logo

14-15 asrlarda O'rta osiyo sivilizatsiyasi

Загружено в:

16.08.2023

Скачано:

0

Размер:

227.0986328125 KB
  Mavzu: 14-15 asrlarda O'rta 
osiyo sivilizatsiyasi  Amir Temur  (1336-1405)         Ma’lumki, Amir Temur va temuriylar davri (XVI asr 
ikkinchi  yarmi  va  XV  asr)  Movarounnahr  va  Xuroson 
o`lkalarida  madaniy  rivojlanishning  yuksak  darajaga 
erishuvi,  ma’naviy  hayotning  takomillashuvi  bilan 
izohlanadi.
                Amir  Temur  markazlashgan  feodal  davlatga  asos 
soldi.  Amir  Temur  birinchi  bo`lib  qishloq  xo`jaligini 
rivojlanishga  ahamiyat  bergan,  angor  kanalini  qazitib 
shaharni  suv  bilan  ta’minlagan.  Samarqand  atrofida 
Bog’dod,  Sheroz,  Sultoniya  qishloqlarini  qurdirgan. 
Uning  davrida  tog`-kon  ishlari  rivojlangan,  turli  xil 
ma’danlar  ishlab  chiqarilgan.  Dehqonchilik  , 
pillachilik sohalari ham yuksak darajada rivojlangan.           Amir  Temur  davrida  ichki  va  tashqi  savdo 
rivojlangan. 
1. Amir Temur yo`l xavfsizligini ta’minlagan. 
2. Boj solig`ini joriy etgan. 
3.  Buyuk  ipak  yo`li  tarmog`ini  Yevropagacha 
kengaytirgan.
      Go`ri Amir maqbarasi
Bu  maqbara  XV  asrda 
Temur  tomonidan  nabirasi 
Muhammad  Sultonning 
fojeali  o`limidan  so`ng 
qurishga  farmon  berilgan. 
Bu  maqbaraga 
sohibqironning  o`zi  uning 
o`g`illaridan  Umar  Shayx, 
Mironshox,  Shoxrux  va 
nabirasi  Muhammad  Sulton 
va  Ulug`bek  va  boshqalar 
dafn  qilingan. 
Sohibqironning  bosh 
tomonida  pirlari  Mir  Sayid 
Baraka yotipdi. Ulug’bek madrasasi
          XV asr.         
  Amir  Temurning  nevarasi, 
Movarounnahr  hukmdori 
Mirzo  Ulug’bek  tomonidan 
1417-yili  qurib  bitkazilgan. 
Uning  peshtoqida  A.Temur 
davrida  eronda  keltirilgan 
ustaning  avlodi  Ismoil  ibn 
Tohir  nomi  saqlanib  qolgan.  U 
o’rta  asrlada  yirik  madaniyati 
va  marifat  maskani  vazifasini 
o’tagan Oqsaroy binosi

Oqsaroy  binosi.  Saroy  1380  –  1404 
yillarda  barpo  qilingan.  Bizgacha 
ulkan  peshtoqning  ikki  chekkasi  va 
saroyning  bir  qismi  yetib  kelgan. 
Peshtoq  eni  22,5m,  umumiy 
balandligi  50m.dan  ortiq.  Bino  turli 
nomlar  bilan  bezatilgan.  Oqsaroy 
peshtoxiga  qo`yilgan  dastlabki  oltin 
g`ishtlar qumdan tayyorlangan.        AMIR TEMUR VA TEMURIYLAR DAVRIDA BUNYOD 
ETILGAN ME’MORIY OBIDALAR VA BOG’LAR
SAMARQANDDA:
1. Go’ri Amir 
maqbarasi
2. Shohi Zinda 
ansambli majmui
3. Ko’k saroy
4. Bo’stonsaroy
5. Bibixonim masjidi 
va madrasasi
6. Ulug’bek madrasasi
7. Ulug’bek 
rasadxonasi Hirot va uning 
atrofida
1. Gavharshodb
agim 
madrasasi
2. Ixlosiya 
madrasasi
3. Xalosiya 
xonaqonasi 1.Toshkentda: 
atrofida 
qurilgan 
Zangiota 
maqbara 
majmui
2.  Turkistonda: 
Ahmad  Yassaviy 
maqbara 
malmui
  Bog`lar

Amir Temur yaratgan bog`lar:

1.  Bog`i naqshi Jahon,  2. Bog`i  baland,  

3. Bog`i shamol, 4. Bog`i Bexshit, 5. Bog`i 
Chinor, 6. Bog`i Dilkisho,  7. Bog`i Bo`ldu, 

8. Bog`i Zog`on, 9. Bog`i amirzoda 
Shoxrux,

  10. Bog`i  Davlatobod,  11. Bog`i 
Jahonnamo Mirzo Ulug`bek

Amir  Temur  vorisi  sifatida 
Movarounnahr  yurtini  40 
yil  boshqargan  hamda  bu 
davlat  taraqqiyotida 
muhim  o`rin  tutgan  Mirzo 
Ulug`bek  ayni  chog`da 
ilm-fan  rivojiga, 
madaniyat  yuksalishiga 
ham  bebaho  hissa 
qo`shgan  buyuk  siymodir. 
U  tashkil  etgan  boy 
kutubxonada  turli  fan 
sohalariga  oid  160 
mingdan  ortiq  kitoblar 
mavjud bo`lgan. Bu  x iyobon 
Amir 
Temurning 
660 yilligini 
nishonlash 
arafasida 
prezidentimi
z qaroriga 
ko’ra barpo 
etilgan. E’tiboringiz uchun 
rahmat!
                      Uzoqov 
Sanjar

Mavzu: 14-15 asrlarda O'rta osiyo sivilizatsiyasi

Amir Temur (1336-1405)

Ma’lumki, Amir Temur va temuriylar davri (XVI asr ikkinchi yarmi va XV asr) Movarounnahr va Xuroson o`lkalarida madaniy rivojlanishning yuksak darajaga erishuvi, ma’naviy hayotning takomillashuvi bilan izohlanadi. Amir Temur markazlashgan feodal davlatga asos soldi. Amir Temur birinchi bo`lib qishloq xo`jaligini rivojlanishga ahamiyat bergan, angor kanalini qazitib shaharni suv bilan ta’minlagan. Samarqand atrofida Bog’dod, Sheroz, Sultoniya qishloqlarini qurdirgan. Uning davrida tog`-kon ishlari rivojlangan, turli xil ma’danlar ishlab chiqarilgan. Dehqonchilik , pillachilik sohalari ham yuksak darajada rivojlangan.

Amir Temur davrida ichki va tashqi savdo rivojlangan. 1. Amir Temur yo`l xavfsizligini ta’minlagan. 2. Boj solig`ini joriy etgan. 3. Buyuk ipak yo`li tarmog`ini Yevropagacha kengaytirgan.

Go`ri Amir maqbarasi Bu maqbara XV asrda Temur tomonidan nabirasi Muhammad Sultonning fojeali o`limidan so`ng qurishga farmon berilgan. Bu maqbaraga sohibqironning o`zi uning o`g`illaridan Umar Shayx, Mironshox, Shoxrux va nabirasi Muhammad Sulton va Ulug`bek va boshqalar dafn qilingan. Sohibqironning bosh tomonida pirlari Mir Sayid Baraka yotipdi.