logo

ALEKSANDR SERGEYEVICH PUSHKIN

Загружено в:

16.08.2023

Скачано:

0

Размер:

433.2900390625 KB
ALEKSANDR 
SERGEYEVICH 
PUSHKIN 
(1799-1837) •
1799-  yilning  6-  iyunida  Moskva  shahrining 
Nemislar  ko‘chasida  yashovchi  qadimiy 
dvoryanlardan bo‘lmish iste’fodagi mayor          
             Sergey Pushkin oilasida tug‘ildi.
A.S.Pushkinning  
             ota-onasi  •
Aleksandr  Pushkinning  hayotidagi  hal  qiluvchi 
voqea  uning  1811-  yilning  19-  oktabrida  Rossiya 
poytaxti  Sankt  Peterburg  yaqinidagi  Sarskoye  selo 
imperatorlik litseyiga qabul etilganligi bo‘ldi. 
•
Bu  yerda  bo‘lajak  shoir  ijodkorlik  muhiti  va  erkin 
fikr  bilan  tanishdi  hamda  Ivan  Pushin,  Anton 
Delvig, Vilgelm Kyuxelbeker singari bir umrlik chin 
do‘stlar orttirdi.  •
Yosh  shoirning  dastlabki  she’ri 
1814-  yilda  litseyda  chiqadigan 
«Ovrupo  xabarlari»  jurnalida 
chop  etildi.  Litseyda  o‘qib 
yurganidayoq  Pushkinning 
tengsiz  iste’dod  egasi  ekanligi 
ayon bo‘lgandi. 
•
O‘limidan  ikki  yil  oldin 
litseydagi  imtihonlarning  birida 
qatnashgan  keksa  Derjavin 
Pushkinning  she’rini  eshitgach, 
uning  buyuk  shoir  bo‘lajagini 
bashorat qiladi.Ilk        
          
she’r •
Litseydan  keyingi  dastlabki 
yillardayoq,  Pushkin  ijodiy 
cho‘qqilarni  birin-ketin  zabt  eta 
boshladi. 
•
1817-  yilda  mashhur  «Erkinlik» 
she’ri yozildi. 
•
1820-  yilda  «Ruslan  va 
Ludmila»,  «Mis  chavandoz» 
dostonlari dunyoga keldi. Yuksak e’tirof
•
«Ruslan  va  Lyudmila»ning 
qo‘lyozmasi  bilan  tanishgan 
mashhur  shoir  Jukovskiy 
Pushkinga:  «G‘olib  shogirdga 
mag‘lub  ustozdan»,  — 
degan  yozuv  bilan  o‘z  portretini 
sovg‘a  qildi.  Bu  Aleksandr 
Pushkinning  ulkan  g‘alabasi,  uning 
shoir  sifatidagi  chinakam  tan 
olinishi edi. •
1830-yilga  kelib,  o‘n  yildan  beri  yozilayotgan 
«Yevgeniy  Onegin»  she’riy  romaniga  nuqta 
qo‘yildi. 
•
30-yillarda  Pushkinning  «Belkin  qissalari», 
«Toppon  xonim»,  «Dubrovskiy»  singari  nasriy 
asarlari chiqdi. •
1836-  yilda  Pushkinning  mashhur 
«Kapitan qizi» asari tugallandi. 
•
Bu  asarda  turli  personajlar  taqdiri 
misolida  inson  hayotini  rejalashtirib 
bo‘lmasligi,  u  har  daqiqada 
kutilmagan  o‘zgarishlarga  yuz  tutishi 
mumkinligi  g‘oyat  ta’sirli  aks 
ettirilgan. •
Dushmanlar  turli  mish-mishlar  tarqatib,  Gollandiya 
elchisining  tutingan  o‘g‘li  Dantes  bilan  Pushkinning  orasini 
butunlay  buzadilar.  Natijada,  1837-  yilning  25-  yanvarida 
Pushkin  Dantesga  haqoratomuz  xat  yozib,  uni  duelga 
chorlaydi.  27-  yanvar  kuni  duel  bo‘lib  o‘tadi  va  buyuk  shoir 
qattiq jarohatlanadi.
•
Ikki kun azoblanib yotgan A. S. Pushkin                             
1837- yilning 29- yanvarida olamdan o‘tadi. Pushkin tarjimonlari
•
XX asr boshidan buyon buyuk rus shoirining asosiy 
asarlari  Cho‘lpon, G‘. G‘ulom, Oybek, 
Mirtemir, E. Vohidov, A. Oripov, 
Muhammad Ali, A. Suyun,                    H. 
Xudoyberdiyeva, U. Azim,                        
        M. Kenjabek  singari ijodkorlar tomonidan  
                      qayta-qayta o‘zbekchalashtirilgan. Y EVGEN IY  
ON EGIN •
A.  S.  Pushkinning  «Yevgeniy 
Onegin»  asari  rus  adabiyotidagi 
birinchi she’riy romandir. 
•
Pushkin  bu  asarni  yaratishda 
buyuk  ingliz  shoiri  Bayronning 
«Don  Juan»  she’riy  romanidan 
ta’sirlangan. 
•
Dastlabki  she’riy  romanlar 
jamiyat  axloqining  buzilishi 
sababli  ma’naviyati  nuqsonli, 
baxti  kemtik  bo‘lib  qolgan 
iste’dodli  shaxslar  taqdirini 
ko‘rsatishga bag‘ishlangan. •
«Yevgeniy  Onegin»  romanining  bosh  qahramoni 
kelishgan, aqlli, o‘ziga yarasha o‘qimishli, farosatli yigit. 
•
Lekin  u  o‘z  axloqini  kibor  jamiyat  talabiga 
moslashtirishga majbur bo‘lgani uchun hammaga begona. 
Munofiqlik  va  yolg‘onni  axloq  darajasiga  ko‘targani 
uchun  ham  oliy  tabaqa  vakillari  o‘rtasidagi 
munosabatlarda samimiylik yo‘q.  •
Samimiylik 
bo‘lmagan joyda 
muhabbatga ham 
o‘rin yo‘q. Shu bois 
qizning eng munosib 
umr yo‘ldoshi 
bo‘lishi 
mumkinligini yaxshi 
bilgani holda 
Yevgeniy 
Tatyananing 
sevgisini rad etadi. U 
o‘zining qizga loyiq 
emasligini sezadi… •
Onegin  yengiltak  ham,  xotinboz  ham 
emas.  Lekin  kiborlar  ko‘ziga  shunday 
ko‘rinish, ular orasida shuhrat orttirish 
uchun  ayollarni  yo‘ldan  urishga 
urinadi.  Yevgeniy  janjalkash,  qonxo‘r 
odam  emas,  ammo  kiborlarda  duelga 
chiqishdan  qo‘rqdi  degan  fikr 
uyg‘otmaslik  uchun,  o‘zi  istamagani 
holda  sodda  shoir  yigit  Lenskiyni  otib 
o‘ldiradi.  Romanda  kuchi,  g‘ayrati, 
aqlini  sarflashi  mumkin  bo‘lgan  ezgu 
mo‘ljalning  yo‘qligi  tufayli 
qiynalayotgan  yigit  iztiroblari  aks 
etgan. Qisqacha 
•
Vafot  etib  ketgan  aslzoda  Larinning  jiddiy,  o‘ychan  va  oqila  qizi 
Tatyana  qishloqqa  amakisining  mulkiga  egalik  qilish  uchun 
Peterburgdan  kelgan  o‘qimishli  va  aqlli  Yevgeniyni  ko‘rib,  astoydil 
sevib qoladi. 
•
Uyatchan  qiz  o‘z  tuyg‘ularini  atrofidagilardan  yashirishga  urinadi. 
Ko‘p  ikkilanishlardan  keyin  qiz  sevgisini  izhor  qilib,  yigitga  xat 
yozadi. 
•
Va … Mustahkamlash
•
Cho`lpon, Oybek,  Mirtemir, Abdullasher, Xayriddin Sulton.
•
1.  Pushkinning kelajakda buyuk shoir bo`lishini bashorat qilgan kim edi?       
•
2.  Qaysi mashhur shoir “G’olib shogirdga mag’lub ustozdan”,– degan yozuv 
bilan portretini kimga yuboradi?       –  Mashhur shoir Jukovskiy Pushkinga.
•
3.  “Yevgeniy Onegin” qancha vaqt mobaynida yozilgan va qachon yozib 
tugallangan?  
•
4.  “Kapitan qizi” asari qachon yozilgan va kimning qalamiga mansub? 
•
5.  Gollandiya elchisining tutingan o`g’li Dantes qaysi shoirni duelda otib 
o`ldirgan?  
•
6.  Rus adabiyotidagi birinchi she’riy roman?
•
7.  Pushkinning “Yevgeniy Onegin” asari kimning qaysi asari ta’sirida 
yaratilgan?
•
8.  E. Onegin Tatyanaga nechta maktub yozadi? 
•
9.  E.Onegin qishloqqa nimaga boradi? Ilova.  Pushkinning 
imzosi E	’	T	I	B	O	R	I	N	G	I	Z	D	A	N	 	
X	U	R	S	A	N	D	M	
I	Z	!

ALEKSANDR SERGEYEVICH PUSHKIN (1799-1837)

• 1799- yilning 6- iyunida Moskva shahrining Nemislar ko‘chasida yashovchi qadimiy dvoryanlardan bo‘lmish iste’fodagi mayor Sergey Pushkin oilasida tug‘ildi. A.S.Pushkinning ota-onasi

• Aleksandr Pushkinning hayotidagi hal qiluvchi voqea uning 1811- yilning 19- oktabrida Rossiya poytaxti Sankt Peterburg yaqinidagi Sarskoye selo imperatorlik litseyiga qabul etilganligi bo‘ldi. • Bu yerda bo‘lajak shoir ijodkorlik muhiti va erkin fikr bilan tanishdi hamda Ivan Pushin, Anton Delvig, Vilgelm Kyuxelbeker singari bir umrlik chin do‘stlar orttirdi.

• Yosh shoirning dastlabki she’ri 1814- yilda litseyda chiqadigan «Ovrupo xabarlari» jurnalida chop etildi. Litseyda o‘qib yurganidayoq Pushkinning tengsiz iste’dod egasi ekanligi ayon bo‘lgandi. • O‘limidan ikki yil oldin litseydagi imtihonlarning birida qatnashgan keksa Derjavin Pushkinning she’rini eshitgach, uning buyuk shoir bo‘lajagini bashorat qiladi.Ilk she’r