Zarafshon vohasi mezoliti tadqiqot muammolari va istiqboli» nomli magistirlik dissertatsiyasining taqdimoti
«Z arafshon vohasi mezolit i: t adqiqot muammolar i va ist iqboli» nomli magist ir lik disser t at siyasining t aqdimot i .
REJA: KIRISH: ASOSIY QISM: I BOB. Z arafshon vohasi mezolit davri o’r ganilish t ar ix i, davr i, paleogeografi k , paleoekologik va i q limiy shar oit i. 1.Zarafshon vohasi tosh, xususan mezolit davri o’rganilish tarixi, tadqiqot muammolari va istiqboli. 2.Zarafshon vohasi tosh davri. paleogeografik, paleoekologik va i q limiy sharoiti . II BOB. Z arafshon vohasi mezolit davr ining asosiy yodgor lik lar i va ular t adqiqot i nat ijalar i. 1.Zarafshon vohasi mezolit davrining asosiy yodgorliklari. 2.Zarafshon vohasi mezolit davri yodgorliklari tadqiqotlarining natijalari. III BOB. Z arafshon vohasi mezolit davr i jamoalar i moddiy madaniyatining o’ziga x os x ususiyat lar i. 1.Zarafshon vohasi mezolit davri jamoalari moddiy madaniyatining o’ziga xos xususiyatlari. 2.Zarafshon vohasi mezolit davri jamoalarining kunlik turmush tarzi, ijtimoiy xayoti, xo’jalik mashxulotlari,ma’naviy kechinmalari, madaniy aloqalari madaniyatining genezi. X ULOSA. FOY DALANILGAN ADABIYOTLAR RO’Y X ATI. ILOVA.
KIRIS H Magistrlik dissertasiya mavzusining asoslanishi va uning dolzarbligi Magistrlik dissertasiya uchun tanlagan mavzumiz O’zbekiston, xususan Zarafshon voxasi mezolit davri jamoalariga tegishli yodgorliklar tadqiqoti va ularning natijalari, jumladan yangi yodgorliklar kashf etilishi va ular tadqiqotida qo’lga kiritilgan materiallarning ilmiy tahliliga bag’ishlanadi. Bu mavzuni biz be’jizga tanlamaganmiz. Sababi, tadqiqotlar ko’rsatishicha, mezolit davridan e’tiboran etnos, etnik birikmalar shakllana borganligi haqida ilmiy adabiyotlarda ma’lumotlar bor. Ma’lumki, kishilik tarixi ibtidoiy davri, xususan tosh asri jamoalari ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy taraqqiyotini o’rganishda etnik jamoalari, etnomadaniyat, etnogenetik jarayonlar masalasi dolzarbdir. Aniqrog’i, etnogenetik jarayonlar tosh asrining qaysi taraqqiyot bosqichiga oid degan masala mutaxassislar diqqat markazida bo’lgan va hanuzgacha tadqiqot obyekti bo’lib kelmoqda
Bizning mazkur dissertasiyamizning mazmuni va uning yozilishi keyingi uch o’nyilliklar davomida O’zbekiston, xususan Zarafshon vohasi mezolit davri yodgorliklari tadqiqotida qo’lga kiritilgan kashfiyotlar, zamonaviy yondoshuvlarga tayanilib, tadqiqotlarda qo’lga kiritilgan arxeologik manbalar tahlili bo’yicha chiqarilgan xulosalarga asoslangani bilan xarakterlanadi. Magistrlik dissertasiyamiz mavzusining dolzarbligi quyidagilar bilan belgilanadi. Keyingi yillarda Vatanimiz sarhadlarida ajdodlarimiz tomonidan yaratilgan boy madaniy merosni chuqur o’rganish va uni jahon hamjamiyatiga taqdim etishishlariga katta e’tibor qaratilmoqda. Madaniy merosga oid qator hukumatimizning qarorlarichiqdi. 2016 yil 4 dekabrda yangi saylangan PrezidentimizSh.M. Mirziyoyevo’zining O’zbekiston Respublikasi OliyMajlisi Qonunchilik palatasi va Senatining qo’shma majlisidagi nutqida taraqqiyot yo’limiz borasida to’xtalib, quyidagilarni ta’kidladi: “Biz muhtaram Birinchi Prezidentimiz Islom Abdug’aniyevich Karimov boshlab bergan keng ko’lamli siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy islohotlar yo’lini og’ishmasdan, qat’iy va izchil davom ettiramiz. Bu yo’l – erkin, demokratik, insonparvar davlat qurish, fuqarolik jamiyatini shakllantirish, Vatanimiz iqtisodiy qudratini yuksaltirish va yanada ravnaq toptirishning mustahkam zaminidir". Shuningdek, madaniy merosimizni tadqiq etishning huquqiy asoslari yaratila boshlandi. Konstitusiyamizning 49-moddasida fuqoralar O’zbekiston xalqining tarixiy, madaniy va ma’naviy merosini avaylab asrashga majburligi, madaniyat yodgorliklari davlat muhofazasida ekanligi belgilab qo’yildi .
Tadqiqot obek t i va pr edmet i: Tadqiqot obekt i. Magistrlik tadqiqotimizning asosiy obekti O’rtaOsiyo , xususan Zarafshon voxasi mezolit davri jamoalariga tegishli yodgorliklar hisoblanadi. Tadqiqot predmet i O’zbekiston, xususan Zarafshon voxasi miqyosida mezolit davriga oid yodgorliklar topilgan va ular tadqiqotida moddiy madaniyatni yorituvchi qimmatli birlamchi manbalar qo’lga kiritilgan. Anashu arxeologik manbalar, ma’lumotlar tadqiqotimiz predmeti hisoblanadi.