BLOKCHEYN KONSINSUS ALGORITMI

Tarkib: 1. Blokcheyn texnologiyasini yaratish tarixi. 2. Blokcheyn nima? 3. Blokcheyn texnologiyalari. 4. Bloklar anatomiyasi. 5. Blokcheyn texnologiyasining afzalliklari. 6. Blokcheyn texnologiyasini qo'llash sohalari. 2

Blokcheyn tarixi ● 2008 yilda Satoshi Nakamoto blokcheyn davrini boshlagan asl oq qog'ozni chiqardi. Maqola "Bitcoin: A-Peer-to-Peer elektron pul tizimi" deb nomlangan. ● 2014 yilda Ethereum blokcheyni paydo bo'ldi - bu valyuta yoki hujjatlarni saqlashdan ko'ra ko'proq. U Vitalik Buterin tomonidan ishlab chiqilgan. ● 2015 yilda Garvard Business Review blokcheynni asosiy texnologiya deb e'lon qildi.● 20-asrning 70-yillari - SSSRda taqsimlangan ma lumotlar bazalarining matematik modellarini ʼ ishlab chiqish bo yicha nazariy tadqiqotlar olib ʻ borilmoqda (rahbar E.M.Beniaminov). ● 1991 yil - Styuart Xaber va V. Skott Stornetta ma'lumotlarni saqlash va himoya qilish uchun shifrlangan kompyuterlar yoki bloklar zanjiridan foydalanish bo'yicha birinchi ilmiy maqolani nashr etdilar. 3

Blokcheyn (inglizcha blockchain, dastlab blok zanjiri) - ma'lum qoidalarga muvofiq qurilgan ma'lumotlarni o'z ichiga olgan bloklarning uzluksiz ketma-ket zanjiri (bog'langan ro'yxat).Blokcheyn nima? Blokcheyn texnologiyasi asoslari: ● tarqatilgan registrlar; ● markazsizlashtirish; ● konsensus; ● hash funktsiyasi; ● ochiq va shaxsiy kalit kriptografiyasi. ● kripto hamyonlar; ● markazlashmagan ilovalar. 4

Blokcheyn texnologiyalari: taqsimlangan registrlar Tarqalgan daftar ma'lumotlar bazasining bir turidir. An'anaviy ma'lumotlar bazalari singari, reestr ham har qanday ma'lumotni o'z ichiga olishi mumkin - moliyaviy operatsiyalar yoki oilaviy fotosuratlar. Yangilik shundaki, reestrning nusxalari uning barcha foydalanuvchilari uchun bir vaqtning o'zida saqlanadi va avtomatik ravishda yangilanadi. 5Ma'lumotlar saqlanadigan kompyuterlar tarmoq tugunlari deb ataladi. Tarqatilgan registrlardan foydalanishdan maqsad axborotni yo'qotish yoki shikastlanishdan himoya qilishdir.