Mavzu:O‘zbek atamasining imum millat Etnonomiga aylanish masalasi

O zbeklar — turk urug lari ʻ ʻ birlashmasi- ulusi (urug lar siyosiy ʻ birlashmasi), o zbek ʻ ulusi, O zbekiston Respublikasi ʻ aholisining asosiy qismini tashkil etadi. O zbeklar nafaqat O zbekiston, ʻ ʻ balki O rta ʻ Osiyodagi eng ko p sonli xalqdir. ʻ O zbekistonda 36 million axoli ʻ yashaydi

G'arb olimlaridan bo'lmish Allen J. Frank va Peter B. Golden "o'zbek" atamasi Turkiston kengliklarida Oltin O'rda xoni O'zbekxondan anchagina oldin paydo bo'lgan deb ta'kidlashsa, boshqa bir guruh (P.P.Ivanov. A.Yu.Yakubovskiy, X.Hukhem) bu atamani O'zbekxon (yashagan yillari: 1283-1341, taxtda o'tirgan yillari: 1213-1241 ) nomi tufayli paydo bo'lgan deb da'vo qilishadi. Ba'zi olimlar esa,masalan, M.Ermatov "o'zbek" so'zining paydo bo'lishini turkiy qabilalardan bo'lmish uz(o'z)lar bilan bog'laydi.

O zbeklar O rta Osiyoning markaziyʻ ʻ viloyatlari — Movarounnahrda, Xorazmda, qisman Sharqiy Turkistonning g arbiy ʻ mintaqalarida shakllangan. O zbek ʻ xalqining asosini hozirgi O zbekiston ʻ hududida qadimdan o troq yashab, ʻ sug orma dehqonchilik, hunarmandchilik ʻ bilan shug ullanib kelgan mahalliy ʻ sug diylar, baqtriyaliklar, xorazmiylar, ʻ farg onaliklar, ko chmanchi va sak- ʻ ʻ massaget kabi qadimgi sharqiy eroniy tillarida s ozlashuvchi guruhlar va har xil ʻ turkiy uru’glar tashkil etgan.

Shuningdek, o zbeklar etnogeneziga faolʻ ta sir o tkazgan turkiy etnik komponentlar ʼ ʻ asosan Turk xoqonligi (6—8-asrlar) davrida O rta ʻ Osiyoning markaziy mintaqalari (Toshkent, Zarafshon,Qashqadaryo, Surxondaryo vohalari, Farg ona vodiysi) va Xorazmga kelib ʻ joylashib, ma lum bir tarixiy davr ʼ mobaynida, bu etnik komponentning aksariyat qismi o troqlashdi. Turk ʻ xoqonligi davrida kirib kelgan turkiy komponentlar va mahalliy aholi o rtasidagi etnik madaniy ʻ munosabatlarning rivoji hududdagi etnik jarayonlar taraqqiyotiga katta ta sir ʼ o tkazdi. ʻ