logo

Grafiklarni almashtirish

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1705.287109375 KB
Mavzu:
Grafiklarni almashtirish Mustaqil bajarish uchun berilgan mashqlarni tekshirish 
123-mashq.
    funksiyaning grafigiga qarab,  
funksiyalar garfiklarini yasang.??????	¿	??????	=	????????????????????????	+	??????    Mustaqil bajarish uchun berilgan mashqlarni tekshirish 
123-mashqning yechimi:??????	¿	??????????????????	>	−	?????? Siljitish
  son o‘qi va  nuqta undagi hisob boshi bo‘lsin (1-rasm).  ning har qaysi 
nuqtasi      birlik  siljitilsin. Agar    bo‘lsa,  siljitish    musbat  yo‘nalishda  (o‘q 
yo‘nalishida)  bo‘ladi.  Agar    bo‘lsa  siljitish  qarama-qarshi  yo‘nalishda 
bajariladi.  o‘z  joyidan  siljimaydi.  Agar    koordinatali  nuqta  a    birlikka 
siljitilganda      o‘tgan  bo‘lsa  nuqtaning  koordinatasi    formula  bo‘yicha 
aniqlanadi.    nuqta    nuqtaning  asli  (proobrazi) ,    esa  ning    nusxasi 
(obrazi)  deyiladi. (??????	−	????????????????????????	)   son  o‘qida    nuqta    koordinata  boshidan    marta  uzoqlashtirib  (yoki     
ga  yaqinlashtirilib)      nuqtaga  o‘tkazlgan  bo‘lsin.    nuqtaning 
koordimatasi  formula  bo‘yicha  hisoblanadi.  Agar    bo‘lsa    va  B    
nuqtalar    nuqtaning  bir  tomonida  joylashadi.  Agar    bo‘lsa  (2-rasm),   
kesma    marta  qisqaradi;  agar  bo‘lsa  (3-rasm),  kesma    marta 
cho‘ziladi,    da    va    nuqtalar  ustma-ust  tushadi,    da  ular    nuqtaga 
nisbatan  simmetrik joylashadi. Cho‘zish(??????	−	????????????????????????	)	(??????	−	????????????????????????	) Parallel ko‘chirish
Parallel  ko‘chirishda    koordinata 
tekisligidagi  barcha  nuqtalar  bir  xil 
yo‘nalishda    bir  xil  masofaga  ko‘chadi       
(4-rasm).  Chunonchi,  koordinata  boshi   
nuqtaga  ko‘chirilgan  bo‘lsa,nuqta  ga 
ko‘chadi.nuqtaning  koordinatalari  uchun   
quyidagi formula o‘rinli:    ,.(??????	−	????????????????????????	) Funksiya grafigini almashtirish
Yuqoridagi almashtirishlar ( siljitish, cho‘zish, parallel ko‘chirish )     funksiya 
grafigi yordamida    (bunda  o‘zgarmas sonlar  va     ) funksiyalar grafigini 
chizish imkonini beradi.
Masalan ,   funksiya grafigini funksiya grafigi yordamida chizish uchun    funksiya 
grfigining har bir nuqtasi   birlik o‘ngga  siljitiladi va  birlik  yuqoriga ko‘tariladi, ya’ni 
 vektor bo‘yicha parallel ko‘chiriladi.
    funksiya grafigi yordamida    funksiya grafigini chizish uchun    funksiya grafigining 
har bir nuqtasining abssissasi  bo‘ylabmarta siqiladi ( bo‘lsa – o‘ngga,  bo‘lsa – 
chapga ) va ordinatasi   o‘qi bo‘ylab   birlik cho‘ziladi ( bo‘lsa – yuqoriga,  bo‘lsa – 
pastga ). 1-misol.    funksiya grafigi yordamida  funksiya grafigini chizing.
   funksiya grafigini chizish uchun      funksiya grafigi (1;4) vektor bo‘yicha 
parallel ko‘chiriladi.  Yechish. 	
??????	=	??????	??????Misollar yechish 2-misol.   funksiya grafigi yordamida   afunksiya grafigini chizing.
     funksiya grafigini chizish uchun       funksiya grafigi  (3;1) vektor bo‘yicha 
parallel ko‘chiraladi.  Yechish. 	
??????	=	−	2	??????	+	4Misollar yechish 3-misol.   parobala grafigidan foydalanib  funksiya grfigini chizing. 
  funksiya grafigini chizish uchun  funksiya grfigi avval  birlik chapga siljitiladi 
va  o‘qiga nisbatan simmetrik ko‘chiriladi. So‘ngra hosil bo‘lgan grafik  o‘qi 
bo‘yicha  birlik yuqoriga ko‘tariladi Yechish.Misollar yechish??????	=	??????	
??????
  3-misol yechimining davomi.
  
4-misol.   funksiya grafigi yordamida   funksiya grafigini 
chizing.Misollar yechish Misollar yechish
4-misolning  yechimi.
   funksiya grafigini chizish uchun   funksiya grafigining  har bir 
nuqtasining abssissasi   o‘qi bo‘ylab  ikki marta o‘ngga siqiladi. 5-misol.   funksiya grafigi yordamida   funksiya grafigini 
chizing.
    yoki  funksiya grafigini chizish  uchun avval    funksiya grafigi 
o‘ngga      ga siljitiladi, keyin abssissasi o‘ngga  ikki  marta siqiladi, 
ordinatasi  ikki  marta yuqoriga cho‘ziladi. Hosil bo‘lgan grafik   o‘qiga 
nisbatan  simmetrik   ko‘chiriladi.Yechish.Misollar yechish 6-misol.   funksiya grafigi yordamida  funksiya grafigini chizing.
  funksiya grafigini chizish uchun  funksiya grafigining har bir nuqtasi (2;3) 
vektor bo‘yicha parallel ko‘chiriladi (5-rasm) Yechish.Misollar yechish
29- rasm.
(5-rasm) 7-misol.   funksiya grafigi yordamida (6-rasm)  funksiya grafigini 
chizing ( bo‘lgan hol ).
  funksiya grafigi  o‘q bo‘ylab o‘ngga 2 marta siqiladi va  o‘q bo‘ylab yuqoriga 
3 marta cho‘ziladi.(7-rasm). Yechish.Misollar yechish
(6-rasm)
(7-rasm) Mustaqil yechish uchun topshiriq
     
Darslik II qismining  51- sahifasidagi  
170- mashqning  1)  va  2)- tartibdagi misollarini 
yechish

Mavzu: Grafiklarni almashtirish

Mustaqil bajarish uchun berilgan mashqlarni tekshirish 123-mashq. funksiyaning grafigiga qarab, funksiyalar garfiklarini yasang.?????? ¿ ?????? = ???????????????????????? + ??????

Mustaqil bajarish uchun berilgan mashqlarni tekshirish 123-mashqning yechimi:?????? ¿ ?????????????????? > − ??????

Siljitish son o‘qi va nuqta undagi hisob boshi bo‘lsin (1-rasm). ning har qaysi nuqtasi birlik siljitilsin. Agar bo‘lsa, siljitish musbat yo‘nalishda (o‘q yo‘nalishida) bo‘ladi. Agar bo‘lsa siljitish qarama-qarshi yo‘nalishda bajariladi. o‘z joyidan siljimaydi. Agar koordinatali nuqta a birlikka siljitilganda o‘tgan bo‘lsa nuqtaning koordinatasi formula bo‘yicha aniqlanadi. nuqta nuqtaning asli (proobrazi) , esa ning nusxasi (obrazi) deyiladi. (?????? − ???????????????????????? )

son o‘qida nuqta koordinata boshidan marta uzoqlashtirib (yoki ga yaqinlashtirilib) nuqtaga o‘tkazlgan bo‘lsin. nuqtaning koordimatasi formula bo‘yicha hisoblanadi. Agar bo‘lsa va B nuqtalar nuqtaning bir tomonida joylashadi. Agar bo‘lsa (2-rasm), kesma marta qisqaradi; agar bo‘lsa (3-rasm), kesma marta cho‘ziladi, da va nuqtalar ustma-ust tushadi, da ular nuqtaga nisbatan simmetrik joylashadi. Cho‘zish(?????? − ???????????????????????? ) (?????? − ???????????????????????? )