C++ tilining grafik tartibida ishlash asoslari

Главная страница

C++ tilining grafik tartibida ishlash asoslari

Загружено в:

12.08.2023

Скачано:

1

Размер:

2.3 MB

Условия скачивания

Mavzu: C++ tilining grafik tartibida ishlash asoslari
MUN DA RIJ A
KIRISH… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... 3
I BOB C++ TILIDA GRA FIKA BILA N ISHLA SH VOSITA LA RI ….. 6
1.1. C++ tilida grafika bilan ishlovchi dasturlash
muhitlari……………. 6
1.2. C++ tilida grafika bilan ishlashda asosiy kutubxonalar.
…………… 12
II BOB C++ TILIDA GRA FIK IN TERFEY S Y A RA TISH
TEX N OLOGIY A LA RI ………………………………………….. 18
2.1 Borland C++ Builderda oddiy grafik interfeyslar
yaratish…………. 18
2.1 Visual Studio 2017 C++ kodlari orqali interfeys
yaratish…….…… 22
X ulosa ………………………………………………………………………… 34
Foy dalanilgan adabiy ot lar ro‘y xat i ………………………………………… 35
1

KIRISH
C++ dasturlash tilining yaratilishi haqida ma`lumot. C++ dasturlash tili C
dasturlashtiligaasoslangan. C dasturlashtilio`z navbatida B va BCPL dasturlashgan
tillaridan kelib chiqqan. BCPL - 1967 yilda Martin Richards tomonidan o`ylab
topilgan bo`lib, operatsion tizimlarni yaratish uchun mo`ljallangan. Ken Thompson
o`zining B tilida BCPL ning ko`p xossalarini yaratishga harakat qilgan va B
dasturlash tilida asosan operatsion tizimning birinchi variantlarini yozgan. BCPL
ham, B ham tipsiz til bo`lgan.
Ya`ni o`zgaruvchilarning ma`lum bir tipi bo`lmagan - har bir o`zgaruvchi
kompyuter xotirasida faqat bir bayt joy egallagan. O`zgaruvchini qanday sifatda
ishlatish esa, ya`ni butun sonmi, haqiqiy sonmi yoki harfmi, dasturchining vazifasi
bo`lgan. C tilini Dennis Ritchie B tiliga asoslanib yaratdi va ilk bor C tilini 1972
yili Bell Laboratoriyasida, DEC PDP-11 kompyuterida qo`lladi. C o`zidan oldingi
B va BCPL tillarining juda ko`p muhim tomonlarini o`z ichiga olish bilan bir
qatorda o`zgaruvchilarni tiplashtiradi va turli yangiliklar kiritilgan. Boshlanishda C
asosan UNIX tizimlarida keng tarqaldi. C mashina arxitekturasi bilan tez muloqot
qiluvchi dasturlash tilidir. 1983 yilda, C tili keng tarqalganligi sababli, uni
standartlash harakati boshlandi.
Buning uchun Amerika Milliy Standartlar Komiteti (ANSI) qoshida X3J11
texnik komitet tuzildi. 1989 yilda ushbu standart qabul qilindi. Standartni dunyo
bo`yicha keng tarqatish maqsadida 1990 yilda ANSI va Dunyo Standartlar
Tashkiloti (ISO) hamkorlikda C ning ANSI/ISO 9899:1990 standartini qabul
qilishdi. Shuning uchun C da yozilgan dasturlar mayda o`zgarishlar yoki umuman
o`zgarishlarsiz juda ko`p kompyuter platformalarida ishlaydi. C++ 1980 -yillar
boshida Bjarne Stroustrup tomonidan C ga asoslangan tarzda tuzildi. C++ juda
ko`p imkoniyatlarni o`z ichiga olgan, lekin eng asosiysi u ob`yektlar 4 asosida
dasturlashga imkon beradi. Dasturlarni tez va sifatli yozishga hozirgi kunda katta
ahamiyat berilmoqda. Buni ta`minlash uchun ob`yektli dasturlash g`oyasi ilgari
surildi. Xuddi 1970 - yillar boshida strukturali dasturlash kabi, dasturlarni
2

$hayotdagi jismlarni modellashtiruvchi ob`yektlar orqali tuzish dasturlash sohasida inqilob qildi. C++ dan tashqari boshqa ko`p ob`yektli dasturlashga yo`naltirilgan tillar mavjud. C++ esa gibrid tildir. Unda C ga o`xshab strukturali dasturlash yoki yangicha, ob`yektlar bilan dasturlash mumkin. Yangicha deyishimiz ham nisbiydir. Ob`yektli dasturlash falsafasi paydo bo`lganiga ham yigirma yildan oshyapti. C++ funksiya va ob`yektlarning juda katta kutubxonasiga ega. Ya`ni C++ tilida dasturlashni o`rganish ikki qismga bo`linadi. Birinchisi bu C++ ni o`zini o`rganish, ikkinchisi esa C++ ning standart kutubxonasidagi tayyor ob`ekt-funksiyalardan foydalanishni o`rganishdir. C++ alfaviti. C++ tilida buyruqlar va so`zlar, barcha elementlar C++ tilining alfavitida yoziladi. Alfavitga quyidagi simvollar kiradi. • Katta va kichik lotin alfavit harflari (A, B, … Z, a, b, … z), pastga chiziqcha belgisi (_) (harflar bilan barobar yozilganda); • arab raqamlar: 0 dan 9 gacha; • Maxsus simvollar; masalan, +, *, { , &; • Ko`rinmaydigan simvollar (“Umumlashgan bo`shliq simvollari”). Leksemalarni o`zaro ajratish uchun ishlatiladigan simvollar (masalan, bo`shliq, tabulyatsiya, yangi qatorga o`tish belgilari). C++ alfaviti aslida kompyuterdagi barcha belgilarni qabul qiladi. Chunki standartda 5 uning alfavitini barcha belgilar to`plami deb qabul qilingan. Shuning uchun izohlarda, satrlarda va simvolli o`zgarmaslarda boshqa literallar, masalan, rus harflarini ishlatilishi mumkin. C++ tilida olti xil turdagi leksemalar ishlatiladi: erkin tanlanadigan va ishlatiladigan identifikatorlar, xizmatchi so`zlar, o`zgarmaslar (const), amallar, ajratuvchi belgilar. C++ funksiya va ob'yektlarning boy kutubxonasiga ega. Bundan kelib chiqadiki C++ dasturlash tilini o'rganish 2 qismga bo'linadi: dastlab, C++ tili sintaksisi o'rganiladi va shundan so'ng uning asosiy kutubxonalari birma-bir ko'rib chiqib, 3$ $Ehtimol, eng mashhur grafik kutubxonalardan biri. GTK+ - bu ko'plab tizimlarda keng qo'llaniladigan grafik ramka. U dastlab GIMP komponenti sifatida ishlab chiqilgan, ammo birinchi barqaror versiya chiqarilgandan beri 20 yil davomida u yuzlab boshqa ilovalarda qo'llanilgan. Endi GTK + - bu bir xil QT dan kam bo'lmagan to'liq huquqli grafik ramka. U turli dasturlash tillarini qo'llab-quvvatlaydi va rivojlanishda davom etmoqda. O'z vaqtida kutubxona Qt ga muqobil ravishda yaratilgan bo'lib, u pullik edi. GTK+ C tilini qo‘llab-quvvatlaydigan kam sonli ramkalardan biridir. Kutubxona kross-platformadir, biroq Linuxdagi dasturlar Windows yoki Mac OS’ga qaraganda mahalliyroq ko‘rinadi, degan fikr bor (GTK+ hatto KDE-da ham yaxshi qo‘llab-quvvatlanadi). FLTK. FLTK ("fulltic" deb talaffuz qilinadi) - bu Windows, Linux (X11) va Mac OS da ishlaydigan grafik kutubxona. OpenGL-dan foydalangan holda 3D grafiklarni qo'llab-quvvatlaydi va o'rnatilgan GLUT simulyatoriga ega. Interfeyslarni yaratish uchun o'rnatilgan dastur mavjud - FLUID. Nana . Nana - zamonaviy C++ uslubidagi o'zaro platformali GUI dasturlash kutubxonasi . Qo'llab-quvvatlanadigan tizimlar: Windows, Linux (X11) va Mac OS (eksperimental). C++ 11\17-ni qo'llab-quvvatlash zamonaviy C++ funksiyalaridan foydalanish imkonini beradi: lambdalar, aqlli ko'rsatkichlar va standart kutubxona. Bu ramka emasligi sababli, Nanadan foydalanish dastur arxitekturasiga ta'sir qilmaydi. 15$ $Har xil toifadagi o'zgaruvchilar kompyuter xotirasida turli xajmdagi baytlarni egallaydi. Xattoki bir toifadagi o'zgaruvchilar ham qaysi kompyuterda va qaysi operatsion sistemada ishlashiga qarab turli o'lchamdagi xotirani egallashi mumkin. Borland C++ Builder da ixtiyoriy toifadagi o'zgaruvchilarning o'lchamini sizeof funksiyasi orqali aniqlash mumkin. Bu funksiyani o'zgarmasga, biror toifaga va o'zaruvchiga qo'llash mumkin. Toifalarni kompyuter xotirasida egallagan xajmini aniqlash. Borland C++ Builder da dasturi: void __fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender) { Edit1->Text=sizeof(char); Edit2->Text=sizeof(bool); Edit4->Text=sizeof(int); Edit5->Text=sizeof(float); Edit6->Text=sizeof(double); Edit7->Text=sizeof(long double); } NATIJA: Matemetik funksiyalardan dasturda foydalanish uchun math.h sarlavha faylini progarmmaga qo'shish kerak. #include <math.h> 1. abs(x) - butun sonlar uchun /x/ 2. fabs(x) - haqiqiy sonlar uchun 3. labs(x) - uzun butun son uchun 4. Pow(x,y)-x y 17$ $5. sqrt(X)-ildiz(X) 6. ceil(x)-haqiqiy toifadagi x o'zgaruvchisi qiymatini unga eng yaqin katta butun songa aylantiradi. 7. floor(x)-haqiqiy toifadagi x o'zgaruvchisi qiymatini unga eng yaqin kichik butun songa aylantiradi. 8. cos(x)-x burchak kosinusini aniqlash. x radian o'lchovida. 9. sin(x)-x burchak sinusini aniqlash. x radian o'lchovida. 10 exp(x)-e x 11. log(x)-x sonining natural logarifmini qaytaradi. 12. log10(x)-x sonining 10 asosli logarifmini qaytaradi. 1 - Misol: n va m natural sonlari berilgan. n sonini m soniga bo'lib, qoldiqni aniqlovchi dastur tuzilsin. Borland C++ Builder da dasturi: void __fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender) { int a,n,m; n=StrToFloat(Edit1->Text); m=StrToFloat(Edit2->Text); a=n%m; Edit3->Text=FloatToStr(a); } NATIJA: 2 - Misol: n va m natural sonlari berilgan. n sonini m soniga bo'lib, butun qismini aniqlovchi dastur tuzilsin. Borland C++ Builder da dasturi: 18$ $void __fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender) { int a,n,m; n=StrToFloat(Edit1->Text); m=StrToFloat(Edit2->Text); a=n/m; Edit3->Text=FloatToStr(a); } NATIJA: 3 - misol. a sonini b soniga bo`lib 2 xona aniqlikda chiqarish. Borland C++ Builder da dasturi: void __fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender) { int a,n,m; n=StrToFloat(Edit1->Text); m=StrToFloat(Edit2->Text); a=n/m; Edit3->Text=FloatToStr(a); } NATIJA: 19$ $4 - misol. Butun sonni bo'lish. Borland C++ Builder da dasturi: void __fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender) { int a,b; a=StrToFloat(Edit1->Text); b=StrToFloat(Edit2->Text); Edit3->Text=FloatToStr((float(a))/(float(b))); Edit4->Text=FloatToStr(a/b); } NATIJA: 20$ $Bog'lovchi > Kengaytirilgan > Kirish nuqtasi. Bo'sh maydonga " asosiy " (tirnoqsiz) kiriting: MyForm.cpp faylini muharrirda ochish uchun "Solution Explorer" da ikki marta bosing. Unga matndan nusxa ko'chiring: #include "MyForm.h" using namespace System; using namespace System::Windows::Forms; [STAThread] void main(array<String^>^ args) { Application::EnableVisualStyles(); Application::SetCompatibleTextRenderingDefault(false); Project1::MyForm form; Application::Run(%form); } Project1 ni loyihangiz nomi bilan almashtirish orqali. (Endi nega avvalroq loyiha nomidagi bo shliqlardan foydalanishni tavsiya qilmaganim tushunarliʻ bo ldi?) ʻ 24$

Mavzu: C++ tilining grafik tartibida ishlash asoslari MUN DA RIJ A KIRISH… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ... 3 I BOB C++ TILIDA GRA FIKA BILA N ISHLA SH VOSITA LA RI ….. 6 1.1. C++ tilida grafika bilan ishlovchi dasturlash muhitlari……………. 6 1.2. C++ tilida grafika bilan ishlashda asosiy kutubxonalar. …………… 12 II BOB C++ TILIDA GRA FIK IN TERFEY S Y A RA TISH TEX N OLOGIY A LA RI ………………………………………….. 18 2.1 Borland C++ Builderda oddiy grafik interfeyslar yaratish…………. 18 2.1 Visual Studio 2017 C++ kodlari orqali interfeys yaratish…….…… 22 X ulosa ………………………………………………………………………… 34 Foy dalanilgan adabiy ot lar ro‘y xat i ………………………………………… 35 1

KIRISH C++ dasturlash tilining yaratilishi haqida ma`lumot. C++ dasturlash tili C dasturlashtiligaasoslangan. C dasturlashtilio`z navbatida B va BCPL dasturlashgan tillaridan kelib chiqqan. BCPL - 1967 yilda Martin Richards tomonidan o`ylab topilgan bo`lib, operatsion tizimlarni yaratish uchun mo`ljallangan. Ken Thompson o`zining B tilida BCPL ning ko`p xossalarini yaratishga harakat qilgan va B dasturlash tilida asosan operatsion tizimning birinchi variantlarini yozgan. BCPL ham, B ham tipsiz til bo`lgan. Ya`ni o`zgaruvchilarning ma`lum bir tipi bo`lmagan - har bir o`zgaruvchi kompyuter xotirasida faqat bir bayt joy egallagan. O`zgaruvchini qanday sifatda ishlatish esa, ya`ni butun sonmi, haqiqiy sonmi yoki harfmi, dasturchining vazifasi bo`lgan. C tilini Dennis Ritchie B tiliga asoslanib yaratdi va ilk bor C tilini 1972 yili Bell Laboratoriyasida, DEC PDP-11 kompyuterida qo`lladi. C o`zidan oldingi B va BCPL tillarining juda ko`p muhim tomonlarini o`z ichiga olish bilan bir qatorda o`zgaruvchilarni tiplashtiradi va turli yangiliklar kiritilgan. Boshlanishda C asosan UNIX tizimlarida keng tarqaldi. C mashina arxitekturasi bilan tez muloqot qiluvchi dasturlash tilidir. 1983 yilda, C tili keng tarqalganligi sababli, uni standartlash harakati boshlandi. Buning uchun Amerika Milliy Standartlar Komiteti (ANSI) qoshida X3J11 texnik komitet tuzildi. 1989 yilda ushbu standart qabul qilindi. Standartni dunyo bo`yicha keng tarqatish maqsadida 1990 yilda ANSI va Dunyo Standartlar Tashkiloti (ISO) hamkorlikda C ning ANSI/ISO 9899:1990 standartini qabul qilishdi. Shuning uchun C da yozilgan dasturlar mayda o`zgarishlar yoki umuman o`zgarishlarsiz juda ko`p kompyuter platformalarida ishlaydi. C++ 1980 -yillar boshida Bjarne Stroustrup tomonidan C ga asoslangan tarzda tuzildi. C++ juda ko`p imkoniyatlarni o`z ichiga olgan, lekin eng asosiysi u ob`yektlar 4 asosida dasturlashga imkon beradi. Dasturlarni tez va sifatli yozishga hozirgi kunda katta ahamiyat berilmoqda. Buni ta`minlash uchun ob`yektli dasturlash g`oyasi ilgari surildi. Xuddi 1970 - yillar boshida strukturali dasturlash kabi, dasturlarni 2

hayotdagi jismlarni modellashtiruvchi ob`yektlar orqali tuzish dasturlash sohasida inqilob qildi. C++ dan tashqari boshqa ko`p ob`yektli dasturlashga yo`naltirilgan tillar mavjud. C++ esa gibrid tildir. Unda C ga o`xshab strukturali dasturlash yoki yangicha, ob`yektlar bilan dasturlash mumkin. Yangicha deyishimiz ham nisbiydir. Ob`yektli dasturlash falsafasi paydo bo`lganiga ham yigirma yildan oshyapti. C++ funksiya va ob`yektlarning juda katta kutubxonasiga ega. Ya`ni C++ tilida dasturlashni o`rganish ikki qismga bo`linadi. Birinchisi bu C++ ni o`zini o`rganish, ikkinchisi esa C++ ning standart kutubxonasidagi tayyor ob`ekt-funksiyalardan foydalanishni o`rganishdir. C++ alfaviti. C++ tilida buyruqlar va so`zlar, barcha elementlar C++ tilining alfavitida yoziladi. Alfavitga quyidagi simvollar kiradi. • Katta va kichik lotin alfavit harflari (A, B, … Z, a, b, … z), pastga chiziqcha belgisi (_) (harflar bilan barobar yozilganda); • arab raqamlar: 0 dan 9 gacha; • Maxsus simvollar; masalan, +, *, { , &; • Ko`rinmaydigan simvollar (“Umumlashgan bo`shliq simvollari”). Leksemalarni o`zaro ajratish uchun ishlatiladigan simvollar (masalan, bo`shliq, tabulyatsiya, yangi qatorga o`tish belgilari). C++ alfaviti aslida kompyuterdagi barcha belgilarni qabul qiladi. Chunki standartda 5 uning alfavitini barcha belgilar to`plami deb qabul qilingan. Shuning uchun izohlarda, satrlarda va simvolli o`zgarmaslarda boshqa literallar, masalan, rus harflarini ishlatilishi mumkin. C++ tilida olti xil turdagi leksemalar ishlatiladi: erkin tanlanadigan va ishlatiladigan identifikatorlar, xizmatchi so`zlar, o`zgarmaslar (const), amallar, ajratuvchi belgilar. C++ funksiya va ob'yektlarning boy kutubxonasiga ega. Bundan kelib chiqadiki C++ dasturlash tilini o'rganish 2 qismga bo'linadi: dastlab, C++ tili sintaksisi o'rganiladi va shundan so'ng uning asosiy kutubxonalari birma-bir ko'rib chiqib, 3

yodlash lozim bo'ladi. Bundan ko'rinib turibdiki, bu til juda katta hajmni o'z qamroviga oladi. C++ tilining egasi yo'q u hech kimga tegishli emas. Bu til С tilidan kelib chiqgani uchun bosh harf С, ++ esa bu tildagi qiymatni bittaga ko'tarish belgisi hisoblanadi va bu belgi C++ dasturlash tilida paydo bo'ldi. C++ dasturlash tili kompilyatsiya qilinadigan til hisoblanadi bu degani yozilgan kod oldin mashina tiliga o'giriladi va keyin ishga tushiriladi. 4

C++ tilining grafik tartibida ishlash asoslari

12.08.2023

1

2.3 MB

Загрузите документ, чтобы увидеть его полностью.

Похожие