VIRTUAL METODLAR VA POLIFORMIZM. SOF VIRTUAL METODLAR VA ABSTAKSIYA

Загружено в:

11.11.2024

Скачано:

0

Размер:

906.751953125 KB

Скачать

MAVZU: VIRTUAL METODLAR VA POLIFORMIZM. SOF VIRTUAL
METODLAR VA ABSTAKSIYA
REJA:
a)Kirish.
b)Nazariy qism.
1. Virtual metodlar haqida tushuncha.
2. Poliformizm haqida tushuncha.
3. Sof virtual metodlar va abstraksiya.
c)Xulosa

KIRISH
Virtual funktsiya (shuningdek, virtual usullar sifatida ham tanilgan) asosiy
sinf ichida e'lon qilingan va olingan sinf tomonidan qayta belgilangan (bekor
qilingan) a'zo funksiyadir. Ko'rsatgich yoki asosiy sinfga havola yordamida
olingan sinf ob'ektiga murojaat qilganingizda, ushbu ob'ekt uchun virtual
funktsiyani chaqirishingiz va olingan sinfning usul versiyasini bajarishingiz
mumkin.
 Virtual funksiyalar funksiya chaqiruvi uchun foydalaniladigan havola (yoki
ko‘rsatkich) turidan qat’i nazar, ob’ekt uchun to‘g‘ri funksiya chaqirilishini
ta’minlaydi.
 Ular asosan runtime poliformizmga erishish uchun ishlatiladi .
 Funktsiyalar asosiy sinfda virtual kalit so'z bilan e'lon qilinadi .
 Funktsiya chaqiruvini hal qilish ish vaqtida amalga oshiriladi.
Virtual metodlar - bu avlod sinflarda qayta belgilanishi kutilayotgan a'zo
funksiya. Ko'rsatkich yoki asosiy sinfga havola yordamida olingan sinf ob'ektiga
murojaat qilganingizda, ushbu ob'ekt uchun virtual funktsiyani chaqirishingiz va
olingan sinfning funksiya versiyasini bajarishingiz mumkin.
Virtual metodlar metodni chaqirishda foydalanilgan ifodadan qat'iy nazar,
ob'ekt uchun to'g'ri metod chaqirilishini ta'minlaydi.
Virtual funksiyalar uchun qoidalar
C++ da virtual funksiyalar uchun qoidalar quyidagicha:
1. Virtual funktsiyalar statik bo'lishi mumkin emas.
2. Virtual funktsiya boshqa sinfning do'st funktsiyasi bo'lishi mumkin.
3. Virtual funktsiyalarga ish vaqti polimorfizmiga erishish uchun
ko'rsatgich yoki asosiy sinf turiga mos yozuvlar yordamida kirish kerak.
4. Virtual funktsiyalarning prototipi asosda ham, olingan sinfda ham bir
xil bo'lishi kerak.

5. Ular har doim asosiy sinfda aniqlanadi va olingan sinfda bekor
qilinadi. Olingan sinfni bekor qilish (yoki virtual funktsiyani qayta belgilash)
majburiy emas, bu holda funktsiyaning asosiy sinf versiyasidan foydalaniladi.
6. Sinfda virtual destructor bo'lishi mumkin , lekin unda virtual
konstruktor bo'lishi mumkin emas.
Virtual funksiyalarning cheklovlari
 Sekinroq: Funktsiya chaqiruvi virtual mexanizm tufayli biroz ko'proq
vaqt oladi va kompilyatorni optimallashtirishni qiyinlashtiradi, chunki
kompilyatsiya vaqtida qaysi funktsiya chaqirilishini aniq bilmaydi.
 Nosozliklarni tuzatish qiyin: murakkab tizimda virtual funksiyalar
funksiya qayerdan chaqirilayotganini aniqlashni biroz qiyinlashtirishi
mumkin.
 Hech qachon CONSTRUCTOR yoki DESTRUCTORdan virtual
funktsiyani chaqirmang
NAZARIY QISM
B ir misolni ko rib chiqaylikʻ .
Aslida child obyekti Parent sinfiga havola bo lsa ham, rParent Parent sinfiga
ʻ
havola bo lgani uchun Parent::getName() chaqiriladi.
ʻ
Quyida virtual metodlardan foydalangan holda ushbu muammoni qanday hal
qilishni ko rib chiqamiz. C++ tilidagi virtual metod funksiyaning maxsus turi
ʻ
bo lib, chaqirilganda ajdod va avlod sinflari o rtasida mavjud bo lgan “eng katta”
ʻ ʻ ʻ
avlod metodi bajariladi. Bu xususiyat polimorfizm deb ham ataladi. Funksiya
imzosi (nom, parametr turlari va metod) va avlod metodining qaytish turi ajdod-
sinfning metodining imzosi va qaytish turiga mos kelganda, avlod metodi

chaqiriladi. Bu metodlarni qayta aniqlash deyiladi. Funksiyani virtual qilish uchun
funksiya e’lonidan oldin virtual kalit so zini ko rsatish kifoya.ʻ ʻ
- Birinchidan, C sinfining c obyekti yaratiladi;
- rParent A sinfining havolasi bo lib, biz uni c obyektning A qismiga murojaat
ʻ
qilish uchun belgilaymiz;
- Keyin Parent.getName() metodi chaqiriladi.
Parent.getName() metodiga murojaat qilish A::getName() metodiga murojaat
qilishga olib keladi. Biroq, A::getName() virtual funksiya bo lganligi sababli,
ʻ
kompilyator A va C o rtasida "eng katta" avlodning metodini qidiradi. Bu holda,
ʻ
“eng katta” metod C::getName() hisoblanadi. E'tibor bering, kompilyator
D::getName() metodiga murojaat qilmaydi, chunki bizning asl obyektimiz D sinfi
emas, C sinfi edi, shuning uchun faqat A va C sinflari orasidagi metodlar hisobga
olinadi. Dasturni bajarish natijasi: rParent: C
Yanada murakkabroq misolni ko rib chiqamiz. Animal sinfini ko rib
ʻ ʻ
chiqamiz.

Xuddi shu sinfni speak() metodini virtual qilish orqali ko rib chiqaylikʻ

Dastur muvaffaqiyatli natija berganini ko rishimiz mumkin.ʻ
Animal.speak() metodini qayta ishlashda kompilyator Animal::speak() virtual
funksiya ekanligini ko radi. Animal Cat obyektining Animal qismiga murojaat
ʻ
qilganda, kompilyator eng katta avlod speak() metodini topish uchun Animal va
Cat o rtasidagi barcha sinflardan o tadi va u Cat::speak() metodini topadi. Animal
ʻ ʻ
Dog obyektining Animal qismiga murojaat qilganda, kompilyator Dog::speak()
metodini topadi. Animal::getName() metodi virtual funksiyaga aylantirilmagan.
Buning sababi, getName() hech qachon avlod sinflarida qayta aniqlanmaydi,
shuning uchun bu majburiy emas.
Eslatma: Avlod sinfining virtual metodi sarlavhasi ajdod-sinfning virtual
metodi sarlavhasiga to liq mos kelishi kerak. Agar avlod metodi ajdoddan boshqa
ʻ
turdagi parametrlarga ega bo lsa, bu metod chaqirilmaydi.
ʻ
Virtual metodlarning turlarini qaytarish. Virtual metodning qaytish turlari va
uning qayta aniqlanishi mos kelishi kerak. Quyidaga misolni ko rib chiqamiz.
ʻ

Bu holda Child::getValue() Parent::getValue() uchun mos qayta aniqlanish
sanalmaydi, chunki qaytarish turlari har xil (Child::getValue() metodi butunlay
alohida funksiya hisoblanadi). Konstruktorlar yoki destruktorlar tanasidagi virtual
funksiyalarni chaqirmaslik tavsiya etiladi. Child sinfining obyektini
yaratganingizda, avval ushbu obyektning ajdodi, keyin esa avlodi yaratilishini
unutmaslik lozim. Agar virtual funksiyani Parent sinfi konstruktoridan
chaqirsangiz ham, yaratilgan obyektning quyi qismi hali yaratilmagan bo lsa ham,ʻ
u holda ajdod o rniga avlod metodini chaqirib bo lmaydi, chunki avlod obyekt
ʻ ʻ
ishlash uchun Child sinf metodi bilan hali yaratilmagan. Bunday hollarda usulning
asosiy varianti C++ da chaqiriladi. Xuddi shunday muammo destruktorlar bilan
ham mavjud. Agar siz virtual metodni ajdod-sinf destruktorining tanasida
chaqirsangiz, u holda Parent sinfning metodi har doim chaqiriladi, chunki
obyektning quyi qismi allaqachon yo q qilinadi.
ʻ
C++ sof virtual metodlar (yoki “abstrakt(mavhum) funksiyalar”) deb
ataladigan maxsus turdagi virtual metodlarni yaratishga imkon beradi. Ularda
umuman ta’rif yo q. Ular avlod sinflari tomonidan qayta aniqlanadi.
ʻ
Sof virtual funksiyani yaratishda virtual metodni aniqlash (tanasini yozish)
o rniga, shunchaki 0 qiymatini beramiz.
ʻ

Sof virtual funksiyadan foydalanish ikkita asosiy ta’sirga ega. Birinchidan, bir
yoki bir nechta sof virtual funksiyalarga ega bo lgan har qanday sinf obyektlariniʻ
yaratib bo lmaydigan abstrakt sinfga aylanadi.
ʻ
Ikkinchidan, mavhum ajdod-sinfning barcha avlod sinflari barcha sof virtual
funksiyalarni qayta aniqlashi kerak, aks holda ular ham abstrakt sinflar
hisoblanadi.
Sof virtual funksiyaga misol ko rib chiqamiz.
ʻ
speak() metodini qayta aniqlash unutildi, shuning uchun lion.speak()
Animal.speak() deb nomlandi va yuqoridagi natijani oldik.
Bu holda yechim sof virtual funksiyadan foydalanishdir.

Birinchidan, speak() endi sof virtual funksiyadir. Bu shuni anglatadiki,
Animal endi abstrakt ajdod-sinf bo lib, protected spetsifikatsiyaga muhtoj emasmizʻ
(garchi bu ortiqcha bo lmasa ham). Ikkinchidan, Lion sinfi Animal sinfi avlodi
ʻ
bo lganligi sababli, lekin Lion::speak() metodini aniqlamagani uchun, Lion ham
ʻ
abstrakt sinf hisoblanadi. Shuning uchun, quyidagi kodni kompilyatsiya qilishga
harakat qilib ko raylik
ʻ .

Keyin Lion abstrakt sinf ekanligini va abstrakt sinf obyektlarini yaratish
mumkin emasligini bildiruvchi xatoga duch kelamiz. Bundan xulosa qilish
mumkinki, Lion sinfining obyektini yaratish uchun speak() metodini qayta
aniqlashimiz kerak.
Sof virtual funksiya ajdod sinfiga qo ymoqchi bo lgan funksiyaga ega bo lsakʻ ʻ ʻ
foydali bo ladi, lekin realizatsiyani avlod sinflariga qoldirish lozim. Abstrakt ajdod
ʻ
sinfning sof virtual funksiyasi avlod sinflarini ushbu funksiyani qayta aniqlashga
majbur qiladi, aks holda bu sinflarning obyektlarini yaratish mumkin bo lmaydi.
ʻ
Xulosa
Virtual metodlar metodni chaqirishda foydalanilgan ifodadan qat'iy nazar,
ob'ekt uchun to'g'ri metod chaqirilishini ta'minlaydi.
C++ tilidagi virtual metod funksiyaning maxsus turi bo lib, chaqirilganda
ʻ
ajdod va avlod sinflari o rtasida mavjud bo lgan “eng katta” avlod metodi
ʻ ʻ
bajariladi. Bu xususiyat polimorfizm deb ham ataladi.

MAVZU: VIRTUAL METODLAR VA POLIFORMIZM. SOF VIRTUAL METODLAR VA ABSTAKSIYA REJA: a)Kirish. b)Nazariy qism. 1. Virtual metodlar haqida tushuncha. 2. Poliformizm haqida tushuncha. 3. Sof virtual metodlar va abstraksiya. c)Xulosa

KIRISH Virtual funktsiya (shuningdek, virtual usullar sifatida ham tanilgan) asosiy sinf ichida e'lon qilingan va olingan sinf tomonidan qayta belgilangan (bekor qilingan) a'zo funksiyadir. Ko'rsatgich yoki asosiy sinfga havola yordamida olingan sinf ob'ektiga murojaat qilganingizda, ushbu ob'ekt uchun virtual funktsiyani chaqirishingiz va olingan sinfning usul versiyasini bajarishingiz mumkin.  Virtual funksiyalar funksiya chaqiruvi uchun foydalaniladigan havola (yoki ko‘rsatkich) turidan qat’i nazar, ob’ekt uchun to‘g‘ri funksiya chaqirilishini ta’minlaydi.  Ular asosan runtime poliformizmga erishish uchun ishlatiladi .  Funktsiyalar asosiy sinfda virtual kalit so'z bilan e'lon qilinadi .  Funktsiya chaqiruvini hal qilish ish vaqtida amalga oshiriladi. Virtual metodlar - bu avlod sinflarda qayta belgilanishi kutilayotgan a'zo funksiya. Ko'rsatkich yoki asosiy sinfga havola yordamida olingan sinf ob'ektiga murojaat qilganingizda, ushbu ob'ekt uchun virtual funktsiyani chaqirishingiz va olingan sinfning funksiya versiyasini bajarishingiz mumkin. Virtual metodlar metodni chaqirishda foydalanilgan ifodadan qat'iy nazar, ob'ekt uchun to'g'ri metod chaqirilishini ta'minlaydi. Virtual funksiyalar uchun qoidalar C++ da virtual funksiyalar uchun qoidalar quyidagicha: 1. Virtual funktsiyalar statik bo'lishi mumkin emas. 2. Virtual funktsiya boshqa sinfning do'st funktsiyasi bo'lishi mumkin. 3. Virtual funktsiyalarga ish vaqti polimorfizmiga erishish uchun ko'rsatgich yoki asosiy sinf turiga mos yozuvlar yordamida kirish kerak. 4. Virtual funktsiyalarning prototipi asosda ham, olingan sinfda ham bir xil bo'lishi kerak.

5. Ular har doim asosiy sinfda aniqlanadi va olingan sinfda bekor qilinadi. Olingan sinfni bekor qilish (yoki virtual funktsiyani qayta belgilash) majburiy emas, bu holda funktsiyaning asosiy sinf versiyasidan foydalaniladi. 6. Sinfda virtual destructor bo'lishi mumkin , lekin unda virtual konstruktor bo'lishi mumkin emas. Virtual funksiyalarning cheklovlari  Sekinroq: Funktsiya chaqiruvi virtual mexanizm tufayli biroz ko'proq vaqt oladi va kompilyatorni optimallashtirishni qiyinlashtiradi, chunki kompilyatsiya vaqtida qaysi funktsiya chaqirilishini aniq bilmaydi.  Nosozliklarni tuzatish qiyin: murakkab tizimda virtual funksiyalar funksiya qayerdan chaqirilayotganini aniqlashni biroz qiyinlashtirishi mumkin.  Hech qachon CONSTRUCTOR yoki DESTRUCTORdan virtual funktsiyani chaqirmang NAZARIY QISM B ir misolni ko rib chiqaylikʻ . Aslida child obyekti Parent sinfiga havola bo lsa ham, rParent Parent sinfiga ʻ havola bo lgani uchun Parent::getName() chaqiriladi. ʻ Quyida virtual metodlardan foydalangan holda ushbu muammoni qanday hal qilishni ko rib chiqamiz. C++ tilidagi virtual metod funksiyaning maxsus turi ʻ bo lib, chaqirilganda ajdod va avlod sinflari o rtasida mavjud bo lgan “eng katta” ʻ ʻ ʻ avlod metodi bajariladi. Bu xususiyat polimorfizm deb ham ataladi. Funksiya imzosi (nom, parametr turlari va metod) va avlod metodining qaytish turi ajdod- sinfning metodining imzosi va qaytish turiga mos kelganda, avlod metodi

chaqiriladi. Bu metodlarni qayta aniqlash deyiladi. Funksiyani virtual qilish uchun funksiya e’lonidan oldin virtual kalit so zini ko rsatish kifoya.ʻ ʻ - Birinchidan, C sinfining c obyekti yaratiladi; - rParent A sinfining havolasi bo lib, biz uni c obyektning A qismiga murojaat ʻ qilish uchun belgilaymiz; - Keyin Parent.getName() metodi chaqiriladi. Parent.getName() metodiga murojaat qilish A::getName() metodiga murojaat qilishga olib keladi. Biroq, A::getName() virtual funksiya bo lganligi sababli, ʻ kompilyator A va C o rtasida "eng katta" avlodning metodini qidiradi. Bu holda, ʻ “eng katta” metod C::getName() hisoblanadi. E'tibor bering, kompilyator D::getName() metodiga murojaat qilmaydi, chunki bizning asl obyektimiz D sinfi emas, C sinfi edi, shuning uchun faqat A va C sinflari orasidagi metodlar hisobga olinadi. Dasturni bajarish natijasi: rParent: C Yanada murakkabroq misolni ko rib chiqamiz. Animal sinfini ko rib ʻ ʻ chiqamiz.

Xuddi shu sinfni speak() metodini virtual qilish orqali ko rib chiqaylikʻ

VIRTUAL METODLAR VA POLIFORMIZM. SOF VIRTUAL METODLAR VA ABSTAKSIYA

11.11.2024

0

906.751953125 KB

Похожие