logo

pedogokik texnologiya haqida tushuncha

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

878.6767578125 KB
MAVZU;PEDOGOKIK TEXNOLOGIYA 
HAQIDA TUSHUNCHA RE JA ;
•
1  Peodogik texnologiya tushunchasi
•
2 Pedogik texnologiya tarafi O'zbekiston  Respublikasi  « Kadrlar  tayyorlash  milliy 
dasturi»ning  (1997y.)  ikkinchi  bosqichi  sifat  bosqichi 
hisoblanib,  bunda  zamonaviy  pedagogik  texnologiyalarni  joriy 
qilish  va  o'zlashtirish  zarurligi  ko'p  marta  takrorlanib,  ularni 
o'quv  muassasalariga  olib  kirish  zarurati  uqtirilgan.  Muhimi 
shundaki,  Prezidentimiz  I.A.Karimov  tomonidan  milliy 
dasturni  ro'yobga  chiqarish  bosqichlari  har  jihatdan  ilmiy 
asoslab  berildi  va  uning  ikkinchi  bosqichida  «o’quv-tarbiyaviy 
jarayonini  ilg’or  pedagogik  texnologiyalar  bilan  ta'minlash» 
muhim vazifalardan biri sifatida belgilandi.
Bugungi kunda jamiyatimizda yangi ijtimoiy munosabatlarning 
shakllanishi,  ta'limning  dunyo  ta'lim  tizimiga 
integratsiyalashuvi,  demokratiyalash  va  insonparvarlashtirish 
jarayonlarining  rivojlanishi  ta'lim  jarayonida  zamonaviy 
pedagogik  texnologiyalarga  yangicha  yondashuv  zarurligini 
taqozo etmoqda 1.Rivojlangan  mamlakatlar  qatoridan  o'rin  olish  uchun,  aholi  ta'limini  jadallashtirish  va 
samaradorligini oshirish maqsadida zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanish zarurligi;
2.Fan-texnika  taraqqiyotining  o'ta  rivojlanganligi  natijasida  axborotlar  tizimi  hajmining  tobora 
ko'payib borayotganligi;
3.Zamonaviy  texnika  va  texnologiyalarni  ta'limga  tatbiq  etish,  ta'lim  jarayonini 
kompyuterlashtirish,  o’quv-tarbiya  jarayonida  axborot  texnologiyasi  va  texnik  vositalardan 
foydalanish kerakligi;
4.Talaba  va  o'qituvchi  faoliyatini  to'g’ri  yo'lga  qo'yish,  o'qituvchi  ta'lim  maqsadi  va  mazmunini 
puxta bilishi, ta'lim usullari, metodlari va vositalarini yaxshi egallagan bo'lishi, talabaning qiziqish va 
intiluvchanligini to'g’ri yo'lga yo'naltira olishi lozimligi;
5.O'qituvchi  ta'lim  jarayonini  yuqori  darajada,  samarali  tashkil  etish  uchun  maqsad  va 
vazifalarni  aniq  belgilashi,  ta'lim  natijasini  oldindan  qayd  etishi,  o’quv  predmetlarini  to'liq 
o'zlashtirishga  erishish  uchun  zaruriy  ta'lim  vositalari,  shart-sharoitlarini  tayyorlashga  erishishi 
kerakligi;
6.O’quv jarayoni uchun zarur moddiy-texnik bazaning yaratilgan bo'lishligi;
7.Ta'lim-tarbiya  jarayoni  natijalarini  xolisona  va  ob'ektiv  baholash,  talabalarning  bilim  va 
malakalarini egallash jarayonini nazorat qilish va baholashni avtomatlashtirishga erishilganligi;
8.O'sib  kelayotgan  yosh  avlodni  hayotga  mukammal  tayyorlash  talabi  ularga  eng  ilg’or  bilim 
berish usuli hisoblangan ob'ektiv borliqqa majmuiy yondashuv tamoyilidan foydalanishni talab qilishi 
kabi muammolardadir . Bugunga kelib pedagogik texnologiyaga qiziqish kuchayganining sababi 
shundaki, rivojlanayotgan davlatlarda, odatda, birinchi navbatda, pedagogik 
texnologiyaga ta'lim sohasidagi siyosatning bosh vazifasi sifatida qarab 
kelingan. 
Bunday yondashish YUNESKO tomonidan ham ma'qullandi va 1972 yilda 
«Ta'limni rivojlantirish masalalari» bo'yicha
  Xalqaro Komissiya tashkil topdi. Bu komissiya zamonaviy texnologiya - 
ta'limni modernizatsiyalashda  h arakatlantiruvchi kuchdir, deb ba h oladi Pedagogik  jarayonlar  uchun  tatbiq  qilinuvchi  texnologiyaning  an'anaviy  va 
noan'anaviy,  tarixiy,  klassik,  yangi  va  zamonaviy  turlari  farq  qilinmoqda.  Asosiy 
maqsad  -  shaxsning  ta'lim  va  tarbiyasi  hamda  uning  aqlan  va  jismonan  rivojlanishi 
bilan  bog’liq  kasbiy  faoliyat  ekanligini  nazarda  tutsak,  qanday  nomlanishidan  qat'iy 
nazar,  pedagogik  texnologiya  komil  inson  tushunchasiga  mazmunan  singib  ketishi 
lozim.	
  
« Pedagogik  texnologiyalar  va  pedagogik  mahorat »  kursining  maqsadi  -  talabalarni 
pedagogik  texnologiyalarning  mazmuni,  o'ziga  xos  xususiyatlari  va  turlari  bilan 
tanishtirish  va  pedagogik  texnologiyalardan  o'quv  jarayonida  samarali  foydalanish 
mahoratini shakllantirishdir.
Fanning  asosiy  vazifalari  -  pedagogik  texnologiyalarni  o’quv jarayoniga  joriy  etish; 
ilg’or  tajribalarni  tatbiq  qilish,  har  bir  mavzu  yuzasidan  oydinlashtirilgan  rejalarni 
tuzish; maxsus fanlarini o’qitish  jarayonida pedagogik texnologiyalarni qo'llash usullari 
bilan  tanishtirish;  talabalarda  texnologik  loyiha  va  texnologik  xaritalarni  tuzish, 
pedagogik texnologiyalardan mahorat bilan foydalanish malakasini shakllantirish. Pedagogik  texnologiyaning  maqsadi  	–  ommaviy  ta’lim  sharoitida 
ta’lim  jarayonining  zaruriy  samaradorligini  ta’minlash  va  talabalar 
tomonidan  o‘qishning  ko‘zlangan  natijalariga  erishish  kafolatidan 
iboratdir .
Pedagogik  texnologiyaning	
  bosh  vazifasi  	–  ommaviy  ta’lim 
sharoitida  «oddiy»  pedagoglarga  o’qitishning  yetarli  samarasiga 
erishishni ta’minlovchi, o‘quv jarayonini yaratishh hisoblanadi.
Pedagogik  texnologiyaning	
  predmeti	  –  o‘quv  jarayoining  o‘zi 
hisoblanadi.
Pedagogik  texnologiyaning	
  ob’yekti  	– o‘quv  jarayonining  tarkibiy 
qismlari hisoblanad i . Pedagogik  texnologiya-ta'lim  shakllarini  maqbullashtirish 
uchun  inson  va  texnik  resurslarni  hamda  ularning  o'zaro  ta'sirini 
e'tiborga  olgan  holga  o’qitish  va  bilimlarni  o'zlashtirish  jarayonini 
yaratish, qo’llashi va aniqlashning tizimiy uslubidir».
Pedagogik  texnologiyani  o’quv  jarayoniga  olib  kirishning 
zarurligini  bunday  mamlakatlar  ichida  birinchilar  qatorida  har 
tomonlama ilmiy asoslab bergan rossiyalik olim V.P. Bespalkoning 
fikricha,  «Pedagogik  texnologiya  -  bu  o’qituvchi  mahoratiga 
bog’liq  bo'lmagan  holga  pedagogik  muvaffaqiyatni  kafolatlay 
oladigan talaba shaxsini shakllantirish jarayonining loyihasidir».
Rossiyalik  olimlaridan  biri  V.M.  Monaxov  «Pedagogik 
texnologiya  -  avvaldan  rejalashtirilgan  natijalarga  olib 
boruvchi  va  bajarilishi  shart  bo'lgan  tartibli  amallar  tizimidir»,  - 
degan  qisqacha  ta'rifni  bera  turib,  uning  asosiy  xususiyatlariga 
e'tiborni  haratadi.  «Pedagogik  texnologiya  -  o'quv  jarayonini 
texnologiyalashtirib,  uning  qayta  tiklanuvchanligini  hamda 
pedagogik  jarayon  turg’unligini  oshirib,  bu  jarayon  ijrochisining 
sub'ektiv xususiyatlaridan uni ozod qiladi», -deydi u.

MAVZU;PEDOGOKIK TEXNOLOGIYA HAQIDA TUSHUNCHA

RE JA ; • 1 Peodogik texnologiya tushunchasi • 2 Pedogik texnologiya tarafi

O'zbekiston Respublikasi « Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»ning (1997y.) ikkinchi bosqichi sifat bosqichi hisoblanib, bunda zamonaviy pedagogik texnologiyalarni joriy qilish va o'zlashtirish zarurligi ko'p marta takrorlanib, ularni o'quv muassasalariga olib kirish zarurati uqtirilgan. Muhimi shundaki, Prezidentimiz I.A.Karimov tomonidan milliy dasturni ro'yobga chiqarish bosqichlari har jihatdan ilmiy asoslab berildi va uning ikkinchi bosqichida «o’quv-tarbiyaviy jarayonini ilg’or pedagogik texnologiyalar bilan ta'minlash» muhim vazifalardan biri sifatida belgilandi. Bugungi kunda jamiyatimizda yangi ijtimoiy munosabatlarning shakllanishi, ta'limning dunyo ta'lim tizimiga integratsiyalashuvi, demokratiyalash va insonparvarlashtirish jarayonlarining rivojlanishi ta'lim jarayonida zamonaviy pedagogik texnologiyalarga yangicha yondashuv zarurligini taqozo etmoqda

1.Rivojlangan mamlakatlar qatoridan o'rin olish uchun, aholi ta'limini jadallashtirish va samaradorligini oshirish maqsadida zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanish zarurligi; 2.Fan-texnika taraqqiyotining o'ta rivojlanganligi natijasida axborotlar tizimi hajmining tobora ko'payib borayotganligi; 3.Zamonaviy texnika va texnologiyalarni ta'limga tatbiq etish, ta'lim jarayonini kompyuterlashtirish, o’quv-tarbiya jarayonida axborot texnologiyasi va texnik vositalardan foydalanish kerakligi; 4.Talaba va o'qituvchi faoliyatini to'g’ri yo'lga qo'yish, o'qituvchi ta'lim maqsadi va mazmunini puxta bilishi, ta'lim usullari, metodlari va vositalarini yaxshi egallagan bo'lishi, talabaning qiziqish va intiluvchanligini to'g’ri yo'lga yo'naltira olishi lozimligi; 5.O'qituvchi ta'lim jarayonini yuqori darajada, samarali tashkil etish uchun maqsad va vazifalarni aniq belgilashi, ta'lim natijasini oldindan qayd etishi, o’quv predmetlarini to'liq o'zlashtirishga erishish uchun zaruriy ta'lim vositalari, shart-sharoitlarini tayyorlashga erishishi kerakligi; 6.O’quv jarayoni uchun zarur moddiy-texnik bazaning yaratilgan bo'lishligi; 7.Ta'lim-tarbiya jarayoni natijalarini xolisona va ob'ektiv baholash, talabalarning bilim va malakalarini egallash jarayonini nazorat qilish va baholashni avtomatlashtirishga erishilganligi; 8.O'sib kelayotgan yosh avlodni hayotga mukammal tayyorlash talabi ularga eng ilg’or bilim berish usuli hisoblangan ob'ektiv borliqqa majmuiy yondashuv tamoyilidan foydalanishni talab qilishi kabi muammolardadir .

Bugunga kelib pedagogik texnologiyaga qiziqish kuchayganining sababi shundaki, rivojlanayotgan davlatlarda, odatda, birinchi navbatda, pedagogik texnologiyaga ta'lim sohasidagi siyosatning bosh vazifasi sifatida qarab kelingan. Bunday yondashish YUNESKO tomonidan ham ma'qullandi va 1972 yilda «Ta'limni rivojlantirish masalalari» bo'yicha Xalqaro Komissiya tashkil topdi. Bu komissiya zamonaviy texnologiya - ta'limni modernizatsiyalashda h arakatlantiruvchi kuchdir, deb ba h oladi