Usmonlilar davlatining tashkil topishi

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

3691.240234375 KB

Скачать

Usmonlilar davlatining tashkil
topishi.
Usmon beyligi Kichik
Osiyoning shimoli-g‘arbiy
hududida tashkil topgan edi.
Keng istilolar Usmonlilar
qo‘shiniga boshqa
qabilalardan ham
jangchilarning kelib
qo‘shilishini ta’minlaydi. Usmonli turklar harbiylari

Sulola asoschisi Usmon (1299–1326) davrida
qator yurishlar uyushtirilib, Bursa shahri va
uning atroflari bosib olinadi.
•
Dastlab beylikning boshqaruv tuzumi juda sodda
bo‘lgan. Xususan, bey unvoni Usmon va O‘rxonga
qabila boshliqlari yig‘inida berilgan.
•
O‘rxonning boshqaruvi paytida ilk bor vazir
lavozimi ta’sis etiladi. Tanga pul zarb qilinib,
davlat yerlari ma’muriy birliklarga bo‘linadi.

Bolqon yarimorolidagi istilolar.
Usmonlilar istilosiga qadar Bolqon yarimorolida:
Vizantiya, Serbiya, Bolgariya, Bosniya kabi yirik
davlatlar mavjud edi.
Bolqondagi
dastlabki bosqinlar
XIV asr o‘rtalarida
bo‘lgan. Turklar
uning asosiy
qismini keyingi
o‘ttiz yil davomida
egallaydilar .

Turk sultoni Boyazid (1389–1402) bu janglarda
o‘zining tezkor g‘alabalari bilan shuhrat qozonib
– Yildirim (yashinday tez, shiddatli) nomini oladi.
Boyazid Yildirim bilan Amir
Temur o‘rtasidagi Anqara jangi.
O‘rta asr arab miniatyurasidanSultonning
Konstantinopolni qamal
qilishi Yevropani
sarosimaga solib qo‘yadi.
Ayni paytda Amir
Temur ning Boyazidga
qarshi Kichik Osiyo
yurishi boshlanadi.

1402-yilning yozida A nqara yaqinidagi jangda
sohibqiron qo‘shinlari Boyazid lashk arini
ye ngadi .
Usmonlilar sultoni Mexmet II yuz minglik qo‘shini bilan Konstantinopolni
qamal qiladi. 1453-yilning mayida Konstantinopol turklar tomonidan
olinadi. Vizantiyaning so‘nggi imperatori jangda halok bo‘ladi.

Yevropa va Osiyoni bog‘lab turgan savdo
yo‘llari ustidan nazorat Vizantiya poytaxti
olinishi bilan turklar qo‘liga o‘tadi. •
Keng istilochilik yurishlari Usmonlilar
imperiyasining tashkil topishi bilan yakunlanadi.
Usmonli turklar qudrati yaxshi tashkil etilgan otliq
va piyoda qo‘shin, lashkarboshilik xususiyatlariga
ega sultonlar, hukmdorga sadoqatli yanicharlar
piyoda qo‘shinining mavjudligida ediUsmonli
turklar sultoni jangga hamisha o‘zining sodiq
yanicharlari bilan kirgan. Oilasi, boyligi, mol-mulki
bo‘lmagan yanicharlar sulton uchun jonini ham
ayamagan.

Olt in o‘rda xonligi
Mo‘g‘ullarning
1235-yilda bo‘lib
o‘tgan qurultoyi
Rus va Shimoliy
Kavkaz yerlarini
bosib olish haqida
qaror chiqaradi.
To‘planadigan
qo‘shinga Botuxon
yetakchilik qilishi e’lon
qilinadi.

Uluslardan o‘nta
askardan bittasining
ajratilishi, Botuxonga
yordamga
Chingizxonning
sarkardalaridan
Subutoy Bahodirning
berilishiga kelishiladi.
Botu va Subutoylar 1237- yilning kuzida rus yerlariga hujum boshlab, dastlab
Ryazanni bosib olishadi. Rusdagi siyosiy tarqoqlik mo‘g‘ullarga qarshilik ko‘rsatish
imkonini ham bermasdan
1238–1240-yillarda Vladimir, Suzdal, Kiyev, Galich, Volin va boshqa shaharlar bosib
olinadi. Rusda barcha knyazlar Oltin O‘rdadan boshqaruv yorlig‘I bo’lgan. Vladimir
knyazi Yaroslav ularning «ulug‘i» deb tan
olingan. Istilo qilingan hududlar tumanlarga bo‘lingan.

XIV asrga kelib Oltin O‘rda ulus nomini
olgan to‘rtta yirik viloyatga bo‘linib ketadi.
Bu viloyatlar ulusbegisi
– qo‘shin boshlig‘i bo‘lishidan
tashqari, o‘ziga tegishli
hududdagi boshqaruvga oid
barcha masalalarni ham hal
etgan. Mo‘g‘ullar odamlarni
o‘nlik tizimiga bo‘lish
maqsadida aholini ro‘yxatga
olish tadbirini o‘tkazadi.

Soliq va bojlarning to‘lanishini
maxsus tayinlangan mo‘g‘ul noiblari –
bosqoqlar nazorat etishgan.
Bosqoq rus qishlog‘ida Tinchlik siyosatini Vladimir
knyazi Yaroslav boshlab,
uning o‘g‘li Aleksandr
Nevskiy davom ettirgan.
Knyaz Aleksandr Oltin
O‘rdaga bir necha bor
tashrif buyurgan.

XIV–XV asrlarda Oltin O‘rda.
XIV asrning birinchi yarmida
Oltin O‘rda davlati o‘z
qudratining cho‘qqisiga
erishadi. Oltin O‘rda qudratini
mustahkamlagan omillardan
biri islom dinining qabul
qilinishi bo‘ldi. O‘zbekxon 1314-
yilda islomni davlat dini deb
e’lon qiladi.
Bu jarayon O‘zbekxon (1312–1342) va uning
og‘li Jonibek (1342–1357) nomi bilan bog‘liqdir. Jonibekning
vafotidan so‘ng Oltin O‘rda taxti uchun kurash boshlangan.

Oltin O‘rda XV asrning birinchi
yarmidan qator xonliklarga bo‘linib ketgan. Ulardan eng yiriklari Qrim, Qozon,
Sibir, Qozoq xonliklari va No‘g‘ay O‘rdasi bo‘lgan.
To‘xtamishxon XIV
asrning oxirida uni
o‘n besh yilga yana
birlashtirgan.
To‘xtamishxon XIV

1. Kichik Osiyoning shimoli-g'arbiy hududida tashkil topgan davlat nomini toping?
A) Bolgariya ppodsholigi B) Saljuqiylar davlati
C) Arab xalifaligi * D) Usmon beyligi
2. Tobora zaiflashib borayotgan imperiyaga qarshi harbiy harakatlar beylik yerlari ning kenga-yib borishini
ta'minlaydi. Keng istilolar Usmonlilar ………………………..?
A) Iqtisodini rivojlanishiga turtki bo’ldi.
B) Inqirizga olib keldi.
*C) qo'shiniga boshqa qabilalardan ham jangchilarning kelib qo'shilishini ta'min
laydi.
D) qo'shinidan boshqa qabilalarga jangchilar chiqib keta boshladi.
3. Umoniylar imperiyasiga qachon asos solingan?
*A) 1299-yil B) 1292-yil C) 1303-yil D) 1289-yil
4. Vizantiya shaharlari Nikeya va Nikomediya kimni davrida egallandi?
A) Usmon *B) O’rxon C) Boyazid D) Mexmet I
5. Bursa shahri va uning atroflari kimni davrida bosib olinadi?
A) Murod I B) Mexmet I *C) Usmon D) O’rxon
6. Dastlab beylikning boshqaruv tuzumi juda sodda bo'lgan. Xususan, bey unvoni ……………… qabila
boshliqlari yig'inida berilgan.Nuqtalar o’rniga kerakli so’zni toping?
*A) Usmon va O'rxon B) Mexmet I va O'rxon
C) Usmon va Murod I D) Mexmet I va Murod I
7. Umon qaysi yillarda davlatni boshqargan?
A) 1289-1329 yillar B) 1299-1325 yillar
C) 1281-1326 yillar *D) 1299-1326 yillar
8. Kimning boshqaruvi paytida ilk bor vazir lavozimi ta'sis etiladi?
A) Usmon *B) O’rxon C) Boyazid D) Mexmet I
9. Usmoniylar davrida musallam qanday qo’shin turi?
A) Piyoda qism B) Kamonchilar qismi
C) Maxsus razvetka qism * D) Otliq qism
10. Vizantiya, Serbiya, Bolgariya, Bosniya kabi yirik davlatlar mavjud edi
A) Sharqiy Osiyoda B) Bolqon yarimorolida
C) Kavkazning Sharqiy qismida D) O’rta yer dangizi bo’yida
11. Usmonlilar davlati qaysi hududlar kirgan?
*A) Kichik Osiyo, Sharqiy Yevropa, Yaqin Sharq va Shimoliy Afrika, qisman Kavkaz va Qrim.
B) Kichik Osiyo, Janubiy Yevropa, Uzoq Sharq va Sharqiy Afrika, qisman Kavkaz.
C) Sharqiy Osiyo, Sharqiy Yevropa, Yaqin Sharq va Shimoliy Afrika,
D) O’rta Osiyo, G’arbiy Yevropa, Yaqin Sharq va Shimoliy Afrika, qisman Qrim.
12. Bolqondagi dastlabki bosqinlar qachon bo'lgan?
A) XV asr o'rtalarida B) XIV asr boshlarida
*C) XIV asr o'rtalarida D) XIII asr oxirida

13. 1389-1402 yillarda Usmoniylarimperiyasini boshqargan hukmdor kim edi?
A) Usmonbey B) O’rxon C) Boyazid *D) Boyazid
Yildirim
14. Amir Temur va Boyazid o’rtasidagi jang qachon bo’lib o’tadi?
*A) 1402-yilning yozida B) 1403-yilning yozida
C) 1401-yilning kuzida D) 1402-yilning bahorida
15. Turklar Bolqonning asosiy qismini keyingi necha yil davomida egallaydilar?
*A) 30 yil B) 40 yil C) 35 yil D) 45 yil
16. Sultonlarini qayerni qamal qilishi Yevropani sarosimaga solib qo'yadi?
A) Venetsiya B) Bursa *C) Konstantinopol D) Granada
17. Amir Temur Boyazid o’rtasidagi urush qayerda bo’lib o’tgan?
A) Bursa *B) Anqara C) Nikeya D) Istambul
18. Kimni davrida harbiy islohot o'tkazadi va qo'shinni piyoda va otliq qism musallamlarga
bo'lib, harbiy birliklarga aylantiradi?
A) Usmon *B) O’rxon C) Boyazid D) Mexmet I
19. Turk sultonlaridan kimni janglarda o'zining tezkor g'alabalari bilan shuhrat qozonib -
yashinday tez , shiddatli nomini olgan?
A) Usmon B) O’rxon *C) Boyazid D) Mexmet I
20. 1402-yilning yozida Anqara yaqinidagi jangda Amir Temur qo'shinlari Boyazid lashkarini
yengadi. Bu voqea turklar tomonidan Konstantinopolning olinishiga yo'l qo'ymay,
Vizantiyaning yana necha yashashiga imkon yaratadi?
*A) 50 yil B) 80 yil C) 45 yil D) 65 yil
21. Kimni davrida tanga pul zarb qilinib, davlat yerlari ma'muriy birliklarga bo'linadi?
A) Murod I B) Mexmet I C) Usmon *D) O’rxon
22. Usmonlilar sultoni Mexmet II qancha qo'shini bilan Konstantinopolni qamal qiladi?
A) 90 minglik *B) 100 minglik C) 110 minglik D) 150 minglik

23. Konstantinopol turklar tomonidan qachon bosib olinadi?
A) 1455-yil iyunida B) 1454-yil aprelida
C) 1453-yilning martida *D) 1453-yil mayida
24. Usmonlilar Konstantinopolga qanday nom beradilar?
A) Bursa B) Anqara *C) Istanbul D) Xalaf
25. Usmonli turklar g'alabalarining omillar edi?
A) otliq qo'shin B) piyoda qo'shin *C) A, B va D D) yanicharlar piyoda
qo'shini
26. Qo'shinning har bir suvoriysiga yetarlicha daromad keltiradigan yer-mulk - … … … .
berilgan.Nuqtalar o’rniga kerakli so’zni qo’ying?
A) Allod *B) Tumori C) Holisa D) Iqto
27. Usmonlilar qaysi qo’shin turini kuchaytirishga alohida e'tibor qaratganlar
A) piyoda qo'shin B) Razvetka guruhi
C) yanicharlar piyoda qo'shini *D) otliq qo'shin
28. Sulton Yevropadagi eng yaxshi piyoda qo'shinga ham ega edi. XIV asrning o'rtalaridan
asirga olingan sog'lom va baquvvat ……………bolalaridan sultonning shaxsiy gvardiyasi
jangchilari tashkil etilgan. Nuqtalar o’rniga kerakli so’zni qo’ying?
A) Yaxudiy B) Xristian C) Buddist D) A va C
29. XIVasrning o'rtalaridan asirga olingan sog'lom va baquvvat xristian bolalaridan
sultonning shaxsiy gvardiyasi jangchilari tashkil etilgan ularga imperiyada qanday nom
berilgan?
*A) Yanichar B) Suvoriy C) Keshik D) Avangard30.
Usmonlilar sultonlaridan kim Konstantinopolni qamal qiladi?
A) Mexmet I B) Murot II C) Boyazid Yildirim *D) Mexmet II
31.Tumori yerlar faqat turklarga va harbiylarga xizmatda bo'lgan paytida taqdim etil-
gan.Natijada otliq qo'shin soni qancha suvoriygacha yetgan?
A) 155 ming B) 180 ming *C) 150 ming D) 166 ming
32. Usmonli Turklar imperiyasi qaysi yillarda hukmronlik qilgan?
A) 1239-1829 yillar B) 1299-1925 yillar
C) 1295-1926 yillar *D) 1299-1922 yillar

1. Mo'g'ullarning qachon qurultoyida Rus va Shimoliy Kavkaz yerlarini bosib olish haqida qaror chiqardi
A. 1235* B. 1237
C. 1238 D. 1240
2. Uluslardan o'nta askardan bittasining ajratilishi, Botuxonga yordamga Chingizxonning sarkardalaridan kimni berilishiga
kelishiladi?
A. Chig`atoyni B. O`qtoyni
C. O`zbekxonni D. Subutoy bahodirni*
3. Botu va Subutoylar qachon rus yerlariga hujum boshlab, dastlab Ryazanni olishadi?
A. 1237-yilning kuzida* B. 1241-1242-yillarda
C. 1238-1240-yillarda D. 1243-yil
4. Rusdagi siyosiy tarqoqlik mo'g'ullarga yetarlicha qarshilik ko'rsatish imkonini ham bermasdan 1238-1240-yillarda qaysi
shaharlar bosib olinadi?
A. Vladimir, Suzdal B. Kiyev, Galich C. Volin D. ABC*
5. Qachon O'qtoyning vafot etishi munosabati bilan Botuxon Volgabo'yi dashtlariga qaytadi?
A. 1237-yilning kuzida B. 1241-1242-yillarda
C. 1238-1240-yillarda D. 1243-yil*
6. Botuxon istilo qilgan qaysi hududlarida rus yozma manbalarida Oltin O'rda nomini olgan Jo'ji ulusi shakllanadi?
A. Volgabo'yi, Shimoliy Qora dengiz sohillari
B. Shimoliy Kavkaz
C. Moldaviya D. ABC*
7. Oltin O'rda, Jo'jl ulusi - …. Jo'jixonning o'g'li Botuxon (1236—1255) tomonidan asos solingan davlat.
A. XIII asrning 40-yillari boshida* B. 1241-1242-yillarda
C. 1238-1240-yillarda D. 1243-yil
8. 1224-yil Jo`ji ulusi qayerlardan iborat edi?
A. Shimoliy Xorazm B. Shimoliy Kavkaz*
C. Yettisuv D. A va B
9. Oltin O'rdani … va uning avlodlari boshqargan.
A. Chig`atoy B. O`qtoy
C. O`zbekxon D. Botuxon*
10. Muhim masalalarni hal etish uchun … chaqirilgan.
A. qurultoy* B. majlis C. kengash D. A va C
11. Ijro hokimiyati boshlig'i kim?
A. ulusbegi B. beklarbegi* C. talab D. chiqim
12. Oltin O`rdada devon ishlarini kim boshqargan?
A. ulusbegi B. beklarbegi C. talab D. vazir*
13. Mo`g`ullar davlatida mahalliy boshqaruv kimning qo'lida bo`lgan?
A. dorug'a B. bosqoqlar* C. vazir D. A va B
14. Rusda barcha knyazlar qayerdan boshqarav yorlig'i oladi?
A. Oltin O'rdadan* B. Chingizxondan
C. O`qtoydan D. B va C

15. Vladimir knyazi …. ularning "ulug'i" deb tan olinadi.
A. Yaroslav* B. Mixail C. Aleksiy D. Monamax
16. Dastlab mo'g'ullar bo'ysundirgan hududlarda, o'zlarining an'anaviy boshqaruv tizimini
joriy etadi. Bosib olingan dashtlar Botuning. ukalariga berilib, ularning … mulkiga aylanadi.
A. iqt`o B. tanho C. suyurg'ol* D. ulus
17. Suyurg'ol egalari xon qo'shiniga ma`lum belgilangan sondagi jangchilarni jo'natishdan
tashqari, …
A. aholidan to'plangan soliqlarning bir qismini ham yuborgan.*
B. o`zi boshchiligidagi keshikni yuborgan
C. Berilgan yerdan xoxlaganicha daromad olgan
D. Suyurg`olni xoxlasa sotib yuborgan
18. Oltin O'rda qachondan to`rtta viloyatga bo'linib, ular ulus nomini oladi?
A. XII asrdan B. XIII asrdan
C. XIV asrdan * D. XV asrdan
19. Bu viloyatlar ulusbegisi qo`shin boshlig'i bo'lishidan tashqari …
A. o'ziga tegishli hududdagi boshqaruvga oid barcha masalalarni ham hal etgan*
B. vazir darajasida bo`lib aholidan o`lpon undirgan
C. xondan ko`proq mavqeiga erishgan
D. ABC
20. Oltin O'rda qo'shinini kim boshqargan?
A. ulusbegi B. beklarbegi* C. talab D. vazir
21. Oltin O`rdada kim ko'chmanchilar zodagonlari yetakchisi hisoblanib, ba'zida xondan ham
ko'proq mavqega erishgan?
A. ulusbegi B. beklarbegi* C. talab D. vazir
22. Oltin O'rda xonligida davlat boshqaruvining taraqqiyoti kimlarni kuchayishiga olib keladi?
A. amaldorlar* B. beklarbegi C. talab D. vazir
23. Vazir va uning yetakchiligidagi devon qanday ishlarni boshqargan?
A. soliqlar B. moliya C. savdo ishlarini D. ABC*

24. Aholining ro'yxatga olinishining yakunida mamlakat aholisi … deb nomlangan katta to'lovga tortiladi.
A. kirim B. chiqim* C. zakot D. xiroj
25. To`lovdan tashqari aholidan shoshilinch yig'iladigan soliq … ham olingan.
A. kirim B. chiqim C. talab* D. xiroj
26. Soliq va bojlarni to'lanishini kim maxsus tayinlangan mo'g'ul noiblari nazorat etishgan?
A. amaldorlar B. beklarbegi C. talab D. bosqoqlar*
27. Tinchlik siyosatini Vladimir knyazi Yaroslav boshlab, uning o'g'li …. davom ettirgan?
A. Mudriy B. Ivan Kalitta
C. Mixail D. Aleksandr Nevskiy*
28. Knyaz …. Oltin O`rdaga bir necha bor tashrif buyurgan.
A. Mudriy B. Ivan Kalitta C. Mixail D. Aleksandr*
29. Rus knyazlaridan qaysi biri Mo'g'ulistonda ham bo'lib, mahalliy amaldorlarning hurmat-e'tiboriga
sazovor bo'ladi?
A. Mudriy B. Ivan Kalitta C. Mixail D. Aleksandr*
30. Tashqi siyosat masalalari bilan asosan kim shug'ullangan?
A. xon B. xonning yaqin maslahatchilari
C. beklarbegi D. ABC*
31. Oltin O'rda uzoq vaqt … eng kuchli davlati bo'lganidan ko'pgina mamlakatlar taqdiri unga bog'liq edi.
A. G`arbiy Yevropaning B. Sharqiy Yevropaning*
C. Osiyoning D. A va C
32. …. xon saroyi bilan do'stona munosabatda bo'lishga intilganlar.
A. Yevropa qirollari, Rim papalari B. Vizantiya imperatorlari
C. Turk sultonlari D. ABC*
33. Qayerda mustaqil davlat tuzgan Xuloku va uning vorislari esa Oltin O'rda bilan Kavkazortiga egalik
qilish masalasida raqobat qila boshtaydi?
A. Eronda* B. Misrda C. Suriyada D. Bag`dodda
34. Qachon Botuxonning ukasi Berkaxon ham halok bo'ladi?
A. 1266-yil* B. 1278-yil
C. 1234-yil D. 1256-yil
35. Xu loku ulusiga qarshi kurashda Oltin O'rda qayer bilan ittifoq tuzadi?
A. Eron B. Misr* C. Suriya D. Bag`dod
36. Qachon Oltin O'rda davlati o'z qudratining cho'qqisiga erishadi?
A. XIV asrning birinchi yarmida* B. XIV asrning ikkinchi yarmi
C. XII asrning boshlari D. XV asrning oxirlarida
37. Oltin O'rda davlati o'z qudratining cho'qqisi kimlar nomi bilan bog`liq?
A. O'zbekxon (1312-1342) B. Jonibek (1342-1357)
C. Berkaxon

D. A va B*
38. Oltin O'rda qudratini mustahkamlagan omillardan biri qaysi dinning qabul qilinishi bo'ldi?
A. buddizm B. shominizm C. majusiy D. islom*
39. Mo'g'ullar imperiyasi asoschisi … barcha diniy e'tiqodlarga birday munosabatda bo'lishni vasiyat qilgan edi.
A. O'zbekxon (1312-1342) B. Jonibek (1342-1357)
C. Berkaxon D. Chingizxon*
40. Oltin O'rda poytaxti … shahrida turli diniy ibodatxonalar qurilgan.
A. Qoraqurum B. Qoraqum C. Saroy* D. ABC
41. Kim 1314-yilda islomni davlat dini deb e'lon qiladi?
A. O'zbekxon (1312-1342)* B. Jonibek (1342-1357)
C. Berkaxon D. A va B
42. Kimning davrida Oltin O'rda shaharlari gullab yashnagan?
A. O'zbekxon B. Jonibek
C. O`rxon D. A va B*
43. …. dunyoning eng katta shaharlari qatorida bo'lgan.
A. Saroy botu B. Saroy berka C. ibodatxonalar D. A va B
44. Kimning vafotidan so'ng Oltin O'rda taxti uchun kurash boshlangan?
A. Xulaku B. Mamay C. O`zbekxon D. Jonibek*
45. Qachon To'xtamishxon Oltin O`rdani o`n besh yilga yana biriashtiradi?
A. XII asr boshlarida B. XIII asr oxirida
C. XIV asrning oxirida* D. XV asrda
46. Davlat tarixining fojiali sahifalari aynan kimning hukmdorligi bilan bog'liqdir?
A. O'zbekxon B. Jonibek C. O`rxon D. To`xtamishxon*
47. Amir Temur Jo'ji ulusiga qarshi necha marta yurish qiladi?
A. 6 marta B. 3 marta* C. 7 marta D. 8 marta
48. Shimoliy Kavkazdagi 1395-yilgi To'xtamishning Amir Temurdan mag'lubiyati qaysi shaharlarini vayron ctilishiga sabab
bo'ladi?
A. Saroy B. Saroy Berka C. Astraxan D. ABC*
49. To'xtamishning Amir Temurdan mag'lubiyatidan keyin savdo yo'llari qaysi tomonga siljiydi?
A. g`arb B. sharq C. shimol D. janub*
50. Kimning yurishlari Oltin O'rdani uzil-kesil zaiflashtiradi?
A. Amir Temur* B. Yustinian
C. O`zbekxon D. A va C
51. Oltin O'rda qachondan qator xonliklarga bo'linib kctadi?
A. XII asr boshlarida B. XIII asr oxirida
C. XIV asrning oxirida D. XV asrning birinchi yarmida*
52. Xonliklardan eng yiriklari …. bo'lgan.
A. Qrim, Qozon B. Sibir, Qozoq xonliklari
C. No'g'ay O'rdasi D. ABC*

Usmonlilar davlatining tashkil topishi. Usmon beyligi Kichik Osiyoning shimoli-g‘arbiy hududida tashkil topgan edi. Keng istilolar Usmonlilar qo‘shiniga boshqa qabilalardan ham jangchilarning kelib qo‘shilishini ta’minlaydi. Usmonli turklar harbiylari

Sulola asoschisi Usmon (1299–1326) davrida qator yurishlar uyushtirilib, Bursa shahri va uning atroflari bosib olinadi. • Dastlab beylikning boshqaruv tuzumi juda sodda bo‘lgan. Xususan, bey unvoni Usmon va O‘rxonga qabila boshliqlari yig‘inida berilgan. • O‘rxonning boshqaruvi paytida ilk bor vazir lavozimi ta’sis etiladi. Tanga pul zarb qilinib, davlat yerlari ma’muriy birliklarga bo‘linadi.

Bolqon yarimorolidagi istilolar. Usmonlilar istilosiga qadar Bolqon yarimorolida: Vizantiya, Serbiya, Bolgariya, Bosniya kabi yirik davlatlar mavjud edi. Bolqondagi dastlabki bosqinlar XIV asr o‘rtalarida bo‘lgan. Turklar uning asosiy qismini keyingi o‘ttiz yil davomida egallaydilar .

Turk sultoni Boyazid (1389–1402) bu janglarda o‘zining tezkor g‘alabalari bilan shuhrat qozonib – Yildirim (yashinday tez, shiddatli) nomini oladi. Boyazid Yildirim bilan Amir Temur o‘rtasidagi Anqara jangi. O‘rta asr arab miniatyurasidanSultonning Konstantinopolni qamal qilishi Yevropani sarosimaga solib qo‘yadi. Ayni paytda Amir Temur ning Boyazidga qarshi Kichik Osiyo yurishi boshlanadi.

1402-yilning yozida A nqara yaqinidagi jangda sohibqiron qo‘shinlari Boyazid lashk arini ye ngadi . Usmonlilar sultoni Mexmet II yuz minglik qo‘shini bilan Konstantinopolni qamal qiladi. 1453-yilning mayida Konstantinopol turklar tomonidan olinadi. Vizantiyaning so‘nggi imperatori jangda halok bo‘ladi.

Usmonlilar davlatining tashkil topishi

10.08.2023

0

3691.240234375 KB

Похожие