logo

Livan-isroil mojarosi 1982-2000

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

2626.76953125 KB
LIVAN-ISROIL MOJAROSI 1982-
2000 RE JA
•
1 .20-asr 70-80-yillari boshlarida Isroil Livan munosabatlari
•
2.Birinchi Isroil Livan urushining sabablari,urushining borishi
•
3.  21-asr boshlarida Isroil-Livan munosabatlarining keskinlashuvi
•
4.Ikkinchi Isroil-Livan urushi •
1976 yil iyun oyidagi Arab Davlatlari Ligasi kengashining qarori 
bilan Livandagi Suriya qoshinlarigag arablararo tinchlik ornatuvchi 
kuchlar maqomi berildi. Markaziy hokimiyati zaiflashib qolgan 
kichik bir davlatning ichki ishlariga aralashish oddiy bir hol bolib 
qoladi. 1980 yillar boyida Eron Islom Respublikasining moliyaviy, 
harbiy-texnikaviy komagida Livanda mahalliy shia jamoasi asosida 
«Xizbolloh» tashkiloti barpo etildi. Uning maqsadi FOT bilan 
birgalikda Isroilga qarshi harbiy-diversion harakatlar olib borishdan 
iborat bolgan. •
Fidoiylarning 1978 yil mart oyida Isroilga qarshi 
uyushtirgan navbatdagi hujumidan song, Isroil armiyasi 
janubiy Livan hududiga bostirib kiradi va bu yerdagi 
Falastin jangarilar bazalarini yoq qiladi. Faqat 4 oy otgach, 
BMTning (№425-426 rezolyusiyalari) talabi tufayli Isroil 
qoshinlari Livandan chiqarildi. Janubiy Livanda havfsizlik 
zonasi vujudga keltiriladi va shu yerda isroil boshchiligida 
«Ozod Livan» deb atalmish qogirchoq davlat ham paydo 
boladi. Shundan song Livandagi ichki siyosiy vaziyat bir 
muncha barqarorlashdi. Lekin fuqarolar urushi tanaffuslar 
bilan davom etavergan. 1981-YIL MART OYIDA BAYRUTDA BOʻLIB 
OʻTGAN “YER KUNI”DA Y.AROFAT 
A.SHARONGA BOFORT QASRINI 
EGALLASHGA URINIB KOʻRISHNI TAKLIF 
QILIB: “BIZ SIZNI KUTAMIZ, XUSH 
KELIBSIZ!” GALILEYGA TINCHLIK OPERATSIYASI
•
1982 yil 6 iyunida Isroil qurolli kuchlari «Galileyaga tinchlik» harbiy 
operasiyasini boshladi. Unining asosiy maqsadi Livandagi FOTning 
jangarilarini siqib chiqarish bolgan. Yuir necha kun orasida isroil 
armiyasi Livanning talaygina qismini zab etib, garbiy Bayrutni 
qamalga oldi. Aynan garbiy Bayrutda FOT va musulmon 
koalisiyasining asosiy kuchlari toplangan edi. Bir yarim oy davomida 
Isroil qoshinlari garbiy Bayrutni qamalda tutgan. Ogir sharoitga 
duch kelgan FOT asosiy harbiy dastalari, BMT nazorati ostida Livan 
hududini tark etdi. 1982 yil 25 avgustida Livanga xalqaro kuchlar 
(NATO qoshinlari) kiritildi. 1982 YIL 25 AVGUSTIDA LIVANGA XALQARO KUCHLAR (NATO 
QOSHINLARI) KIRITILDI. 1982 YIL 1 SENTYABRGACHA FOTNING 
BARCHA HARBIY BOLINMALARI LIVAN TERRITORIYASIDAN BUTUNLAY 
CHIQARILDI. FOT SHTAB-KVARTIRASI TUNISGA KOCHIRILDI. 1983 YIL 
17 MAYIDA LIVAN VA ISROIL ORTASIDA SHARTNOMA IMZOLANDI.  1983 YIL 17 MAYIDA LIVAN VA ISROIL 
ORTASIDA SHARTNOMA IMZOLANDI.
Isroil qoshinlari Livandan chiqib ketishi
suriyaliklar esa Bekaa vodiysini tark etishlari kerak bolgan. 1984 YILNING BAHORIDA LIVAN PARLAMENTI HAM SHARTNOMANI RAD ETDI. KOALISIYA HARBIY BOLINMALARI 
XALQARO KUCHLARGA QARSHI DIVERSION-TERRORISTIK URUSHNI BOSHLAB YUBORDI. XALQARO KUCHLAR SAFIDA 
JIDDIY YOQOTISHLAR ROY BERDI. BUNDAY AHVOLDAN NOROZI BOLGAN AQSH, BRITANIYA, FRANSIYA VA ITALIYA 
(USHBU DAVLATLAR HARBIYLARI XALQARO KUCHLAR SAFIDA LIVANGA KIRITILGAN) JAMOATCHILIGI XALQARO 
KUCHLARNI LIVANDAN CHIQARILISHINI TALAB QILDI. NATIJADA 1984 YIL KUZIDA ULAR LIVANDAN CHIQARILDI. 
1985 YIL YOZIDA ISROIL HAM OZ QOSHINLARINI LIVANDAN CHIQARDI. G‘AZAB SHINGILLARI OPERATSIYASI 
•
“ Gʻazab uzumlari” operatsiyasi  
Isroil mudofaa kuchlari tomonidan 
1996-yil aprel oyida Kanada, 
Niderlandiya, Isroil, AQSh va 
Misrda terrorchi tashkilot sifatida 
tan olingan Hizbulloh guruhiga 
qarshi oʻtkazilgan harbiy 
operatsiya. OPERATSIYANING SABABI HIZBULLOH JANGARILARI 
TOMONIDAN 1995 YIL OXIRIDAN 1996 YIL APREL OYINING 
BOSHIGACHA AYNIQSA KUCHAYGAN "BAHOLARNI 
TARTIBGA SOLISH" OPERATSIYASIDAN SO'NG ERISHILGAN 
KELISHUVLARNI BUZGAN HOLDA ISROIL HUDUDINI 
BOSHQARILMAYDIGAN RAKETALARDAN OMMAVIY O'QQA 
TUTISH EDI. SHUNDAY QILIB, “4-MARTDAN 10-
APRELGACHA 7 NAFAR ISROILLIK HALOK BOʻLDI, 22 NAFARI 
YARALANDI (SHU JUMLADAN, 16 NAFAR HARBIY 
XIZMATCHI).  OTISHMALARDA HIZBULLOHNING 1 NAFAR 
JANGCHISI VA 3 NAFAR LIVAN FUQAROSI HAM HALOK 
BO‘LDI, 7 NAFAR LIVANLIK YARALANDI”.  KIRYAT SHMONA 
SHAHRI O‘QQA TUTILGANDAN SO‘NG ISROIL BUNGA 
JAVOBAN BEKAA VODIYSIDAGI “HIZBULLOH” O‘QUV 
MARKAZI HAMDA LIVAN JANUBIDAGI HAMDA BAYRUT 
MINTAQASIDAGI QO‘MONDONLIK PUNKTLARI VA SHTAB-
KVARTIRALARIDA NISHONLARNI ARTILLERIYA VA HAVODAN 
BOMBARDIMON QILDI. SHEBAA FARMS  - LIVAN, SURIYA VA ISROIL O'RTASIDA 
JOYLASHGAN, TAXMINAN 22 KM² BO'LGAN BAHSLI HUDUD. 
BIRLASHGAN MILLATLAR TASHKILOTI TOMONIDAN TAN 
OLINGAN "MOVIY CHIZIQ" CHEGARASI LIVAN HUDUDIDAGI 
SHEBA FERMALARINI O'Z ICHIGA OLMAYDI.  BIRLASHGAN 
MILLATLAR TASHKILOTI BU YERNI ISROIL TOMONIDAN BOSIB 
OLINGAN SURIYA HUDUDI DEB BILADI. 2000 YIL MAY OYIDA ISROIL O'Z QO'SHINLARINI JANUBIY LIVANDAN OLIB CHIQIB KETDI VA SHU BILAN BMT XAVFSIZLIK 
KENGASHINING 1978 YIL 19 MARTDAGI 425-REZOLYUTSIYASINI BAJARDI.  QO'SHINLARNING OLIB CHIQILISHI ISROIL JAMIYATIDA 
QIZG'IN MUNOZARALARGA SABAB BO'LDI;  UNING MUXOLIFLARI ISROIL SHIMOLIDAGI XAVFSIZLIK HOLATINI 
YOMONLASHTIRADIGAN HAR QANDAY CHEKINISHNI QORALADILAR, TARAFDORLARI ESA BMT REZOLYUTSIYASINING AMALGA 
OSHIRILISHI ISROILGA LIVAN TOMONINING HAR QANDAY QOIDABUZARLIKLARIGA KESKIN JAVOB QAYTARISHGA IMKON BERADI, 
DEB TA'KIDLAMOQDA.  BIR QATOR MANBALAR ISROIL QO‘SHINLARINING LIVANDAN OLIB CHIQILISHINI 2000-YIL SENTABRIDA 
BOSHLANGAN 2-INTIFADANING ASOSIY SABABLARIDAN BIRI DEB HISOBLAYDI. 2-LIVAN URUSHI
•
Ikkinchi Livan urushi (Isroilda 2007-yil 
21-martdan beri rasmiy nomi, arab 
dunyosida — “iyul urushi”) — bir 
tomondan Isroil davlati va shia 
“Hizbulloh” guruhi oʻrtasidagi qurolli 
toʻqnashuv. Ba'zi mamlakatlarda 
terrorchi), boshqa tomondan, Livan 
davlatining janubiy mintaqasini to'liq 
nazorat qilgan.  Harbiy harakatlar 
2006 yil iyul-avgust oylarida 34 kun 
davom etdi. MOJARO 12-IYUL KUNI “NURIT” MUSTAHKAMLANGAN 
PUNKTI VA ISROIL SHIMOLIDAGI SHLOMI AHOLI 
PUNKTINING RAKETA-MINOMYOTDAN O‘QQA TUTILISHI (O‘Q 
OTISH PAYTIDA 11 KISHI YARALANGAN) CHEGARA PATRULIGA 
BIR VAQTNING O‘ZIDA HUJUM QILISH NATIJASIDA KELIB 
CHIQQAN. ISROIL MUDOFAA KUCHLARI TOMONIDAN UCH 
KISHINING O'LDIRILISHI VA IKKI ISROILLIK HARBIYNING 
ASIRGA OLINISHI) ISROIL 
TOMONIDAN 
LIVAN 
HUDUDLARINI 
BOMBARDIMON 
QILINISHI Hizballoh  tomonidan 
amalga oshirilgan  
raketa hujumlari •
Hizbulloh jangarilari bir oy davomida Isroilning shimoliy shaharlari va aholi 
punktlariga yirik raketa hujumi uyushtirdi.  Quruqlikdagi operatsiya davomida 
Isroil armiyasi Livan hududiga 15-20 km chuqurlikka kirib, Litani daryosiga 
yetib borishga va bosib olingan hududni asosan Hizbulloh jangarilaridan 
tozalashga muvaffaq bo‘ldi.  Bundan tashqari, Livan janubidagi janglar butun 
Livan bo'ylab aholi punktlari va infratuzilma ob'ektlarini tinimsiz 
bombardimon qilish bilan birga olib borildi.  Janglar 2006-yilning 12-iyulidan 
14-avgustigacha davom etdi, oʻshanda BMT Xavfsizlik Kengashi 
rezolyutsiyasiga muvofiq sulh eʼlon qilingan.  2006 yil 1 oktyabrda Isroil 
Janubiy Livan hududidan qo'shinlarini olib chiqishni yakunladi.  Livan janubi 
ustidan nazorat toʻliq Livan hukumat armiyasi va BMT tinchlikparvar kuchlari 
qoʻliga oʻtdi.  Oktyabr oyining boshiga kelib, 10 000 ga yaqin Livan harbiylari 
va 5 000 dan ortiq tinchlikparvar kuchlari Livan janubiga joylashtirilgan edi. Livanlikl tinch aholi xotirasiga 
bag‘ishlangan yodgorlik

LIVAN-ISROIL MOJAROSI 1982- 2000

RE JA • 1 .20-asr 70-80-yillari boshlarida Isroil Livan munosabatlari • 2.Birinchi Isroil Livan urushining sabablari,urushining borishi • 3. 21-asr boshlarida Isroil-Livan munosabatlarining keskinlashuvi • 4.Ikkinchi Isroil-Livan urushi

• 1976 yil iyun oyidagi Arab Davlatlari Ligasi kengashining qarori bilan Livandagi Suriya qoshinlarigag arablararo tinchlik ornatuvchi kuchlar maqomi berildi. Markaziy hokimiyati zaiflashib qolgan kichik bir davlatning ichki ishlariga aralashish oddiy bir hol bolib qoladi. 1980 yillar boyida Eron Islom Respublikasining moliyaviy, harbiy-texnikaviy komagida Livanda mahalliy shia jamoasi asosida «Xizbolloh» tashkiloti barpo etildi. Uning maqsadi FOT bilan birgalikda Isroilga qarshi harbiy-diversion harakatlar olib borishdan iborat bolgan.

• Fidoiylarning 1978 yil mart oyida Isroilga qarshi uyushtirgan navbatdagi hujumidan song, Isroil armiyasi janubiy Livan hududiga bostirib kiradi va bu yerdagi Falastin jangarilar bazalarini yoq qiladi. Faqat 4 oy otgach, BMTning (№425-426 rezolyusiyalari) talabi tufayli Isroil qoshinlari Livandan chiqarildi. Janubiy Livanda havfsizlik zonasi vujudga keltiriladi va shu yerda isroil boshchiligida «Ozod Livan» deb atalmish qogirchoq davlat ham paydo boladi. Shundan song Livandagi ichki siyosiy vaziyat bir muncha barqarorlashdi. Lekin fuqarolar urushi tanaffuslar bilan davom etavergan.

1981-YIL MART OYIDA BAYRUTDA BOʻLIB OʻTGAN “YER KUNI”DA Y.AROFAT A.SHARONGA BOFORT QASRINI EGALLASHGA URINIB KOʻRISHNI TAKLIF QILIB: “BIZ SIZNI KUTAMIZ, XUSH KELIBSIZ!”