logo

Predmet sohani tizimli tahlil qilish

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

657.4970703125 KB
Predmet  sohani tizimli tahlil qilish
2Kutubxonada  ko'p  miqdordagi  kitoblar  saqlanadi,  kutubxona  xizmatidan  ko‘plab  kitobxonlar 
foydalanadi.    Kitoblar,  kitobxonlar  va  kitobning  joylashuvi  haqidagi  axborotlarni  yuritish 
samaradorligini  ta’minlash  uchun  zamonaviy  ma’lumotlar  bazasiga  asoslangan  avtomatlashtirilgan 
tizim zarur hisoblanadi. Ma'lumotlar bazasi va ma'lumotlar bazasi bilan ishlashning avtomatlashtirilgan 
tizimdan  foydalanish  kitobxonlarga  xizmat  ko'rsatish  va  kutubxona  xodimlarining  kitoblar  haqidagi 
ma'lumotlarni  tizimlashtirish,  shuningdek,  boshqa  ko'pgina  vazifalarni  bajarish  vaqtini  sezilarli 
darajada qisqartirish imkonini beradi.
Kutubxonada  muayyan  mualliflar  yoki  muayyan  mavzudagi  kitoblar  mavjudligi  haqidagi 
axborotlarni  tezkor  aniqlash  uchun  kutubxonada  kitoblar  haqida  turli  xil  axborotlarni  saqlanishi  talab 
etiladi.
Kutubxonada  bir  xil  nomdagi  bir  nechta  kitob  bo'lishi  mumkinligi  va  bir  muallifning  kitoblari  bir 
xil nomga ega bo'lishi mumkinligi sababli kitoblarga noyob shifrlar berilishi kerak bo‘ladi. 3Ushbu tizimning asosiy obyektlarini va ularning xossalarini aniqlaymiz.
 
Kutubxona                   Xodim                    O’quvchilar               Kitoblar            Berilgan kitoblar        
1. id_kutubxona          1.xodim_id               1.id_o’quvchi           1.id_ kitob         1.id_ kitob
2. kutubxona-nomi     2.ismi                       2.ismi                        2.muallif           2.id_ belit
3. kitoblar soni           3.familyasi                3. familyasi               3.nomi              3.kitob kodi
4.xodimlar                  4.tug’ulgan sanasi     4.toifasi                     4.janiri              4.berilgan sanasi
5.o’quvchilar               5.tel nomeri               5. manzili                  5.nashr soni      5.qaytarilgan sana
                                     6.manzil                     6.o’quvchilik beliti Datologik loyihalash
4 Infologik loyihalash
5xodimId_xo
dim ismi
family
asi
Tel 
nomeri Tug’ulg
an sanamanzil KUTUBXONA Kitoblar soni
Kutubxona 
nomi
Id-kutxodimlar
O’quvchilarId_o/
quvchi ismi
family
asi
Tel 
nomer
i Tug’ulgan 
sanamanzil
Berilgan 
kitoblarId_kit
ob Id_be
let
Kitob 
kodi
  qaytarilgan 
sanai
Berilga
n sana KitoblarId_kit
ob muall
if
janri
nashr,. 
sana Ma'lumotlar bazasi boshqarish tizimini (MBBT) tanlash
6Ma’lumotlar bazasini yaratish va uni dolzarb holatda saqlab turishni amalga 
oshiradigan,shuningdek, turli foydalanuvchilarning ma’lumotlar bazasida 
saqlanayotgan axborotlardan o’z maqsadlari uchun foydalanish imkoniyatlarini 
ta’minlaydigan dasturlar majmui  ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT)  deb 
atalad i.
Ma’lumotlar bazasi tizimi bu kompyuterlashtirilgan yozuvlarni saqlash tizimidir. 
Ma’lumotlar bazasining o’zi elektron fayl (jadval)lar kabinetining bir turi sifatida 
ko’rib chiqilishi mumkin. Ushbu tizimning foydalanuvchilariga bunday fayllarda turli 
xil operatsiyalarni bajarish imkoniyati beriladi, masalan: ma’lumotlar bazasiga yangi 
bo’sh fayllarni qo’shish, mavjud fayllarga yangi ma’lumotlarni kiritish, ma’lumotlarni 
olish, ma’lumotlarni o’zgartirish, ma’lumotlarni o’chirish, ma’lumotlar bazasini 
o’chirish.   Datalogik (mantiqiy) loyihalash
7 Fizik loyihalash
8Ms Access dasturiga kiramiz va              bo`limini tanlaymiz  9Bizga quyidagi oyna chiqadi. Biz bu 
yerda loyihamizga nom beramiz va 
“ Создатъ ” tugmasini bosamiz
Ms Access ni ishchi maydoni ochildi endi loyihani tuzishni boshlaymiz “ Таблица ” larni yaratamiz
10Mana shunday  “ Таблица ”  larni yaratib oldik 11Jadvallarni yaratib bo`lgach ularni rasmda ko`rib 
turganimizdek sxemaga olib kelamiz.
    So`ngra sxemalarni rasmda ko`rsatilganidek  bir biriga 
bog`laymiz.
So`ng mana shunday so`rov yaratamiz Formalar bilan ishlash
12 Shu rasmdagi ketma ketlikni 
bajarish orqali forma yaratiladi
Bizga rasmdagi forma hosil bo`ladi, biz formaga “Oldinga” , “         “  , , 
, “saqlash” kabi tugmalarini qo`shamiz.
Boshqa formalarni ham shu tarzda yaratib olamiz! 1
2 13 Hisobot yaratish
14 Hisobot yaratish uchun  Создание  
menyusidan   Отчет  bo`limini 
tanlaymiz.
Hisobot oynasini yaratdik 
endi unga o`zimiz 
hohlagandek dezayn beramiz Xulosa
15Microsoft  Access  dasturidan	  ma`lumotlar  bazasini  yaratishda  foydalaniladi.  Microsoft  Office 
keng tarqalgan ofis ishlarini avtomatlashtiruvchi dasturlar paketidir. Uning tarkibiga kiruvchi Access nomli 
dasturlar majmuasi hozirda MOBT sifatida keng o rganilmoqda va qo llanilmoqda.	
ʻ ʻ
MOning  dastlabki  oynasi  soddaligi  va  tushunarliligi  bilan  ajralib  turadi.  Undagi  oltita  ilova,  dastur 
ishlaydigan olti obyektni tasvirlaydi. Bular jadvallar, so rovlar, shakllar, hisobotlar, makroslar va modullar.	
ʻ
Shunday qilib, ishonch bilan aytishimiz mumkinki, biz MS Access 2007 da ma'lumotlar bazasini 
yaratishni to'liq qismlarga ajratdik. Endi siz ma'lumotlar bazasining barcha asosiy funktsiyalarini bilasiz: 
jadvallarni yaratish va to'ldirishdan tanlangan so'rovlarni yozish va hisobotlarni yaratishgacha. Ushbu 
bilim universitet dasturi doirasida oddiy laboratoriya ishlarini bajarish yoki kichik shaxsiy loyihalarda 
foydalanish uchun etarli.
Keyinchalik murakkab ma'lumotlar bazalarini loyihalash uchun siz ob'ektga yo'naltirilgan 
dasturlashni tushunishingiz va MS SQL va MySQL kabi ma'lumotlar bazasini o'rganishingiz kerak. Va 
so'rovlarni yozishda amaliyotga muhtoj bo'lganlar uchun men SQL-EX saytiga tashrif buyurishni tavsiya 
qilaman, u erda siz ko'plab amaliy qiziqarli vazifalarni topasiz. Foydalanilgan adabiyotlar
161.  Конолли Т., Брегк К.  База данных, проектирование, реали-   зация и сопровождения, теория и 
практика, Университет Пейсли,Шотландия, изд.  –  М.: СПБ.  –  Киев, 2003.
2.  Диго С.М.  База данных. Проектирование и создания.  –  М.:Изд.ЕАСИ, 2008.
3.  Лори Улрих Филлер и др.  ACCESS 2010. –  М.: Диалектика, 2010.
4.  Майкл Грокс и др.  Microsoft Office ACCESS 2007. Библия пользователя.  M.:  Диалектика, 2008.
5.  Григорьев Ю.А., Ревунков Г.И.  Банки данных.  –  М.: Изд.МГТУ им. Баумана, 2002.
6.  Метю Мак-Дональд.  ACCESS 2007. Недостающее руковод-ство.  –  СПБ.: БХВ –  Петербург. 
2007.
7.  Роб Р.  Система баз данных: проектирование, реализация и   управления  –  издательство 
«БХВ  –  Санкт-Петербург», 2003.
8.  Днепров А.  Microsoft ACCESS 2007.  –  СПБ.: Питер, 2008.
9.  Хомоненко М. Д.  База данных. под ред. проф. А.Д. Хомоненко.  –  4-й изд., доп. и перераб.  – 
СПБ.: Короно принт, 2004.
10.  Советов В.Я.  База данных. Теория и практика  –  М.: Высш.шк., 2005.

Predmet sohani tizimli tahlil qilish 2Kutubxonada ko'p miqdordagi kitoblar saqlanadi, kutubxona xizmatidan ko‘plab kitobxonlar foydalanadi. Kitoblar, kitobxonlar va kitobning joylashuvi haqidagi axborotlarni yuritish samaradorligini ta’minlash uchun zamonaviy ma’lumotlar bazasiga asoslangan avtomatlashtirilgan tizim zarur hisoblanadi. Ma'lumotlar bazasi va ma'lumotlar bazasi bilan ishlashning avtomatlashtirilgan tizimdan foydalanish kitobxonlarga xizmat ko'rsatish va kutubxona xodimlarining kitoblar haqidagi ma'lumotlarni tizimlashtirish, shuningdek, boshqa ko'pgina vazifalarni bajarish vaqtini sezilarli darajada qisqartirish imkonini beradi. Kutubxonada muayyan mualliflar yoki muayyan mavzudagi kitoblar mavjudligi haqidagi axborotlarni tezkor aniqlash uchun kutubxonada kitoblar haqida turli xil axborotlarni saqlanishi talab etiladi. Kutubxonada bir xil nomdagi bir nechta kitob bo'lishi mumkinligi va bir muallifning kitoblari bir xil nomga ega bo'lishi mumkinligi sababli kitoblarga noyob shifrlar berilishi kerak bo‘ladi.

3Ushbu tizimning asosiy obyektlarini va ularning xossalarini aniqlaymiz. Kutubxona Xodim O’quvchilar Kitoblar Berilgan kitoblar 1. id_kutubxona 1.xodim_id 1.id_o’quvchi 1.id_ kitob 1.id_ kitob 2. kutubxona-nomi 2.ismi 2.ismi 2.muallif 2.id_ belit 3. kitoblar soni 3.familyasi 3. familyasi 3.nomi 3.kitob kodi 4.xodimlar 4.tug’ulgan sanasi 4.toifasi 4.janiri 4.berilgan sanasi 5.o’quvchilar 5.tel nomeri 5. manzili 5.nashr soni 5.qaytarilgan sana 6.manzil 6.o’quvchilik beliti

Datologik loyihalash 4

Infologik loyihalash 5xodimId_xo dim ismi family asi Tel nomeri Tug’ulg an sanamanzil KUTUBXONA Kitoblar soni Kutubxona nomi Id-kutxodimlar O’quvchilarId_o/ quvchi ismi family asi Tel nomer i Tug’ulgan sanamanzil Berilgan kitoblarId_kit ob Id_be let Kitob kodi qaytarilgan sanai Berilga n sana KitoblarId_kit ob muall if janri nashr,. sana

Ma'lumotlar bazasi boshqarish tizimini (MBBT) tanlash 6Ma’lumotlar bazasini yaratish va uni dolzarb holatda saqlab turishni amalga oshiradigan,shuningdek, turli foydalanuvchilarning ma’lumotlar bazasida saqlanayotgan axborotlardan o’z maqsadlari uchun foydalanish imkoniyatlarini ta’minlaydigan dasturlar majmui ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT) deb atalad i. Ma’lumotlar bazasi tizimi bu kompyuterlashtirilgan yozuvlarni saqlash tizimidir. Ma’lumotlar bazasining o’zi elektron fayl (jadval)lar kabinetining bir turi sifatida ko’rib chiqilishi mumkin. Ushbu tizimning foydalanuvchilariga bunday fayllarda turli xil operatsiyalarni bajarish imkoniyati beriladi, masalan: ma’lumotlar bazasiga yangi bo’sh fayllarni qo’shish, mavjud fayllarga yangi ma’lumotlarni kiritish, ma’lumotlarni olish, ma’lumotlarni o’zgartirish, ma’lumotlarni o’chirish, ma’lumotlar bazasini o’chirish.