logo

Raxit kasalligi

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

935.36328125 KB
Raxit kasalligi  Raxit — bu asosan go’daklar va yosh bolalar 
kasalligi bo’lib, kasallik davomida suyak 
to’qimasi va tishlar hosil bo’lishi jarayoni 
buziladi, shuningdek suyak mineralizatsiyasi 
yetishmovchiligi rivojlanadi. Ko’p odamlar raxitni 
shunchaki D vitamini yetishmasligi 
(kaltsiferollar) deb o’ylashadi, ammo aslida 
raxitning sabablari faqat shu bilan tugamaydi. 
Raxit paydo bo’lishining asosiy sabablaridan biri 
faol rivojlanish jarayonida fosfor va kalsiy 
moddalarining ham yetishmasligidir. Dastlabki 
xarakterli o’zgarishlar uzun suyaklarning so’nggi 
qismlarini rentgenografiyasida aniqlanad Bolalardagi D vitamini tanqisligi bo’lgan klassik raxit 
bir necha tasnif prinsiplariga ko’ra bo’linadi, ularning 
asosiylari quyidagilar :
Kasallik davri :
•  boshlang’ich
•  kasallikning dolzarbligi
•  sog’ayish
•  qoldiq effektlar .
Patologik jarayonning og’irligi:
•  birinchi bosqich — oson
•  ikkinchi bosqich — o’rtacha
•  uchinchi bosqich — og’ir
Kasallikning tabiati:
•  o’tkir
•  subo’tkir
•  takrorlanadigan Qon zardobida kaltsiy va fosfor konsentratsiyasining 
klinik variantlari:
•  kalsiypenik
•  fosfopenik
•  qondagi elementlar darajasidagi aniq o’zgarishlarsiz
Shuningdek, raxit tasnifida ikkilamchi raxit 
(malabsorbsiya sindromi, buyrak va o’t yo’llarining 
surunkali kasalliklari, metabolik kasalliklar, 
antikonvulsantlarni uzoq vaqt davomida qo’llash bilan 
rivojlanib borishi mumkin), D vitaminiga bog’liq raxit 
kabi turlari mavjud BOLALARDA 
UCHRAYDIGAN RAXIT 
KASALLIGI Shifokorlar va olimlar bolalarda raxit 
rivojlanishining bir necha sabablarini aniqlaganlar, 
ularning asosiylari:
•  tanadagi vitamin sintezi uchun zarur bo’lgan 
ultrabinafsha nurlarining kamligi, quyoshning 
kam ta’siri tufayli
•  chaqaloqning tanasida oziq-ovqat bilan 
ta’minlanadigan D vitamini yetishmasligi (noto’g’ri 
ovqatlanish) •  erta tug’ilish 
•  ushbu kasallikka genetik moyillik
•  D vitamini yutilishi va qayta ishlash bilan bog’liq 
muammolar (endogen sabablar) Raxit belgilari
Raxitning alomatlariga quyidagilar kiradi:
•  mushaklarning zaiflashishi
•  umurtqa pog’onasi egriligining o’zgarishi
•  bosh suyagining deformatsiyasi
•  qorin deformatsiyasi
•  suyaklardagi shishlar
•  suyaklar sinishi
•  liqildoq kerak bo’lganidan ancha sekin o’sadi
•  o’sishning kechikishi Raxit tashxisi, ma’lum bir yoshgacha, pediatrning 
tekshiruvlari paytida har bir bola uchun majburiydir. 
Mutaxassisga tashrif buyurganingizda, raxitning 
dastlabki belgilarini o’tkazib yubormaslik uchun fizik 
tekshiruv o’tkaziladi. Pediatr suyaklarga ozgina bosib, 
ularning yumshoqligini sinchkovlik bilan tekshiradi. 
Raxit tashxisi paytida pediatrlar quyidagi tana 
qismlariga alohida e’tibor bilan murojaat qilishadi:
 ● Bosh suyagi 
Kasal bolalarda bosh suyagi bosilganda eziladi va 
liqildoq sog’lom bolalarga qaraganda ancha sekin 
yopiladi.  	
● Oyoqlar
Sog’lom chaqaloqlarda oyoqlarning yengil egriligi 
bo’lishi mumkin, ammo raxit tashxisi qo’yilgan 
bolalarda sezilarli egriliklar mavjud yoki hatto og’ir 
deformatsiyalar paydo bo’ladi.
 
● Ko’krak
Ushbu tashxis qo’yilgan bolalarda ko’krak qafasi 
g’ayritabiiy shakllanadi (cho’kish yoki bo’rtish mavjud 
bo’ladi). Raxitni davolash
Ko’pincha, raxit uchun maxsus davolash D 
vitamini yoki kalsiy qo’shimchalari bo’lgan dorilar 
bilan amalga oshiriladi. Ammo, esda tutish kerak: 
bu vitamin ko’p miqdorda zararli, shuning uchun 
shifokor ko’rsatmalariga diqqat bilan amal qiling. 
Dozani oshirib yuborish bolaning ahvolini 
yomonlashtirishi mumkin . Shuningdek, davolanishda to’g’ri ovqatlanish, toza 
havoda yetarli darajada yurish, fizioterapiya, terapevtik 
massaj, fizioterapiya mashqlari, quyosh va tibbiy 
vannalar va boshqa tiklash usullari muhim ahamiyatga 
ega. Qiyin holatlarda jarroh yoki ortopedning yordami 
kerak bo’lishi mumkin. Raxitning oqibatlarini har doim 
ham D vitaminining zarbali dozasi bilan tuzatish 
mumkin emas. Ba’zida shifokorlar umurtqa pog’onasi 
va suyaklarning egriligini maxsus korsetlar, tibbiy 
poyabzal va jarrohlik yordamida tuzatadilar .

Raxit kasalligi

Raxit — bu asosan go’daklar va yosh bolalar kasalligi bo’lib, kasallik davomida suyak to’qimasi va tishlar hosil bo’lishi jarayoni buziladi, shuningdek suyak mineralizatsiyasi yetishmovchiligi rivojlanadi. Ko’p odamlar raxitni shunchaki D vitamini yetishmasligi (kaltsiferollar) deb o’ylashadi, ammo aslida raxitning sabablari faqat shu bilan tugamaydi. Raxit paydo bo’lishining asosiy sabablaridan biri faol rivojlanish jarayonida fosfor va kalsiy moddalarining ham yetishmasligidir. Dastlabki xarakterli o’zgarishlar uzun suyaklarning so’nggi qismlarini rentgenografiyasida aniqlanad

Bolalardagi D vitamini tanqisligi bo’lgan klassik raxit bir necha tasnif prinsiplariga ko’ra bo’linadi, ularning asosiylari quyidagilar : Kasallik davri : • boshlang’ich • kasallikning dolzarbligi • sog’ayish • qoldiq effektlar . Patologik jarayonning og’irligi: • birinchi bosqich — oson • ikkinchi bosqich — o’rtacha • uchinchi bosqich — og’ir Kasallikning tabiati: • o’tkir • subo’tkir • takrorlanadigan

Qon zardobida kaltsiy va fosfor konsentratsiyasining klinik variantlari: • kalsiypenik • fosfopenik • qondagi elementlar darajasidagi aniq o’zgarishlarsiz Shuningdek, raxit tasnifida ikkilamchi raxit (malabsorbsiya sindromi, buyrak va o’t yo’llarining surunkali kasalliklari, metabolik kasalliklar, antikonvulsantlarni uzoq vaqt davomida qo’llash bilan rivojlanib borishi mumkin), D vitaminiga bog’liq raxit kabi turlari mavjud

BOLALARDA UCHRAYDIGAN RAXIT KASALLIGI