logo

Bagshops database editing of informants

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

195.44140625 KB

Bagshops database editing of informants                 
  Reja:

    1. Savdo markazi ma'lumotlar bazasini tahlil qilish.

2. Savdo markazi ma'lumotlar bazasini infologik loyihalash.

3. Savdo markazi ma'lumotlar bazasini datalogik loyihalash.

4. Savdo markazi ma'lumotlar bazasini Access ilovasida ishlab chiqish.

5. Savdo markazi ma'lumotlar bazasini fizik loyihalash.                 
Ma'lumotlar bazasini loyihalash bosqichlari

Ma'lumotlar  bazasini  loyihalash  axborotlarni  abstraktsiyalashning  bir  darajasidan  boshqasi ga  o'tish, 
ya'ni  predmet  soha  ( PS )  axborot  strukturasining  tabiiy  til  ( yozma )  tavsifidan  mua y yan  model  terminlarida 
formallashtirilgan  tavsifiga  ketma - ket  o ' tish  hisoblanadi .  Ma ' lumotlar  bazasini  loyihalash  jarayonining 
quyidagi bosqichlarini ajratish mumkin :

1)  predmet sohani tizimli tahlil qilish ;

2) infologik loyihalash;

3) ma'lumotlar bazasi boshqarish tizimini (MBBT) tanlash;

4) mantiqiy loyihalash;

5) fizik loyihalash.

Har bir bosqichlarni batafsil ko'rib chiqamiz.                 
1. Predmet  sohani tizimli tahlil qilish

Bu bosqichda quyidagilar amalga oshirilishi lozim:

–  ma’lumotlar bazasi va avtomatlashtirilgan tizimni ishlab chiqishning dolzarbligini asoslash;

–  predmet soha va asosiy cheklovlarni batafsil tavsiflash;

- ushbu predmet soha asosiy obyektlari, ularning xossalari va o‘zaro aloqalarini aniqlash;

–  tizimdan foydalanuvchilar ko‘lami va ularning axborotga bo‘lgan ehtiyojlarini aniqlash;

- tizimning hujjat almashinuvini tadqiq etish;

- avtomatlashtirilgan muhitda hal qilinadigan vazifalar ko‘lamini aniqlash va hokazo.

Masalan,  “ Bagshops ”  ma’lumotlar  bazasini  ishlab  chiqish  talab  etilgan  bo‘lsin.  Tizim  tahlil 
quyidagicha bo'lishi mumkin:                 
Yangi ma'lumotlar bazasini yaratish: Microsoft Access-ni oching va yangi ma'lumotlar bazasini 
yaratish uchun "Bo'sh ma'lumotlar bazasi" ni tanlang. Ma'lumotlar bazasiga "BagShopDB" kabi nom 
bering va uni saqlash uchun joyni tanlang.

Jadvallarni yaratish: Keyingi qadam ma'lumotlaringizni saqlash uchun jadvallarni yaratishdir. 
Xalta do'koni uchun siz mahsulotlar, mijozlar, buyurtmalar va xodimlar uchun jadvallar yaratishni 
xohlashingiz mumkin. 

Har bir jadvalda tegishli ma'lumotlarni saqlash uchun tegishli maydonlar bo'lishi kerak, masalan, 
mahsulot nomi, mahsulot turi, narxi, zaxirasi, mijoz nomi, manzili, telefon raqami, buyurtma 
sanasi, xodimning ismi va boshqalar.

Aloqalarni o'rnatish: Jadvallarni yaratganingizdan so'ng, ular o'rtasida munosabatlarni 
o'rnatishingiz kerak bo'ladi.                  
Misol uchun, mijoz bir nechta buyurtma berishi mumkin va buyurtma bir nechta mahsulotga ega 
bo'lishi mumkin, shuning uchun siz mijozlar va buyurtmalar jadvallari o'rtasida birdan ko'pga, 
mahsulot va buyurtmalar o'rtasida ko'pdan ko'pga munosabatni yaratishingiz kerak bo'ladi. 
jadvallar.

Shakllarni yaratish: Shakllar jadvallaringizga ma'lumotlarni osongina kiritish imkonini beradi. Har 
bir jadval uchun shakllar yaratishingiz mumkin, masalan, mahsulotlar jadvaliga ma'lumotlarni 
kiritish formasi, mijozlar jadvaliga ma'lumotlarni kiritish uchun forma va boshqalar.

Hisobotlar yarating: Hisobotlar sizga ma'lumotlaringizni mazmunli tarzda vizuallashtirish va tahlil 
qilish imkonini beradi. 

Savdoni mahsulot turi, xodimlar bo'yicha sotish yoki mijozlar ma'lumotlari va boshqalar bo'yicha 
ko'rsatish uchun hisobotlarni yaratishingiz mumkin.

So'rovlar yaratish: So'rovlar ma'lum mezonlar asosida jadvallaringizdan aniq ma'lumotlarni olish 
imkonini beradi                 
Siz eng ko'p sotiladigan mahsulotlarni, so'nggi olti oy ichida buyurtma qilmagan mijozlarni va 
hokazolarni topish uchun so'rovlar yaratishingiz mumkin.

Makroslarni yaratish: Makroslar takrorlanuvchi vazifalarni avtomatlashtirish va ma'lumotlarni 
kiritish va ma'lumotlarni qidirish samaradorligini oshirish imkonini beradi. Hisobotlarni yaratish 
yoki so'rovlarni bajarish kabi vazifalarni avtomatlashtirish uchun makroslarni yaratishingiz 
mumkin.

Kommutator yarating: ma'lumotlar bazasida harakatlanish uchun kommutatordan foydalanish 
mumkin. Kommutator - bu shakllarni ochish, so'rovlarni bajarish yoki makroslarni ishga tushirish 
imkonini beruvchi tugmachalarga ega shakl.

Bular Microsoft Access yordamida sumkalar do'koni uchun ma'lumotlar bazasini yaratishning 
umumiy bosqichlari. Shuni yodda tutingki, ma'lumotlar bazasi dizayni va funksionalligi o'ziga xos 
biznesingiz ehtiyojlariga bog'liq bo'ladi.                 Baza quyidagi asosiy tablitsalardan iborat:
1)Tovarlar ro’yxati
2)A’zolar ro’yxati                 3)Sotish jarayoni  jadvali
4)Sotib olganlar ro’yxati                 
Bu jadvallar quyidagi tarzda bog’lanib bazani hosil qiladi                 
Asosiy menyu quyidagicha:                 
Asosiy menyudagi tugmalar orqali ma’lumotlar formalariga o’tish mumkin

Va ular quyidagicha:

1)Tovarlar turi bo’yicha forma                 
2)Tovarlar to’lovlari bo’yicha ma’lumotlar formasi:
3)A’zolar bo’yicha ma’lumotlar formasi:                 
4)Yetkazib beruvchilar ma’lumotlar formasi:                 
Xulosa

Bu malumotlar bazasi  Savdo   tizimi uchun tuzildi. Bunda men unga kerakli jadvallarni tuzib o’zaro 
aloqalarni hosil qilib chiqdim. Darslar davomida men malumotlar mazasi bilan ishlashni kurib 
chiqdim. Shu jumladan jadvallarni yaratish, uchirish, tahrirlash kabi usullarni ham urganib chiqdim. 
Biz biror dastur tuzganimizda unda asosiy qismlaridan bir bu baza qismi hisoblanadi. Uni tug’ri 
loyihalash juda muhim hisoblanadi. Chunki u butun dasturni qanday ishlashini hal qilib beradi. 
Dastur shu asosida ishlaydi. Malumotlar bazasi bilan ishlashdi eng muhim ishlardan biri 
normallashtirish hisoblanadi. Normallashtirishlarni qilmasdan bu bazadan foydalanib bulmaydi 
chunki u baza bilan ishlash ancha murakkablashib ketadi va kompyuterdan kup joy ajratishi 
mumkin. Bu esa malumotlar tez suratda kupayib ketishi va malumotlar bilan ishlash jarayonini 
sekinlashtirishga olib keladi. Men bundan tashqari bu darslar davomida malumotlarni qidirish, 
uchirishlarni ham kurib chiqdim. Malumotlar bazasi uzi hayotimizda biror real sohaga tegishli 
malumotlarning tuliq ishlash strukturasi tuzilib uni relyatsion malumotlar bazasi orqali uzaro 
aloqalarni joylagan holda malumotlarini saqlash hisoblanadi .                  
Foydalanilgan adabiyotlar.

1. К. Дж. Дейт.   Введение в системы баз данных (An Introduction to Database 
Systems)   8-е издание   Вильямс, 2006 г.
Твердый переплет, 1328 стр.

2. Когаловский М.Р. Энциклопедия технологий баз данных: Эволюция 
технологий. Технологии и стандарты. Инфраструктура. Терминология. -  М.: 
Финансы и статистика, 2005. - 800 с. 

3.Ma’lumatlar bazasini boshqarish tizimlari. O’quv qo’llanma,                                   
B.T.Ergashev  K.Z.Abidov  Buxora 2021yil

4.Ma’lumatlar bazasini boshqarish sestimasi. O’quv qo’llanma                                   
   A.Sattarov      Toshkent-2006

 Bagshops database editing of informants

 Reja:  1. Savdo markazi ma'lumotlar bazasini tahlil qilish.  2. Savdo markazi ma'lumotlar bazasini infologik loyihalash.  3. Savdo markazi ma'lumotlar bazasini datalogik loyihalash.  4. Savdo markazi ma'lumotlar bazasini Access ilovasida ishlab chiqish.  5. Savdo markazi ma'lumotlar bazasini fizik loyihalash.

 Ma'lumotlar bazasini loyihalash bosqichlari  Ma'lumotlar bazasini loyihalash axborotlarni abstraktsiyalashning bir darajasidan boshqasi ga o'tish, ya'ni predmet soha ( PS ) axborot strukturasining tabiiy til ( yozma ) tavsifidan mua y yan model terminlarida formallashtirilgan tavsifiga ketma - ket o ' tish hisoblanadi . Ma ' lumotlar bazasini loyihalash jarayonining quyidagi bosqichlarini ajratish mumkin :  1) predmet sohani tizimli tahlil qilish ;  2) infologik loyihalash;  3) ma'lumotlar bazasi boshqarish tizimini (MBBT) tanlash;  4) mantiqiy loyihalash;  5) fizik loyihalash.  Har bir bosqichlarni batafsil ko'rib chiqamiz.

 1. Predmet sohani tizimli tahlil qilish  Bu bosqichda quyidagilar amalga oshirilishi lozim:  – ma’lumotlar bazasi va avtomatlashtirilgan tizimni ishlab chiqishning dolzarbligini asoslash;  – predmet soha va asosiy cheklovlarni batafsil tavsiflash;  - ushbu predmet soha asosiy obyektlari, ularning xossalari va o‘zaro aloqalarini aniqlash;  – tizimdan foydalanuvchilar ko‘lami va ularning axborotga bo‘lgan ehtiyojlarini aniqlash;  - tizimning hujjat almashinuvini tadqiq etish;  - avtomatlashtirilgan muhitda hal qilinadigan vazifalar ko‘lamini aniqlash va hokazo.  Masalan, “ Bagshops ” ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish talab etilgan bo‘lsin. Tizim tahlil quyidagicha bo'lishi mumkin:

 Yangi ma'lumotlar bazasini yaratish: Microsoft Access-ni oching va yangi ma'lumotlar bazasini yaratish uchun "Bo'sh ma'lumotlar bazasi" ni tanlang. Ma'lumotlar bazasiga "BagShopDB" kabi nom bering va uni saqlash uchun joyni tanlang.  Jadvallarni yaratish: Keyingi qadam ma'lumotlaringizni saqlash uchun jadvallarni yaratishdir. Xalta do'koni uchun siz mahsulotlar, mijozlar, buyurtmalar va xodimlar uchun jadvallar yaratishni xohlashingiz mumkin.  Har bir jadvalda tegishli ma'lumotlarni saqlash uchun tegishli maydonlar bo'lishi kerak, masalan, mahsulot nomi, mahsulot turi, narxi, zaxirasi, mijoz nomi, manzili, telefon raqami, buyurtma sanasi, xodimning ismi va boshqalar.  Aloqalarni o'rnatish: Jadvallarni yaratganingizdan so'ng, ular o'rtasida munosabatlarni o'rnatishingiz kerak bo'ladi.