logo

Isroil davlatining tashkil topishi 1948-1949-yillar Isroil va Falastin urushi

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

5142.98828125 KB
Isroil davlatining tashkil topishi
1948-1949-yillar Isroil va Falastin urushi BMTning 181-rezolutsiyasi va   
Falast indag v aziy a t ning k esk inlashuv ii1 Reja
Isroil davlatining e'lon qilinishi
2
Falastin urushining boshlanishi 
F.Bernadot missiyasi3 Urushning asosiy voqealari va 
natijasi
4
Arablararo munosabatlar
5 BMT
181
Rezolyusiya Birlashgan  Millatlar  Tashkiloti  Bosh  Assambleyasi  181  qarori  bilan  Falastin  h 
ududida  ikki  davlat  yahudiy  (maydoni  14,1  ming  kv.km.,  aholisi  1  mln.  8  ming 
kishi) va arab (maydoni 11,1 ming kv.km. aholisi 758,5 ming kishi) vujudga kelishi 
kerak  edi.  Undan  tashqari  muqaddas  shaharlar  bolmish  Quddus  va  Viflim  — 
xalqaro  zona  sifatida  BMT  nazorati  ostiga  otkazilishi  kozda  tutilgan.  Bu 
shaharlarga 205 ming kishidan ziyod aholi yashagan va ular Falastinning 2% teng 
maydonini  egallagan.  Shu  orinda  yahudiy  davlatiga  ajratilgan  territoriya 
Falastinning  56%  egallanishi  arab  davlatiga  ajratilgan  maydon  esa  42%  ni  tashkil 
qilganini  aytib  otish  mumkin.  Malumki,  arab  davlatlari  (ADL),  Oliy  arab  qomitasi 
BMT  181  rezolyusiyasini  tan  olmadi.  Ayni  vaqtda  sionistlar  mazkur  rezolyusiyani 
maqulladi  va  yahudiy  davlatining  poydevorini  barpo  etishga  kirishdi.  Lekin 
BMTning  Falastin  boyicha  qabul  qilgan  tarixiy  rezolyusiyasi  afsuski  bu  zaminda 
tinchlik  va  barqarorlikni  taminlagani  yoq.  Aksincha  Falastin  arablari  va 
yahudiylar orasida qonli toqnashuvlar boshlanib ketdi.  181- rezoly usiy a
.  Please  add  text  here,  according  to 
the  need  to  adjust  the  font  and 
font  size.  Please  add  text  here, 
according to the need to adjust the 
font and font size. 
Please  add  text  here,  according  to 
the  need  to  adjust  the  font  and 
font  size.  Please  add  text  here, 
according to the need to adjust the 
font and font size. Pl ease add t it l e in here
Please  add  text  here,  according  to 
the  need  to  adjust  the  font  and 
font  size.  Please  add  text  here, 
according to the need to adjust the 
font and font size. 
Please  add  text  here,  according  to 
the  need  to  adjust  the  font  and 
font  size.  Please  add  text  here, 
according to the need to adjust the 
font and font size.  Please add t it le in here
Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add text here, 
according to the need to adjust the font and font size. Please add text here, according to the need 
to adjust the font and font size.   Isroi l dav lat i t ashk i l t opishi
Isroil  davlati  BMT  Bosh  Assam-bleyasining  1947-yil  29-noyabr  qarori 
asosida  tashkil  topgan  (1948-yil  14-may).  Qarorga  koʻra,  Buyuk 
Britaniya mandatidagi Falastin mustaqil deb eʼlon qilindi; uning hududi 
arab  va  yahudiy  mustaqil  davlatlariga  boʻlindi,  har  ikki  davlat 
demokratik  konstitutsiyaga  ega  boʻlishi  lozim  edi.  Yahudiy  davlatining 
hududi  14,1  ming  km2,  aholisi  498  ming  yahudiy  va  497  ming  arab 
(shundan  90  mingi  badaviy)  deb  belgilandi.  Quddus  BMT 
boshqaruvidagi  mustaqil  maʼmuriy  birlik  deb  ajratildi.  Arab-Isroil 
urushi  (1948—1949)  davrida  Isroil  Falastin  arab  davlati  uchun  1 
Falastin  qududi  (Iordan  daryo-sining  Gʻarbiy  so  hili  va  Gʻazza  ajratilgan 
hududning  4/5  qismini,  Quddusning  gʻarbiy  qismini  bosib  oldi  va 
Quddusni  Isroil  poytaxti  deb  eʼlon  qildi.  Isroil  bosib  olgan  hududdan 
taxminan 1 mln. arab quvgʻin qilindi. ADD KEY WORDSPlease add text here, according to the need to adjust the font and font size. 
Please  add  text  here,  according  to 
the  need  to  adjust  the  font  and 
font  size.  Please  add  text  here, 
according  to  the  need  to  adjust 
the font and font size. Please  add  text  here,  according  to 
the  need  to  adjust  the  font  and 
font  size.  Please  add  text  here, 
according to the need to adjust the 
font and font size. 
Please add text here, according to the need to adjust the font and font size.  ADD KEY WORDSADD KEY W
ORDS	
ADD KEY W
ORDS
Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add text here, according to the 
need to adjust the font and font size. Please add text here, according to the need to adjust the font and font size.  A DD
KEY  WORDS 1948 yil yanvarida Falastin Ozodlik Armiyasi (FAO) Falastinga yuborildi (3 mingga yaqin 
kongilliklar). Oz navbatida yahudiy harbiylari Falastin arablariga «saboq» berish maqsadida 
yana bir qotillikni amalga oshirdi. 1948 yil aprelida sionistlarning qoshinlari arablarning Deyr-
Yasin qishlogiga yorib kirib himoyasiz qolgan 250 kishini qirib tashlagan. Sionistlar bolajak 
Isroil dalatining «hayotiy hududini» kengaytirish yolida hatto jinoyatga ham qol urdi. Lekin 
sionistlarning rahbariyati Deyr-Yasin voqyealariga ijobiy baho berib, uni qollab-quvvatladi. 
M.Begin («Irgun» tashkilotining rahbari. Shu tashkilotning jangovorlari Deyr-Yasin qishlogidagi 
xunrezlikda ishtirok etgan.) shu orinda «Deyr-Yasin bolmaganda Isroil davlati barpo etilmas 
edi» degan fikr bildirgan. Arablarga hujum qilish jarayonida yahudiy qurolli kuchlari 13 nafar 
harbiy operasiyasining 8-arab davlatiga ajratilgan yerlarda amalga oshirgan. 1948 yil 14 may 
kunida Buyuk Britaniya hukumati ozining Falastindagi mandatini barham topganligini rasman 
bildirdi. Ertasi kuni, 1948 yil 15 mayida yahudiy muvaqqat hukumati Isroil davlati tashkil 
topgani togrisida rasmiy bayonot elon qildi. Tel-Aviv Isroilning poytaxti boldi. 1948 yil 17 
mayida SSSR va AQSh Isroilni tan oldi. Falast in muammosining k esk inla shuv i. F.Bernadot  mi ssiy asi 1948 yil 15 may — 1948 yil 11 iyun. Urushning birinchi bosqichida harbiy ustunlik dastlab arablarning tomonida 
boldi. May oyining oxirida Arab legioni (alohida tuzilgan harbiy dasta) Falastinning markaziy qismini, Quddusning 
eski qismini, Iyerixon va Ramalaxni egalladi. Iroq qoshinlari Nablus, Jenin, Tul Karam, misrliklar esa Beer-Shevuni 
ishgol qilganlar. BMT Havfsizlik Kengashining talabiga binoan harbiy harakatlar toxtatildi. Arab davlatlari qoshinlari 
Falastinga bostirib kirishidan maqsad BMTning 181 rezolyusiyasini amalga oshirishga yol qoymaslik edi. Ushbu 
maqsad Falastin zaminida yagona mustaqil arab davlati barpo etish dasturidan kelib chiqqan. Biroq Transiordaniya 
qiroli Abdulloh, arab ligasini nazoratga olgan markaziy Falastinni, Iordaniyaga qoshib olish ruxsati uchun bir qator arab 
davlatlariga tashrif buyurdi. Lekin Iordaniya monarxi rad javobini oldi. Osha vaqtni ozida BMTning Falastindagi vakili 
F.Bernadott vujudga kelgan inqirozni bartaraf etish rejasini taqdim etdi. F.Bernadott taklifiga binoan, Transiordaniya va 
mandatli Falastin iqtisodiy ittifoqqa birlashishi, unda Isroil va arab davlatining manfaati markaziy kengash tomonidan 
himoya qilinishi nazarda tutilgan. 
F.Bernadott rejasiga muvofiq Negev sahrosi arab davlati tarkibiga kirishi, Galleya (Iso paygambar targibot qilgan 
viloyat) Isroilning qismiga aylanishi kerak bolgan. Va nihoyatda shvesiyalik diplomatning fikricha Quddus arab davlati 
tarkibiga kiritilishi lozim bolgan. F.Bernadott rejasi tomonlarni va ayniqsa Isroilni qoniqtirmadi. Urush qayta boshlandi.
1948 yil 8-18 iyul. Bir necha kunlar ichida Isroil qoshinlari Galileyadagi 300 kv. mil maydondan tashqari 
Falastinning butun shimolini ishgol etdi. 18 iyulda harbiy harakatlarda ikkinchi tanaffus kuchga kirdi. F.Bernadott 
yangi takliflarni ilgari surdi: arab qochoqlarini vataniga qaytarish; Quddusdagi yahudiylar jamoatiga muxtoriyat 
berish. Isroil bu takliflarni ham rad etdi, uning armiyasi ayni vaqtda arab davlatiga ajratilgan zaminlar ustidan nazorat 
otnatgan edi. 1948 yil 17 sentyabrida yahudiylarning «Shtern» tashkiloti terroristi tomonidan F.Bernadott oldirildi.  ADD KEY WORDSADD KEY WORDS	ADD KEY WORDS
Please add text here, according to the need to adjust the font and 
font size. Please add text here, according to the need to adjust 
the font and font size.  Please  add  text  here,  according  to 
the  need  to  adjust  the  font  and 
font  size.  Please  add  text  here, 
according  to  the  need  to  adjust 
the font and font size. Please  add  text  here,  according  to 
the  need  to  adjust  the  font  and 
font  size.  Please  add  text  here, 
according to the need to adjust the 
font and font size.  Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add 
text here, according to the need to adjust the font and font size.  Urushning asosiy voqealari va natijalari 1948 yil 15 oktyabr — 1949 yil 7 yanvar. Isroil 
qoshinlari Negev sahrosi va Falluj shahrida joylashgan 
misrlik qoshinlarga qahshatgich zarba berib, ularni Gazo 
sektoriga chekintirdi. Keyinroq isroilliklar Negev sahrosida 
hujumni rivojlantirib Misr hududidagi yorib kirdi. Misr 
armiyasi ogir maglubiyatga duchor boldi. 1948 yil oktyabr 
oyning oxirida Isroil armiyasi Livan territoriyasiga bostirib 
kirdi. Endilikda arab legioni qolida qolgan hududlar atrofida 
ham havf-xatar tugildi. Ana shu yerlarni yoqotishdan 
havfsiragan Iordaniya monarxi ham harbiy harakatlarni 
toxtatishga shoshildi. 1949 yil 7 yanvarida Falastin urushi 
barham topdi.  
1949 yil yanvr oyining oxirida Buyuk Britaniya Isroil 
davlatini rasman tan oldi.  Isroil va maglub bolgan arab 
davlatlari ortasida vaqtinchalik sulh bitimlri imzolandi. 1949 yil 20 iyulida isroil — 
Suriya ortalarida 
vaqtinchalik sulh bitimi 
imzolandi. Qolgan arab 
davlatlari bitim imzolashda 
ishtirok etgan emas. Bu 
bitimlar vaqtinchalik 
xarakterga ega bolgani uchun 
ham hududiy bahslarga aslo 
chek qoygani yoq. 1949 yil 30 oktyabrida ADL 
siyosiy qomitasi arab 
davlatlari kollektiv havfsizlik 
shartnomasini ishlab chiqarish 
togrisida  qaror qabul qildi. 
1950 yil 13 aprelida arab 
davlatlari kollektiv havfsizligi 
Paktining loyihasi ADL 
kengashi tomonidan 
tasdiqlandi. 1950 yil 17 iyunida Pakt 
kuchga kirdi. Ushbu 
shartnomada Misr, Suriya, 
Livan, Saudiya Arabistoni va 
Yaman rahbarlarining imzolari 
chekilgan. Arab davlatlarining 
aksariyati Isroil bilan 
boladigan munosabatlarda tan 
olmaslik tomoyilini ilgari 
surmoqchi boldilar. Arablar va 
yahudiylar ortasida tinchlik 
bitimi imzolash taqiqlandi. •
Oz navbatida arab 
dunyosining qurshovida 
qolgan Isroil oz qoshinlariga 
nisbatan oziga xos tashqi 
siyosatni ilgari surdi. Isroil 
qanday bolmasin arablar 
qollagan tan olmaslik 
siyosatni bartaraf etmogi 
lozim edi. Sionist rahbarlari 
orasida bunga faqatgina 
yahudiylarning harbiy 
ustunligi orqali erishish 
mumkin degan fikrlar hukm 
surardi.   1950 yil 1 aprelida ADL 
kengashining yigilishida qabul 
qilgan rezolyusiyasida har bir arab 
davlatiga Isroil bilan muzokaralar 
olib borish sulh tuzish, siyosiy, 
iqtisodiy va harbiy bitimda bolish 
qatiyan mann etilgan. Qaysi-ki, 
davlat bu rezolyusiyani inkor 
etadigan bolsa, u darhol liga 
nizomining 18-moddasiga muvofiq 
ADL tarkibidan chiqarilishi shart 
bolgan.  1950 yil 13 aprelida, yani ikki 
hafta otgach, ADL kengashining 
navbatdagi rezolyusiyasi qabul 
qilindi. Unda Isroil bilan 
qandaydir munosabatlar 
ornatmoqchi bolgan arab 
davlatiga nisbatan qoshimcha 
qatiy choralar korish nazarda 
tutilgan. Osha choralar ichida 
bunday arab davlati bilan siyosiy 
va konsullik munosabatlarni 
toxtatish, savdo-iqtisodiy va 
moliyaviy aloqalarni uzib 
tashlashi ham diqqatga 
sazovordir. Isroil jadallik bilan azo 
darajada organtilgan va 
qurollangan zamonaviy 
armiyani bunyodga keltira 
boshladi. Aytish joiz-ki, Isroil 
50-yillarning birinchi yarmida 
arablarning tan olmaslik 
siyosatiga va ularning 
hamjihatligiga zarba berish 
maqsadida qator harbiy 
toqnashuvlarning sababchisi 
bolgan.  Ammo Isroilning ichki ahvoli 
40-yillarning oxiri va 50-
yillarning boshlarida ancha 
murakkab bolgan. Bunga 
sabab birinchi navbatda 1948-
1949 yillardagi Falastin urushi 
bolsa, keyinchalik 
yahudiylarning ommaviy 
ravishda kochib kelgani boldi
1948 yil Isroilga 100 ming kishi kochib kelgan bolsa, 1949 yil 
240 ming 1950 yil 170 ming, 1951 yil 175 ming kishi kochib keldi. 
Shunday qilib 1948-1951 yillar orasida, yani uch yarim davomida 
repatriantlar soni 685 ming kishini tashkil etdi. Kochib kelgan 
yahudiylarning yarim Yevropa davlatlari qolgan yarmi esa sharq 
jamoalarining vakillari bolgan.  5  ADD KEY WORDS
Please add text here, according 
to the need to adjust the font 
and font size. Please add text 
here, according to the need to 
adjust the font and font size.  5  ADD KEY WORDS
Please add text here, according 
to the need to adjust the font 
and font size. Please add text 
here, according to the need to 
adjust the font and font size.  5  ADD KEY WORDS
Please add text here, according 
to the need to adjust the font 
and font size. Please add text 
here, according to the need to 
adjust the font and font size. Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add 
text here, according to the need to adjust the font and font size.   Arab davlatlari ligasi bayroĝi E't iboringiz uchun rahmat

Isroil davlatining tashkil topishi 1948-1949-yillar Isroil va Falastin urushi

BMTning 181-rezolutsiyasi va Falast indag v aziy a t ning k esk inlashuv ii1 Reja Isroil davlatining e'lon qilinishi 2 Falastin urushining boshlanishi F.Bernadot missiyasi3 Urushning asosiy voqealari va natijasi 4 Arablararo munosabatlar 5

BMT 181 Rezolyusiya Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi 181 qarori bilan Falastin h ududida ikki davlat yahudiy (maydoni 14,1 ming kv.km., aholisi 1 mln. 8 ming kishi) va arab (maydoni 11,1 ming kv.km. aholisi 758,5 ming kishi) vujudga kelishi kerak edi. Undan tashqari muqaddas shaharlar bolmish Quddus va Viflim — xalqaro zona sifatida BMT nazorati ostiga otkazilishi kozda tutilgan. Bu shaharlarga 205 ming kishidan ziyod aholi yashagan va ular Falastinning 2% teng maydonini egallagan. Shu orinda yahudiy davlatiga ajratilgan territoriya Falastinning 56% egallanishi arab davlatiga ajratilgan maydon esa 42% ni tashkil qilganini aytib otish mumkin. Malumki, arab davlatlari (ADL), Oliy arab qomitasi BMT 181 rezolyusiyasini tan olmadi. Ayni vaqtda sionistlar mazkur rezolyusiyani maqulladi va yahudiy davlatining poydevorini barpo etishga kirishdi. Lekin BMTning Falastin boyicha qabul qilgan tarixiy rezolyusiyasi afsuski bu zaminda tinchlik va barqarorlikni taminlagani yoq. Aksincha Falastin arablari va yahudiylar orasida qonli toqnashuvlar boshlanib ketdi. 181- rezoly usiy a .

Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Pl ease add t it l e in here Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add t it le in here Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add text here, according to the need to adjust the font and font size. Please add text here, according to the need to adjust the font and font size.