logo

Muqaddas Rim imperiyasi

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

3023.29296875 KB
Mavzu: Muqaddas 
Rim imperiyasi  Genrixning vorisi- Otton I (936-972)davom ettirdi. 
Qirollik toji kiyish marosimi uchun Otton I gersoglar 
qasami va tartib-qoidalariga rioya qildi. Gersoglardan har 
biri ma’lum xizmat vazifalarini (marshal,kamerariya va 
hokozo)bajardilar.Otton I ning qirollikka saylanishi 
Aaxenda bo’lib o’tdi(936) va “Ottonni hamma kurishi 
mumkin bo’lgan va hammaga ko’rinarli bo’lgan”.BuyukKarl 
taxtiga chiqishi bilan birga ro’y berdi.Bu Yevropa 
ishlaridagi ustunlikka Saksoniya da’vosidan dalolat 
berib,Saksonqirollarining Karolinglar an’anasiga 
murojatini ko’rsatar edi. Gersoglar isyonining mag’lubiyati Saksoniyaning ichki va tashqi siyosati 
uchun katta oqibatga ega bo’ldi.Qirol hokimiyati gersoglar huquqiga hal 
qiluvchi zarba berib,ularning itoatini ta’minlash uchun yangi vositalarga 
tayanib,oxir-oqibat hukmron sinf ichki kuchlari taqsimlanishiga olib 
keldi.Bavariya ustidan hokimiyat kuchaytirildi,uning gersogi esa uni qirol 
mulkiga berishga majbur bo’ldi.Frankoniya mustaqilligi tugatilib,u bevosita 
qirolga bo’ysundirildi.Lotaringiya gersogi Reyn Franki Konrad Qizil 
Ottonvassaliga aylantirildi.Gersoglar itoatkorligini ta’minlash maqsadi bilan 
qirol sulola bilan gersoglarning to’g’ridan-to’g’ri qarindoshchilik aloqalari 
o’rnatish tajribasiga tayandi(Konrad Lotaringiskiy Ottonning qiziga 
uylandi,Bavariya gersogi qirolning akasi Genrix bo’ldi,Shvabiya gersogi 
qirolning o’g’li Lyudolf bo’ldi . Qirol hokimiyatining ahvoli mustahkam bo’lib,asosan 
Lyudolf va uning ittifoqchilarining isyoni bostirilishi va 
Lexdagi vengerlar ustidan g’alabasi buni yanada 
tezlashtirdi.Aynan shu davrda ro’y 
bergan”Lyudolfinglar isyoni”uni ikkinchi o’ringa surib 
qo’ydi.Bu isyonning tashkilotchilari Konrad 
Lotaringiskiy va Lyudolf bo’lib,aynan ular 
“Lyudolfinglar isyoni”nomi ostida ma’lum bo’lgan 
feodallar chiqishiga boshchilik qildi.(953-954)Vidukind 
o’z asarida bunga to’xtalib o’tadi.Isyonga Fridrix 
Maynskiy,keyinchalik esa Bavariya gersogidan 
noroziligi kuchaygan ayrim bavar feodallari qo’shiladi. Imperiya oʻzining dastlabki davrida feodal- teokratik davlat 
xarakteriga ega boʻlib, imperatorlar xristian olamida eng yuqori 
hokimiyatga daʼvogar edilar. Papa taxtining mustahkamlanishi va 
Italiyaga egalik qilish uchun koʻp asrlik kurash Germaniyada 
hududiy knyazlar kuchining bir vaqtning oʻzida oʻsishi imperiyadagi 
markaziy hokimiyatni sezilarli darajada zaiflashtirdi Oʻrta asrlarning 
oxirlarida imperiya tarkibiga kirgan davlatlar yarim mustaqil yarim 
mustaqil edilar. Biroq, XV asr oxiri — XVI asr boshlarida amalga 
oshirilgan "imperator islohoti " markaziy hukumatning taʼsirini 
kuchaytirishga va imperator va imperiya tarkibidagi davlatlar 
oʻrtasida kuchlar muvozanatini shakllantirishga imkon berdi Ammo 
Reformatsiya Yevropadagi 30 yillik urushdan soʻng inqirozga 
uchradi va  Reyxstag  imperiyaning asosiy kuchiga aylantirildi. 
Imperiya Yangi davrda oʻz fuqarolarining mustaqilligini, 
shuningdek, mulklarning anʼanaviy huquq va imtiyozlarini himoya 
qilishni taʼminladi. Vestfaliya tinchlik shartnomasidan soʻng 
imperiyada bir nechta diniy mazhablar shakllandi, Imperiya 
katoliklar va protestantlar oʻrtasida diniy urushlar kelib 
chiqarmaslikka harakat qildi.  Oʻttiz yillik   urush   tugaganidan keyin 
imperiyada hokimiyatni markazlashtirishga urinishlar kuzatilmadi . 962 yilda o’z qo'shini bilan  rimga kelgan 
otton l ga papa loan XII imperatorlik tojini 
kiydiradi. X asrda germaniya  aholisi imperatorga nisbatan o’z 
gersoglarining gapiga ko’proq quloq solgan. Bunday 
vaziyatda otton l va uning vorislari o’ziga xos usul 
qo'llaganlar. Germaniyadagi yepiskop va abbatlarga yer-mulk, boyliklardan 
tashqari ko’plab huquq va imtiyozlar berdi. 1000-yili Xudo azoblangan ruhoniy Adelbert vositaligida yaratgan 
(Gnezda) mo’jiza tufayli, u yerga shoshildi. Regensburgda uni katta izzatikrom 
bilan o’sha yerlik yepiskop Gebgard kutib oldi. Qirolni rimlik 
patritsiy va Papa ruhoniysi bo’lgan Siaso kardinallar hamrohligi bilan 
kuzatishdi. Hech qachon qirollarga Rimga kelishda ham, yoki ketishlarida 
ham xuddi o’sha vaqtda Otton I ga ko’rsatilgandek atrofi yorqinlikka boy 
iltifot ko’rsatishmagan. Seysga kelgan qirol, uchinchi abbat Gugo II 
tomonidan kutib olindi. U yerdan to’g’ri yo’l bilan Meysenga yo’l oldi. Bu 
yerda qirolni u ko’p jihatdan ishongan yepiskop Eged va markgraf 
Ekkigardlar chuqur ehtirom bilan kutib olishdi. Milsinovlar hududiga 
kelishida, u Dideziza chegarasi atrofi orqali o’tdi. Bu yerda Boleslav kutib 
oldi va Ilua deb atalgan joyda qirolga ziyofat uyishtirdi59. Gersog qirolni 
ajoyib tarzda kutib oladi va o’z yeridan uni Geznoga kuzatib qo’yadi. Bu 
hayratlanarli va so’z bilan ifoda etib bo’lmas edi. Ko’rishni orzu qilgan 
shahrini uzoqdan ko’rgan Otton ibodat bilan unga yaqinlashadi. Mahalliy 
yepiskop Unger uni kutib olib, cherkovga boshlaydi. Zudlik bilan u yerda 
o’sha yerlar qarashli bo’lgan katta yepiskopning roziligisiz yepiskoplik tashkil 
etiladi. Unga keyinchalik Reynber Kolbergs, Popo Krasovsk, Ioann Breslavsk 
kabi boshqa yepiskopliklar bo’ysunadi. Muqaddas Rim imperiyasining tashkil topishi haqida Liutprand batafsil 
ma’lumot beradi. Uning fikricha Muqaddas Rim imperiyasining tuzilishiga 
asosiy sabab sifatida Rim an’analari va Buyuk Karl an’anasi asosida yagona 
german davlatini barpo qilish bo’lgan.

Mavzu: Muqaddas Rim imperiyasi

Genrixning vorisi- Otton I (936-972)davom ettirdi. Qirollik toji kiyish marosimi uchun Otton I gersoglar qasami va tartib-qoidalariga rioya qildi. Gersoglardan har biri ma’lum xizmat vazifalarini (marshal,kamerariya va hokozo)bajardilar.Otton I ning qirollikka saylanishi Aaxenda bo’lib o’tdi(936) va “Ottonni hamma kurishi mumkin bo’lgan va hammaga ko’rinarli bo’lgan”.BuyukKarl taxtiga chiqishi bilan birga ro’y berdi.Bu Yevropa ishlaridagi ustunlikka Saksoniya da’vosidan dalolat berib,Saksonqirollarining Karolinglar an’anasiga murojatini ko’rsatar edi.

Gersoglar isyonining mag’lubiyati Saksoniyaning ichki va tashqi siyosati uchun katta oqibatga ega bo’ldi.Qirol hokimiyati gersoglar huquqiga hal qiluvchi zarba berib,ularning itoatini ta’minlash uchun yangi vositalarga tayanib,oxir-oqibat hukmron sinf ichki kuchlari taqsimlanishiga olib keldi.Bavariya ustidan hokimiyat kuchaytirildi,uning gersogi esa uni qirol mulkiga berishga majbur bo’ldi.Frankoniya mustaqilligi tugatilib,u bevosita qirolga bo’ysundirildi.Lotaringiya gersogi Reyn Franki Konrad Qizil Ottonvassaliga aylantirildi.Gersoglar itoatkorligini ta’minlash maqsadi bilan qirol sulola bilan gersoglarning to’g’ridan-to’g’ri qarindoshchilik aloqalari o’rnatish tajribasiga tayandi(Konrad Lotaringiskiy Ottonning qiziga uylandi,Bavariya gersogi qirolning akasi Genrix bo’ldi,Shvabiya gersogi qirolning o’g’li Lyudolf bo’ldi .

Qirol hokimiyatining ahvoli mustahkam bo’lib,asosan Lyudolf va uning ittifoqchilarining isyoni bostirilishi va Lexdagi vengerlar ustidan g’alabasi buni yanada tezlashtirdi.Aynan shu davrda ro’y bergan”Lyudolfinglar isyoni”uni ikkinchi o’ringa surib qo’ydi.Bu isyonning tashkilotchilari Konrad Lotaringiskiy va Lyudolf bo’lib,aynan ular “Lyudolfinglar isyoni”nomi ostida ma’lum bo’lgan feodallar chiqishiga boshchilik qildi.(953-954)Vidukind o’z asarida bunga to’xtalib o’tadi.Isyonga Fridrix Maynskiy,keyinchalik esa Bavariya gersogidan noroziligi kuchaygan ayrim bavar feodallari qo’shiladi.

Imperiya oʻzining dastlabki davrida feodal- teokratik davlat xarakteriga ega boʻlib, imperatorlar xristian olamida eng yuqori hokimiyatga daʼvogar edilar. Papa taxtining mustahkamlanishi va Italiyaga egalik qilish uchun koʻp asrlik kurash Germaniyada hududiy knyazlar kuchining bir vaqtning oʻzida oʻsishi imperiyadagi markaziy hokimiyatni sezilarli darajada zaiflashtirdi Oʻrta asrlarning oxirlarida imperiya tarkibiga kirgan davlatlar yarim mustaqil yarim mustaqil edilar. Biroq, XV asr oxiri — XVI asr boshlarida amalga oshirilgan "imperator islohoti " markaziy hukumatning taʼsirini kuchaytirishga va imperator va imperiya tarkibidagi davlatlar oʻrtasida kuchlar muvozanatini shakllantirishga imkon berdi Ammo Reformatsiya Yevropadagi 30 yillik urushdan soʻng inqirozga uchradi va  Reyxstag  imperiyaning asosiy kuchiga aylantirildi. Imperiya Yangi davrda oʻz fuqarolarining mustaqilligini, shuningdek, mulklarning anʼanaviy huquq va imtiyozlarini himoya qilishni taʼminladi. Vestfaliya tinchlik shartnomasidan soʻng imperiyada bir nechta diniy mazhablar shakllandi, Imperiya katoliklar va protestantlar oʻrtasida diniy urushlar kelib chiqarmaslikka harakat qildi.  Oʻttiz yillik urush tugaganidan keyin imperiyada hokimiyatni markazlashtirishga urinishlar kuzatilmadi .