logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. ‘ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR -buyuk shaxs”

‘ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR -buyuk shaxs”

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3419.1796875 KB
Ko'chirib olish
‘ ZAHIRIDDIN MUHAMMA D BOBUR -BUY UK SHA X S”(1483-1530 )  Bobur 1483-yilning 14-fevralida Andijonda tug‘ildi.   Otasi temuriyzoda Umarshayx Farg‘ona viloyati hukmdori edi.  Onasi Qutlug‘ Nigorxonim Toshkent hokimi Yunusxonning qizi edi.  Bo‘lajak shoir 12 yoshida ekan, otasi bevaqt halok bo‘lib, Farg‘ona hokimligi uning zimmasiga tushadi.  15 yoshida bobomeros Samarqandni zabt etadi.  16 yoshida bu azim shaharni tashlab chiqishga majbur bo‘ladi.  Keyin ham 2 marotaba bu shaharni egallashga muvaffaq bo‘ldi. UN UTMAN G!  1 5 0 3 - y i l d a J a y h u n ( A m u ) n i k e c h i b , X u r o s o n g a o ‘ t d i . K o b u l v a G ‘ a z n a n i q o ‘ l g a k i r i t d i .  1 5 2 6 - y i l d a e s a H i n d i s t o n n i z a b t e t i b , k a t t a s a l t a n a t o ‘ r n a t d i .  1530-yilning 26-dekabrida Agrada vafot etdi .  Keyinroq uning xoki, vasiyatiga muvofiq, Kobulga ko‘chiriladi. Agra. “Orom bog’i”. Bobur Mirzo ilk marta shu yerga dafn etilgan. Dehli. Boburiy lar av lodi. Qamarjaho n Zebunniso Begim Bobur avlodlari. Qamarjahon Zebunniso Begimning qizi Pokiza Sulton Begim Hay darobod . Boburiy lar av lodi Ziy ov uddin Tusiy. Haydarobod. Laylo Ummaxoni xonadonida Andijon. Bobur uy - muzey i Toj mahal haqida nima bilasiz? BILIB OLIN G  Tojmahal - Hindistondagi boburiylar sulolasi davriga oid me moriy yodgorlik. Agra shahri ʼ yaqinidagi Jamna daryosi bo yida Shoh Jahon ʻ suyukli xotini Arjumandga atab qurdirgan.  1631-1652-yillarda qurilgan.  Taxminan 20 ming ishchi qurilish ishlari bilan band bo'lgan;  1000 ortiq fillar Agra shahridan 320 km uzoqda joylashgan tosh yo'naladigan yerdan marmarlarni keltirgan.  Bobur ik k i she’riy t o‘plam — dev on t uzgan.  Bobur o‘zbek v a fors t illarida ijod etgan zullisonayn shoirdir. U ona tilida yozgan she’rlarini to‘plab, 1519- y ilda Kobulda, 1528 - 1529- y illarda Hindist onda dev onlar tuzgan.  Bu ikki to‘plam o‘sha joylar nomi bilan « Kobul dev oni» , « Hind dev oni» deb ataladi. Kobul devoni topilgan emas.  Shundan 119 t asi g‘azal, 231 t asi ruboiy.  Shuningdek, shoir devonidan t uy uq, fard, masnav iy, qit ’a, muammo kabi janrlar ham joy olgan. Saqlanib qolgan she’rlarining soni 400 dan ort iq. G`AZALLARDAN NAMUNALAR  Mening ko'nglumki, gulning g'unchasidek tah-batah qondur,  Agar yuz ming bahor oisa, ochilmog'i ne imkondur.  Agar ul qoshi yosiz bog' gashtini orzu qilsam,  Ko'zimga o'qdumr sarv-u ko'ngulga g'uncha paykondur.  Paykon — kamon uchidagi metall, boshoq.  Bahor-u bog' sayrin ne qilaykim, dilsitonimning  Yuzi gul, zulfi sunbul, qomati sarvi xiromondur.  Visoli lazzatidin zavq topmog'liq erur dushvor...  Sendek menga bir yori jafokor topilmas,  Mendek senga bir zori vafodor topilmas.  Bu shakl-u shamoyil bila xud hur-u parisen  Kim, jinsi bashar ichra bu miqdor topilmas.  Ag'yor ko'z olida-u ul yor ayon yo'q,  Cam xori ko'ngul ichra-yu g'amxor topilmas.  Ey gul, meni zor etmaki husnung chamanida,  Ko'zni yumub ochquncha, bu gulzor topilmas… BOBURN OMA "Boburnoma" avtobiografik ocherklarni eslatuvchi voqeiy hikoyalardan iborat. Ularda muallif Movarounnahr, Xuroson, Afg'oniston, Hindiston kabi mamlakatlarda o'zi qatnashgan, ko'rgan yoki eshitgan voqealarni hikoya qiladi. Asarda tarixiy davr va Bobur hayoti sahifalari haqqoniy ifoda etil gan. BILIB OLING! ASAR HAQIDA  Eski o‘zbek (chig‘atoy) tilida yozilgan (taxm. 1518/19—1530).  «Boburiya», «Voqeoti Bobur», «Voqeanoma», «Tuzuki Boburiy», «Tabaqoti Boburiy», «Tavorixi Boburiy» kabi nomlar b ila n ham ma’lum.  Boburning o‘zi esa «Vaqoe» va «Tarix» degan nomlarni ishlatgan. «B oburnoma » o‘zida bayon qilingan voqealar jarayoniga ko‘ra 3 qismga:  Boburning Movarounnahr (1494—1504) ;  Afg‘oniston (1504—24) ;  Hindiston (1524— 30) dagi hukmdorlik davriga bo‘linadi. Jahongashta - “Boburnoma”!  J ahonda birinchi to‘liq nashrini (ingliz tilida) 1826 y.da J. Leyden va V. Erskin amalga oshirdi. F. Talbot esa mazkur nashr asosida 2 marta (1878, 1909) uning qisqartirilgan nashrlarini chop ettirdi. 1921 y.da ingliz sharqshunosi A. Beverij «B.»ni mustaqil suratda asl nusxadan qayta tarjima qildi. Birgina Angliyaning o‘zida «B.» tarjimalari 9 marta nashr etildi.  Forschaga (1586), undan parchalar Vitsen tomonidan golland tiliga (1705), A. Keyzer tomonidan qisqartirilgan holda nemis tiliga (1828), Pave de Kurteyl tomonidan to‘la holda fransuz tiliga (1871) tarjima qilingan.  N. I. Ilminskiy Qozonda nashr ettirdi (1857).  M. Sale rus tiliga to‘la tarjima qilib, 3 marta (1958, 1982, 1993) nashr ettirdi…  P. Shamsiyev va S. Mirzaevlar tomonidan «Boburnoma»ning ikki jildli (1948) va bir jildli (1960) nashri chop etildi.  Istiqlol yillarida Bobur haqida Qomus yaratildi. Memuar nima?  "Memuar" fransuzcha "esdalik" ma'nosini anglatadi. Muallifning o'zi qatnashgan yoki ko'zi bilan ko'rgan real voqealar haqida hikoya qilingan asar memuar asar hisoblanadi. Oybekning "Bolalik", A. Qahhorning "O'tmishdan ertaklar" asarlari memuarning namunalaridir.  Memuar asarlar bayon qilish shakli, zamoniy izchilligi jihatidan kunda-liklarga o'xshab ketsa, materialning tabiati, tasvirlanayotgan voqealarning haqqoniyligi, badiiy to'qimaning yo'qligiga ko'ra ilmiy asarlarga yaqin turadi. Bilimingizni sinang!  Bobur necha yoshda 1-marta Samarqandni egallaydi?  Bobur “Xatti Boburiy”ni kashf qilganda necha yoshda edi?  Boburning lirik merosi?  Bobur kimning qaysi asarini she’riy yo`l bilan tarjima qildi?  “ Boburnomada” “Baldan mahfuza” deb ta’riflangan shahar?  Boburnomada ikki meva Samarqanddan ham mashhur deyilgan. Bu qaysi meva edi?  “ Boburnoma” da qaysi shaharning qirmizi baxmali haqida, uning atrof javonibga tarqatilishi (eksport qilinishi) haqida aytilgan?  Qanday asarlar memuar asar deyiladi?  XX asr o`zbek adabiyotida qanday memuar asarlar bor? E’TI BORING IZDAN HUR SAND MIZ!

‘ ZAHIRIDDIN MUHAMMA D BOBUR -BUY UK SHA X S”(1483-1530 )

 Bobur 1483-yilning 14-fevralida Andijonda tug‘ildi.   Otasi temuriyzoda Umarshayx Farg‘ona viloyati hukmdori edi.  Onasi Qutlug‘ Nigorxonim Toshkent hokimi Yunusxonning qizi edi.

 Bo‘lajak shoir 12 yoshida ekan, otasi bevaqt halok bo‘lib, Farg‘ona hokimligi uning zimmasiga tushadi.

 15 yoshida bobomeros Samarqandni zabt etadi.  16 yoshida bu azim shaharni tashlab chiqishga majbur bo‘ladi.  Keyin ham 2 marotaba bu shaharni egallashga muvaffaq bo‘ldi. UN UTMAN G!

O'xshashlar

Zahiriddin Muhammad Bobur
Zahiriddin Muhammad Bobur 2
Zahiriddin Muhammad Bobur hayoti va ijodini maktab darsliklarida o‘qitilishi
ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBURNING ”BOBURNOMA” ASARINI O’RGANISH USULLARI
ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBURNING “BOBURNOMA” ASARIDA SO‘Z QO‘LLASH MAHORATI