logo

Grafik muharrirlarda ishlash

Загружено в:

19.11.2024

Скачано:

0

Размер:

26.681640625 KB
Grafik muharrirlarda ishlash
                                     Mundarija
KIRISH
I.BOB. Grafik muharrirlar bilan ishlash.........................................................................       
II.BOB.ASOSIY QISM
2.1 Kompyuter grafikasi haqida dastlabki tushunchalar.       
2.2.Paint grafik muharriri bilan ishlash.
2.3.  Tasvirlar hosil qilish va ular ustida amallar 
III.BOB.……………………………………………………………………………
3.1. Mavzuga oid testlar……………………………… ……………………………
IV.BOB.XULOSA…………………………………………………………………
V.BOB.Foydalanilgan adabiyotlar…………………                      Kirish
Axborotni  asosiy  qismini  inson  ko`rish  a`zolari  orqali  oladi. CHunki  ko`rgazmali
yoki   grafik   ko`rinishidagi   axborotni   o`zlashtirish   oson   bo`ladi.   Insonga   axborotni
qabul   qilishda   qulaylik   yaratish   maqsadida   matnli   va   grafik   tizimlar   ishlab
chiqilgan. Ularni biz muharrirlar deb ataymiz.
Muharrirlar   deb,   matn,   grafik,   tasvir,   prezentatsiya,   ilyustratsiya   ko`rinishidagi
axborotlarni   yaratish   va   ularni   tahrir   qilish   uchun   mo`ljallangan   amaliy   dasturlar
paketiga   aytiladi.
Muharrirlar   o`z   navbatida   uch   guruhga   bo`linadi:

Matnli muharrirlar.

Grafik muharrirlar.

Nashriy muharrirlar.
Biz   yuqoridagilardan   grafik   muharrirlar   bilan   tanishib   chiqamiz.
Grafik   muharrirlar   deb ,   chizma,   tasvir,   prezentatsiya,   ilyustratsiya   ko`rinishidagi
axborotlarni   yaratish   va   ularni   tahrir   qilish   uchun   mo`ljallangan   amaliy   dasturlar
paketiga   aytiladi.
Grafik   muharrirlar   axborotni   grafik   ko`rinishga   o`tkazib   beruvchi   maxsus
dasturlardir.   Grafik   muharrirlarda   tasvirlarni   chizish ,   tahrirlash   yoki   boshqa
manbalardan   ma`lumotlarni   qabul   qilish   mumkin.   Grafik   ko`rinishdagi
ma`lumotlarni   skaner,   vedeokamera,   raqamli   fotoapparatlar ,   Videoko`zlar
vositasida   kiritilishi   mumkin.   Skaner   vositasida   tayyor   rasmlar   yoki   fotosuratlar
raqamli ko`rinishga o`tkaziladi. Videokamera orqali esa kerakli kadr tanlanadi va u
komp’yuterga   kiritiladi.   Buni   esa   tasvirni   ushlab   olish   deyiladi.
Axborotni   grafik   ko`rinishda   ishlab   chiqish,   taqdim   etish ,   ularga   ishlov
berish,   shuningdek ,   grafik   ob`ektlar   va   fayllarda   bo`lgan   nografik   ob`ektlar
o`rtasida   bog`lanish   o`rnatishni   informatikada   komp’yuter   grafikasi   deb   atash
qabul qil ingan .
Matn muharrirlari va matn protsessorlari.
Barcha   elektron   matnli   hujjatlar,   qoida   tariqasida,   tahrirlashni   talab   qiladi,   lekin
hujjat formatini o'zgartirish shart emas. Bundan   tashqari,   matn   hujjatini   ma'lum   usullar   bilan   formatlash   o'ng   tomonda
noto'g'ri,   formatlash   haqidagi   ma'lumotlarning   qismlari   matndan   oldin
ko'rinmaydigan   kodlarda   kiritiladi.   Bunday   kodlarning   mavjudligi   matnlar   bilan
ishlaydigan   qo'shiq   dasturlariga   belgilanishi   mumkin.   Shunday   qilib,   masalan,
Notepad   matn   muharriri   matnli   faylni   ekranda   ko'rsatmaydi,   WordPad   matn
protsessorida   yaratilgan   narsalar,   dasturlarni   bitta   guruhda   yotishga   zarar
etkazishni xohlaydi.   standart dasturlar   Windows 9x bu huquqbuzarlik matnlar bilan
ishlash uchun tan olingan.
Shu   tarzda,   turli   xil   dasturlar   mavjud:   ulardan   ba'zilari   faqat   matnni   tahrirlash
uchun ishlatiladi, boshqalari  bir xil formatlash imkonini beradi. Birinchi dasturlar
matn muharrirlari, boshqalari esa matn protsessorlari deb ataladi.
Barcha   matn   muharrirlari   fayldan   "toza"   matn   va   barcha   summalarning
boshlarini birma-bir oladi. Turli xil matn protsessorlari faylga formatlash haqidagi
ma'lumotlarni   boshqacha   tarzda   yozadilar   va   buni   birma-bir   tasavvur   qilib
bo'lmaydi.  Shu   bilan  birga,  boy   matn  protsessorlari   matnni   bir   formatdan   boshqa
formatga   o'tkazish   imkoniyatiga   ega.   Windows   9x   zaxirasi   standart   bo'lib
keladi   matn   muharriri   Bloknot   va   oddiy   matn   protsessor   WordPad.
Formatlanmagan   matnli   fayllar   ichida   Windows   tizimlari   kengaytma.TXT   va
WordPad fayllari - kengaytma.DOC.
2. Microsoft Word matn muharriri. Robot rejimi va buyruqlar.
So'z   standart Windows – dastur tomonidan uni ishga tushirish va yakunlash standart
sifatida amalga oshiriladi (belgi orqasidagi  sichqonchaning chap tugmasini bosish
orqali).
Oynaning  yuqori  qismida   buyruqlar  satri  kengaytiriladi,  undan  oldin  ushbu
asboblar panelining qator menyulari - Standart va Formatlash mavjud.
Ko'rsatkichlar paneli ostida santimetr bilan chegaralangan chiziq mavjud.
Oynaning   asosiy   qismini   ish   maydoni   egallaydi,   bu   tahrirlangan   hujjatning
oynasidan o'ch olishdir.
Word   dasturining   vertikal   aylanishi   alohida   bo'lishi   mumkin.   Uning   ostida
o'tish   uchun   uchta   qo'shimcha   tugma   mavjud:   yon   tomonga   yuqoriga   va   pastga
yoki   teskari   ob'ektga,   qaysi   tomon   bo'lishi   mumkin,   bo'linadi,   stol,   sharob,
sarlavha, kichiklar va boshqalar.
Viknaning   pastki   qismida   men   bir   qatorda   turaman.   Von   qasos   olish
uchun   yakuniy   ma'lumot   ishning   oqim   rejimini   ko'rsatadigan   hujjat   va
ko'rsatkichlar.
1.   Birinchi   tugma   standart   rejimni   o'chirishdir.   Tsey   tayinlash   rejimi   matnli
robotlar uchun ko'proq. 2.   Tayyor   hujjatni   qayta   ko'rib   chiqish   uchun   elektron   hujjatning   rejimi   talab
qilinadi.
3. Layout rejimida hujjat qog'ozda bir soat davomida qanday ko'rilgan bo'lsa, xuddi
shunday tarzda ekranda paydo bo'ladi.
4. Struktura rejimi hujjatning maketi ustida ishlash uchun qulay.
     Hujjatlar bilan kilkomdan ishlash.
Oddiy   hamkasbi   Wordpad   protsessoriga   qaraganda   Word   matn   protsessori
bir vaqtning o'zida ko'plab hujjatlarni qayta ishlash imkonini beradi.
Hujjatning faol oynasida quyidagi tugmalar bo'lishi mumkin:
1. Yig‘lash
2. Men tupuraman
3. egri chiziq nima
Katlangandan   so'ng,   hujjatning   oynasi   ish   joyining   pastki   chap   burchagiga
yaqin joylashgan kichik panel oldida paydo bo'ladi.
Kerakli   hujjat   oynasiga   o'tish   uchun   u   xuddi   shu   oyna   bo'ladimi,   sichqoncha
tugmachasini bosish kerak.
Matnni kiritish va tahrirlash.
Oqimli   hujjat   oynasida   har   doim   vertikal   chegara   -   kursorning   porlashini
tozalang.
Sahifaning o'ng chetiga etib borganingizdan so'ng, matn avtomatik ravishda yangi
qatorga   o'tkaziladi.   Primus   bilan   qator   va   yangi   paragrafni   tugatish   uchun   Enter
tugmasini bosishingiz kerak.
Kursor bilan keruvannya buyrug'i.
Matndagi   fragmentlarni   vizuallashtirish,   nusxalash   va   joyini   o'zgartirish   uchun
tegishli   bo'lakni   orqa   tomonda   ko'rish   mumkin.   Fragment   sichqonchani   cho'zish
orqali ko'rinadi.
Ko'rinadigan bo'lak Delete tugmasini bosish orqali o'chiriladi.
Skasuvannya afv etish jamoalari.
Skasuvannya qolgan vykonoy buyruqlar vykonuyut buyrug'i Edit - Skasuvati yoki
asboblar panelidagi tugma.
Men   buyruqni   oxirigacha   maktubni   yutib   olishim   uchun   hujjatning
tasdiqlanishini o'tkazaman, deb aytaman. Agar operatsiya skasovano paromilkovo
bo'lsa, shundan so'ng darhol Edit - Takrorlash buyrug'i yordamida takrorlashingiz
mumkin. Amaliyotlarni takrorlash faqat ular aytilgandan keyin mumkin.
Tasvirning   turiga,   shriftga   qarab.   Word-da   shriftni   o'zgartirish   bo'yicha   barcha
operatsiyalar   matnning   ko'rinadigan   qismiga   yoki   kursor   joylashgan   so'zga
ko'rinadigan   kunga   qadar   o'rnatiladi.   Shriftning   ko'rinishini   o'zgartirish   bo'yicha
eng   oddiy   operatsiyalar   uchun   Format   asboblar   panelidan   foydalaning.   Shrift
ro‘yxatidan shriftni tanlang, Shrift o‘lchami ro‘yxatidan belgilar sonini tanlang va shrift   o‘lchamini   o‘zgartirish   uchun   Qalin,   Kursiv   va   Subscript   tugmalaridan
foydalaning.Format   asboblar   panelida   mavjud   bo'lmagan   effektlarni   Format
buyrug'i bilan ko'rsatilganidek, Shrift muloqot oynasida yaratish mumkin. Muloqot
oynasining barcha yorliqlarining pastki qismida ko'rsatilgan shrift   parametrlaridan
aniq oldin yozilgan matnning pastki qismiga kursorni olib borish kerak.
Shrift   yorlig'i   elementlari   Formatlash   paneli   elementlariga   mos   keladi.
Kengaytirilayotgan   ro'yxat   matnni   qo'llab-quvvatlashning   nostandart   variantlari
bilan   ifodalanadi   (masalan,   guruch   yoki   nuqta   chiziq   bilan).   Ranglar   ro'yxatidagi
matn   rangini   o'zgartiring.   Bu   operatsiya   faqat   uchun   sezgir   bo'lishi
mumkin   elektron hujjatlar   rangli printerda ishlatiladigan hujjatlar turi.
Interval   yorlig'idagi   katakchalar   belgilar   orasidagi   intervallarni   o'zgartirishga
imkon   beradi.   Zavdyaki   tsomu   matni   yaxshilanishi   yoki   kengaytirilishi   mumkin,
bu ko'pincha sarlavhalarda ko'rsatiladi.
Paragraflarni qayta ko'rib chiqish.
Paragrafni   qayta   ko'rib   chiqish   -   yon   tomonning   o'ng   va   chap   qirralari   o'rtasida
rozashuvannya yoga.
DA   Word   dasturlari   belgilash   katakchalari   Formatlash   asboblar   panelidagi
tozalash tugmasini bosish uchun o'rnatiladi. Uchta tugma (chap qirra, markaz, o'ng,
kenglik) faqat bittasini yoqishi mumkin.
Paragrafni formatlash.
Uchun   qayta   formatlangan   paragraf   dialog   oynasi   bilan   yoziladi   Paragraf,
agar   uni   Format   -   Paragraf   buyrug'i   bilan   ochmoqchi   bo'lsangiz   yoki   qo'shimcha
paragrafdan   keyin   Paragraf   y   kontekst   menyusi ,   sichqonchaning   o'ng   tugmasini
bosish orqali nima deyiladi
Ale, qo'shimcha qator uchun formatlash yaxshiroqdir.
Yordam liniyalari uchun formatlash.
Chiziq   chiziq   chegaralari   va   oqim   paragrafining   jadval   pozitsiyalari   bilan
keruvati   imkonini   beradi.   Paragrafning   kordoni   maxsus   markerlarni
harakatlantirish (tortishish) usuli bilan beriladi.
1. Tricky marker, zlivaning pastki qismida (tepalik tepasida) chirigan paragrafdagi
barcha qatorlar uchun chap chegarani o'rnatadi, birinchi navbatda qip-qizil.
2.   Tog'lardagi   zlivaning   teskari   triko   markeri   paragrafning   birinchi   qatori   kobiga
chiziq qo'yadi va paragrafning chegarasini shakllantirishga imkon beradi.
3. Chiziq ostidagi kvadrat belgisi har doim paragrafning chap chegarasining trident
belgisi   ostida   joylashgan   keruvanning   asosiy   elementi   hisoblanadi.   Haddan
tashqari   siqilgan   holda,   chap   chegara   belgilari   bir   vaqtning   o'zida
oldingi   pozitsiyasini   tejashdan   siljiydi.   Bunday   maxsus   mo'ljallangan paragraf   epigraflarni,   ayniqsa   matndagi   muhim   bo'laklarni,   xuddi   shunga
o'xshash iqtiboslarni formatlash uchun aylantirilishi mumkin.
4. Oqayotgan paragraf orasidagi o'ngni bildiruvchi o'ng qo'lda chirigan ayyor belgi.
5.   Chiziq   satrlarida   jadval   pozitsiyasini   bildiruvchi   belgi   qo'yiladi.   Vin   "kutnik"
kabi ko'rinishi  mumkin. Yangisini  bosish  orqali  siz yorliq belgisining ko'rinishini
va, ehtimol, matnni ko'rsatish usulini o'zgartirishingiz mumkin.
Grafik muharriri - ce   maxsus dastur , kompyuterda qayta ko'rib chiqish uchun
tan   olingan.   Bundan   tashqari,   shunga   o'xshash   PZ   kichkintoylarning   mustaqil
ishlashiga   imkon   beradi.   Ilgari   ma'lumotlarni   kompyuterda   grafik   ko'rinishda
tasvirlash   o'tgan   asrning   50-yillarida   amalga   oshirilgan.   O'sha   paytda   ular   tarqab
ketishgan   grafik   dasturlar   harbiy   va   ilmiy   sohalarda   zastosovuvalis   EOM   uchun.
DA   hozirgi moment   Grafik muharrirlarning uchta asosiy turi mavjud - rastr, vektor
va gibrid.
Grafik muharrirlarning asosiy funksiyalari
Grafik muharrirlarning asosiy funktsiyalaridan oldin siz quyidagilarni ko'rishingiz
mumkin:
 muharrir   buni   qo'lda   va   maxsus   asboblar   (shtamplar,   egri   bo'lganlar.   kurtak.)
yordamida amalga oshirishi mumkin.
 Tayyor tasvirni qayta ishlash. Fotosuratlar va kichkintoylarni ko'chirish, aylantirish
va   o'lchash   mumkin.   Shuningdek,   bunday   dasturlar   tasvirning   eng   kichik
qismlaridan ishlash imkoniyatini beradi. Misol uchun, bunday funktsiya tasvirning
bir   qismining   ko'rinishi   sifatida   mavjud.   Rasmlarni   qatlamlarda   va   qismlarda,
shuningdek yopishtirilgan va gulbog'langandek nusxalash mumkin.
 Rasmga   matn   qo'shish.   Korystuvatisya,   ular   bilan   siz   turli   xil   shriftlarda   -   ham
zamonaviy,   ham   "eski   zamonlar   uchun"   stilize   qilingan   holda   ovoz   berishingiz
mumkin.
 Robot   z   yordamchi   binolar .   Bazannya   uchun   Namalovane   yoki   tahrirlangan
tasvirlar   dasturlardan   o'tmasdan   printerda   o'zgartirilishi   mumkin.   Faylni   qattiq
diskdagi yoki qattiq diskdagi papkada saqlash                                                     
   Mavzuga oid testlar
1. Grafik tasvirlar yaratish va qayta ishlash uchun mo‘ljallangan maxsus dasturlar
umumiy nom bilan qanday ataladi?
A)   rasm   muharrirlari;   B)   grafik   muharrirlar ;   C)   3D   muharrirlar;   D)   kompyuter
grafikasi.
2. Grafik muharrirlar yozilgan dasturlar qatorini aniqlang: A)   Paint,   Tux   Paint,   Paint.NET,   Photoshop ;   B)   Klavtren,   SOLO   Stamina,   Paint;
C)   Adobe Reader , Visio, Netpaint; D) Bloknot, Microsoft Word.
3. Grafik muharrirlarining asosiy vazifalari:
A)   rasmlarni   tahrirlash   va   chop   etish;   B)   rasmlarni   qayta   ishlash ;   C)   rasm   va
tasvirlar hosil qilish hamda ularni tahrirlash; D) rasm va tasvirlar yaratish.
4. Paint.NET dasturiga taalluqli ma’lumot yozilgan qatorni toping:
A)   2004-yilda,   Net   Framework   platformasi;   B)   2004-yilda,   Microsoft
kompaniyasi ;   C)   2007-yilda,   Apple   platformasi;   D)   2000-yilda,   Borland
kompaniyasi.
5. Paint.NET dasturini ishga tushirish usullarini ko‘rsatib bering:
A) yoki  ⇨   все   программы »  ⇨  Paint.NET; B) Ish stolidagi yorligi yordamida; C)
A,   B banddagi usullar yordamida ; D)  Обзор  yordamida.
6.   Uskunalar   panelidagi   piktogrammalarning   vazifasi   to‘g‘ri   yozilgan   qatorni
belgilang:
A)   kvadrat,   ellips,   aylana   chizish   uskunalari;   B)   sohani   turli   usullarda   belgilash
uskunalari;   C)   sohani   turli   usullarda   qirqib   olish   usullari ;   D)   belgilangan   sohani
bo‘yash usullari.
7. Palitra nima?
A) ranglar majmuasi; B) bo‘yash   uskunasi ; C)   shakl rangi ; D) ranglar jadvali.
8. uskunasi vazifasi va nomini toping:
A)   rangli   kvadrat   chizish   uskunasi;   B)   sohani   rangli   qirqib   olish   uskunasi;   C)
gradiyent – sohani turli rang va shakllarda bo‘yash uskunasi; D) rasmlarni kvadrat
shakliga keltirish uskunasi.
9. Grafik muharrirlarida qanday formatdagi rasmlar bilan ishlash mumkin?
A) png, jpeg, bmp, tiff; B) gif, tga, dds, pnd; C) A va B javob; D) txt, doc, bmp.
10. Paint.NET dasturida fayl qanday fotmatda saqlanadi?
A) png; B) bmp; C) pnd; D) sb3. San                     Xulosa
Grafik   muharririlar bilan ishlash mavzusidagi mustaqil ishimda ko´plab ko
´nikma va ma´lumolarga ega bo´ldim .Grafik muharrirlar bilan bir qatorda matnli
va   nashriy   muharrirlarni   ham   o´rganib   chiqdim.Grafik   muharrirlarning   asosiy
funksiyalari   bilan   tanishib   chiqdim.Gragik   muharrirlarning   turlari   haqida   ko´plab
ma´lumotlarga ega bo´ldim va mustaqil ishimda ular haqida qisqacha ma´lumotlar
berib o´tdim.                            
  Foydalanilgan  adabiyotlar
1. Matrosov, Sergev, Chaunin. HTML 4.0 v podlinnike. BHV-SPb, 2000 
2. Vaynam L, Vaynam V, Dinamicheskiy HTML. Diasoft 2001 
3. Uilton P. Java Script. Osnov ў . Simvol-plyus. 2002 
4. M.Aripov. Internet va Ye-mailda ishlash, Universitet nashriyoti, 2000. 
5. Microsoft FrontPage 2000. Shag za shagom.M., EKOM,2000. 
6. I.Shaposhnikov. Web - sayt svoimi rukami. SPb.:BXV-Peterburg, 2000. 
7. D. Kirsanov. Veb-dizayn. -SPb: Simvol-Plyus,2001. 
8.   Uilton   P.   Java   Script.   Osnov ы .   Simvol-plyus.   2002   Qo„shimcha   adabiyotlar
9.Vazirlar   Ma ҳ kamasining   kompyuterlashtirishni   va   AKT   larni   rivojlantirishning
2002-2010 yillarga mo´ljallangan davlat dasturi. 
10.Xolmatov T. Informatika Uzbekiston Milliy ensiklopediyasi -2003 
11.M.Aripov. Informatika, Universitet nashriyoti, 2001. 
12.D. Mironov. Sogel DRAW, Uchebno„y kurs-SPb.: Piter, 2000.

Grafik muharrirlarda ishlash Mundarija KIRISH I.BOB. Grafik muharrirlar bilan ishlash......................................................................... II.BOB.ASOSIY QISM 2.1 Kompyuter grafikasi haqida dastlabki tushunchalar. 2.2.Paint grafik muharriri bilan ishlash. 2.3. Tasvirlar hosil qilish va ular ustida amallar III.BOB.…………………………………………………………………………… 3.1. Mavzuga oid testlar……………………………… …………………………… IV.BOB.XULOSA………………………………………………………………… V.BOB.Foydalanilgan adabiyotlar…………………

Kirish Axborotni asosiy qismini inson ko`rish a`zolari orqali oladi. CHunki ko`rgazmali yoki grafik ko`rinishidagi axborotni o`zlashtirish oson bo`ladi. Insonga axborotni qabul qilishda qulaylik yaratish maqsadida matnli va grafik tizimlar ishlab chiqilgan. Ularni biz muharrirlar deb ataymiz. Muharrirlar deb, matn, grafik, tasvir, prezentatsiya, ilyustratsiya ko`rinishidagi axborotlarni yaratish va ularni tahrir qilish uchun mo`ljallangan amaliy dasturlar paketiga aytiladi. Muharrirlar o`z navbatida uch guruhga bo`linadi:  Matnli muharrirlar.  Grafik muharrirlar.  Nashriy muharrirlar. Biz yuqoridagilardan grafik muharrirlar bilan tanishib chiqamiz. Grafik muharrirlar deb , chizma, tasvir, prezentatsiya, ilyustratsiya ko`rinishidagi axborotlarni yaratish va ularni tahrir qilish uchun mo`ljallangan amaliy dasturlar paketiga aytiladi. Grafik muharrirlar axborotni grafik ko`rinishga o`tkazib beruvchi maxsus dasturlardir. Grafik muharrirlarda tasvirlarni chizish , tahrirlash yoki boshqa manbalardan ma`lumotlarni qabul qilish mumkin. Grafik ko`rinishdagi ma`lumotlarni skaner, vedeokamera, raqamli fotoapparatlar , Videoko`zlar vositasida kiritilishi mumkin. Skaner vositasida tayyor rasmlar yoki fotosuratlar raqamli ko`rinishga o`tkaziladi. Videokamera orqali esa kerakli kadr tanlanadi va u komp’yuterga kiritiladi. Buni esa tasvirni ushlab olish deyiladi. Axborotni grafik ko`rinishda ishlab chiqish, taqdim etish , ularga ishlov berish, shuningdek , grafik ob`ektlar va fayllarda bo`lgan nografik ob`ektlar o`rtasida bog`lanish o`rnatishni informatikada komp’yuter grafikasi deb atash qabul qil ingan . Matn muharrirlari va matn protsessorlari. Barcha elektron matnli hujjatlar, qoida tariqasida, tahrirlashni talab qiladi, lekin hujjat formatini o'zgartirish shart emas.

Bundan tashqari, matn hujjatini ma'lum usullar bilan formatlash o'ng tomonda noto'g'ri, formatlash haqidagi ma'lumotlarning qismlari matndan oldin ko'rinmaydigan kodlarda kiritiladi. Bunday kodlarning mavjudligi matnlar bilan ishlaydigan qo'shiq dasturlariga belgilanishi mumkin. Shunday qilib, masalan, Notepad matn muharriri matnli faylni ekranda ko'rsatmaydi, WordPad matn protsessorida yaratilgan narsalar, dasturlarni bitta guruhda yotishga zarar etkazishni xohlaydi. standart dasturlar Windows 9x bu huquqbuzarlik matnlar bilan ishlash uchun tan olingan. Shu tarzda, turli xil dasturlar mavjud: ulardan ba'zilari faqat matnni tahrirlash uchun ishlatiladi, boshqalari bir xil formatlash imkonini beradi. Birinchi dasturlar matn muharrirlari, boshqalari esa matn protsessorlari deb ataladi. Barcha matn muharrirlari fayldan "toza" matn va barcha summalarning boshlarini birma-bir oladi. Turli xil matn protsessorlari faylga formatlash haqidagi ma'lumotlarni boshqacha tarzda yozadilar va buni birma-bir tasavvur qilib bo'lmaydi. Shu bilan birga, boy matn protsessorlari matnni bir formatdan boshqa formatga o'tkazish imkoniyatiga ega. Windows 9x zaxirasi standart bo'lib keladi matn muharriri Bloknot va oddiy matn protsessor WordPad. Formatlanmagan matnli fayllar ichida Windows tizimlari kengaytma.TXT va WordPad fayllari - kengaytma.DOC. 2. Microsoft Word matn muharriri. Robot rejimi va buyruqlar. So'z standart Windows – dastur tomonidan uni ishga tushirish va yakunlash standart sifatida amalga oshiriladi (belgi orqasidagi sichqonchaning chap tugmasini bosish orqali). Oynaning yuqori qismida buyruqlar satri kengaytiriladi, undan oldin ushbu asboblar panelining qator menyulari - Standart va Formatlash mavjud. Ko'rsatkichlar paneli ostida santimetr bilan chegaralangan chiziq mavjud. Oynaning asosiy qismini ish maydoni egallaydi, bu tahrirlangan hujjatning oynasidan o'ch olishdir. Word dasturining vertikal aylanishi alohida bo'lishi mumkin. Uning ostida o'tish uchun uchta qo'shimcha tugma mavjud: yon tomonga yuqoriga va pastga yoki teskari ob'ektga, qaysi tomon bo'lishi mumkin, bo'linadi, stol, sharob, sarlavha, kichiklar va boshqalar. Viknaning pastki qismida men bir qatorda turaman. Von qasos olish uchun yakuniy ma'lumot ishning oqim rejimini ko'rsatadigan hujjat va ko'rsatkichlar. 1. Birinchi tugma standart rejimni o'chirishdir. Tsey tayinlash rejimi matnli robotlar uchun ko'proq.

2. Tayyor hujjatni qayta ko'rib chiqish uchun elektron hujjatning rejimi talab qilinadi. 3. Layout rejimida hujjat qog'ozda bir soat davomida qanday ko'rilgan bo'lsa, xuddi shunday tarzda ekranda paydo bo'ladi. 4. Struktura rejimi hujjatning maketi ustida ishlash uchun qulay. Hujjatlar bilan kilkomdan ishlash. Oddiy hamkasbi Wordpad protsessoriga qaraganda Word matn protsessori bir vaqtning o'zida ko'plab hujjatlarni qayta ishlash imkonini beradi. Hujjatning faol oynasida quyidagi tugmalar bo'lishi mumkin: 1. Yig‘lash 2. Men tupuraman 3. egri chiziq nima Katlangandan so'ng, hujjatning oynasi ish joyining pastki chap burchagiga yaqin joylashgan kichik panel oldida paydo bo'ladi. Kerakli hujjat oynasiga o'tish uchun u xuddi shu oyna bo'ladimi, sichqoncha tugmachasini bosish kerak. Matnni kiritish va tahrirlash. Oqimli hujjat oynasida har doim vertikal chegara - kursorning porlashini tozalang. Sahifaning o'ng chetiga etib borganingizdan so'ng, matn avtomatik ravishda yangi qatorga o'tkaziladi. Primus bilan qator va yangi paragrafni tugatish uchun Enter tugmasini bosishingiz kerak. Kursor bilan keruvannya buyrug'i. Matndagi fragmentlarni vizuallashtirish, nusxalash va joyini o'zgartirish uchun tegishli bo'lakni orqa tomonda ko'rish mumkin. Fragment sichqonchani cho'zish orqali ko'rinadi. Ko'rinadigan bo'lak Delete tugmasini bosish orqali o'chiriladi. Skasuvannya afv etish jamoalari. Skasuvannya qolgan vykonoy buyruqlar vykonuyut buyrug'i Edit - Skasuvati yoki asboblar panelidagi tugma. Men buyruqni oxirigacha maktubni yutib olishim uchun hujjatning tasdiqlanishini o'tkazaman, deb aytaman. Agar operatsiya skasovano paromilkovo bo'lsa, shundan so'ng darhol Edit - Takrorlash buyrug'i yordamida takrorlashingiz mumkin. Amaliyotlarni takrorlash faqat ular aytilgandan keyin mumkin. Tasvirning turiga, shriftga qarab. Word-da shriftni o'zgartirish bo'yicha barcha operatsiyalar matnning ko'rinadigan qismiga yoki kursor joylashgan so'zga ko'rinadigan kunga qadar o'rnatiladi. Shriftning ko'rinishini o'zgartirish bo'yicha eng oddiy operatsiyalar uchun Format asboblar panelidan foydalaning. Shrift ro‘yxatidan shriftni tanlang, Shrift o‘lchami ro‘yxatidan belgilar sonini tanlang va

shrift o‘lchamini o‘zgartirish uchun Qalin, Kursiv va Subscript tugmalaridan foydalaning.Format asboblar panelida mavjud bo'lmagan effektlarni Format buyrug'i bilan ko'rsatilganidek, Shrift muloqot oynasida yaratish mumkin. Muloqot oynasining barcha yorliqlarining pastki qismida ko'rsatilgan shrift parametrlaridan aniq oldin yozilgan matnning pastki qismiga kursorni olib borish kerak. Shrift yorlig'i elementlari Formatlash paneli elementlariga mos keladi. Kengaytirilayotgan ro'yxat matnni qo'llab-quvvatlashning nostandart variantlari bilan ifodalanadi (masalan, guruch yoki nuqta chiziq bilan). Ranglar ro'yxatidagi matn rangini o'zgartiring. Bu operatsiya faqat uchun sezgir bo'lishi mumkin elektron hujjatlar rangli printerda ishlatiladigan hujjatlar turi. Interval yorlig'idagi katakchalar belgilar orasidagi intervallarni o'zgartirishga imkon beradi. Zavdyaki tsomu matni yaxshilanishi yoki kengaytirilishi mumkin, bu ko'pincha sarlavhalarda ko'rsatiladi. Paragraflarni qayta ko'rib chiqish. Paragrafni qayta ko'rib chiqish - yon tomonning o'ng va chap qirralari o'rtasida rozashuvannya yoga. DA Word dasturlari belgilash katakchalari Formatlash asboblar panelidagi tozalash tugmasini bosish uchun o'rnatiladi. Uchta tugma (chap qirra, markaz, o'ng, kenglik) faqat bittasini yoqishi mumkin. Paragrafni formatlash. Uchun qayta formatlangan paragraf dialog oynasi bilan yoziladi Paragraf, agar uni Format - Paragraf buyrug'i bilan ochmoqchi bo'lsangiz yoki qo'shimcha paragrafdan keyin Paragraf y kontekst menyusi , sichqonchaning o'ng tugmasini bosish orqali nima deyiladi Ale, qo'shimcha qator uchun formatlash yaxshiroqdir. Yordam liniyalari uchun formatlash. Chiziq chiziq chegaralari va oqim paragrafining jadval pozitsiyalari bilan keruvati imkonini beradi. Paragrafning kordoni maxsus markerlarni harakatlantirish (tortishish) usuli bilan beriladi. 1. Tricky marker, zlivaning pastki qismida (tepalik tepasida) chirigan paragrafdagi barcha qatorlar uchun chap chegarani o'rnatadi, birinchi navbatda qip-qizil. 2. Tog'lardagi zlivaning teskari triko markeri paragrafning birinchi qatori kobiga chiziq qo'yadi va paragrafning chegarasini shakllantirishga imkon beradi. 3. Chiziq ostidagi kvadrat belgisi har doim paragrafning chap chegarasining trident belgisi ostida joylashgan keruvanning asosiy elementi hisoblanadi. Haddan tashqari siqilgan holda, chap chegara belgilari bir vaqtning o'zida oldingi pozitsiyasini tejashdan siljiydi. Bunday maxsus mo'ljallangan