logo

Antarktida tabiatining yer shari iqlimga tasiri

Загружено в:

16.08.2023

Скачано:

0

Размер:

3249 KB
Mavzu: Antarktida 
tabiatining yer shari  
iqlimga tasiri   Geografik o’rni.
Arktika – shimoliy sovuq o’lka.
Antarktika – janubiy sovuq o’lka. Maydoni 
– 52,5 mln kv km.
Antarktida – yaxlit muzlik materik.  Janubiy qutb Ant ark t ida – Y erning eng 
janubiy  qismida joy lashgan 
mat erik , uning mark azi 
t aqriban janubiy  geografi k  
qut bga t oʻgʻri k eladi. 
Ant ark t idani J anubiy  ok ean 
(av v allari bu ok ean Hind, Tinch 
v a At lant ik a ok eanining bir 
qismi deb hisoblangan) suv lari 
y uv ib t uradi. Mat erik ning 
umumiy  may doni 14,4 million 
k m2.  Bugun biz siz uchun eng 
chek k a janubiy  qit ’a — y er 
y uzidagi eng baland, eng 
quruq, shamolli, aholisi 
k am v a eng sov uq joy  
haqidagi qiziqarli hamda 
k am ma’lum bo’lgan 
fak t larni t o’pladik .  Bir pay t lar A nt ark t idada aql 
t ishlari v a ort ig’i olib 
t ashlanmaganlar uchun 
ishlash imk onsiz edi. 
Ant ark t ida st ant siy alarida 
jarrohlik  operat siy alari 
o’t k azilmaganligi sababli, bu 
y erda ishlash uchun av v al 
ushbu t anasi qismlaridan,  hat t o ular but unlay  sog’lom 
bo’lsa ham v oz k echish 
k erak  edi.
Ant ark t ida y er y uzidagi eng 
quruq joy . To’g’rirog’i, bu 
y erda joy lashgan quruq 
Mak -Merdo v odiy lari, 
ularning ay rim hududlari 
ik k i million y ildan beri 
y omg’ir y ok i qorni 
k o’rmagan.  1820 yil yanvar oyida Taddey 
Bellingshauzen va Mixail 
Lazarev boshchiligidagi rus 
ekspeditsiyasi Antarktidani 
kashf etdi, uning mavjudligi 
haqida ilgari ham taxmin 
qilingan edi.  Elsuert tog’idagi Vinson massivi 
(5140 m) Muz qo’shni dengizlarni ham 
qoplab, shelf 
muzliklarini hosil qilgan. Ba’zi 
joylarda muz tagi dengiz 
sathidan ancha 
past. (-2555 m) da joylashgan. 
Materik muzi va shelf muzligi 
tagidagi 
quruqik maydoni, oqollar bilan 
birga 13,975 mln.km2
ga teng.  ? Muz qоplami v a rеlеfi . 
AN TA RKTIDA ning 99%  
y uzasi qalin 
mat еrik  muzligi 
bilanqоplangan (t aх m. 
13,0 mln. k m2). Muzning 
o’rt acha qalinligi 1720 m, 
eng qalin jоy i 4300 m. Antarktida  Dengiz mushugi 53 million y il oldin 
Ant ark t ida shu qadar iliq 
edik i, uning qirg’og’ida 
palma daraxt lari o’sib 
chiqardi v a hav o harorat i 
Selsiy  bo’y icha 20 darajadan 
y uqori edi. ? 1960 yildan 1972 yilgacha 
Antarktidadagi birinchi atom 
elektr stantsiyasi AQShga 
tegishli bo’lgan eng yirik aholi 
punkti va tadqiqot markazi 
bo’lgan Mak-Merdo 
stantsiyasida ishladi.    Buning 
t axminan 10 %  shelf muzlik lariga t o’g’ri 
k eladi. Muz bosmagan may don 
2500 k m2
y ok i mat erik  may donining 0,2 %  iga 
t eng. 
A nt ark t idadagi muz qoplamining 
qalinligi o’rt a hisobda 1720 m, 
lek in ay rim ray onlarda 4000 m ga 
y et adi. A na shu muz qoplami hisobiga 
mat erik ning o’rt acha balandligi 2040 
m, bu esa qolgan barcha 
mat erik larning o’rt acha balandligidan 
uch hissa ort iqdir.  Dengiz qoploni  Flora va fauna E’tiboringiz 
uchun 
rahmat!

Mavzu: Antarktida tabiatining yer shari iqlimga tasiri

Geografik o’rni. Arktika – shimoliy sovuq o’lka. Antarktika – janubiy sovuq o’lka. Maydoni – 52,5 mln kv km. Antarktida – yaxlit muzlik materik.

Janubiy qutb

Ant ark t ida – Y erning eng janubiy qismida joy lashgan mat erik , uning mark azi t aqriban janubiy geografi k qut bga t oʻgʻri k eladi. Ant ark t idani J anubiy ok ean (av v allari bu ok ean Hind, Tinch v a At lant ik a ok eanining bir qismi deb hisoblangan) suv lari y uv ib t uradi. Mat erik ning umumiy may doni 14,4 million k m2.