Arxeologiya merosiy obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish
![Arxeologiya merosiy
obyektlarini muhofaza
qilish va ulardan
foydalanish](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_1.png)
![
Ulug bekʻ farmoyishi bilan 1428 — 29 yilda
Ko hak
( ʻ Cho ponota ʻ ) tepaligida ulkan silindr
shaklida
bunyod etilgan; ayrim qo lyozmalar ʻ ("
Boburnoma ")ga
ko ra, ʻ bal. 30,4 m dan iborat 3
qavatli
qilib qurilgan . Unda o ndan ortiq turli ʻ
astronomik
qurilma va asboblar bo'lgan. Ulardan
eng
asosiysi radiusi 40,2 m li qo shaloq ʻ yoydan
iborat kvadrant (yoki sekstantga yaqin)
qurilma
hisoblanadi.
Kvadrantning jan. qismi yer ostida,
qolgan
qismi shim. tomonda yer sathidan 30 m
cha
balandda joylashgan. Asbob aylanasida bir
gradus
yoy 701,85 mm va bir minut yoy
11,53 mm
ga to g ri keladi. ʻ ʻ](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_2.png)
![
Dastlab 1417—1420-yillarda Ulug bek ʻ madrasasi
bunyod
etilib, keyinchalik qarshisiga — maydonning
sharqiy
qismiga Ulug bek ʻ xonaqosi (1424-yil), shimoliy
qismiga Mirzoyi karvonsaroyi ,
janubiga Alika
Ko kaldosh
ʻ juma masjidi (1430-yil) bunyod etilgan,
yonida
esa yog ochdan ʻ xotamkori uslubida Masjidi
Muqatta va Abusaid madrasasi qurilgan.
1420—1440-
yillarida
Registon hashamatli me moriy ansamblga ʼ
aylangan.
XVII asrda Samarqand hokimi Yalangto sh ʻ
Bahodir vayrona
holatdagi Ulug bek xonaqosi o rniga ʻ ʻ
Sherdor madrasasini (1619—1635/36),
Mirzoyi
karvonsaroyi
o rniga ʻ Tillakori masjidini (1646/47—
1659/60)
qurdirgan. Registon maydoni o zining rang- ʻ
barang
koshinkori bezaklari; naqshinkori peshtoqlari ,
ulkan gumbazlari bilan Markaziy Osiyo
me morchligining
ʼ noyob yodgorligi hisoblanadi.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_3.png)
![Dastlab 1417—1420-yillarda Ulug bek ʻ
madrasasi bunyod
etilib, keyinchalik qarshisiga
—
maydonning sharqiy qismiga Ulug bek ʻ
xonaqosi (1424-yil),
shimoliy qismiga Mirzoyi
karvonsaroyi ,
janubiga Alika Ko kaldosh ʻ juma
masjidi
(1430-yil) bunyod etilgan, yonida esa
yog ochdan
ʻ xotamkori uslubida Masjidi Muqatta
va Abusaid madrasasi qurilgan.
1420—1440-
yillarida
Registon hashamatli me moriy ʼ
ansamblga
aylangan. XVII asrda Samarqand
hokimi Yalangto sh
ʻ Bahodir vayrona holatdagi
Ulug bek
xonaqosi o rniga ʻ ʻ Sherdor madrasasini
(1619—1635/36),
Mirzoyi karvonsaroyi o rniga ʻ
Tillakori masjidini (1646/47—1659/60)
qurdirgan.
Registon maydoni o zining rang- ʻ
barang
koshinkori bezaklari; naqshinkori
peshtoqlari ,
ulkan gumbazlari bilan Markaziy
Osiyo me morchligining
ʼ noyob yodgorligi
hisoblanadi.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_4.png)
![
Qonunchilik palatasi tomonidan 2009-yil 16-iyunda qabul qilingan
Senat
tomonidan 2009-yil 29-avgustda ma’qullangan
1-bob. Umumiy qoidalar
1-modda. Ushbu Qonunning maqsadi
Ushbu
Qonunning maqsadi arxeologiya merosi obyektlarini
muhofaza
qilish va ulardan foydalanish sohasidagi
munosabatlarni
tartibga solishdan iborat.
2-modda. Arxeologiya merosi obyektlarini muhofaza qilish va
ulardan foydalanish to‘g‘risidagi qonun hujjatlari
Arxeologiya
merosi obyektlarini muhofaza qilish va ulardan
foydalanish
to‘g‘risidagi qonun hujjatlari ushbu Qonun va boshqa
qonun
hujjatlaridan iboratdir.
Agar
O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida
O‘zbekiston
Respublikasining arxeologiya merosi obyektlarini
muhofaza
qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risidagi qonun
hujjatlarida
nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan
bo‘lsa,
xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_5.png)
![3-modda. Asosiy tushunchalar
Ushbu Qonunda quyidagi asosiy tushunchalar qo‘llaniladi:
arxeolog —
tegishli oliy ma’lumotga ega bo‘lgan tadqiqotchi;
Arxeologiya ashyolari davlat katalogi —
har bir arxeologiya ashyosi to‘g‘risidagi asosiy ma’lumotlar mavjud
bo‘lgan
hisobga olish hujjati;
arxeologiya ashyosi —
arxeologiya qidiruvlari, arxeologiya qazishmalari va arxeologiya nazoratini amalga
oshirishda
yoki xo‘jalik va o‘zgacha faoliyat jarayonida aniqlangan, shuningdek tasodifan topilgan (xazina) va
identifikatsiyalashdan
o‘tkazilgan moddiy qoldiq;
arxeologiya yodgorligi —
Moddiy madaniy meros obyektlarining davlat kadastriga kiritilgan arxeologiya
obyekti;
arxeologiya merosi obyektlari —
arxeologiya obyektlari va arxeologiya ashyolari majmui;
arxeologiya nazorati —
arxeologiya tadqiqotining arxeologiya obyektini saqlash maqsadida amalga
oshiriladigan
va arxeologiya obyekti hududining chegaralarida yer qazish, yer tuzish, qurilish, melioratsiya,
xo‘jalik,
yo‘lsozlik ishlarini va boshqa ishlarni bajarishda madaniy meros obyektlarini saqlash talablariga rioya
qilinishi
ustidan nazorat o‘rnatiladigan turi;
arxeologiya obyekti —
inson faoliyatining barcha ko‘rinishlariga taalluqli hamda saqlanish holatidan qat’i
nazar
arxeologik, antropologik, etnografik qimmatga yoki o‘zga tarixiy, ilmiy, badiiy, madaniy qimmatga ega
bo‘lgan
joy, inshoot (asar), imorat, majmua (ansambl), ularning bo‘laklari, ular bilan bog‘liq hududlar;](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_6.png)
![](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_7.png)
![arxeologiya tadqiqoti — arxeologiya obyektlari, arxeologiya yodgorliklari va arxeologiya ashyolarini o‘rganish
orqali
yangi bilimlarni egallash maqsadida amalga oshiriladigan faoliyat;
arxeologiya qazishmalari —
arxeologiya tadqiqotining arxeologiya obyektida qazishma ishlarini qo‘llagan holda
madaniy
qatlamlar, me’moriy va boshqa moddiy qoldiqlarni o‘rganish maqsadida amalga oshiriladigan turi;
arxeologiya qidiruvlari —
arxeologiya tadqiqotining arxeologiya obyekti madaniy qatlamining yemirilishi bilan
bog‘liq
bo‘lmagan (madaniy qatlam qalinligini aniqlash uchun cheklangan qazishmadan tashqari) va arxeologiya
obyektini
aniqlash, xaritalashtirish, uning chegaralarini belgilash, izohlash, tekshirish, shuningdek ilgari aniqlangan
arxeologiya
obyekti to‘g‘risida zamonaviy ma’lumotlarni olish maqsadida amalga oshiriladigan turi;
ilmiy hisobot —
ochiq varaq va ruxsatnomaga muvofiq amalga oshirilgan arxeologiya qidiruvlari, arxeologiya
qazishmalari
va arxeologiya nazoratining natijalari to‘g‘risida to‘liq ma’lumot beruvchi hujjat;
ochiq varaq
— arxeologning professional darajasini tasdiqlovchi va unga arxeologiya qidiruvlari, arxeologiya
qazishmalari
va arxeologiya nazoratini amalga oshirish huquqini beruvchi hujjat;
ruxsatnoma —
ochiq varaq olgan arxeologga arxeologiya obyektida arxeologiya qidiruvlari, arxeologiya
qazishmalari
va arxeologiya nazoratini amalga oshirish huquqini beruvchi hujjat.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_8.png)
![
4-modda. Arxeologiya merosi
obyektlariga bo‘lgan mulk huquqi
Arxeologiya merosi obyektlariga bo‘lgan
mulk
huquqi davlatga tegishlidir.
Arxeologiya
ashyolari operativ
boshqarish
huquqi asosida fan,
madaniyat
va ta’lim muassasalariga
biriktirib
qo‘yilishi mumkin.
Arxeologiya
merosi obyektlari moddiy
madaniy
meros obyektlari sirasiga kiradi.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_9.png)
![5-modda. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining arxeologiya merosi obyektlarini muhofaza
qilish va ulardan foydalanish sohasidagi vakolatlari
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi:
arxeologiya
merosi obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasidagi davlat siyosatining asosiy
yo‘nalishlarini
amalga oshiradi;
arxeologiya
merosi obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish va arxeologiya tadqiqotlarini qo‘llab-
quvvatlash
bo‘yicha davlat dasturlarini tasdiqlaydi;
Arxeologiya
ashyolari davlat katalogi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlaydi;
arxeologiya
ashyolarini Arxeologiya ashyolari davlat katalogida ro‘yxatdan o‘tkazish tartibini belgilaydi;
arxeologiya
ashyolarini davlatga topshirish hamda ularni fan, madaniyat va ta’lim muassasalariga biriktirib qo‘yish
tartibini
belgilaydi;
fan,
madaniyat va ta’lim muassasalariga biriktirib qo‘yilgan arxeologiya ashyolaridan foydalanish tartibini belgilaydi;
arxeologiya
merosi obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasidagi maxsus vakolatli muassasani
(bundan
buyon matnda maxsus vakolatli muassasa deb yuritiladi) belgilaydi;
xalqaro
arxeologiya tadqiqotlarini tashkil etish tartibini belgilaydi.
O‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi
mumkin.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_10.png)
![6-modda. O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligining arxeologiya merosi obyektlarini
muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasidagi vakolati
arxeologiya merosi obyektlarini muhofaza qilish, ulardan foydalanish va arxeologiya tadqiqotlarini qo‘llab-
quvvatlash
bo‘yicha davlat dasturlarini ishlab chiqishda ishtirok etadi;
arxeologiya
merosi obyektlarini muhofaza qilish, saqlash va ulardan foydalanish ustidan davlat nazoratini
amalga
oshiradi;
arxeologiya
ashyolarini hisobga olish va saqlash tartibini belgilaydi;
Arxeologiya
ashyolari davlat katalogini yuritadi;
arxeologiya
ashyolarini Arxeologiya ashyolari davlat katalogida ro‘yxatdan o‘tkazadi;
Arxeologiya
ashyolari davlat katalogida ro‘yxatdan o‘tkazilgan arxeologiya ashyolarini tasarrufdan chiqarish
to‘g‘risida
qaror qabul qiladi;
ruxsatnoma
berish tartibi va shartlarini belgilaydi;
ruxsatnoma
beradi;
berilgan
har bir ruxsatnoma bo‘yicha ilmiy hisobot qabul qiladi;](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_11.png)
![](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_12.png)
![
7-modda. Arxeologiya merosi obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasidagi
maxsus vakolatli muassasa
Maxsus vakolatli muassasa:
fan,
madaniyat va ta’lim muassasalarida amalga oshiriladigan arxeologiya tadqiqotlarini
muvofiqlashtiradi;
arxeologiya
qidiruvlari, arxeologiya qazishmalari va arxeologiya nazoratini amalga oshirish tartibini
tasdiqlaydi;
arxeologiya
obyektlarida maxsus asbob-uskunalardan foydalanish tartibi va shartlarini tasdiqlaydi;
arxeologiya
obyektlarida maxsus asbob-uskunalardan foydalanish uchun maxsus ruxsatnoma beradi;
o‘ziga
biriktirib qo‘yilgan arxeologiya ashyolari hisobga olinishi va saqlanishini ta’minlaydi;
ilmiy
hisobotni tuzish, ekspertizadan o‘tkazish va undan foydalanish tartibini tasdiqlaydi;
ochiq
varaq berish tartibi va shartlarini, uning shakllari namunalarini tasdiqlaydi;
ochiq
varaq beradi;
berilgan
har bir ochiq varaq bo‘yicha ilmiy hisobot qabul qiladi;](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_13.png)
![8-modda. Mahalliy davlat hokimiyati organlarining arxeologiya merosi obyektlarini muhofaza
qilish va ulardan foydalanish sohasidagi vakolatlari
Mahalliy davlat hokimiyati organlari o‘z hududlari doirasida:
arxeologiya
merosi obyektlari lozim darajada muhofaza qilinishi va saqlanishi uchun shart-sharoitlarni
ta’minlaydi;
arxeologiya
merosi obyektlarining but saqlanishi holati ustidan davlat nazoratini amalga oshiradi;
ochiq
varaq va ruxsatnoma olgan arxeologga arxeologiya qidiruvlari, arxeologiya qazishmalari va
arxeologiya
nazoratini tashkil etishda yordam beradi;
er
qazish, yer tuzish, qurilish, melioratsiya, xo‘jalik, yo‘lsozlik ishlari va boshqa ishlar uchun yer
uchastkalari
ajratilishini loyihalashtirishda arxeologiya obyektlarini saqlash talablariga rioya qilinishini
qonun
hujjatlariga muvofiq ta’minlaydi;
fuqarolarning
o‘zini o‘zi boshqarish organlari, nodavlat notijorat tashkilotlarini va fuqarolarni arxeologiya
merosi
obyektlarini muhofaza qilish, saqlash hamda targ‘ib qilishga doir tadbirlar o‘tkazishga ixtiyoriy
asosda
jalb etadi.
Mahalliy
davlat hokimiyati organlari qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi
mumkin.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_14.png)
![10-modda. Arxeologiya obyektini Moddiy madaniy
meros obyektlarining davlat kadastriga kiritish
Arxeologiya obyektini Moddiy madaniy meros
obyektlarining
davlat kadastriga kiritish madaniy meros
obyektlarini
muhofaza qilish va ulardan foydalanish
to‘g‘risidagi
qonun hujjatlariga muvofiq amalga
oshiriladi.9-modda. Arxeologiya obyektlarining davlat
tomonidan muhofaza qilinishini ta’minlash va
ulardan foydalanish
Arxeologiya
obyektlarining davlat tomonidan muhofaza
qilinishini
ta’minlash va ulardan foydalanish madaniy
meros
obyektlarini muhofaza qilish va ulardan
foydalanish
to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga muvofiq
amalga
oshiriladi.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_15.png)
![11-modda. Arxeologiya yodgorligini Moddiy madaniy meros obyektlarining davlat
kadastridan chiqarish
Arxeologiya yodgorligini Moddiy madaniy meros obyektlarining davlat kadastridan chiqarish uning
uzil-kesil
arxeologiya tadqiqotidan keyingina madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va
ulardan
foydalanish to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.
12-modda. Arxeologiya ashyolarini davlat hisobiga olish va saqlash
Arxeologiya
ashyolarini davlat hisobiga olishga ularni aniqlash, batafsil tavsifi bilan ularning
ro‘yxatini
tuzish, ilmiy va madaniy qimmatini aniqlash, ilmiy hisobot taqdim etish, arxeologiya
ashyolarini
Arxeologiya ashyolari davlat katalogida ro‘yxatdan o‘tkazish, fan, madaniyat va ta’lim
muassasalariga
biriktirib qo‘yilgan arxeologiya ashyolarini hisobga olish kiradi.
Arxeologiya
ashyolarini saqlash ularning but saqlanishini ta’minlash uchun moddiy va huquqiy
shart-sharoitlar
yaratilishini nazarda tutadi.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_16.png)
![13-modda. Arxeologiya ashyolari davlat katalogini yuritish
Arxeologiya ashyolari davlat katalogini O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat
vazirligi
yuritadi.
Yuridik
shaxslarning arxeologiya ashyolariga bo‘lgan fuqarolik huquq va
majburiyatlarini
belgilash, o‘zgartirishga yoki bekor qilishga qaratilgan harakatlari
mazkur
harakatlar Arxeologiya ashyolari davlat katalogida ro‘yxatdan
o‘tkazilganidan
keyingina amalga oshiriladi.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_17.png)
![14-modda. Arxeologiya
ashyolarini Arxeologiya ashyolari
davlat katalogida ro‘yxatdan
o‘tkazsh
Arxeologiya ashyolarini Arxeologiya
ashyolari
davlat katalogida
ro‘yxatdan
o‘tkazish O‘zbekiston
Respublikasi
Madaniyat vazirligi
tomonidan
amalga oshiriladi.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_18.png)
![15-modda. Arxeologiya ashyolari
davlat katalogida ro‘yxatdan
o‘tkazilgan arxeologiya ashyolarini
tasarrufdan chiqarish
Arxeologiya ashyolari davlat katalogida
ro‘yxatdan
o‘tkazilgan arxeologiya
ashyolarini
tasarrufdan chiqarish
mumkin
emas, ularning yo‘qolishi,
yemirilishi
yoki boshqa arxeologiya
ashyolariga
ayirboshlanishi hollari
bundan
mustasno.
Arxeologiya
ashyolari davlat katalogida
ro‘yxatdan
o‘tkazilgan arxeologiya
ashyolarini
ushbu moddaning birinchi
qismida nazarda
tutilgan hollarda
tasarrufdan
chiqarish to‘g‘risidagi qaror
O‘zbekiston
Respublikasi Madaniyat
vazirligi
tomonidan qabul qilinadi.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_19.png)
![16-modda. Arxeologiya ashyolarini davlatga topshirish hamda fan, madaniyat va ta’lim
muassasalariga biriktirib qo‘yish
Arxeologiya ashyolari ularni O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan tartibda
keyinchalik
fan, madaniyat va ta’lim muassasalariga biriktirib qo‘yish uchun davlatga topshirilishi kerak.
Ochiq
varaq va ruxsatnoma olgan arxeolog arxeologiya ashyolari davlatga topshirilishiga qadar ularning but
saqlanishini
ta’minlashi lozim.
Arxeologiya
ashyolari davlatga topshirilganidan keyin ochiq varaq va ruxsatnoma olgan arxeologga
topshirilganlik
faktini tasdiqlovchi hujjat beriladi.
Arxeologiya
ashyolarini fan, madaniyat va ta’lim muassasalariga biriktirib qo‘yish to‘g‘risida qaror qabul
qilinayotganda,
mazkur muassasalarda moddiy-texnika bazasining, shu jumladan, xona yoki xonalar, saqlash
uchun
zarur asbob-uskunalar, muhofaza vositalari hamda yong‘inga qarshi vositalarning mavjud bo‘lishi
majburiy
shart hisoblanadi.
Arxeologiya
ashyolari ular aniqlangan joyda qoldirilgan taqdirda, ochiq varaq va ruxsatnoma olgan arxeolog
madaniy
meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasidagi davlat boshqaruvini amalga
oshiruvchi
tegishli organ bilan birgalikda mazkur ashyolarni konservatsiyalash chora-tadbirlarini ko‘rishlari
lozim.
Bunda mazkur arxeologiya ashyolari tavsiflanishi, suratga olinishi va ilmiy hisobotda ko‘rsatib o‘tilishi
kerak.](/data/documents/779c2ff8-4ddf-4e6c-b1be-2c7f8305e472/page_20.png)
Arxeologiya merosiy obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish
Ulug bekʻ farmoyishi bilan 1428 — 29 yilda Ko hak ( ʻ Cho ponota ʻ ) tepaligida ulkan silindr shaklida bunyod etilgan; ayrim qo lyozmalar ʻ (" Boburnoma ")ga ko ra, ʻ bal. 30,4 m dan iborat 3 qavatli qilib qurilgan . Unda o ndan ortiq turli ʻ astronomik qurilma va asboblar bo'lgan. Ulardan eng asosiysi radiusi 40,2 m li qo shaloq ʻ yoydan iborat kvadrant (yoki sekstantga yaqin) qurilma hisoblanadi. Kvadrantning jan. qismi yer ostida, qolgan qismi shim. tomonda yer sathidan 30 m cha balandda joylashgan. Asbob aylanasida bir gradus yoy 701,85 mm va bir minut yoy 11,53 mm ga to g ri keladi. ʻ ʻ
Dastlab 1417—1420-yillarda Ulug bek ʻ madrasasi bunyod etilib, keyinchalik qarshisiga — maydonning sharqiy qismiga Ulug bek ʻ xonaqosi (1424-yil), shimoliy qismiga Mirzoyi karvonsaroyi , janubiga Alika Ko kaldosh ʻ juma masjidi (1430-yil) bunyod etilgan, yonida esa yog ochdan ʻ xotamkori uslubida Masjidi Muqatta va Abusaid madrasasi qurilgan. 1420—1440- yillarida Registon hashamatli me moriy ansamblga ʼ aylangan. XVII asrda Samarqand hokimi Yalangto sh ʻ Bahodir vayrona holatdagi Ulug bek xonaqosi o rniga ʻ ʻ Sherdor madrasasini (1619—1635/36), Mirzoyi karvonsaroyi o rniga ʻ Tillakori masjidini (1646/47— 1659/60) qurdirgan. Registon maydoni o zining rang- ʻ barang koshinkori bezaklari; naqshinkori peshtoqlari , ulkan gumbazlari bilan Markaziy Osiyo me morchligining ʼ noyob yodgorligi hisoblanadi.
Dastlab 1417—1420-yillarda Ulug bek ʻ madrasasi bunyod etilib, keyinchalik qarshisiga — maydonning sharqiy qismiga Ulug bek ʻ xonaqosi (1424-yil), shimoliy qismiga Mirzoyi karvonsaroyi , janubiga Alika Ko kaldosh ʻ juma masjidi (1430-yil) bunyod etilgan, yonida esa yog ochdan ʻ xotamkori uslubida Masjidi Muqatta va Abusaid madrasasi qurilgan. 1420—1440- yillarida Registon hashamatli me moriy ʼ ansamblga aylangan. XVII asrda Samarqand hokimi Yalangto sh ʻ Bahodir vayrona holatdagi Ulug bek xonaqosi o rniga ʻ ʻ Sherdor madrasasini (1619—1635/36), Mirzoyi karvonsaroyi o rniga ʻ Tillakori masjidini (1646/47—1659/60) qurdirgan. Registon maydoni o zining rang- ʻ barang koshinkori bezaklari; naqshinkori peshtoqlari , ulkan gumbazlari bilan Markaziy Osiyo me morchligining ʼ noyob yodgorligi hisoblanadi.
Qonunchilik palatasi tomonidan 2009-yil 16-iyunda qabul qilingan Senat tomonidan 2009-yil 29-avgustda ma’qullangan 1-bob. Umumiy qoidalar 1-modda. Ushbu Qonunning maqsadi Ushbu Qonunning maqsadi arxeologiya merosi obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat. 2-modda. Arxeologiya merosi obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risidagi qonun hujjatlari Arxeologiya merosi obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risidagi qonun hujjatlari ushbu Qonun va boshqa qonun hujjatlaridan iboratdir. Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O‘zbekiston Respublikasining arxeologiya merosi obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi.