logo

Xitoy milliy muzeyi

Yuklangan vaqt:

09.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

9305.6474609375 KB
MAVZU:X ITOY  MILLI Y  
MUZEY I. Tay v anning Tay pey  shahrida joy lashgan Mil liy  saroy  muzey i 700 000 ga y aqin 
xi t oy  art efak t  v a sanʼat  asarlaridan iborat  doimi y  k ollek si y aga ega boʻlib, u 
duny odagi eng y irik  muzey lardan biri hisobl anadi . Ek sponat l ar X it oy ni ng 8000-
y ill ik  t arix ini neolit  dav ridan t o hozi rgi dav rgacha ak s et t iradi. Ek sponat larning 
ak sariy at i X it oy  imperat orlari  t omonidan t oʻplangan y uqori  sifat li buy umlardir. 
Mi lliy  saroy  muzey i oʻz t arixi ni  Pek inning Yopiq shahridagi Saroy  muzey i  bi lan 
boshl agan boʻlib, uning y irik  hajmli sanʼat  asarlari v a art efak t l ari Min v a Sin 
sulol alari ni ng imperat orli k  k ollek siy alari asosida qurilgan. Milliy  saroy  m uzey i dast lab 1925-y il 10-ok t abrda X it oy ning soʻnggi imperat ori harbiy  
qoʻmondon Feng Yusy an t omonidan Yopiq shahardagi saroy  muzey i sifat ida t ashk il 
et ilgan. Muzey  art efak t lari sobiq im perat or oilasining qimmat baho buy umlaridan iborat  
edi. 1931-y ilda, Muk den v oqeasidan k oʻp oʻt may, Generalissimo Chan Kay -Shining 
millat chi huk umat i muzey ning qimmat baho buy umlari Yaponiy a imperat or 
armiy asi qoʻliga t ushib qolishining oldini olish maqsadida muzey ni shahar 
t ashqarisiga ev ak uat siy a qilishga t ay y orgarlik  k oʻrishni buy urdi. Nat ijada, 1933-
y il 6-fev raldan 15-may gacha Saroy  muzey ining 13491 t a qut ilari v a 6066 t a 
qut idan iborat  qimmat baho qadimiy  ashy olar boshqarmasi, Yozgi saroy  v a 
Imperat or X anlin ak ademiy asi besh guruhga boʻlingan holda Shanxay ga 
k oʻchirildi.[ 1936-y ilda Taoist  monast iridagi Chaot ian saroy ida ombor qurilishi 
t ugagandan soʻng, k ollek siy a N ank inga k oʻchirildi. Yaponiy a imperat or armiy asi 
Ik k inchi J ahon urushi dav ridagi y irik  t oʻqnashuv ga Ik k inchi X it oy -Yaponiy a 
urushi v aqt ida mamlak at  ichiga chuqurroq k iriganligi sababli, t oʻplam 1945-y ilda 
Yaponiy a t aslim boʻlgunga qadar A nshun v a Leshan k abi bir necht a hududlarga 
ucht a y oʻnalish orqali k oʻchirildi. 1947-y ilda u N ank indagi omborga joy lasht irildi.  Ik k inchi jahon urushida y aponlar t aslim boʻlgach X it oy da fuqarolar urushi qay t a 
boshlandi, nat ijada generalissimo Chan Kay  Shi 1945-y ilda Tay v anga sanʼat  
asarlarini ev ak uat siy a qilish t oʻgʻrisida qaror qabul qildi. 1948-y ilda k ommunist ik  
v a millat chi armiy alar oʻrt asidagi janglar shiddat li t us olganda, Milliy  Pek in saroy  
muzey i v a y ana besht a muassasa eng qimmat baho buy umlarni Tay v anga 
y uborishga qaror qildi. Key inchalik  muzey  direk t ori boʻlgan X an Li Vu 1948-y il 
dek abridan 1949-y il fev raligacha N ank indan Tay v anning Keelung port iga uch 
guruhga boʻlib k elt ilgan k ollek siy alarni joy lasht irishni nazorat  qildi. Buy umlar 
Tay v anga y et ib k elganida, k ommunist ik  armiy a Pek in Milliy  saroy  muzey i 
k ollek t siy asini allaqachon egallab olgan edi, shuning uchun barcha k ollek siy alarni 
Tay v anga joʻnat ib boʻlmadi. Yopiq shahardan Tay v anga k oʻchirilgan jami 2972 
sandiq buy umlar garchi k ollek siy aning eng y axshi qismlaridan iborat  boʻlsa ham 
dast labk i dav rda janubga olib k et ilgan buy umlarning at igi 22 foizini t ashk il et gan, 
garchi bu buy umlar.  Pek in mi ll iy  saroy  muzey i, N ank in muzey ini ng 
t ay y orgarli k  boʻlimi , N ank i n k ut ubxonasi  v a X i t oy  
Mil li y  k ut ubxonasi  k ollek siy asi Tay v an boʻgʻozi  orqali  
k oʻchiril gandan soʻng Yangm ey dagi  t em ir y oʻl  
omborida saql ab t uri lgan v a k ey inchali k  Taichung 
y aqinidagi qami sh shak ar zav odining 
omborxonasiga k oʻchiri lgan. 1949-y i lda Maʼmuriy  
huk umat  muzey  t ashk il  et i shni nazorat  qili sh uchun 
Mil li y  Pek in saroy i muzey i, Mil li y  mark azi y  
muzey ning t ay y orgarlik  i dorasi v a Mi lli y  m ark aziy  
k ut ubxona uchun qoʻshma boshqaruv  i dorasini  
y arat di. X av fsi zli k  nuqt ai  nazari dan, Birlashgan 
boshqaruv  idorasi k ol lek siy a uchun y angi saqlash 
joy i  sifat ida Taichungni ng Vufeng shahri da 
joy l ashgan Beigou t ogʻl i qi shlogʻini t anl adi . Key i ngi  
y ili  qamish shak ar zav odi da saqlanay ot gan 
k oll ek t siy a Bei goudagi  y angi joy ga k oʻchi ri ldi 1955-yilda Milliy markaziy kutubxonaning qayta tiklanishi bilan Pekin Milliy 
kutubxonasi kolleksiyasi bir vaqtning oʻzida Milliy markaziy kutubxonaga 
koʻchirildi.Pekin milliy saroyi muzeyi qoʻshma boshqaruv idorasi va Milliy markaziy 
muzeyning tayyorgarlik idorasi yana oʻn yil davomida Beigou shahrida turdi. Idora 
1956-yilning bahorida kichik koʻrgazma zali qurish uchun Osiyo jamgʻarmasidan 
grant oldi1957-yil mart oyida ochilgan koʻrgazma zali toʻrtta galereyaga boʻlingan 
boʻlib, unda 200 dan ortiq eksponatlarni namoyish etish mumkin edi. 1960-y i lning k uzida idora AQSh 
X alqaro Taraqqi y ot  A gent ligidan 
32 mi llion Tay v an dol lari 
miqdorida grant  oldi.[8] X i t oy  
Respubl ik a si (ROC) huk uma t i 
Tay pey  chek k asidagi Vay shuansi 
shahrida muzey  qurilishi uchun 
maxsus fond t ashk il et ish 
maqsa dida 30 mi llion doll ardan 
ort iq mablagʻ aj rat di. 
Va y shua nsidagi muzey  quril ishi 
1965-y i l av gust ida  y ak unlandi Ya ngi muzey  say t i X R asoschi si 
Sun Yat sen sharafi ga „Chung-
Shan muzey i“  nomini oldi v a 
biri nchi  mart a Sun Yat sen 
t av alludining 100 y il ligi 
munosa ba t i bilan jamoat chi lik  
uchun ochil di. Oʻshandan beri 
Tay pey dagi  muzey  X it oy  milli y  
saroy  muzey i v a  Milliy  mark aziy  
muzey ning t ay y orgarlik  idora si 
k ollek si y ala rini na moy ish et ib 
k el moqda. 1960 v a  1970-y il larda Mil liy  saroy  
muzey i Gomindan t omonidan 
X it oy  Respublik asi but un 
X i t oy ni ng y agona qonuniy  
huk umat i ek anligi haqidagi 
da ʼv osini qoʻlla b-quv v at lash 
uchun foy dalanildi. Chunk i u 
ijt imoiy  oʻzga rishla r v a madaniy  
oʻzgari shlar sharoi t ida anʼanav iy  
X i t oy  mada niy at ining y agona 
saql ov chisi boʻl ib qolmoqda edi. X it oy  X al q Respublik asi (X X R) huk umat i 
k ollek siy a oʻgʻirlanganini v a u qonuniy  
rav ishda X it oy ga t egishli ek anligi ni  uzoq 
v aqt dan beri ay t ib k el adi, ammo Tay v an oʻz 
k ollek siy asini, ay ni qsa, madaniy  inqi lob 
dav rida y oʻq qili nishdan himoy a qilish uchun 
zaruri y  harak at  si fat i da baholay di. Biroq, 
soʻnggi  y il larda bu x azina bil an bogʻliq 
aloqalar il iqlashdi v a Pek indagi Saroy  muzey i  
2009-y ildan boshlab Milliy  saroy  muzey iga 
k oʻrgazmalar uchun y odgorli k larni berishga 
rozi boʻl di Saroy  muzey i rahbari Chjen 
Sinmiaoning t aʼk idlashicha, X it oy  v a Tay v an 
muzey l aridagi ek sponat l ar „Tay v an boʻgʻozi 
boʻy l ab odaml ar birgal ik da egalik  qiladi gan 
X it oy ni ng madaniy  merosidir“ Tan sulol asi v a Son sul olalariga oid qazib 
olingan bir qat or art efak t lar, ulardan 
baʼzi lari imperat or Chjenszungga 
t egishli, k ey inchalik  t opil malarni eʼl on 
qilishdan bosh t ort gan gomi ndan 
general i Ma X onk uy ning qoʻliga t ushi b 
qoladi. Art efak t lar orasida Tan sulol asi 
dav ridagi oq marmar planshet , olt in 
mi xlar v a met alldan y asalgan t asmalar 
bor edi. 1971-y ilda General  Ma v afot  
et gandan k ey ingina uning rafi qasi 
A meri k adan Tay v anga Chan Kay  Shiga 
xazinani t opshi ri sh uchun borgan v a u 
art efak t larni Mill iy  saroy  muzeyi ga 
t opshirgan.  Shimoliy  fi liali
Tay pey dagi Milliy  saroy  muzey ining asosiy  
binosi Huang Baoy u t omonidan 
loy ihalasht irilgan v a 1964-y ilning mart idan 
1965-y ilning av gust igacha qurilgan 600 000 dan 
ort iq ek sponat larni namoy ish qilish uchun joy  
y et arli emasligi sababli muzey  1967, 1970, 1984 
v a 1996-y illarda k engay t irilgan[12] 2002-y ilda 
muzey  21 million AQSh dollari hisobidan qay t a 
t aʼmirdan oʻt k azilib, uni y anada k engay t irish v a 
zamonav iy  qilish uchun qay t a qurib chiqildi. 
Taʼmirlash jaray onida muzey  boʻlimlarining 
t axminan uchdan ik k i qismini y opib qoʻy ildi v a 
muzey  2007-y il fev ral oy ida rasman qay t a ochildi   J anubiy  fi liali
Milliy  sa roy  muzey ining janubiy  fi liali  Ta y v anni ng Chiay i ok rugi, Tay bao 
shahrida joy lashgan v a 70 gek t ar may donda joy lashgan. Shuningdek , hududda 
k oʻl v a Osiy o uslubidagi bogʻ ham mav j ud. J anubiy  fi lial ni t a shk i l et ish 2000-
y ilda boshlanga n[16] Bino arxi t ek t or A nt uan Predok  t omonidan ishlab chi qilgan 
v a quril ish 2005-y ilda boshla ngan. Biroq qurili shdagi  jiddiy  k echik ishla r, 
pudrat chilar v a  muzey  oʻrt a si dagi k elishmov chili k l ar t ufay l i quruv chi fi rma 
2008-y ilda uni t ark  et di  Muzey  direk t ori Chou K ung-shin 2010-y i l av gust  oy ida 
loy i ha uchun y angi arxit ek t orlar K ri s Yaoni  y olladi, quri lish 2015-y ilda 
y ak unlani shi k ut ila y ot ga nini t aʼk idladi. Loy i ha qiy mat i 7,9 milli ard y angi  t ay v an 
dollari (268 mi llion AQSh dollari) v a 70 gek t ardan ort iq may donni ega llagan. 
Muzey ning oʻzi, jami  9000 k v adra t  met rni t ashk il et ib, Tay v anda joy lashgan 
A rt ech I nc. fi rmasi t omonidan zil zila ga ham, suv  t oshqiniga ham chida mli qilib 
ishlab chi qilgan   •
Mi lliy  saroy  muzey idagi  nodir k it oblar Son (960–
1279) v a Yuan (1271—1368) sulolal aridan boshlab, 
Mi n (1368—1644) v a Sin (1644—1912) 
sul ol alari gacha boʻlgan 200 000 jilddan ort iq 
k it oblarni oʻz ichiga ol adi.Yongle ent sik lopediy asi 
v a Sik u Quanshu (Toʻrt  x azina t oʻliq k ut ubxonasi) 
bunga misol dir.
•
Muzey dagi t arixiy  hujjat larga J i u Manjou Dang, 
Manw en Laodangning manba k i t obi v a ilk  Manju 
t arixi ni ng asosiy  manbai boʻlgan Manchu arx iv lari 
t oʻpl ami k abi lar k iradi.Sin sul olasi t arixini 
oʻrganish uchun sud arxiv l ari k abi rasmiy  
hujjat lar ham mav jud.Noyob 
kitobla
r va 
hujjatl
ar

MAVZU:X ITOY MILLI Y MUZEY I.

Tay v anning Tay pey shahrida joy lashgan Mil liy saroy muzey i 700 000 ga y aqin xi t oy art efak t v a sanʼat asarlaridan iborat doimi y k ollek si y aga ega boʻlib, u duny odagi eng y irik muzey lardan biri hisobl anadi . Ek sponat l ar X it oy ni ng 8000- y ill ik t arix ini neolit dav ridan t o hozi rgi dav rgacha ak s et t iradi. Ek sponat larning ak sariy at i X it oy imperat orlari t omonidan t oʻplangan y uqori sifat li buy umlardir. Mi lliy saroy muzey i oʻz t arixi ni Pek inning Yopiq shahridagi Saroy muzey i bi lan boshl agan boʻlib, uning y irik hajmli sanʼat asarlari v a art efak t l ari Min v a Sin sulol alari ni ng imperat orli k k ollek siy alari asosida qurilgan.

Milliy saroy m uzey i dast lab 1925-y il 10-ok t abrda X it oy ning soʻnggi imperat ori harbiy qoʻmondon Feng Yusy an t omonidan Yopiq shahardagi saroy muzey i sifat ida t ashk il et ilgan. Muzey art efak t lari sobiq im perat or oilasining qimmat baho buy umlaridan iborat edi.

1931-y ilda, Muk den v oqeasidan k oʻp oʻt may, Generalissimo Chan Kay -Shining millat chi huk umat i muzey ning qimmat baho buy umlari Yaponiy a imperat or armiy asi qoʻliga t ushib qolishining oldini olish maqsadida muzey ni shahar t ashqarisiga ev ak uat siy a qilishga t ay y orgarlik k oʻrishni buy urdi. Nat ijada, 1933- y il 6-fev raldan 15-may gacha Saroy muzey ining 13491 t a qut ilari v a 6066 t a qut idan iborat qimmat baho qadimiy ashy olar boshqarmasi, Yozgi saroy v a Imperat or X anlin ak ademiy asi besh guruhga boʻlingan holda Shanxay ga k oʻchirildi.[ 1936-y ilda Taoist monast iridagi Chaot ian saroy ida ombor qurilishi t ugagandan soʻng, k ollek siy a N ank inga k oʻchirildi. Yaponiy a imperat or armiy asi Ik k inchi J ahon urushi dav ridagi y irik t oʻqnashuv ga Ik k inchi X it oy -Yaponiy a urushi v aqt ida mamlak at ichiga chuqurroq k iriganligi sababli, t oʻplam 1945-y ilda Yaponiy a t aslim boʻlgunga qadar A nshun v a Leshan k abi bir necht a hududlarga ucht a y oʻnalish orqali k oʻchirildi. 1947-y ilda u N ank indagi omborga joy lasht irildi.

Ik k inchi jahon urushida y aponlar t aslim boʻlgach X it oy da fuqarolar urushi qay t a boshlandi, nat ijada generalissimo Chan Kay Shi 1945-y ilda Tay v anga sanʼat asarlarini ev ak uat siy a qilish t oʻgʻrisida qaror qabul qildi. 1948-y ilda k ommunist ik v a millat chi armiy alar oʻrt asidagi janglar shiddat li t us olganda, Milliy Pek in saroy muzey i v a y ana besht a muassasa eng qimmat baho buy umlarni Tay v anga y uborishga qaror qildi. Key inchalik muzey direk t ori boʻlgan X an Li Vu 1948-y il dek abridan 1949-y il fev raligacha N ank indan Tay v anning Keelung port iga uch guruhga boʻlib k elt ilgan k ollek siy alarni joy lasht irishni nazorat qildi. Buy umlar Tay v anga y et ib k elganida, k ommunist ik armiy a Pek in Milliy saroy muzey i k ollek t siy asini allaqachon egallab olgan edi, shuning uchun barcha k ollek siy alarni Tay v anga joʻnat ib boʻlmadi. Yopiq shahardan Tay v anga k oʻchirilgan jami 2972 sandiq buy umlar garchi k ollek siy aning eng y axshi qismlaridan iborat boʻlsa ham dast labk i dav rda janubga olib k et ilgan buy umlarning at igi 22 foizini t ashk il et gan, garchi bu buy umlar.