Mehmondo’stlik industriyasini rivojlantirishda milliy hunarmandchilik korxonalarining o’rni


Mehmondo’stlik industriyasini rivojlantirishda milliy hunarmandchilik korxonalarining o’rni Mundarija (reja) 1. Kirish.............................................................................. 3 1.1 Kurs ishi mavzusining dolzarbligi................................... 3 1.2 Kurs ishi mavzusining ob’ekti........................................ 3 1.3 Kurs ishi mavzusining maqsadi..................................... 4 1.4 Kurs ishi mavzusining vazifalari................................... 4 2 Asosiy qism..................................................................... 5 2.1 O‘zbekistonning turli hududlarida hunarmandchilik markazlari 5 2.2 Milliy hunarmandchilik korxonalarining mehmondo’stlik sohasidagi roli 12 2.3 Xalq badiiy hunarmandchiligi va sovg‘alar ishlab chiqarish korxonalari xodimlari uchun mehnatni muhofaza qilish qoidalari 19 2.4 Turi zm infratuzilmasini tashkil etuvchi ishlab chiqarish tarmoqlari 25 2.5 O‘zbekistonda hunarmandchilik rivojlan tirish 32 2.6 Xalq xunarmandchilik turlari, uning tarixi, rivojlanish bosqichlari va hozirgi vaqtdagi imkoniyatlari. 3 Xulosa va takliflar 39 4 Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati 40 1
Kirish Mehmondo’stlik – bu nafaqat o’zbek xalqining ajralmas qismidir, balki u butun dunyo xalqlarining bir-biriga nisbatan do’stlik, mehr-oqibat va hurmat muhitida birgalikda yashashini anglatadi. O’zbekistonning milliy hunarmandchilik an’analari ham mehmondo’stlik madaniyatini shakllantirishda muhim rol o’ynaydi. Ushbu sohada rivojlanish, o’z navbatida, milliy iqtisodiyotning barqaror o’sishiga hamda xalqning madaniy merosining saqlanishiga yordam beradi. Mehmondo’stlikni rivojlantirish jarayonida milliy hunarmandchilik korxonalari o’ziga xos o’ringa ega. Ular, bir tomondan, xalqning qadimiy san’ati va hunarlarini saqlab qolishga xizmat qilsa, boshqa tomondan, turizm, savdo, ishlab chiqarish sohalarida yangi ish o’rinlari yaratishga, iqtisodiy rivojlanishga hissa qo’shadi. Milliy hunarmandchilik mahsulotlari, o’zining yuqori sifatli va noyobligi bilan mehmonlarga juda qadrli bo’lib, ular nafaqat mamlakat ichida, balki xorijda ham talabga ega bo’ladi. Kurs ishining dolzarbligi. Mehmondo’stlik industriyasining rivojlanishi hozirgi kunda O’zbekiston iqtisodiyoti uchun muhim vazifalarni bajarishga qaratilgan strategik yo’nalishlardan biridir. Mamlakatda turizm sohasining o’sishi, tashqi va ichki turizmni rivojlantirish, shuningdek, milliy madaniyat va hunarmandchilikni saqlash hamda rivojlantirish zarurati kuchaymoqda. Mehmondo’stlik madaniyati nafaqat xalqimizning qadriyatlari, balki turizm, iqtisodiyot va biznesni rivojlantirishdagi muhim vositadir. Milliy hunarmandchilik korxonalari mehmondo’stlik industriyasining ajralmas qismi bo’lib, ularning ahamiyati nafaqat san’at va madaniyatni saqlashda, balki iqtisodiy o’sishda ham katta rol o’ynaydi. O’zbekistonning turli hududlarida qadimdan shakllangan hunarmandchilik an’analari, ayniqsa, mehmondo’stlikka oid mahsulotlar (masalan, keramika, zargarlik, gilamchilik, naqshinkor buyumlar) xalqaro bozorga chiqishda va mamlakatning turizm salohiyatini oshirishda muhim vosita bo’lib xizmat qiladi. 2
Shu bilan birga, milliy hunarmandchilikni rivojlantirishda bir qator muammolar ham mavjud. Xususan, zamonaviy texnologiyalarni joriy etish, marketing va eksport strategiyalarini ishlab chiqish, shuningdek, hunarmandchilik mahsulotlarining raqobatbardoshligini oshirish masalalari dolzarb bo’lib turibdi. Shu sababli, mehmondo’stlik industriyasini rivojlantirishda milliy hunarmandchilik korxonalari o’rnini chuqur tahlil qilish va ularning iqtisodiy, madaniy hamda ijtimoiy ahamiyatini aniqlash juda muhimdir. Bu masalalarni o’rganish, o’z navbatida, nafaqat mamlakat iqtisodiyotining o’sishiga, balki milliy madaniyat va hunarmandchilikni saqlab qolishga ham katta hissa qo’shadi. Kurs ishining obyekti. Kurs ishining obyekti – mehmondo’stlik industriyasini rivojlantirishda milliy hunarmandchilik korxonalarining o’rni va ahamiyatidir. Bu obyektda O’zbekistonning milliy hunarmandchilik sanoati, uning iqtisodiyotdagi roli, turizm bilan o’zaro aloqasi, shuningdek, xalqaro bozorda raqobatbardoshligini oshirishga qaratilgan strategiyalar o’rganiladi. Mazkur obyektda quyidagi asosiy elementlar o’rganiladi: 1. Milliy hunarmandchilik korxonalari : O’zbekistondagi hunarmandchilik sohasidagi kichik va o’rta biznes subyektlari, ularning ishlab chiqarish jarayonlari, mahsulot turlari va rivojlanish istiqbollari. 2. Mehmondo’stlik industriyasi : O’zbekistonda mehmondo’stlik madaniyatining rivojlanishiga hissa qo’shgan turizm, mehmonxona xizmatlari, restavratsiya va boshqa sohalar bilan aloqasi. Bu sohada milliy hunarmandchilik mahsulotlarining o’rni va ahamiyati. 3. Turizm va hunarmandchilikning integratsiyasi : Milliy hunarmandchilik mahsulotlarining turistik tajriba va xizmatlar bilan birlashtirilishi, mehmondo’stlikka oid mahsulotlarning turizm sohasida qanday ommaviylashgani va turistik mahsulot sifatida eksporti. 4. Iqtisodiy ahamiyat : Milliy hunarmandchilik korxonalarining iqtisodiy ta'siri, ishlab chiqarish va savdo yo'nalishlari, shuningdek, xalqaro bozorlar uchun eksport imkoniyatlari. 3
Kurs ishida mehmondo’stlik industriyasining rivojlanishiga xizmat qiladigan milliy hunarmandchilik korxonalari va ularning turizm va iqtisodiyotdagi o’rni chuqur tahlil qilinadi. Bu obyektda e'tibor, ayniqsa, O’zbekistonning milliy madaniyatini va hunarmandchilik an’alarini saqlash, shu bilan birga, global bozorda ularga bo’lgan talabni oshirishga qaratiladi. Kurs ishining maqsadi . Kurs ishining asosiy maqsadi – mehmondo ’ stlik industriyasini rivojlantirishda milliy hunarmandchilik korxonalarining o ’ rnini tahlil qilish va ularning iqtisodiyot , madaniyat va turizm sohalaridagi ahamiyatini aniqlashdir . Ushbu ishda milliy hunarmandchilik korxonalari orqali mehmondo ’ stlik madaniyatini rivojlantirish , turizm sohasidagi imkoniyatlarni kengaytirish va global bozorlar uchun milliy mahsulotlarning eksport salohiyatini oshirish yo ’ llari o ’ rganiladi . Kurs ishining maqsadlariga quyidagi vazifalar kiradi: 1. Milliy hunarmandchilik korxonalarining tahlili : O’zbekistondagi milliy hunarmandchilik sohasidagi korxonalar va ularning mahsulotlari tahlil qilinadi, bu sohaning iqtisodiy ahamiyati va turizm bilan integratsiyasining o’rni o’rganiladi. 2. Mehmondo’stlik madaniyatining roli : Mehmondo’stlik madaniyatining rivojlanishida milliy hunarmandchilik mahsulotlarining qanday rol o’ynashi va ularning mehmonlar uchun qadrli bo’lishi tahlil qilinadi. 3. Eksport salohiyatini oshirish : Milliy hunarmandchilik mahsulotlarini global bozorlar uchun raqobatbardosh qilish, ularning eksportini oshirish va turizm sohasiga jalb qilish yo’llari aniqlanadi. 4. Innovatsion strategiyalarni ishlab chiqish : Zamonaviy texnologiyalarni joriy etish, marketing strategiyalarini yaratish va mahsulot sifatini oshirish orqali hunarmandchilik korxonalarining rivojlanish istiqbollarini ko’rib chiqish. 5. Turizm va hunarmandchilikni birlashtirish : Milliy hunarmandchilik mahsulotlarini turizm xizmatlari bilan birlashtirib, mehmondo’stlik industriyasini rivojlantirish bo’yicha tavsiyalar ishlab chiqish. 4