardan
tashkil topgan bo’lib, ular
bir-biri bilan choklar
yordamida birikadi.
•
Gavda skeleti:
Odamning gavda skeleti
ikki qismdan iborat:
umurtqa pog’onasi va
ko’krak qafasi.](/data/documents/299ab3b9-a15a-43bc-9fdf-35ec63391732/page_9.png)
![•
Umurtqa pog’onasi 33-34
umurtqaning birikishidan
hosil bo’lib, uzunligi
odamning bo’yiga qarab
70-90 sm gacha bo’ladi.
Umurtqa pog’onasi odam
skeletining markaziy qismi
bo’lib unga barcha
suyaklar tutashib turadi va
u tananing tayanchi bo’lib
xizmat qiladi.
•
Umurtqa pog’onasi 5 ta
qismdan iborat: bo’yin-7,
ko’krak-12, bel-5,
dumg’aza-5 va dum-4-5 ta
umurtqadan iborat.](/data/documents/299ab3b9-a15a-43bc-9fdf-35ec63391732/page_10.png)
![Qo’l suyaklari.
•
Suyaklar ikki qismdan:
Yelka kamari suyaklari
va qo’lning erkin
suyaklariga bo’linadi.
Yelka kamari
suyaklariga kurak va
o’mrov suyaklari kiradi.
•
Qo’lning erkin
suyaklariga yelka, bilak,
tirsak, kaft ust, kaft va
panja suyaklari kiradi.](/data/documents/299ab3b9-a15a-43bc-9fdf-35ec63391732/page_11.png)
![Oyoq suyaklari.
•
Oyoq suyaklari ikki
guruxga: chanoq va
oyoqning erkin
suyaklariga
bo’linadi. Oyoqning
erkin suyaklariga
son, boldir va oyoq
panjasining
suyaklari kiradi.](/data/documents/299ab3b9-a15a-43bc-9fdf-35ec63391732/page_12.png)
Mav zu: SUYAKLAR TUZILISHI
RE JA • 1.Naysimon va g’ovak suyaklar. • 2. G’alvirsimon suyaklar. • 3. Qo’l va oyoq suyaklari.
• Odam organizmi doimo tashqi muxit bilan chambarchas bog’liq. Bu boglanishda tayanch harakatlanish sistemasi muxim rol o’ynaydi. Suyak sistemasi odam skeletini tashkil qilib uning funksiyalari ko’p qirrali. Gavdada u tayanch va ximoya vazifasini bajaradi.
• Odam skeleti 206 ta suyakdan tashkil topgan bo’lib, ularni 85 tasi juft, 36 tasi toq suyaklardan iborat. Suyaklar 4 xil shaklda bo’ladi.
• 1. Naysimon suyaklar - ikki xil bo’ladi: uzun naysimon suyaklar (yelka, bilak, son, boldir suyaklari) kalta naysimon suyaklar (qo’l va oyoqning kaft va barmoq suyaklari).