logo

Jaloliddin Manguberdi mohir sarkarda

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1000 KB
I.FAN  : O’ZBEKISTON  TA RIX II.FAN  : O’ZBEKISTON  TA RIX I
II.SIN F: 7-SIN FII.SIN F: 7-SIN F
II I.   Mav zu : J aloliddin Manguberdi 
mohir sark arda
IV Darsning maqsadi  :
a).Ta’limiy :  O’quvchilarda Jaloliddin Manguberdi shaxsi, 
o’sha zamon muhiti, davlat inqirozi sabablari to’grisida 
tushuncha hosil qilish 
b). Tarbiy av iy :  O’quvchilarda vatanga muhabbat ruhini, 
jasorat, vatan himoyasi, vatan oldidagi burch hissini 
uyg’otish.
v ). Riv ojlant iruv chi : Mustaqil fikr va o’sha davr 
vaziyatiga xolisona baho berish xislatini shakllantrish. 
IV. Dars   t ipi : yangi BMK mustahkamlash sinash

V.Dars met odlari:  Aqliy hujum, Zig-zag, Klaster, 
FSMU, Kichik guruhlarda ishlash metodi, Xarita 
bilan ishlash, Tezkor savol-javob, Raqobat.

VI.Dars   uslubi : Og’zaki,ko’rgazmali- amaliy 

VII. Dars jihozi :  O’quv darsligi 7-sinf O’zbekiston 
tarixi, me’yoriy materiallar ,rasmlar, kompyuter , 
projektor, tarqatmalar, ballar yozilgan kartochkalar, , 
doska, bo’r, boshqotirma,qog’oz , jadval.         
V II .DA RS BOSQICHLA RI :V II .DA RS BOSQICHLA RI :
1.Tashk iliy  qism, psixologik  i qlim y arat ish                 2-daqiqa
2.Uy ga v azi fa         3-daqiqa 
3.O` t i lgan mav zular y uzasi dan sav ol-jav ob o` y ini   10 daqi qa
4.Kichik  ma` ruza     10-daqiqa
5.Topshi riqni baj aring  9-daqiqa
6.Boshqot irmani bajaring-6
7.Darsni  y ak unlash,uy ga v azi fa   5-daqiqa MAVZU: JALOLIDDIN MANGUBERDI MAVZU: JALOLIDDIN MANGUBERDI 
MOHIR SARKARDAMOHIR SARKARDA
Reja.
1.J aloliddi nning Hi ndist ondagi faoliy at i.
2. Sark ardaning Eron v a Kav k azdagi g’alabalari
3. Ichk i ziddiy at l ar v a dav lat  inqirozga uchrashi .  VIII.DARS IMKONIYATLARI:VIII.DARS IMKONIYATLARI:
1. Aqliy hujum metodi bilan tezkor savol-javoblar.    
     

2. Zigzag metodi bilan o’tilgan mavzuni 
mustahkamlash

3. Klaster metodi orqali mavzudagi Jaloliddinga 
pand bergan shaxslarni bo’g’lash

4. FSMU metodi orqali ball to’plash

5. Kichik guruhlarda ishlash 

6. Xarita bilan ishlash

7. Tezkor savol-javob usulida ball to’plash

8. Raqobat metodi  I.IMKONIYATI.IMKONIYAT
..
AQLIY HUJUM METODI. TEZKOR SAVOL-JAVOB         AQLIY HUJUM METODI. TEZKOR SAVOL-JAVOB         
    
1. Sind dary osi  bo’y i dagi jang qachon bo’lib o’t gan?
2 . Mug’ul larni ng eng k at t a mag’lubiy at i qay erda bo’lgan?
3.  Anusht eginiy lar sul olasining eng so’nggi v ak ilining huk mronl ik  
y illarini ay t ing!
4. J al oli ddi nga Shimoliy  Hi ndi st onda hujum qilgan shaxs v il oy at  hok imi 
edi ?
5. J aloliddinga mak t ub y o’llagan Hi ndi st on huk mdori  k im?
6. J al oli ddi nga Hindist onda x oinli k  qilgan sark ardarlari k imlar?
7. J al oli ddin Hi ndi st onda necha y il huk mronlik  qilgan?
8. Hi ndi st ondan chiqi b qay si maml ak at ga y o’l oladi?
9. Hi ndi st onda necha y il huk mronl ik  qil gan?
1011.  J aloliddi n qay si  hududda huk mronli k  qil gan y i llari y angi soli qlar 
joriy  qil gan? II.IMKONIYAT. ZIGZAG 
METODIDA SAV OL-JAV OB 
1 . Kirmon, Sheroz v a Isfahon k imni ng Mulk i edi?
2. Kimning dav ri da o’zboshimchalik  v a zo’rav onl ik  av j iga chiqqan 
edi ?
3. J al oli ddin qay si dav lat  huk mdorlari bilan y ax shi  munosabat l ar 
o’rnat gani dan mamnun edi ?
4. A v v algi dek  qudrat ga ega bo’l may , xudbin v a k al t afahm 
huk mdor edi? Ta’rif k i mga t egishli?
5. Bag’dod xali fasi  qo’shi ni  qay erdagi jangda mag’lub et il adi?
6. X al ifa qo’shi ni  mag’lub et il gandan k ey in J aloliddin qay erga 
y urishni boshlay di?
7. Ozarbay jon dav lat ini amal da k im boshqargan?
8. Ozarbay jonning jangsiz egallangan shahri.
9. Ozarbay jonga qil ingan y urishdan k ey in Marog’a shahri dan 
k ey in t asli m bo’lgan shaharl arni  aniql ang!
10. Ozarbay jonni poy t axt i  qi lib t anlangan shahar III-IMKON IY AT. KLASTER METODI BILAN  IKKI J AMOA 
QATN ASHIB BIRI J ALOLI DDIN  HAY OT DAVOMIDA PAN D 
BERGAN  SHAX SLARN I, IKKIN CHI J AMOA HAY OTI 
DAVOMIDA J AN G N OMLARINI  J A LOLIDDI NGA BOG’LA Y DI
 
  J aloliddin  
  J aloliddin YANGI MAVZU BAYONI
   1. Jaloliddin Manguberdi (1198-1231) 
Xorazmshohlar davlatining so’nggi hukmdori. 
Anushteginiylar sulolasidan 1220-1231-yillarda 
Xorazmshohlar davlatini boshqargan. Mug’ul 
hukmdori Chingizxon Movorounnahrni asosiy 
shaharlarini egallagach Xorazmashohlar 
davlating janubi-g’arbiga hujum boshlab bu 
yerlarda Jaloliddin boshliq qo’shinning 
qarshiligiga duch keladi. Yengilmas mug’ul 
qo’shini Jaloliddin tomonidan ikki marotaba 
(Valiyon 1221-yil, Parvon 1221-yil janglari) 
qahshatgich mag’lubiyatga uchraydi. Sind(Hind) 
daryosi bo’yidagi (1221-yil 25-noyabr) jangdan 
keyin Jaloliddin Shimoliy Hindistoga o’tib 
qiyinchilik bilan bo’lsada davlat tuzadi, qo’shin 
tuzadi, o’z nomidan tanga zarb qildiradi. 
Shimoliy Hindiston hukmdorlari Jaloliddinga 
qarshi til biriktrishadi, undan tashqari o’zining 
ba’zi amirlari va sarkardalari ham xiyonat 
yo’liga o’tishadi. Hindistonda muqim o’rnashib 
bo’lmaslik, mug’ullarga qarshi ittifoqchi topish 
mumkin emasligini bilib 1124-yilda Iroq va 
Kavkazdagi Xorazmashohlarga tobe bo’lgan 
hududlarga yo’l oladi.    
2. Eron hududlariga borgan 
J a loli ddi nga K irmon, Fors, 
I sfahon huk mdorlari t obel igini 
izhor et adi. Bundan t ashqari  
J a loli ddi n K av k azdagi 
Ozarba y jon, A rmanist on, 
Gruziy a huk miga 
bo’y sundrila di . J aloliddinning 
o’sib bora y ot ga n shuhrat i 
Ko’niy a, J a zira, Damqashq, 
Bog’dod xal ifasi k a bi da v la t  
huk mdorlarini  hasadini 
k uchay t ra di . Bu da v lat l ar 
hat t o birlashib J aloliddinga 
qa rshi y urish ha m qiladi. 
J a loli ddi n bu dav l at lar bilan 
jangdan k ey in k uchi  
zaifl ashadi. Bu esa  
mug’ull arga j uda qo’l k eladi. 
3. Jaloliddin bilan sulh tuzishga rozi bo’lgan 
mug’ullar ikki omil (birinchidan Jaloliddin 
ukase Kirmon hokimining qo’lida o’lim 
topishi. Ikkinchidan Damashq, Ko’niya, 
Jazira, Misr davlatlarining Jaloliddinga 
qilgan yurishi) tufayli fikridan qaytib 
Ozarbayjon tomon yurish boshlaydi. 
Jaloliddin ikki tarafdan qilingan hujumdan 
zaiflashib Kurd to’glari tomon ketadi. 
Afsuski, fojeali ravishda kurd qaroqchilari 
qo’lida o’lim topadi.   IV.IMKONIYAT IV.IMKONIYAT 
YANGI DARS MAVZUSINI RO`YOBGA YANGI DARS MAVZUSINI RO`YOBGA 
CHIQARISH UCHUN ISHLASH. FSMU YORDAMIDACHIQARISH UCHUN ISHLASH. FSMU YORDAMIDA
..

  FSMU - metodini qo‘llashda  o‘qituvchi darslikdagi yangi mavzunu uyga vazifa 
qilib,oldindan berib yuboradi. Dars boshlanishi bilan o‘qituvchi sinfdagi 
o‘quvchilarni sonidan kelib chiqib,  4 guruhga bolib oladi.Har bir guruh sardori 
ixtiyoriy  guruh ichidan tanlab olinadi. Har bir guruh sardori chiqib, o’z guruh 
nomi va guruhdagi o‘quvchilar sonini  aytib tanishtiradi. Har bir  guruh sardoriga 
o‘qituvchi tomonidan 1 tadan oq list  va temuriylar davriga xos bo‘lgan inshoat 
rasmi tarqatiladi.  Har bir guruhga  4  bosqich yozilgan qog‘ozni  to‘ldirilish 
buyuriladi va o ‘ qituvchi tomonidan vaqt belgilanadi. 

F  – Fikringizni bayon eting; 

S  – Fikringiz bayoniga sabab ko ‘ rsating; 

M  –  Ko‘rsatgan sababingizni asoslab bering , yoki misollar keltiring ; 

U-   Fikringizni umumlashtiring va xulosa yasang .

    FSMU usuli o ‘ quvchilarni istalgan mavzu yuzasidan  erkin fikrlay olishga ,   bahs-
munozaraga kurishish va  o ‘z   fikrini himoya qila olishi ,   ochiq holda  
bahslashishga , erkin fikrlay olishga, shu bilan bir qatorda  dars davomida 
egallagan bilimlarini tahlil etish hamda himoya qila olishga, dars da  egallagan 
bilimlari orqali baholanishiga olib keladi.Eng muhimi FSMU usuli o ‘ quv c hilarni 
so ‘ zlashuv va bahs- munozaraga kirishish madaniyatini o ‘ rgatadi.  V.KICHIK GURUHLARDA ISHLASH METODI

Kichik guruhlarda ishlash” usuli  maqsadga muvofiq bo‘ladi. Bu usulda sinf  
bolalarining sonidan kelib chiqib( 25-30 o‘quvchi)  har bir guruhga 5-6 tadan 
o‘quvchi taqsimlanadi. Har bir kichik guruhga biron- bir mavzuga oid bir shaxs  
yoki voqea haqida ma‘lumotlarni  tezlik  (2 daqiqa) bilan aytish vazifasi yuklatiladi. 
Har bir o‘quvchi faqat bitta ma‘lumot aytishi kerak bo’ladi. 

1. Guruh.Hukmdorlar

1-O‘quvchi. Jaloliddin Manguberdi 1998-1231-yillarda yashagan. 122-1231-yillarda 
davlatni boshqargan. Anushteginiylar sulolasidan.

Bu o’quvchilar uchun na’muna. Qogan guruhlarga xuddi shunday vazifalar 
beriladi. 

2-Guruh “Jaloliddin Manguberdi hayotidai janglar

1-O‘quvchi: 

3-Guruh “Jaloliddinga hayoti davomida pand bergan insonlar”.

1-O‘quvchi

4-Guruh. “Jaloliddin yurish qilgan hududlar”

1-O‘quvchi: XARITA BILAN ISHLASH METODI
VI. Xarita bilan ishlash metodi-bunda 
o’quvchilar tarixiy shaxsning hayoti 
davomidagi yurish qilgan hududlari, qayerda 
faoliyat ko’rsatganligi o’quvchilar tomonidan 
ko’rsatilishi kerak. Bu metoda har bir 
guruhdan o’quvchilar chiqib ketma-ket tarzda 
sherigi to’xtagan joydan davom ettirib ketishi 
kerak.Hozirgi kunda ushbu hududlar qaysi 
davlatga tegishli ekanligi ham aytilib o’tiladi. 
Xarita bilan ishlash metodi o’quvchilarni 
tasavvurini shakllantrishga kattayordam 
beradi.   VI.IMKONIYAT. XARITA BILAN 
ISHLASH. VII. IMKONIYAT. SAVOLLAR O’QILADI. JAVOBI 
O’QUVCHILARDA BO’LADI. TEZKORLIK BILAN 
AYTISH KERAK.   

1230-yil avgustdagi jang Jaloliddin bilan qaysi davlatlar o’rtasida 
bo’lib o’tgan?

Jaloliddinga xoinlik qilgan bosh vaziri?

Jaloliddinga qarshi qaratilgan ittifoqqa qaysi davlat hukmdori 
boshchilik qilgan?

Kirmon hokimi tomonidan qatl etilgan shaxs?

Shirvon hozirgi kunda qaysi davlatning nomi?

Xalifa Nosir qo’shini tor-mor etilgan joy?

60 ming gurji qo’shini mag’lubiyatga uchratilgan joy?

Arzinjon yaqinidagi jang qachon bo’lgan?

Ozarbayjonni gurjilar hujumidan himoya qilolmayotgan 
hukmdor?

1227-yil sentabrdagi voqea? VIII “RAQOBAT” METODI.

Raqobat  met odida o’quv chilar umumiy  Raqobat  met odida o’quv chilar umumiy  
qilib xohishga k o’ra 10 k ishi t anlab olinadi. qilib xohishga k o’ra 10 k ishi t anlab olinadi. 
10 k ishi 2 t adan 5 t a raqobat chi ajraladi. 10 k ishi 2 t adan 5 t a raqobat chi ajraladi. 
Bulardan ham saralab olinib oxiri bir k ishi Bulardan ham saralab olinib oxiri bir k ishi 
g’olib bo’ladi. Bunda o’quv chilar o’zaro g’olib bo’ladi. Bunda o’quv chilar o’zaro 
raqobat chisiga sav ol berib mag’lubiy at ga raqobat chisiga sav ol berib mag’lubiy at ga 
uchrat ish k erak . Mag’lublar o’y indan uchrat ish k erak . Mag’lublar o’y indan 
chiqib, g’oliblar o’rt asida k urash dav om chiqib, g’oliblar o’rt asida k urash dav om 
et adiet adi
.  .   V .DARS Y A KUN LA RI  CHI QA RA MI ZV .DARS Y A KUN LA RI  CHI QA RA MI Z
1.Mavzu oid asosiy 
tushunchalari takrorlaymiz
    2.O`quvchilarda paydo bo`lgan 
savollrga javob  berish 
    3.Baholarni e`lon qilish  
VI .Uy ga v azifa 

1.Mavzu oxiridagi savol va topshiriqlar bilan ishlash.

2.Mavzudagi tushuncha va atamalarni o`rganib kelish 
                
       O`qituvchi: Haydarov Sardor

I.FAN : O’ZBEKISTON TA RIX II.FAN : O’ZBEKISTON TA RIX I II.SIN F: 7-SIN FII.SIN F: 7-SIN F II I. Mav zu : J aloliddin Manguberdi mohir sark arda IV Darsning maqsadi : a).Ta’limiy : O’quvchilarda Jaloliddin Manguberdi shaxsi, o’sha zamon muhiti, davlat inqirozi sabablari to’grisida tushuncha hosil qilish b). Tarbiy av iy : O’quvchilarda vatanga muhabbat ruhini, jasorat, vatan himoyasi, vatan oldidagi burch hissini uyg’otish. v ). Riv ojlant iruv chi : Mustaqil fikr va o’sha davr vaziyatiga xolisona baho berish xislatini shakllantrish.

 IV. Dars t ipi : yangi BMK mustahkamlash sinash  V.Dars met odlari: Aqliy hujum, Zig-zag, Klaster, FSMU, Kichik guruhlarda ishlash metodi, Xarita bilan ishlash, Tezkor savol-javob, Raqobat.  VI.Dars uslubi : Og’zaki,ko’rgazmali- amaliy  VII. Dars jihozi : O’quv darsligi 7-sinf O’zbekiston tarixi, me’yoriy materiallar ,rasmlar, kompyuter , projektor, tarqatmalar, ballar yozilgan kartochkalar, , doska, bo’r, boshqotirma,qog’oz , jadval.

V II .DA RS BOSQICHLA RI :V II .DA RS BOSQICHLA RI : 1.Tashk iliy qism, psixologik i qlim y arat ish 2-daqiqa 2.Uy ga v azi fa 3-daqiqa 3.O` t i lgan mav zular y uzasi dan sav ol-jav ob o` y ini 10 daqi qa 4.Kichik ma` ruza 10-daqiqa 5.Topshi riqni baj aring 9-daqiqa 6.Boshqot irmani bajaring-6 7.Darsni y ak unlash,uy ga v azi fa 5-daqiqa

MAVZU: JALOLIDDIN MANGUBERDI MAVZU: JALOLIDDIN MANGUBERDI MOHIR SARKARDAMOHIR SARKARDA Reja. 1.J aloliddi nning Hi ndist ondagi faoliy at i. 2. Sark ardaning Eron v a Kav k azdagi g’alabalari 3. Ichk i ziddiy at l ar v a dav lat inqirozga uchrashi .

VIII.DARS IMKONIYATLARI:VIII.DARS IMKONIYATLARI: 1. Aqliy hujum metodi bilan tezkor savol-javoblar.  2. Zigzag metodi bilan o’tilgan mavzuni mustahkamlash  3. Klaster metodi orqali mavzudagi Jaloliddinga pand bergan shaxslarni bo’g’lash  4. FSMU metodi orqali ball to’plash  5. Kichik guruhlarda ishlash  6. Xarita bilan ishlash  7. Tezkor savol-javob usulida ball to’plash  8. Raqobat metodi