logo

Polikondensatlanish reaksiyalar

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

7233.896484375 KB
MAVZU: Polikondensatlanish 
reaksiyalar  Enter title
01
02
03 
Polikondensatlanish 
reaksiyalari va turlariReja:

Polikondensatlanish 
termodinamikasi  va kinetikasi

Polikondensatlanishning 
destruktiv reaksiyalar Polikondensatlanish reaksiyasi deb, tarkibida ikki 
yoki undan ko`p  funksi onal guruhi bo`lgan 
monomerlarni ng  bir-biri bilan ta'sirlanishi yok i 
polimerning reaksion qobiliyatli guruhlari bilan 
ta'sirlanishi hamda hosi l  bo`lgan  poli merlar 
makromolekulalarini o`zaro   ta'sirlanishi natijasida 
yuqorimolekulyar moddalar hosil   bo`lishiga aytiladi. 
Polikondensatlanish natijasida  makrom olekulalarni 
hosil bo`lishi uchun organik kimyoda ma'lum bo`lgan  
xohlagan  kondensatlanish  yoki bi rikish reaksiyasidan 
foydalanish mumkin, lekin  bund ay reaksiyalarda 
monomerlarda turli xil kamida ikki funksional guruhi 
bo lishʻ i kerak.  Enter title
Click here to add content of the text , and briefly explain your point of view.

Enter  TextClick here to add content of the text , and briefly explain your point of view.
 Polikondensatlanishning 
turlari
a) polikondensatlanishga faqat bifunksional guruhli 
monomerlar qatnashsa,  reaksiya  natijasida chiziqsimon 
tuzilishli polimerlar hosil bo`ladi. Bunday 
polikondensa tlashga chiziqli polikondensatlanish 
deyiladi.  Enter titleb) ikkidan ortiq funksional guruhli monomerlarn i 
pilikond ensatlanishi  natijasi da tarmoqlangan polimerlar hosil 
bo`ladi. Bunday reaksiyalarga fazoviy  poliko ndensatlanish 
deyiladi. Masalan:  glitserin  bilan ftal kislotasining 
polik ondensatlanishi natijasida to`rsimon ko`rinishga ega 
bo`lgan polime r hosil bo ladi;ʻ v) polikondensatlanishga eng kamida ikki funksional guruh  
tutgan  bitta  mono mer uchrasa, bunday reaksiyag a gomo-
polikondensatlanish  deyiladi. 
Masalan:
х НО-(СН2)6-СООН              Н[-О-(СН2)6-СО-)х-ОН + (х-1) Н2О 
g)  tarkib ida funksional guruh tutgan eng kamida ikki monomer bir-
biri bilan o`zaro  ta ʼ sirla shib polimer hosil qilsa, bunday reaksiyaga 
geteropolikondensatlanish deyiladi.
Masalan: geksametilendiamin bilan adipin kislotasining 
polik ondensat-lani shi natijasida  neylon -6,6 olinishi:
хН2N-(СН2)6-NH2 + хНООС -(СН2)4-СООН
Н -[HN -(СH2)6 - NHCO -(CH2)4 –CO-]x -OH Enter title
 
 
Click here to add content of the text , and 
briefly explain your point of view.
Click here to add content of the text, and 
briefly explain your point of view. Enter title
  Polikondensatlanish 
termodinamikasi
Polikondensatlanish reaksiyasi davomida ikki xil muvozanatga erishish  
mumkin:
1) Hosil b o`lgan quyimolekulyar modda bilan polimer orasida:
2) Polimer bilan hosil bo`lgan siklik birikma orasida:  К' va К lar muvozanat konstantalari. К'- chiziqsimon modda 
bilan siklik  birikmal arning termodinamik potensiallarini 
farqiga bog`liq
∆⁰ = ∆ H- ∆	⁰ =-TlnK'
∆ G ⁰ , ∆ H va  ∆ S ⁰  lar termodinamik potensial, entalpiya va en-
tropiyalarning standart qiymatlarining farqi. 
Siklik birikmani hosil bo`lishi monomolekulyar, chiziqsimon 
polimerni hosil  bo li	
ʻ shi esa bimolekulyar reaksiya turiga 
kiradi. Shuning uchun konsentrasiya  kamay ganda siklik 
birikmaning hosil bo`lishi kuchayadi. Enter title
  Polikondensatlanish kinetikasi
Polikondensasiyalash  reaksiyasining  tezligini  reaksiyaga 
kirishuvchi  funksional  guruhlarning  konsentratsiyalari  orqali 
ifodalash qulay hisoblanadi. Monomerlar ekvivalent miqdorda [A] 
=  [B]  olinganda  polikondensasiya  reaksiyasining  tenglamasi 
quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi: 
 
  Enter title
 Qaytar  va  qaytmas  polikondensasiyalanishning  kinetik  parametrlari 
quyidagicha farqlanadi: 

Qaytmas  jarayon  uchun  yuqori  tezlik  va  kam  aktivlanish  energiya 
xarakterli bo’lib, jarayon ekzotermik bo’ladi. 

Qaytar  jarayon  uchun  reaksiya  tezligi  kichik  va  aktivlanish  energiyasi 
yuqori bo’ladi.  

Qaytar polikondensasiyalanish reaksiyalari quyidagi tenglamaga amal 
qiladi: Qaytar reaksiya bo`lmaganda hosil bo`layotgan polimerning 
o`rtacha  poli merlanish darajasi quyidagicha topiladi: Enter title Polikondensatlanishning destruksiv 
reaksiyalari
Polikondensatlanish reaksiyalarida ajralib chiqayotgan 
oddiy moddalar  ta ʼ siri da destruksiya reaksiyasi sodir 
bo`ladi. Polikondensatlanishda bo`ladigan  destruk siya 
reaksiyalari V.V.Korshak tomonidan mukammal o`rganildi. 
Destr uksiya reaksiyalarining eng ko`p uchraydigani 
gidrolizdir
Gidroliz vaqtida asosiy  molrkuly ar zanjir 
tarkibidagi bog`lar destruksiya jarayoniga 
uchraydi va  polime rning molekulyar massasi 
kamayib ketadi. Poliasetallar, murakkab efirlar 
va  poliami dlar oson gidrolizlanadi Enter title
Enter  Subtitle
V.V.Korshak poliefirlarning asidoliz va 
alkogolizi hamda poliamidlarning  asidoli z, 
aminoliz jarayonlarining kinetikasini tekshirib, 
destruksiya natijasida  mole kulyar massaning 
kamayish tezligi, polimerning dastlabki 
o`rtacha  molekul yar massasiga bog`liqligini 
aniqladi Enter titleHar bitta  makromo lekulaga to`g`ri keladigan uzilgan bog`lar soni 
polimerning  molekul yar massasi ortishi bilan ortib boradi, ya'ni 
yuqoriroq molekulyar massaga  ega b o`lgan polimer 
destruksiyalanganida uning molekulyar massasi keskin  kamayis hi 
kuzatiladi 
Turli xil polimerlanish 
darajasiga ega bo`lgan 
polimerlarning destruksiyasi Enter title
                          P olikondensatlanishning amaliy usullari
Polikondensatlanish reaksiyasini monomerlarning 
suyuqlantirilgan holatida,  eritmasid a, fazalarga ajralish 
chegarasida (fazalararo polikondensasiya) hamda  qattiq 
holatida olib borish mumkin . Monomerla rning 
suyuqlantirilgan holatida polikondensatlanish reaksiyasi  200-
22 0°C da, hatto undan yuqori haroratlarda olib boriladi. 
Bunda destruksiya  jarayoni ni minimal darajaga keltirish 
uchun ko`pincha reaksiya inert gaz  atmosf erasida yoki 
yuqori vakuumda olib boriladi. Yuqori  vaku umdan 
foyda lanilganda reaksiyada ajralib chiqadigan 
quyimolekulyar moddalarni osonlik  bila n yo`qotish va 
muvozanatni polimer hosil bo`lish tomoniga siljitish 
imkoniyati 
vujudga keladi.  Enter title
Fazalararo 
polikondensatlanish ikkita bir-
biriga aralashmaydigan 
suyuqliklar  yoki  gaz va 
suyuqlik chegarasida sodir 
bo`ladi.
Fazalararo 
polikondensatlanish- 
geterogen qaytmas jarayon 
bo`lib, uning  tezligi 
reagentning fazalar oralig`idagi 
sirtga diffuziyalanishi bilan 
xarakterlanadi. Enter title
Monomerlarning suyuqlanish haroratlariga yaqin haroratlarda 
qattiq fazada  poliko ndensatlanish reaksiyalari yuqori tezlik 
bilan ketadi, ayniqsa harorat  monom erlarning suyuqlanish 
haroratlariga yaqinlashgan sari reaksiya tezligi  keskin  ortib 
ketadi. Odatda qattiq fazada polikondensatlanish kukun 
holidagi  chiziqli  monomerlarni yoki undan tayyorlangan pardani 
qizdirish orqali olib  boriladi. E ʼ tiboringiz uchun 
rahmat

MAVZU: Polikondensatlanish reaksiyalar

Enter title 01 02 03  Polikondensatlanish reaksiyalari va turlariReja:  Polikondensatlanish termodinamikasi va kinetikasi  Polikondensatlanishning destruktiv reaksiyalar

Polikondensatlanish reaksiyasi deb, tarkibida ikki yoki undan ko`p funksi onal guruhi bo`lgan monomerlarni ng bir-biri bilan ta'sirlanishi yok i polimerning reaksion qobiliyatli guruhlari bilan ta'sirlanishi hamda hosi l bo`lgan poli merlar makromolekulalarini o`zaro ta'sirlanishi natijasida yuqorimolekulyar moddalar hosil bo`lishiga aytiladi. Polikondensatlanish natijasida makrom olekulalarni hosil bo`lishi uchun organik kimyoda ma'lum bo`lgan xohlagan kondensatlanish yoki bi rikish reaksiyasidan foydalanish mumkin, lekin bund ay reaksiyalarda monomerlarda turli xil kamida ikki funksional guruhi bo lishʻ i kerak.

Enter title Click here to add content of the text , and briefly explain your point of view.  Enter TextClick here to add content of the text , and briefly explain your point of view. 

Polikondensatlanishning turlari a) polikondensatlanishga faqat bifunksional guruhli monomerlar qatnashsa, reaksiya natijasida chiziqsimon tuzilishli polimerlar hosil bo`ladi. Bunday polikondensa tlashga chiziqli polikondensatlanish deyiladi.