MAVZU:Yangilanish davrda sport inshooti XIV asrni boshlari va XVIII oxirida sport inshoatlari

Reja • Nogironlar uchun sport inshootlari haqida ma’lumotlar • Sport maydonlarining texnologik chizmasi • O’yin maydonlari A) Basketbol • B) Voleybol V) Futbol • G) Qo’l to’pi D) Tennis • Ye) Badminton • J) muz va chim ustida xokkey maydonlari.

Nogironlar uchun sport inshootlari haqida ma’lumotlar • Avvallari jismoniy tomondan kamchiligi bo’lgan insonlarni jismoniy tarbiya va sport mashg’ulotlarida shug’ullanishlariga yetarlicha e’tibor berilmas edi. • Mustaqillik tufayli jamiyatimizda ilgari surilayotgan insonparvarlik, ―Hamma narsa inson va uning farovon hayoti uchun shiori tufayli nogironlar jamiyatning ko’pqirrali hayotiga to’laqonli kirishi va unda ‖ faoliyat ko’rsatishiga katta e’tibor qaratilmoqda. Bu esa, o’z navbatida, jamiyatning barcha a’zolari uchun, ularning jismoniy holatlari va qobiliyatlari darajasi qanday bo’lishidan qat’iy nazar, hayotiy talab va ehtiyojlarni to’la amalga oshirish imkoniyatlarini yaratishni talab qiladi. Ushbu yo’lda uchraydigan qiyinchiliklarning kattagina qismifazoviy muhitni tashkil etishdan iborat bo’ladi. • Nogironlarning ehtiyojlarini arxitektura (qurilish)ni loyihalashtirishda inobatga olish zarurati, birinchi marta, VSN 62-91 • ― Nogironlar va aholining kamharakatchan guruhlari hayot faoliyati muhitini loyihalashtirish normativ ‖ hujjatida tasdiqlangan. • Jismoniy tarbiya va sport mashg’ulotlari, bir tomondan, harakatlanish faolligini oshiradi, boshqa tomondan esa, jismoniy tomondan kamchiligi bo’lgan insonlarning o’zlarini tadbiq etishlarining muhim omili hisoblanadi. Ushbu jarayonda ayniqsa, o’z kuchiga va irodasiga ishonishiga, o’zini jamiyatning to’laqonli a’zosi sifatida his etishiga yordam beradigan psixologik reabilitasiya juda muhim.

• Sihat salomat insonlar ham, nogironlar ham boradigan har qanday sport inshooti yoki binosi shunday loyihalashtirilishi kerak-ki, har bir inson va ayniqsa nogiron bu yerda o’z jismoniy kamchiligini sezmasligi hamda erkin harakatlana olishi va harakatlanish faolligiga intila olishi, shug’ullana olishi kerak. Bularni inobatga olgan holda nogironlar uchuninshootlar va binolarning arxitektura - rejalashtirish, konstruktiv va texnik talablari ishlab chiqilgan. Jismoniy nuqsoni xususiyatlari alomatlari bo’yicha jismoniy jihatdan kamchiligi bo’lgan insonlar toifalarini aniqlashdan boshlab nogironlarning ehtiyojlari va imkoniyatlarini o’rganish ularni loyihalashtirishning asosi sifatida olingan. Jumladan, nogironlarning quyidagi uch toifasi eng ahamiyatli arxitektura - texnik tadbirlar amalga oshirilishini talab qiladi:1)tayanch-harakatlanish apparati shikastlangan insonlar; • 2)ko’rishida defekti, to’liq yoki qisman ko’zi ojiz, bo’lgan insonlar; • 3)eshitish defekti bo’lgan, ya’ni kar, insonlar. • 4)Boshqa nogironlar zikr etilgan uch toifa insonlar uchun barcha zarur narsalar ko’zda tutilgan inshootlardan, shuningdek sog’-salomat insonlar uchun mo’ljallangan inshootlarning ko’pchiligidan foydalanishi mumkin.

Sport maydonlarining texnologik chizmasi • Sport maydonlarining texnologik chizmasida sport turlariga mo’ljallangan maydonlarini ko’rinishi va o’lchamlari, bundan tashqari o’yin maydonlarini qoplamalarining tuzilishi va qanday bo’lishi kerakligi ifodalanadi. Maydonlarning tuzilishini va o’lchamlarini aniqlash maqsadida sport maydonlari chizmalari berilgan. Sport o’yin maydonlari, asosan, to’g’ri to’rtburchak, ochiq yoki yopiq ko’rinishida bo’ladi. O’quv mashqlarining jarayoni va har xil sport turlari bo’yicha musobaqalar o’tkazishga mo’ljallanib qurilgan hamda jihozlangan sport inshootlari bilan tanishib chiqamiz. • Narsaning anik shakli va ulchamlarini tugri kursata olishga kodir tekislikdagi tasvirga chizma deyiladi.Xozirgi vaktda chizma muxandisining uz goyasi va fikrini ifodalovchi asosiy xujjat xisoblanadi.Bu xujjat buyicha ishchi shu buyumni tayyorlash imkoniyatiga ega buladi.Chizmalarni bajarishda Davlat standart(GOST) lariga bayon kilingan koidalarga kat’iy rioya kilish shart.Standartlar texnik xujjat bulib ,ular buyumning ulchami shakli,materiali va boshka sifatlari kursatiladi.Chizma bajarishda kabul kilingan koida va me’yorlarga amal kilinishi lozim.