Oziq-ovqat do’koni ilovasini yaratish

Загружено в:

19.11.2024

Скачано:

0

Размер:

1425.5 KB

Скачать

Mavzu: Oziq-ovqat do’koni ilovasini yaratish _____
Mundarija
Kirish………………………………………………………………………… 2
I.BOB. NAZARIY QISM…………………………………………………… 5
1.1. Vizual studio tarixi va vizual dasturlash g’oyasi……………………….. 5
1.2 Dasturiy ta’minot………………………………………………………… 6
1.3 Integrallashgan muhitlar…………………………………………………. 11
II.BOB. AMALIY QISM ……………………………………………………. 15
2.1. Oziq-ovqat do’koni dizaynini yaratish ……………...…………. 15
2.2. Oziq-ovqat do’koni sifatli xizmat ko’rsatuvchi ilova ..………… 23
III.BOB. Xulosa.……………………………………………………………... 25
IV.BOB. Foydalanilgan adabiyotlar…………………………………………. 26

Kirish
Bu kurs ishida “ Oziq-ovqat do’koni ilovasini yaratish ” mavzusini yoritib
berar ekanmiz nazariy qismida Visual studio tarixi, dinamik dasturlash tamoyili
mavzulariga to’xtalib ketamiz. Amaliy qismida esa electron kutubxonada
muammolar yechim topishi, electron kutubxona mavzusini visual studio tilida
ifodalanishi kabi misollarni ishlab ketamiz. Xulosa qismini hamma ishlarni
bajarganimizdan keyin yozamiz.Inson va ma’lumotlarga ishlov berish o’rtasidagi
aloqa kompyuter dasturlari orqali boshqariladi. Markaziy protsessor (CRI) belgilari
to’plami ikkita belgigacha “0” va “1” yoki “yoqilgan” va “o’chirilgan” bilan
chegeralangan. Inson harflardan, raqamlardan, tasvirlardan foydalanadi. Inson va
mashina o’rtasidagi interfeysni (muloqotni), (kodlashtirish)ni dasturiy ta’minot
tartibga solib turadi. Bu vazifadan tashqari kompyuter dasturi operatsion tizimi
ko’rinishida kompyuterni butun apparat qismini boshqarilishini tartibga soladi.
Shunday qilib dasturiy ta’minot ikki qismga bo’linadi:
 tizimli dastur ko’rinishidagi apparat qismining boshqarilishi
 muammolarning yechilishiga qaratilgan amaliy dasturlar
Bu bilan bir qatorda tizimli va amaliy dasturlar ishlab chiqish va kompyuter
xizmatini yengillashtirish uchun bir qator dasturlash tillari va qo’llash servisi
mavjud.
Tizimli dastur shu bilan birga, kompyuter va unga tegishli periferiyalardan
foydalanishga imkon beradi. Tizimli dasturlarga foydalanuvchining ma’lumotlarga
ishlov berish tizimining ishlash tamoyillari bo’yicha keyingi texnik belgilarga ega
bo’lishini talab qilmasdan, masalani kiritish va chiqarish boshqaruvini
tayyorlaydigan operatsion tizimlarini o’z ichiga oladi.
Xizmat uchun belgilangan va yordamchi dasturlar ham tizimli dasturlarga
oid bo’lib, masalan formatlash va nusxalashda axborot tashuvchilar bilan muomala
1

qilish singari operatsion tizimlar bilan munosabatni yengillashtiradi. Windows XP,
Windows 2003 mijozserver arxitekturali Novell, UNIX va LINUXning har xil
variantlari mashhur operatsiya tizimlaridandir.
Professional va kundalik masalalar qo’yilishini hal qilish uchun iqtisodiy,
texnik va ilmiy sohadan amaliy dasturlar foydalaniladi yoki ishlab chiqiladi.
Foydalanuvchilar va qo’llanish miqdoriga ko’ra soni va ushbu amaliy dasturlarni
yana bo’laklarga bo’lib chiqish mumkin.
Standart dasturiy ta’minot quyidagicha ko’rinishda deyarli har qanday
masala qo’yilishi uchun amal qiladi, masalan:
 Matnga ishlov berish (masalan, MS Word)
 Elektron jadvallar bilan ishlash (masalan, MS Excel)
 Ma’lumotlar bazalari (masalan, MS Access, Oracle)
 Grafiklar (masalan, Visio, CorelDraw)
 Nashriy tizimlar (Desktop Publishing) (mas. Adobe Pagemaker,
QuarkXPress)
 Loyihalash (masalan, MS Project)
Standart dasturiy ta’minot foydalanuvchilarning keng doirasi talablarini
hisobga olgan holda ishlab chiqilgan va bu bilan eng ko’p umumiy vazifalarni
namoyon qilgan bir paytda, soliq idorasi, arxitektorlar, mebel tayyorlovchilar kabi
muayyan kasbiy guruhlar tegishli talablarga muvofiqlashtirilgan tayyor xizmatlar
ko’lamiga ega bo’lgan amaliy dasturlarning tarmoq paketlari deb ataluvchi
dasturlardan foydalanadilar, ya’ni bunday dasturlarga talabgor bo’ladilar.
Agar xizmatlarning bunday o’ziga xos tarmoq ko’lami alohida tashkilot
muammolarini hal qilish uchun baribir haddan tashqari umumiy bo’lib chiqsa,
unda bir yoki bir nechta tashkilotlar talablariga moslashuvchi alohida dasturiy
ta’minot ishlab chiqish imkoniyatigina qoladi xolos. Bu yerda misol sifatida bir
yoki bir nechta tashkilotlar tomonidan foydalaniladigan mutlaqo o’zgacha ishlab
2

chiqarish mashinalarini boshqarish uchun qo’llanuvchi ishlab chiqarishni
rejalashtirish tizimini tasavvur qilish mumkin.
Yuqorida bayon qilingan fikr-mulohazalarga muvofiq texnik yoki iqtisodiy
sohalaridagi muammolarni ma’lumotlarga ishlov berish texnikasi va
texnalogiyalari yordamida yechish uchun turlicha alternativalar (yondoshuvlar)
mavjud:
 Mavjud dasturiy ta’minotdan foydalanish yoki uni qo’lga kiritish.
 Yangi standart, tarmoq yoki alohida dasturiy ta’minotni ishlab chiqish.
Bu orqali o’z kuchlari bilan yoki ishlab chiqish haqidagi yoki chetdan taklif
qilingan mutaxassislar tomonidan ishlab chiqish haqidagi masalaga bevosita
bog’liq bo’lib, u har doim ham tashkilotning ichki «Nou-Xau»si tomonidan
aniqlanavermaydi. AT tashkilotiga dasturiy mahsulot ishlab chiqishni topshirish
foydalimi yoki bunday dasturiy loyihani o’z tashkilotida amalga oshirish foydalimi
degan savolga javob beradi va mohiyatiga ko’ra ishlab chiqarish iqtisodiy tabiatini
namoyon qiladi (xarajatlar, foydalar, tahlil).
3

I.BOB. NAZARIY QISM
1.1. Vizual studio tarixi va visual dasturlash g’oyasi
Visual Studio - bu Microsoft kompaniyasining integratsiyalashgan ishlab
chiqish muhiti (IDE). U veb-saytlar, veb-ilovalar, veb-xizmatlar va mobil
ilovalarni o’z ichiga olgan kompyuter dasturlarini ishlab chiqish uchun ishlatiladi.
Visual Studio Windows API, Windows Forms, Windows Presentation Foundation,
Windows Store va Microsoft Silverlight kabi Microsoft dasturiy ta’minot ishlab
chiqish platformalaridan foydalanadi. U mahalliy kodni ham, boshqariladigan
kodni ham ishlab chiqishi mumkin. Visual Studio ilk versiyasi 1.1 – rasmda
tasvirlangan.
1.1 – rasm: ilk ko’rinishi.
Visual Studio IntelliSense (kodni to’ldirish komponenti) va kodni qayta
ishlashni qo’llab-quvvatlaydigan kod muharririni o’z ichiga oladi.
Integratsiyalashgan tuzatuvchi ham manba darajasidagi tuzatuvchi, ham mashina
darajasidagi tuzatuvchi sifatida ishlaydi. Boshqa o’rnatilgan vositalar qatoriga kod
profili, GUI ilovalarini yaratish uchun dizayner, veb-dizayner, sinf dizayneri va
4

ma’lumotlar bazasi sxemasi dizayneri kiradi. U deyarli barcha darajadagi
funksionallikni kengaytiruvchi plaginlarni qabul qiladi, jumladan, manbalarni
boshqarish tizimlarini qo’llab-quvvatlash (masalan, Subversion va Git) va
domenga xos tillar uchun muharrirlar va vizual dizaynerlar kabi yangi asboblar
to’plamlarini yoki dasturiy ta’minotni ishlab chiqishning boshqa jihatlari uchun
asboblar to’plamini qo’shish. hayot aylanishi (masalan, Azure DevOps mijozi:
Team Explorer).
Visual Studio 36 xil dasturlash tillarini qo’llab-quvvatlaydi [iqtibos keltirish
kerak va kod muharriri va tuzatuvchiga tilga xos xizmat mavjud bo’lsa, deyarli har
qanday dasturlash tilini (turli darajada) qo’llab-quvvatlashga imkon beradi.
O’rnatilgan tillarga C, C++, C++/CLI, Visual Basic .NET, C#, F#, JavaScript,
TypeScript, XML, XSLT, HTML va CSS kiradi. Python, Ruby, Node.js va M kabi
boshqa tillarni qo’llab-quvvatlash plaginlari orqali mavjud. Ilgari Java (va J#)
qo’llab-quvvatlangan.
Visual Studio ning eng asosiy nashri, Community nashri bepul mavjud.
Visual Studio Community nashri shiori "Talabalar, ochiq manbali va individual
dasturchilar uchun bepul, to’liq xususiyatli IDE".
1.2 Dasturiy ta’minot
Hisoblash tizimi (kompyuter va tarmoqlar) tarkibi. Hisoblash tizimi tarkibi
konfigurasiya deb ataladi. Odatda hisoblash texnikasining apparat va dasturiy
vositalari alohida olib o’rganiladi. Shuning uchun ham mos ravishda hisoblash
tizimlari apparat konfigurasiyasi va dasturiy konfigurasiyasi alohida olib
o’rganiladi. Bunday bo’linish axborot texnologiyalari uchun muhim ahamiyatga
egadir, chunki ko’p xollarda alohida olingan masala echimini ham apparat, ham
dastur vositalari yordamida ta’minlash mumkin. Apparat ta’minoti. Hisoblash
tizimlarining apparat ta’minoti tarkibiga, apparat konfigurasiyani tashkil etuvchi
qurilma va asboblar kiradi. Zamonaviy kompyuter va hisoblash majmua
(kompleks)lari blok-modulli konstruksiya (tuzilish)dan iborat. Ma’lum ishlarni
5

bajarishga zarur bo’lgan apparat konfigurasiyani tayyor blok va qismlardan yig’ib
olish mumkin. Qurilmalarning, markaziy prosessorga (Central Processing UNIT,
CPU) nisbatan joylashishiga qarab tashqi va ichki qurilmalarga ajratamiz. Tashqi
qurilmalar, qoida bo’yicha, ma’lumotlarni kiritish va chiqarish qurilmalaridir,
ularni odatda periferik qurilmalar ham deb ataladi. Bundan tashqari ma’lumotlarni
uzoq saqlashga mo’ljallangan qurilmalar ham tashqi qurilmalarga kiradi. Alohida
blok va qismlar orasidagi kelishuvchanlik, birgalikda ishlashdagi moslanuvchanlik,
apparatli interfeys deb ataluvchi o’tish apparat-mantiqiy qurilmalari yordamida
bajariladi. Hisoblash texnikasidagi apparat interfeysiga belgilangan standartlar
protokollar deyiladi.
Shunday qilib, protokol – bu qurilma yaratuvchilari tomonidan, bu
qurilmaning boshqa qurilmalar bilan muvaffaqiyayatli va kelishilgan holda
birgilikda ishlashi uchun, ishlab chiqiladigan texnik shartlar majmuasidir. Dasturiy
ta’minot Dastur – buyruqlarning tartiblangan ketma-ketligidir. Kompyuter uchun
tuzilgan har dastur vazifasi – apparat vositalarni boshqarishdir. Birinchi qarashda
dasturning qurilmalar bilan xech qanday bog’liqligi yo’qdek ko’rinadi, ya’ni
masalan, dastur kiritish qurilmlaridan ma’lumot kiritishni va chiqarish
qurilmalariga ham ma’lumot chiqarishni talab qilmasa ham, baribir uning ishi
kompyuterning apparat qurilmalarini boshqarishga asoslangan.
Kompyuterda, dasturiy va apparat ta’minot, doimo uzilmas aloqada va
uzluksiz bog’lanishda ishlaydi. Biz bu ikki kategoriyani alohida ko’rib
chiqayotganimizga qaramasdan, ular orasida dialektik aloqa mavjudligi va ularni
alohida ko’rib chiqish shartli ekanlgini sedan chiqarmaslik kerak. Kompyuterlar va
hisoblash tizimlarining dasturiy ta’minoti tuzilishini dasturiy konfigurasiya deb
ham ataladi. Dasturlar orasida xuddi kompyuterning fizik qismlari orasidagi kabi
o’zaro aloqa mavjud. Aksariyat ko’pgina dasturlar, quyiroq darajadagi boshqa
dasturlarga tayanib ishlaydi. Bunday bog’lanish dasturlararo interfeys deyiladi.
Bunday interfeys (muloqot) ning mavjudligi texnik shartlar va o’zaro aloqa
qoidalariga asoslangan bo’lsa ham, amalda u dasturiy ta’minotni o’zaro aloqada
6

bo’lgan bir nechta sathlar (daraja)larga taqsimlash bilan ta’minlanadi. Dastur
ta’minoti sathlari piramida tuzilishiga egadir. Har bir keyingi sath oldingi sathlar
dasturiy ta’minotiga tayanadi. Bunday ajratish, hisoblash tizimining dasturlarni
o’rnatishdan boshlab, to amalda ekspluatasiya qilish va texnik xizmat
ko’rsatishgacha bo’lgan ish faoliyatining hamma bosqichlari uchun qulaydir.
Shunga alohida etibor berish kerakki, har bir yuqoridagi sath butun tizimning
funksionalligini oshiradi. Masalan, asos dasturiy ta’minoti 7 sathiga ega bo’lgan
hisoblash tizimi ko’p funksiyalarni bajara olmaydi, ammo u tizimli dasturiy
ta’minotni o’rnatishga imkon beradi, ya’ni sharoit yaratadi. Rasm 1. Asos dasturiy
ta’minoti.
Dasturiy ta’minotning eng quyi sathi-asos dasturiy ta’minotidan iboratdir.
Bu ta’minot asos apparat vositalari bilan aloqaga javob beradi. Qoida bo’yicha,
asos dasturiy vositalari bevosita asos qurilmalari tarkibiga kiradi va doimiy xotira
deb ataladigan maxsus mikrosxemalarda saqlanadi. Dastur va ma’lumotlar doimiy
xotira (DX) mikrosxemalariga ularni ishlab chiqish vaqtida yoziladi va ularni
ishlash jarayonida o’zgartirish mumkin emas. Amalda, ishlatish vaqtida asos
dasturiy vositalarini o’zgartirish zaruriyati kelib chiqsa, DX mikrosxemasi o’rniga
qayta dasturlash imkoniga ega bo’lgan doimiy xotira qurilmasidan foydalaniladi.
Bu xolda DX mazmunini hisoblash tizimi tarkibida bevosita o’zgartirish mumkin
(bunday texnologiya flesh texnologiya deb ataladi), yoki hisoblash tizimidan
tashqarida, maxsus programmator deb ataladigan qurilmalarda bajariladi. Tizimli
dasturiy ta’minot. Bu sathdagi dastur, kompyuter tizimining boshqa dasturlari va
bevosita apparat ta’minoti bilan o’zaro bog’lanishni ta’minlaydi, ya’ni bu dasturlar
dallollik vazifasini o’taydi. Amaliy dasturiy ta’minot Xizmatchi dasturiy ta’minot
Asos dasturiy ta’minot Tizimli dasturiy ta’minot Butun hisoblash tizimining
ekspluatasiya (ishlatish) ko’rsatkichlari ish sathining dasturiy ta’minotiga
bog’liqdir. Masalan, hisoblash tizimiga yangi qurilma ulash vaqtida boshqa
dasturlarni shu qurilma bilan bog’lanishini ta’minlash uchun, tizimli darajada
dastur o’rnatilishi kerak. Aniq qurilmalar bilan o’zaro bog’lanishga javob beruvchi
dasturlar qurilma drayverlari deyiladi va ular tizimli sath dasturiy ta’minoti
7

tarkibiga kiradi. Tizimli sath dasturlarining boshqa sinfi foydalanuvchi bilan
bog’lanishga javob beradi.Aynan shu dasturlar yordamida foydalanuvchi,
hisoblash tizimiga ma’lumotlarni kiritish, uni boshqarish va natijalarni o’ziga
qulay ko’rinishda olish imkoniga ega bo’ladi. Bunday dasturiy vositalar,
foydalanuvchi interfeysini ta’minlash vositalari deb ataladi. Kompyuterda ishlash
qulaylgi va ish joyi unumdoligi bu vositalar bilan bevosita bog’liqdir. Tizimli satx
dasturiy ta’minoti majmuasi kompyuter operatsion tizimi yadrosini tashkil etadi.
Operasion tizimning to’liq tushunchasini biz keyingi boblarda ko’rib
o’tamiz, bu erda esa biz faqat, agar kompyuter tizimli sath dasturiy ta’minoti bilan
jihozlangan bo’lsa, u holda kompyuter yanada yuqori darajadagi dasturni
o’rnatishga va eng asosiysi dasturiy vositlarning qurilmalar bilan o’zaro aloqasiga
tayyorligini bildiradi. Ya’ni operatsion tizim yadrosi mavjudligi – insonni
hisoblash tizimida amaliy ishlarni bajarish imkoniyatining zaruriy shartidir.
Xizmatchi dasturiy ta’minot. Bu dasturlar ham asos dasturiy ta’minot bilan, ham
tizimli dasturiy ta’minot dasturlari bilan bog’langan. Xizmatchi dasturlarning
asosiy vazifasi (ularni utilitalar deb ham ataladi) kompyuter tizimini tekshirish,
sozlash va tuzatishdan iboratdir. Ko’p hollarda ular, tizimli dasturlarning
funksiyasini kengaytirishga va yaxshilashga mo’ljallangandir. Ba’zida, bu
dasturlar, boshidanoq OT tarkibiga kiritilgan bo’lishi mumkin, ba’zida esa ular OT
funksiyasini kengaytirishga xizmat qiladi. Amaliy dasturiy ta’minot. Asos dasturiy
ta’minot Xizmatchi dasturiy ta’minot. Amaliy dasturiy ta’minot. Bu satx dasturiy
ta’minoti, mazkur ish joyida aniq masalalarni echishga yordam beradigan amaliy
dasturlar majmuasini tashkil etadi. Bu masalalar qamrab olgan sohalar juda ko’p
bo’lib, ular ishlab chiqarish, ilmiy-texnik, ijod, o’qitish va dam olishga
mo’ljallangan masalalarini o’z ichiga oladi. Bu dasturlar ko’pfunksionalligi sababi,
inson faoliyati har xil sohalari uchun amaliy dasturlar va ilovalar mavjudligidir.
Demak amaliy dasturiy ta’minot va tizimli dasturiy ta’minot o’rtasida o’zaro
bevosita aloqa bor ekan (birinchisi ikkinchisiga tayanadi), hisoblash tizimi
universalligi, amaliy dasturiy ta’minot ommaviyligi va kompyuter funksional
imkoniyatlari keng ko’lamligi foydalanilayotgan operatsion tizim tipi, uning
8

yadrosi qanday tizimli vositalarni o’z ichiga olganligi va u uch tomonlama o’zaro
bog’lanish, ya’ni inson – dastur – qurilma bog’lanishni qay tarzda ta’minlashiga
bevosita bog’liqdir. Amaliy dasturiy vositalarni sinflarga ajratish. Matn
redaktorlari (taxrirlagichlar).
Amaliy dasturlarning bu sinfi dasturlarning asosiy funksiyasi matnli
ma’lumotlarni kiritish va taxrirlashdan iboratdir. Qo’shimcha funksiyalari esa
kiritish va taxrirlash jarayonini avtomatlashtirishdir. Ma’lumotlarni kiritish,
chiqarish va saqlash uchun, matn redaktorlari tizimli dasturiy ta’minotni chaqiradi
va undan foydalanadi. Ammo bu holat ixtiyoriy amaliy dasturlar uchun ham
xosdir. Kompyuter tizimi bilan o’zaro muloqatda bo’lish ko’nikmalarini hosil
qilishda va amaliy dasturiy ta’minot bilan tanishishda, ishni odatda matn
redaktorlaridan boshlashadi. Matn prosessorlari. Matn prosessorlarining
redaktorlardan farqi shundaki, ular matnni kirgizib, taxrirlabgina qolmay, balki uni
formatlaydi ham. Mos ravishda matn prosessorlari asosiy vositalariga (grafika,
jadval) natijaviy xujjatni tashkil etuvchilari – matn, grafika, jadval va boshqa
ob’ektlar o’zaro aloqalarini ta’minlash vositalari kiradi, qo’shimchalariga
esaformatlashtirish jarayonini avtomatlashtirish vositalari kiradi. Xujjatlar bilan
ishlashning zamonaviy uslubi (stil) ikkita alternativ yondoshishni –qog’ozdagi
xujjatlar va elektron xujjatlar (qog’ozsiz texnlogiya) bilan ishlashni ko’zda tutadi.
Shuning uchun ham, matn prosessorlari vositalari bilan xujjatlarni formatlash
to’g’risida gapirilganda, ikkita har xil yo’nalishlar – bosmadan chiqarishga
mo’ljallangan xujjatlarni formatlash va ekranda aks ettirishga mo’ljallangan
elektron xujjatlarni formatlash ko’zda tutiladi. Bu yo’nalishlar usul va metodlari
bir-biridan tubdan farq qiladi. Mos ravishda, matn prosessorlari ham bir-biridan
farq qiladi, ammo ularning ko’plari o’zida bu ikki yo’nalishni birlashtiradi.
Grafik redaktorlar. Bu sinfga xos dasturlar grafik tasvirlarni qayta ishlash va
(yoki) yaratishga mo’ljallangan. Bu sinfda quyidagi kategoriyalar mavjud: rastrli
redaktorlar, vektorli redaktorlar va uch o’lchamli grafika bilan ishlovchi dasturiy
vositalar (3Dredaktorlar). Rastrli redaktorlar, grafik ob’ekt, rastrni tashkil etuvchi
9

nuqtlar kombinasiyasi ko’rinishida berilgan bo’lsa, bu tasvirlarda ranglar va
yorqinlik asosiy rolni o’ynaydi. Bunday yondoshish, grafik tasvir har xil
yorqinlikda bo’lsa va ob’ekt elementlari rangi to’g’risidagi ma’lumot uning
formasi to’g’risidagi ma’lumotdan ahamiyatli bo’lgan hollarda samaralidir.
Bunday xususiyatlar ko’proq fotografiya va poligrafiya tasvirlariga xosdir. Rastr
redaktorlari tasvirlarga ishlov berishda, fotoeffekt va badiiy kompozisiyalarni
yaratishda keng qo’llaniladi. Vektorli redaktorlar, rastrlilardan tasvirlar
to’g’risidagi ma’lumotlarni tasvirlash usuli bilan farq qiladilar. Vektorli tasvirning
elementar ob’ekti nuqta emas, balki chiziqdir. Bunday yondashish chizma grafika
ishlari uchun xosdir. Bu holda tasvirning aloxida nuqtalari rangi emas, balki
chiziqlar formasi ko’proq ahamiyatga egadir. Vektorli redaktorlarda har bir chiziq
3-chi darajali matematik chiziq sifatida ko’riladi, va shunga mos ravishda u
nuqtalar kombinasiyasi ko’rinishida emas, balki matematik formula sifatida
tasvirlanadi (kompyuterda bu formulaning sonli koeffisientlari saqlanadi). Bunday
tasvir, rastrliga qaraganda anchagina ixcham bo’lib, ma’lumotlar kam joyni
egallydi.
Ammo har qanday ob’ektni qurish, nuqtalarni ekranda oddiy tasvirlash bilan
emas, balki uzluksiz ravishda egri chiziq parametrlarini ekran va bosma tasvir
koordinatalarida qayta hisoblash bilan olib boriladi. Albatta, vektorli grafikada
ishlash, quvvati katta hisoblash tizimlarini talab qiladi. Vektorli redaktorlar
tasvirlar yaratish uchun qulay, ammo amalda tayyor rasmlarga ishlov berishda
ishlatilmaydi. Ular ko’proq reklama biznesida ishlatiladi va ularni polegrafik
nashrlar muqovasini bezashda foydalaniladi. Demak, ular badiiy ish chizma ishiga
yaqin bo’lgan hamma hollarda ishlatiladi. Uch o’lchamli redaktorlar.
1.3 Integrallashgan muhitlar
Integrallashgan tahrirlash muhiti(ITM) bu dasturiy ta minotni ishlabʼ
chiqishga keng qamrovli imkon beruvchi dasturiy ta minot hisoblanadi. ITM
ʼ
odatda eng kam holda manbaa kodini tahrirlagich, avtomat ishga tushirish
10

qurilmalari hamda xatolarni tahlil qilish moslamasidan tashkil topgan bo ladi.ʻ
Ba zi ITMlar xususan NetBeans va Eclipse kompilyatordan, interpretatordan yoki
ʼ
ikkalasidan ham; boshqalari masalan SharpDevelop va Lazarus bulardan tashkil
topmagan.
Integrallashgan tahrirlash muhitlari dasturchiga yuqori samaradorlikka ega
foydalanuvchi interfeysi yaratishiga xizmat qiladi. ITM dasturiy ta minot
ʼ
yaratilishida ishtirok etadigan hamma jarayonni o z ichiga olgan bitta dastur. Bu
ʻ
dastur autentifikatsiya qilish, rivojlantisih, kompilyatsiya qilish, ommaga taqdim
qilish va xatolarni tuzatish jarayonlarini o z ichiga oladi. ITM ning bosh
ʻ
maqsadlaridan biri o rnatish vaqtini qisqartirish, ishlab chiqaruvchilarning
ʻ
unumdorligini oshirishi mumkin. Dasturlashni o rganayotgan odam faqat ITM ni
ʻ
o rnatadi, kerakli narsalar u bilan qo shilib avtomatik ravishda o rnatiladi.
ʻ ʻ ʻ
Shuningdek, kodni yozayotgan vaqtda real vaqt rejimida tahrirlash imkonini
beruvchi ITMlar bor, bunda agar dasturchi kod yozish jarayonida sintaksis xatolik
qiladigan bo lsa, ITM shu vaqtning o zida izoh beradi va to g irlab ketishni taklif
ʻ ʻ ʻ ʻ
qiladi. Ba zi ITMlar aynan qaysidir dasturlash tillari uchun moslashtirilgan bo ladi
ʼ ʻ
va uning xususiyatlari ham o sha tilning imkoniyatlarida kelib chiqib yaratiladi.
ʻ
Lekin ko p tillik ITMlar ham mavjud.
ʻ
Muhit quyidagilarni taqdim etadi:
 Matn muharriri
 Kompilyator va/yoki interpretator
 Muhitni avtomatlashtirishni yig’masi
 Sozlovchi
Ba’zida integrallashgan muhitning tizimini boshqarish versiyasini
osonlashtirish maqsadida turli xilda instrumentlarni foydalanuvchi grafik
interfeysida taqdim etadi. Ko’plab zamonaviy ishlab chiqaruvchi muhitlarda
Obyektga mo’ljallangan DT ni ishlab chiqish uchun sinflar brauzeri, obyektlar
inspektori va sinflar iyrerxiyasi diagrammasi mavjud. IDE lar bir qancha dasturlash
11

tillarida ishlash imkoniyatini beradi. Ularga IntelliJ IDEA, NetBeans, Eclipse, Qt
Creator, Geany, Embarcadero RAD Studio, Code::Block, XCode yoki Microsoft
Visual Studiolarni misol qilib keltirishimiz mumkin. Lekin bitta tilga
mo’ljallanganlari ham bor, masalan, Visual Basic, Delphi , Dev C++.
Xususiy holat IDE – visual ishlab chiqarish muhiti, dasturning visual
muharririni taqdim etish imkoniyatini beradi. Ushbu integrallashgan muhitning shu
vaqtga qadar bir qancha versiyalari taqdim etilgan. Quyida ular bilan tanishib
chiqamiz.
1.2 – rasm. Hozirgi ko’rinishi
Microsoft Visual Studio – Microsoft mahsuloti bo’lib, dasturiy ta’minot
yaratish uchun integrallashgan muhitni va boshqa instrumentlar qatorini taqdim
etadi. Ushbu mahsulot konsolli ilovalar, grafik intefeys bilan ishlovchi ilovalar
yaratish imkoniyatini beradi, WindowsForms texnologiyasi qo’llagan holda web-
saytlar, web-ilovalar, web-xizmatlar, turli xil platformalar kodlarini boshqaruvchi
Windows, Windows Mobile, Windows CE, .NET Framework, Xbox, Windows
Phone, .NET Compact Framework va Silverlightlarni qo’llaydi.
 Tipi – Integrallash ishlab chiqaruvchi muhit
12

 Ishlab chiqaruvchi – Microsoft
 Dasturlash tillari – C++ va C#
 Operatsion tizim – Windows
 Interfeys tili – xitoy, ingliz, fransuz, portugal, nemis, italyan, yapon, koreys,
ispan , rus tillari
 Oxirgi versiya – Visual Studio 2015 (20-iyul 2015-yil)
 Litsenziya – foydalanuvchi bilan kelishuvi asosida
 Sayt – www.visualstudio.com
Komponentlari. Visual Studio quyidagi bitta yoki bir qancha komponentlarni
qo’llaydi:
 Visual Basic .NET – u Visual Basic asosida paydo bo’lgan
 Visual C++
 Visual C#
 Visual F# (Bu Visual Studio 2010 dan boshlab ishlatiladi)
Boshqa variantlarni quyidagilarni yoqish orqali yetkazib berish mumkin:
Microsoft SQL Server yoki Microsoft SQL Server Express
 Visual Studioning oldingi tarkibiga ham mahsulotlar kiritilgan:
 Visual InterDev
 Visual J++
 Visual J#
 Visual FoxPro
 Visual Source Safe – fayl-server tizimini boshqarish versiyasi
13

II.BOB. AMALIY QISM
2.1. Oziq-ovqat do’koni dizaynini yaratish
Hozirgi texnika taraqiyoti tobora o’sib borayotgan zamonda inson hayotini
yengillashtirish bosh omil bo’lib bormoqda. Inson hayot tarzini yengillashtiruvchi
xar hil xizmat turlari oshib bormoqda. Shunday xizmat turlaridan biri bu Onlayn
Oziq-ovqat do’koni bo’lib barcha turdagi kompyuter texnikalarini, jumladan
qo’shimcha qurulmalarini mijozga yetkazib berishdir. Bu xizmat turi hatto uyidan
chiqmay turib onlayn buyurtma berish va mahsulotini tez va sifatli yetkazib berish
xizmati hisoblanadi.
Bunday onlayn do’kon dizayni foydalanuvchiga qulay, soda va ishlatish
uchun oson bo’lishi zarur. Ushbu dizaynni yaratishda Visual Studio nomli
integratsiyalashgan muhitida C++ dasturlash tili orqali yaratish jarayonini
tushintirib o’tamiz.
Dasturning dastlabki faylini yaratishda dastlab Visual Studio muhitini ishga
tushuramiz va loyiha yaratish bilan boshlaymiz. Biz loyihani 2.1 – rasmdagi
shablom asosida yaratiladi.
2.1 – rasm.
14

$So’ngra “ResPOS”degan nom bilan loyihani to’liq yaratib olamiz. Loyiha yaratilgach unga quyida ko’rsatilingan 2.2 - rasmdagi ketma-ketlikni tanlab loyihaning dastlabki MyForm.h va MyForm.cpp faylini yaratiladi. 2.2 – rasm. Yaratilingan MyForm.cpp fayliga quyidagi yuklovchi kodni yozamiz: #include "MyForm.h" Bu faylga quyidagi kodni qo’shamiz: using namespace System; using namespace System::Windows::Forms; [STAThreadAttribute] void Main(array<String^>^ args) { Application::EnableVisualStyles(); Application::SetCompatibleTextRenderingDefault(false); Loyiha_nomi::MyForm form; Application::Run(%form); } 15$

So’ngra MyForm.h fayliga o’tib foydalanuvchi interfeysi yaratilinadi. Ushbu
interfeys yaratishda Panel, Label, Button vas hu kabi kompanentalardan
foydalanamiz. Yaratilingan interfeys 2.3 – rasmda tasvirlangan.
2.3 – rasm.
Dastlabki interfeys yaratilib bo’lingach bizga kerakli bo’lgan Food, Cold
Drinks, Hot Drinks va Deserts fayillarini yaratib olinadi. Bu fayillar interfeysi 2.4
va 2.5 – rasmlardagi ko’rinishda yaratib olamiz
2.4 – rasm.
16

$So’nga quyidagi kodlar bilan menyu qismimizni ishlatib olamiz: bool menuExpand = false ; private : System:: Void menuTransition_Tick(System:: Object ^ sender , System:: EventArgs ^ e ) { if (menuExpand == false ) { this ->menuContainer->Height += 10; if ( this ->menuContainer->Height >= 160) { this ->menuTransition->Stop(); menuExpand = true ; } } else { this ->menuContainer->Height -= 5; if ( this ->menuContainer->Height <= 50) { this ->menuTransition->Stop(); menuExpand = false ; } } } private : System:: Void menu_Click(System:: Object ^ sender , System:: EventArgs ^ e ) { this ->menuTransition->Start(); } bool sidebarExpand = true ; private : System:: Void sidebarTransition_Tick(System:: Object ^ sender , System:: EventArgs ^ e ) { if (sidebarExpand) { this ->sidebar->Width -= 5; if ( this ->sidebar->Width <= 60) { sidebarExpand = false ; this ->sidebarTransition->Stop(); 17$ $this ->pnDashbord->Width = this ->sidebar->Width; this ->pnAbout->Width = this ->sidebar->Width; this ->pnSettings->Width = this ->sidebar->Width; this ->pnLogout->Width = this ->sidebar->Width; this ->menuContainer->Width = this ->sidebar->Width; } } else { this ->sidebar->Width += 5; if ( this ->sidebar->Width >= 227) { sidebarExpand = true ; this ->sidebarTransition->Stop(); this ->pnDashbord->Width = this ->sidebar->Width; this ->pnAbout->Width = this ->sidebar->Width; this ->pnSettings->Width = this ->sidebar->Width; this ->pnLogout->Width = this ->sidebar->Width; this ->menuContainer->Width = this ->sidebar->Width; } } } private : System:: Void btnHam_Click(System:: Object ^ sender , System:: EventArgs ^ e ) { this ->sidebarTransition->Start(); } private : System:: Void button1_Click(System:: Object ^ sender , System:: EventArgs ^ e ) { if (dashbord == nullptr ) { dashbord = gcnew formDashbord (); dashbord->FormClosed += gcnew System::Windows::Forms:: FormClosedEventHandler ( this , &ResPOS:: MyForm ::Dashbord_FormClosed); dashbord->MdiParent = this ; dashbord->Dock = DockStyle :: Fill ; dashbord->Show(); about = nullptr ; setting = nullptr ; sub1 = nullptr ; 18$ $sub2 = nullptr ; } else { dashbord->Activate(); } } private : System:: Void Dashbord_FormClosed(System:: Object ^ sender , FormClosedEventArgs ^ e ) { dashbord = nullptr ; } private : System:: Void subMenu1_Click(System:: Object ^ sender , System:: EventArgs ^ e ) { if (sub1 == nullptr ) { sub1 = gcnew formSub1 (); sub1->FormClosed += gcnew System::Windows::Forms:: FormClosedEventHandler ( this , &ResPOS:: MyForm ::subMenu1_FormClosed); sub1->MdiParent = this ; sub1->Dock = DockStyle :: Fill ; sub1->Show(); about = nullptr ; setting = nullptr ; dashbord = nullptr ; sub2 = nullptr ; } else { sub1->Activate(); } } void subMenu1_FormClosed(System:: Object ^ sender , System::Windows::Forms:: FormClosedEventArgs ^ e ) { sub1 = nullptr ; } 19$ $private : System:: Void subMenu2_Click(System:: Object ^ sender , System:: EventArgs ^ e ) { if (sub2 == nullptr ) { sub2 = gcnew formSub2 (); sub2->FormClosed += gcnew System::Windows::Forms:: FormClosedEventHandler ( this , &ResPOS:: MyForm ::subMenu2_FormClosed); sub2->MdiParent = this ; sub2->Dock = DockStyle :: Fill ; sub2->Show(); about = nullptr ; setting = nullptr ; sub1 = nullptr ; dashbord = nullptr ; } else { sub2->Activate(); } } void subMenu2_FormClosed(System:: Object ^ sender , System::Windows::Forms:: FormClosedEventArgs ^ e ) { sub2 = nullptr ; } private : System:: Void button3_Click(System:: Object ^ sender , System:: EventArgs ^ e ) { if (about == nullptr ) { about = gcnew formAbout (); about->FormClosed += gcnew System::Windows::Forms:: FormClosedEventHandler ( this , &ResPOS:: MyForm ::About_FormClosed); about->MdiParent = this ; about->Dock = DockStyle :: Fill ; about->Show(); dashbord = nullptr ; setting = nullptr ; sub1 = nullptr ; 20$ $sub2 = nullptr ; } else { about->Activate(); } } void About_FormClosed(System:: Object ^ sender , System::Windows::Forms:: FormClosedEventArgs ^ e ) { about = nullptr ; } private : System:: Void button4_Click(System:: Object ^ sender , System:: EventArgs ^ e ) { if (setting == nullptr ) { setting = gcnew formSetting (); setting->FormClosed += gcnew System::Windows::Forms:: FormClosedEventHandler ( this , &AppleStore:: MyForm ::Setting_FormClosed); setting->MdiParent = this ; setting->Dock = DockStyle :: Fill ; setting->Show(); about = nullptr ; dashbord = nullptr ; sub1 = nullptr ; sub2 = nullptr ; } else { setting->Activate(); } } void Setting_FormClosed(System:: Object ^ sender , System::Windows::Forms:: FormClosedEventArgs ^ e ) { setting = nullptr ; } private : System:: Void MyForm_Load(System:: Object ^ sender , System:: EventArgs ^ e ) { button1_Click( sender , e ); 21$

}
Natijada bizga 2.6 – rasmdagi interfesyga ega dastur hosil bo’ladi.
2.6 – rasm.
2.6 – rasmda keltirilgan dasturda barcha tugmalari ishchi holatda bo’lib
ma’lumotlar bazasiga ulangach to’liq ishchi holatga o’tadi.
2.2. Oziq-ovqat do’koni sifatli xizmat ko’rsatuvchi ilova
Hozirgi kunda ilovalar sifatli va xafsiz ishlashi uchun maxsus talablar
qo’yilgan. Dasturlar sifatli va xavfsiz ishlash uchun bir nechta amallar va talablarni
o’z ichiga oladi. Bu talablar tizimning xavfsizligini ta’minlash, boshqa dasturlar va
tizimlar bilan muvofiqlikni ta’minlash, foydalanuvchilarga sodiqlik va ishonchni
ta’minlash, xavfsizlik bo’yicha yangiliklarga mos kelish, shaffof tajriba va
matnlarni taqdim etish, va boshqa yondashuvchi ko’rinishlarga ega bo’ladi.
Quyidagi talablarning ba’zilari:
 Xavfsizlik: Dasturning yuqori xavfsizlik darajasiga ega bo’lishi kerak. Bu,
tizimning potentsial xavfsizlik mumkinchiliklarini maksimal darajada
ishlatish, foydalanuvchilarning ma’lumotlarini himoya qilish, xavfsizlik
xatolarini to’g’rilash va boshqa xavfsizlik sohalarini ta’minlashni o’z ichiga
oladi.
22

 Foydalanuvchilar bilan aloqalar: Dastur sodiqlik va ishonch hissiyatini
oshirish uchun foydalanuvchilar bilan samarali aloqalarga ega bo’lishi
kerak. Foydalanuvchilarni qo’llab-quvvatlash, ularning so’rovlari va
muammo-hallari bilan shug’ullanish, foydalanuvchilar bilan muloqot
tizimini taqdim etish dastur uchun muhimdir.
 Yog’och dasturlash prinsiplari: Sifatli dasturlar kodning o’zida yog’och va
sodda bo’lishi, yaxshi tuzilishi, o’qitishni ta’minlash uchun
dokumentatsiyaga ega bo’lishi kerak. Bu, dastur ustida ishlovchi kishilar
o’rtasidagi tuzilish va kodi tushuntirishning oson bo’lishini ta’minlashga
yordam beradi.
 Yaxshi tuzilish va nazorat: Dastur tuzilishi hamda monitoring va nazorati
uchun vositalarni ta’minlash. Bu, dasturda xatoliklarni aniqlash, ularga
tezroq javob berish va yaxshi amalga oshirishni ta’minlash uchun kerak.
 Ma’lumotlarni maxfiy saqlash: Foydalanuvchilarning shaxsiy ma’lumotlari,
parollar va boshqa maxfiy ma’lumotlarini himoya qilish. Shaxsiy
ma’lumotlarning maxfiyati dasturning yaxshi ishlashi uchun juda muhimdir.
 Xususiyatiy talablar: Agar dastur mahsuloti xususiy iste’molchilarning
talablari va kutubxonalariga mos kelmasa, ularni qo’llab-quvvatlash,
ularning zarur talablarni sodda usulda o’rganishlari uchun tizimni
o’zgartirish imkoniyatini ta’minlash.
 Xavfsizlik yangiliklariga mos kelish: Dastur va undagi kutubxonalar havo
vaqtida yangilangan xavfsizlik ma’lumotlari va yulduzlarni o’z ichiga olishi
kerak. Bu, xavfsizlikni oshirish, xavfsizlik xatolariga tezroq javob bermoq
uchun muhimdir.
 Yuritilgan foydalanuvchi tajribasi: Dastur foydalanuvchilarining foydalanish
tajribasini yaxshi his qilishi kerak. Bu, dastur interfeysi, tugmalar
joylashuvi, va boshqa foydalanuvchilar bilan interaktsiyaga oid tadbirlar va
muhitni o’z ichiga oladi.
23

Bu talablar, dasturlar yaratish, o’zgartirish va ularni yuritish jarayonida
sodiqlik, xavfsizlik va yaxshi foydalanuvchi tajribasini ta’minlash uchun
muhimdir.
24

Xulosa
Ushbu kurs ishini bajarish davomida C++ dasturlash tilida dasturlash
to’g’risidagi nazariy bilimlarni amaliy jihatdan mustahkamlab olinadi. Dastur
tuzish davomida C++/CLR yordamida dastur interfeysi bilan ishlashni o’rganildi.
Kurs ishini bajarish davomida dasturdagi ko’plab komponentalar palitrasidan,
komponentalardan foydalanish va ishlatish o’rganildi. Dasturimni tayyoratish
jarayonida dasturda yuzaga kelishi mumkin bo’lgan hatoliklar, hamda turli xildagi
istisno holatlarni oldindan bilib, ularni bartaraf qilish bo’yicha kerakli chora
tadbirlarni amalga oshirish va duch kelgan istisnoli holatlarni bartaraf qilish
o’rganiladi. Dasturda hatolikka olib keladigan ma’lumotlar kiritilganda
foydalanuvchini ogoxlantirish xabarlarini chiqaruvchi dastur kodlaridan
foydalandi.
Dasturni tayyorlash jarayonida shu narsaga amin bo’linadi-ki, har bir
dasturchi, o’z dasturini tuzar ekan, avvalambor uning foydalanuvchiga tushunarli,
boshqarishga oson, hamma qismlari puxta hisob-kitob qilingan, dasturda yuz
berishi mumkin bo’lgan xatoliklarni oldi olingan, dasturning yashash sikli hisbga
olingan bo’lishi lozimliki o’rganiladi. Shundagina yaratilgan dastur
foydalanuvchiga uzoq muddat, samarali xizmat qilishi mumkin.
25

Foydalanilgan adabiyotlar:
1. “C++ dasturlash tili” – Bjarne Stroustrup, 1985-y.
2. “Effektiv C++” – Skott Meyers, 1992-y;
3. “C va C++ tili” – Sh. A. Nazarov, 2017-y;
4. “Algoritmlash va dasturlash asoslari” – B.J. Bolytayev, A.R. Azamatov, A.D.
Rahimov, B.A. Azamatov, D.T. Asrayeva, Sh.Z. Qambaraliyev;
5. “Dasturlash Asoslari” – R.A Ro’ziyev;
Foydalanilgan internet manzillari:
1. https://learn.microsoft.com
2. https://youtu.be/Ns0pBlbBZmE?si=TYDzjF8QNK6D8knZ
3. https://www.geeksforgeeks.org
4. https://ru.wikipedia.org
26

Mavzu: Oziq-ovqat do’koni ilovasini yaratish _____ Mundarija Kirish………………………………………………………………………… 2 I.BOB. NAZARIY QISM…………………………………………………… 5 1.1. Vizual studio tarixi va vizual dasturlash g’oyasi……………………….. 5 1.2 Dasturiy ta’minot………………………………………………………… 6 1.3 Integrallashgan muhitlar…………………………………………………. 11 II.BOB. AMALIY QISM ……………………………………………………. 15 2.1. Oziq-ovqat do’koni dizaynini yaratish ……………...…………. 15 2.2. Oziq-ovqat do’koni sifatli xizmat ko’rsatuvchi ilova ..………… 23 III.BOB. Xulosa.……………………………………………………………... 25 IV.BOB. Foydalanilgan adabiyotlar…………………………………………. 26

Kirish Bu kurs ishida “ Oziq-ovqat do’koni ilovasini yaratish ” mavzusini yoritib berar ekanmiz nazariy qismida Visual studio tarixi, dinamik dasturlash tamoyili mavzulariga to’xtalib ketamiz. Amaliy qismida esa electron kutubxonada muammolar yechim topishi, electron kutubxona mavzusini visual studio tilida ifodalanishi kabi misollarni ishlab ketamiz. Xulosa qismini hamma ishlarni bajarganimizdan keyin yozamiz.Inson va ma’lumotlarga ishlov berish o’rtasidagi aloqa kompyuter dasturlari orqali boshqariladi. Markaziy protsessor (CRI) belgilari to’plami ikkita belgigacha “0” va “1” yoki “yoqilgan” va “o’chirilgan” bilan chegeralangan. Inson harflardan, raqamlardan, tasvirlardan foydalanadi. Inson va mashina o’rtasidagi interfeysni (muloqotni), (kodlashtirish)ni dasturiy ta’minot tartibga solib turadi. Bu vazifadan tashqari kompyuter dasturi operatsion tizimi ko’rinishida kompyuterni butun apparat qismini boshqarilishini tartibga soladi. Shunday qilib dasturiy ta’minot ikki qismga bo’linadi:  tizimli dastur ko’rinishidagi apparat qismining boshqarilishi  muammolarning yechilishiga qaratilgan amaliy dasturlar Bu bilan bir qatorda tizimli va amaliy dasturlar ishlab chiqish va kompyuter xizmatini yengillashtirish uchun bir qator dasturlash tillari va qo’llash servisi mavjud. Tizimli dastur shu bilan birga, kompyuter va unga tegishli periferiyalardan foydalanishga imkon beradi. Tizimli dasturlarga foydalanuvchining ma’lumotlarga ishlov berish tizimining ishlash tamoyillari bo’yicha keyingi texnik belgilarga ega bo’lishini talab qilmasdan, masalani kiritish va chiqarish boshqaruvini tayyorlaydigan operatsion tizimlarini o’z ichiga oladi. Xizmat uchun belgilangan va yordamchi dasturlar ham tizimli dasturlarga oid bo’lib, masalan formatlash va nusxalashda axborot tashuvchilar bilan muomala 1

qilish singari operatsion tizimlar bilan munosabatni yengillashtiradi. Windows XP, Windows 2003 mijozserver arxitekturali Novell, UNIX va LINUXning har xil variantlari mashhur operatsiya tizimlaridandir. Professional va kundalik masalalar qo’yilishini hal qilish uchun iqtisodiy, texnik va ilmiy sohadan amaliy dasturlar foydalaniladi yoki ishlab chiqiladi. Foydalanuvchilar va qo’llanish miqdoriga ko’ra soni va ushbu amaliy dasturlarni yana bo’laklarga bo’lib chiqish mumkin. Standart dasturiy ta’minot quyidagicha ko’rinishda deyarli har qanday masala qo’yilishi uchun amal qiladi, masalan:  Matnga ishlov berish (masalan, MS Word)  Elektron jadvallar bilan ishlash (masalan, MS Excel)  Ma’lumotlar bazalari (masalan, MS Access, Oracle)  Grafiklar (masalan, Visio, CorelDraw)  Nashriy tizimlar (Desktop Publishing) (mas. Adobe Pagemaker, QuarkXPress)  Loyihalash (masalan, MS Project) Standart dasturiy ta’minot foydalanuvchilarning keng doirasi talablarini hisobga olgan holda ishlab chiqilgan va bu bilan eng ko’p umumiy vazifalarni namoyon qilgan bir paytda, soliq idorasi, arxitektorlar, mebel tayyorlovchilar kabi muayyan kasbiy guruhlar tegishli talablarga muvofiqlashtirilgan tayyor xizmatlar ko’lamiga ega bo’lgan amaliy dasturlarning tarmoq paketlari deb ataluvchi dasturlardan foydalanadilar, ya’ni bunday dasturlarga talabgor bo’ladilar. Agar xizmatlarning bunday o’ziga xos tarmoq ko’lami alohida tashkilot muammolarini hal qilish uchun baribir haddan tashqari umumiy bo’lib chiqsa, unda bir yoki bir nechta tashkilotlar talablariga moslashuvchi alohida dasturiy ta’minot ishlab chiqish imkoniyatigina qoladi xolos. Bu yerda misol sifatida bir yoki bir nechta tashkilotlar tomonidan foydalaniladigan mutlaqo o’zgacha ishlab 2

chiqarish mashinalarini boshqarish uchun qo’llanuvchi ishlab chiqarishni rejalashtirish tizimini tasavvur qilish mumkin. Yuqorida bayon qilingan fikr-mulohazalarga muvofiq texnik yoki iqtisodiy sohalaridagi muammolarni ma’lumotlarga ishlov berish texnikasi va texnalogiyalari yordamida yechish uchun turlicha alternativalar (yondoshuvlar) mavjud:  Mavjud dasturiy ta’minotdan foydalanish yoki uni qo’lga kiritish.  Yangi standart, tarmoq yoki alohida dasturiy ta’minotni ishlab chiqish. Bu orqali o’z kuchlari bilan yoki ishlab chiqish haqidagi yoki chetdan taklif qilingan mutaxassislar tomonidan ishlab chiqish haqidagi masalaga bevosita bog’liq bo’lib, u har doim ham tashkilotning ichki «Nou-Xau»si tomonidan aniqlanavermaydi. AT tashkilotiga dasturiy mahsulot ishlab chiqishni topshirish foydalimi yoki bunday dasturiy loyihani o’z tashkilotida amalga oshirish foydalimi degan savolga javob beradi va mohiyatiga ko’ra ishlab chiqarish iqtisodiy tabiatini namoyon qiladi (xarajatlar, foydalar, tahlil). 3

I.BOB. NAZARIY QISM 1.1. Vizual studio tarixi va visual dasturlash g’oyasi Visual Studio - bu Microsoft kompaniyasining integratsiyalashgan ishlab chiqish muhiti (IDE). U veb-saytlar, veb-ilovalar, veb-xizmatlar va mobil ilovalarni o’z ichiga olgan kompyuter dasturlarini ishlab chiqish uchun ishlatiladi. Visual Studio Windows API, Windows Forms, Windows Presentation Foundation, Windows Store va Microsoft Silverlight kabi Microsoft dasturiy ta’minot ishlab chiqish platformalaridan foydalanadi. U mahalliy kodni ham, boshqariladigan kodni ham ishlab chiqishi mumkin. Visual Studio ilk versiyasi 1.1 – rasmda tasvirlangan. 1.1 – rasm: ilk ko’rinishi. Visual Studio IntelliSense (kodni to’ldirish komponenti) va kodni qayta ishlashni qo’llab-quvvatlaydigan kod muharririni o’z ichiga oladi. Integratsiyalashgan tuzatuvchi ham manba darajasidagi tuzatuvchi, ham mashina darajasidagi tuzatuvchi sifatida ishlaydi. Boshqa o’rnatilgan vositalar qatoriga kod profili, GUI ilovalarini yaratish uchun dizayner, veb-dizayner, sinf dizayneri va 4

Oziq-ovqat do’koni ilovasini yaratish

19.11.2024

0

1425.5 KB

Похожие