ZAMONAVIY GEOSIYOSAT.

RE JA: 1. AQSh hozirgi geosiyoati. 2. Osiyo davlatlarining hozirgi geosiyosati:  Yaponiya. - Xitoy .  Hindiston.  Eron va Turkiya.

SSSR PARCHALANISHINING AQSH UCHUN GEOSIYOSIY OQIBATLARI . Z.BJEZINSKIYNING AQSHNING DUNYO HUKMRONLIGI KONTSEPTSIYASI .  SSSRning parchalanishi 1991 yilda sodir bo'ldi va jiddiy geosiyosiy o'zgarishlarga olib keldi. Qo'shma Shtatlar uchun bu ko'p jihatdan ijobiy voqea edi, chunki ularning jahon maydonidagi asosiy raqobatchisi Sovet Ittifoqi edi. SSSR jahon resurslarining muhim qismini nazorat qiluvchi kuchli jahon davlati edi. Shuning uchun SSSRning parchalanishi AQSHning dunyoda taʼsirining yanada kengayishi uchun sharoit yaratdi.  AQShning sobiq milliy xavfsizlik maslahatchisi Zbignev Bjezinski o'zining "Katta shaxmat taxtasi: Amerika ustunligi va uning geostrategik imperativlari" kitobida AQShning dunyo hukmronligi tushunchasini kiritgan. U AQSH dunyodagi yagona qudratli davlatga aylanishi kerak, deb hisobladi va raqobatchilarni zaiflashtirish va taʼsirini kuchaytirishga qaratilgan siyosatni taklif qildi.  Bjezinskiy o'z tushunchasini tushuntirish uchun shaxmat taxtasi metaforasidan foydalangan. Uning fikricha, AQSh bu doskada o'ynashi, o'z qismlarini dunyoning muhim nuqtalariga joylashtirishi va asosiy resurslarni nazorat qilishi kerak. Bu AQShga jahon siyosati va iqtisodiyotida hukmronlik qilishiga yordam berishi kerak.

F.FUKUYAMANING « TARIXNING OXIRI ». "YANGI DUNYO TARTIBI" G'OYASI .  1992 yilda Frensis Fukuyama "Tarixning oxiri?" sarlavhali maqolasida tarix SSSR qulashi bilan yakunlangani va Qo'shma Shtatlar insoniyat taraqqiyotining yakuniy bosqichini ifodalaganligini ta'kidladi. Fukuyama mamlakatlar oʻrtasidagi mafkuraviy tafovutlar oʻz oʻrnini iqtisodiy manfaatlarga boʻshatib, butun dunyoda liberal demokratiyaning tarqalishiga olib keladi, deb hisoblardi.  20-asrning oxirida Qo'shma Shtatlar Ikkinchi Jahon urushidan keyin shakllangan eskisini almashtirishi kerak bo'lgan "yangi dunyo tartibi" g'oyasini taklif qildi. U global xavfsizlik, erkin savdo va iqtisodiy barqarorlik, demokratiya va inson huquqlarini rag‘batlantirishni o‘z ichiga olgan.  Yangi Pax Americana nazariy asi  Yangi Pax Americana yoki yangi Amerika dunyosi nazariyasi AQSh dunyo tartibini nazorat qilishi va jahon xavfsizligi va barqarorligining kafolatiga aylanishi kerak degan tushunchadir. Unda AQSH xalqaro tashkilotlarda katta rol oʻynashi, jahon iqtisodiyotini nazorat qilishi va xalqaro mojarolarni tartibga solishi kerak, degan fikrni bildiradi.