logo

Xudoyzod mahallasining dialektal xususiyatlari

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4007.44140625 KB
Xudoyzod mahallasining 
dialektal  xususiyatlari                 Reja:
1. Hudud haqida ma’lumot
2. Hududning fonetik xususiyatlari
3. Hududning morfologik xususiyatlari
4. Hududdagi leksik birliklar
5. Xalq og‘zaki namunalari                 Hudud haqida ma’lumot
Tashkil topgan sanasi: 
1997-yil 17-noyabr
Maydoni: 152,5 m ²
Xonadonlar: 1101 ta 
Ko ’chalari soni: 28 ta                   Xoja Abu Ubayd al-Jarroh ziyoratgohi 
                    Hududning fonetik xususiyati
Xudoyzod shevasidagi fonetik xususiyatlar haqida 
A.Shermatovning “Quyi Qashqadaryo shevalari” 
kitobida aks etgan. Unga ko`ra bu hudud j-lovchi 
shevalarning olti unlilar guruhiga mansub. 
Bu yerdagi vokalizmlar soni 6 ta:  ä , e,  ā , o, u, I
Undoshlar esa adabiy tilga yaqinroqdir.                   
spirantizatsiya
Spontal o`zgarishlar
EliziyaAkkomatsiyaAssimilyatsiya dissimilyatsiya                 Hududning morfologik xususiyati
Bu hududda kelishiklar soni 4 ta:
Bosh kelishik: --
Qaratqich/tushum kelishigi: -ti, -ni, -di
O`rin-payt/ jo`nalish kelishigi: -ga, -ka,-qa
Chiqish kelishigi: -dan/ -tan
Ko`plik shaklining –a, -la, -lar variantlari ko`p uchraydi.
Fe`lning o`tgan zamon davomli fe`lini ifodalash uchun –ajdi, -
č ijdi formalari ko`roq uchraydi                 Hududning leksik birliklari
Adabiy tilda    Xudoyzod shevasida
Parvarda  qussipečaj
Hamyon qapčiy
xo ‘ jay in xožajin
moshxo ‘ rda Māšä:vä
Yaxshilanib ketmadi āvāt bo:mädi
Buvi mőma
Ona onä
Suhbatlashmoq Guruŋ qilmāq
chumchuq čuyur	č	uy                 Xalq qo ‘ shiqlari
Qarshimiz ko ‘ chasidan 
Volga o ‘ tovdi
Chirog ‘ ini yondirib
O ‘ chirib o ‘ tovdi
Orqasidan qarasam
O ‘ zimni yorim
Tol terakning bargiday 
Titraydi jonim                 Omin-duo qo ‘ shiqlari
Dasturxonda sedona 
Terib yesin bedona 
Shu o ‘ tirgan gulxona
Hamisha bolsin to ‘ yxona                 Qarg ‘ish qo‘shiq
Qattiq olib beruvdim 
Yaladi qo ‘ydi 
t arog‘ olib be ruvdim
Taradi qo‘y di
I loyo o‘lsan, sochlari paxmoq
Tugib-t ugib qo‘yganlari
Tik k ande k k ina
Yalab-yalab qo ‘y ganlari
Yuvgandek k ina 
I loyo o‘lsan, sochlari paxmoq                   
Oylar bilan bog ‘liq birlik lar:

  Asat – ekiningni yasat

Sunbula ekinlari dumbula 
Kir yuvganda:

Kiringingiz oqarsin!

  ko ‘lingiz oqarsin!                  Milliy taom nomlari
Avazq
uloq
g ‘ilv in
di
go ‘ja 
oshi
ko ‘cha 
oshiVaraqiIshlika Lafsha 
tuppa                    E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

Xudoyzod mahallasining dialektal xususiyatlari

Reja: 1. Hudud haqida ma’lumot 2. Hududning fonetik xususiyatlari 3. Hududning morfologik xususiyatlari 4. Hududdagi leksik birliklar 5. Xalq og‘zaki namunalari

Hudud haqida ma’lumot Tashkil topgan sanasi: 1997-yil 17-noyabr Maydoni: 152,5 m ² Xonadonlar: 1101 ta Ko ’chalari soni: 28 ta

Xoja Abu Ubayd al-Jarroh ziyoratgohi

Hududning fonetik xususiyati Xudoyzod shevasidagi fonetik xususiyatlar haqida A.Shermatovning “Quyi Qashqadaryo shevalari” kitobida aks etgan. Unga ko`ra bu hudud j-lovchi shevalarning olti unlilar guruhiga mansub. Bu yerdagi vokalizmlar soni 6 ta: ä , e, ā , o, u, I Undoshlar esa adabiy tilga yaqinroqdir.