Sin davlatining G’arb mamalakatlari bilan aloqalari
![“ Sin davlatining G’arb
mamalakatlari bilan aloqalari”](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_1.png)
![210.08.2023](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_2.png)
![310.08.2023 Sin (aynan — toza) — Xitoyda hukmronlik qilgan maskur
imperatorlari sulolasi (1644— 1911). S. sulolasi hukmronligini 4
ta yirik davrga bo lish mumkin: ʻ
1) manjurlarning Xitoyga bostirib kirganidan Min davlati
chegaralarida S. tuzumini o rnatilishigacha (1644—83;
ʻ
Shunchji va Kansi hukmronligi);
2) 17-asrning 80-yillaridan 18-asrning 70-yillarigacha —
Xitoyda S. tuzumining nisbatan turg un ichki siyosati va
ʻ
Xalxadagi mo g ul knyazliklari, Amurdagi rus qishloqlari,
ʻ ʻ
Jung or xonligi, Tibet, Sharqiy Turkiston, Vyetnam, Birma,
ʻ
Nepal va boshqalarga nisbatan bosqinchilik yurishlari (Kansi,
Yunchjen va Syanlun hukmronliklari) davri; SIN](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_3.png)
![4 3) 18-asrning 70-yillaridan 19-asrning oxirigacha, ya ni S. ʼ
monarxiyasi 20-asr o rtalarida kapitalistik davlatlar
ʻ
agressiyasi natijasida ichki nizolarning kuchayishi (Syanlun,
Szyatsin, Daoguan, Syanfin, Tunchji, Guansyuy
hukmronliklari) dav-ri;
4) 1894—95 yillardagi Yaponiya— Xitoy urushidan
Sinlarning taxtdan voz kechgunlarigacha bo lgan davr. S. im-
ʻ
periyasi imperialistik davlatlarning yarim mustamlakasiga
aylangan. Sinxay inqilobi natijasida S. sulolasi hukmronligi
ag darib tashlangan (so nggi manjur imperatori Pu I 1912-yil
ʻ ʻ
12 fevralda taxtdan rasman voz kechgan).](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_4.png)
![510.08.2023](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_5.png)
![Tashqi siy osat .
Sin sulolasi
bosqinchilik siyosati
yuritdi. Dastlab, 1637-
yilda Koreya vassal
davlatga aylantirildi.
1757- yildan boshlab
Guanchjou portidan
boshqa barcha portlar
Yevropa kemalari
uchun yopib qo'yildi.](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_6.png)
![1758- yilda esa shimoliy va G'arbiy Mo'g'ulistonda
tashkil topgan Jung'oriya (Oyrat) xonligi butunlay
bosib olindi. Tez orada butun Mo'g'uliston va
Qashqar ham egallandi.](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_7.png)
![Sin sulolasi hukmdorlari Xitoyni to'la
bo'ysundirishda g'arbiy yevropaliklar madadiga
tayandi. Shu tufayli ularga dastlab Xitoy
portlari ochib berildi.](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_8.png)
![910.08.2023](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_9.png)
![Biroq g'arbiy yevropaliklarning Xitoyga kirib
kelishi oxir-oqibatda nimalarga olib kelishi tobora
oydinlasha borgach, o'zgacha yo'l tutishga majbur
bo'lindi.](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_10.png)
![1110.08.2023](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_11.png)
![1792- yilda Nepal davlatiga Sin sulolasining
vassali ekanligi majburan tan oldirildi.](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_12.png)
![1310.08.2023Ingliz-xitoy urushi (1840—42),
birinchi „afyun“ urushi—
Angliyaning Xitoyga qarshi
bosqinchilik rushi. Angliya Xitoyni
o ziga qaram, yarim umustamlaka ʻ
yoki mustamlaka mamlakatga
aylantirish maqsadida boshlagan.
Angliya hukumati o z tovarlari,
ʻ
ayniqsa afyun uchun Xitoy bo-
zorlarini ochish yo lidagi diplomatik
ʻ
xattiharakatlari muvaffaqiyatsizlikka
uchragach (1792—93-yillardagi Ma-
kartney missiyasi, 1816-yil dagi
Amxerst missiyasi), inglizlar
zo ravonlik yo liga o tganlar. 1839-yil
ʻ ʻ ʻ
3-iyunda imperatorning maxsus vakili
Lin Szesyuy buyrug iga ko ra, xorijiy
ʻ ʻ
savdogarlardan tortib olingan
afyunlar ommaviy suratda yo q qilina
ʻ
boshlangan.](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_13.png)
![1410.08.2023](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_14.png)
![1510.08.2023 Bu Angliyaning Xitoyga qarshi urush ochishiga bahona
bo lgan. 1839-yilning 2-yarmida ingliz va Xitoy harbiy ʻ
kemalari o rtasida bir necha marta qurolli to qnashuv
ʻ ʻ
sodir bo lgan. Angliya metropoliyadan ko makchi harbiy
ʻ ʻ
qismlar yetib kelishi bilan 1840-yil iyundan Xitoyga
qarshi urush e lon qilmasdan rejaviy harbiy harakatlarni
ʼ
boshlab yuborgan, inglizlar Guanchjou, Syamin, Ninbo
sh.larini, Minszyan va Yanszi daryolarining quyilish
havzalarini qamal qilgan. 1840-yil iyulda Dinxay (Chjou-
shan o.larida) bosib olingan, avgustda ingliz kemalari
Shim.dagi Tyanszin portiga kirgan, bu imperator
saroyidagilarni sarosimaga solib qo ygan. Lin Szesyuy
ʻ
Guandundagi vazifasidan ozod qilingan.](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_15.png)
![1610.08.2023 Afyun savdosini taqiklash haqidagi 1840-yil
noyabrdagi farmon bekor qilindi. Sulh shartno-
masi tuzish haqida yashirin ravishda inglizxitoy
muzokaralari boshlab yuborilgan. Xitoy hukmron
doiralarini yon bosishga majbur etish maqsadida
1841-yil yanvarda ingliz qo mondonligi ʻ
Guanchjou yaqinidagi bir necha istehkomlarni
egallab olgan. Bunga javoban imperator rasmiy
ravishda Angliyaga urush e lon qilgan (1841-yil
ʼ
fevral). Harbiy harakatlar, asosan, Guandun
viloyatida bo lgan. 1841-yil mayda Guanchjou r-
ʻ
nida kelishuv bitimi imzolangan, lekin ingliz soldat
va ofitserlari tinch aholini talashni davom
ettirishgan.](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_16.png)
![17Bu Guandun, Futszyan,
Szyansu va b. viloyat
aholisining qurolli kurash
boshlashiga sabab bo lgan. ʻ
1841-yil avgustdan harbiy
harakatlar qayta boshlangan.
Inglizlar Syamin, Ninboni
bosib olganlar. 1842-yil
iyunda Usun (Shanxay
atrofida), Chjenszyan (Yan-
szida) istehkomlari
egallangan. 1842-yil 29-
avgustda Sin xukumati teng
huquqli bo lmagan Nankin
ʻ
bitimini imzolagan.](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_17.png)
![1810.08.2023](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_18.png)
![1910.08.2023 Bu urush Xitoy tarixida yangi
davrni boshlab bergan: Xitoy
jamiyati feodal (mulkdorlik)
jamiyatdan yarim
mustamlaka va yarim feodal
(mulkdor) jamiyatga aylana
boshlagan; bu urushdan so ng ʻ
Xitoy xalqi 100 yildan ortiq
davr mobaynida xorij
davlatlari va ichki
reaksiyaning birlashgan
kuchlariga qarshi kurash olib
bordi.](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_19.png)
![2010.08.2023](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_20.png)
![2110.08.2023 Svetofor
Ta’rifi
Ma’lum mavzuni o`rganish vaqtida o`qituvchi u
bo`yicha tezislarni tayyorlaydi Tezislar navbatma-navbat
doskaga yoziladi (tasviri tushiriladi yoki oldindan
tayyorlangan plakatlar shaklida ilib qo`yiladi).
O`quvchilarga o`ylab chiqish uchun 1 daqiqa vaqt beriladi.
So`ng tezis bilan rozi bo`lgan har bir o`quvchi yashil
kartochkani ko`taradi; rozi bo`lmagan – qizil kartochkani;
ikkilanayotgan yoki qaror qabul qilishda betaraf bo`lishni
xohlayotgan – sariq kartochkani yuqoriga ko`taradi. Agar
ishtirokchilar fikri asosan bir-biriga mos keladigan bo`lsa,
o`qituvchi navbatdagi tezisga o`tadi. Agar tezis muhokama
qilinishni talab qilsa, ishtirokchilardan o`z qarorlarini
asoslab berish iltimos qilinadi.
Afzalliklari
Ushbu mashq barcha o`quvchilarning fikrini
bilib olishga imkon beradi: hech kim oddiygina
tomoshabin bo`lib qolmaydi. Ishtirokchilarning
ko`pchiligida mashq boshlanganidan keyin birozdan
so`ng nuqtai nazardagi tafovutlar sabablarini bilish va
o`z fikrini asoslash bo`yicha kuchli qiziqish paydo
bo`ladi. O`quvchilarning nutqini, o`z nuqtai nazarini
himoya qilish, asoslash qobiliyatini rivojlantiradi.](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_21.png)
![2210.08.2023 «Yelpig'ich» texnologiyasi
Bu texnologiya murakkab, ko'ptarmoqli, mumkin qadar, muammo
xarakteridagi mavzularni o'rganishga qaratilgan.
Texnologiyaning mohiyati shundan iboratki, bunda mavzuning turli
tarmoqlari bo'yicha biryo'la axborot beriladi. Ayni paytda, ularning har biri
alohida nuqtalardan muhokama etiladi. Masalan, ijobiy va salbiy tomonlari,
afzallik, fazilat va kamchiliklari, foyda va zararlari belgilanadi.
Bu interaktiv texnologiya tanqidiy, tahliliy, aniq mantiqiy fikrlashni
muvaffaqiyatli rivojlantirishga hamda o'z g'oyalari, fikrlarini yozma va
og'zaki shaklda ixcham bayon etish, himoya qilishga imkoniyat yaratadi.
«Yelpig'ich» texnologiyasi umumiy mavzuning ayrim tarmoqlarini
muxokama qiluvchi kichik guruhlarning, har bir qantashuvchining, guruhning
faol ishlashiga qaratilgan.
«Yelpig'ich» texnologiyasi mavzuni o'rganishning turli bosqichlarida
qo'llanilishi mumkin:
-boshida: o'z bilimlarini erkin faollashtirish;
-mavzuni o'rganish jarayonida: uning asoslarini chuqur fahmlash va anglab
yetish;
-yakunlash bosqichida: olingan bilimlarni tartibga solish.](/data/documents/42a8c148-7417-44d2-9d44-ab14ebf7be40/page_22.png)
“ Sin davlatining G’arb mamalakatlari bilan aloqalari”
210.08.2023
310.08.2023 Sin (aynan — toza) — Xitoyda hukmronlik qilgan maskur imperatorlari sulolasi (1644— 1911). S. sulolasi hukmronligini 4 ta yirik davrga bo lish mumkin: ʻ 1) manjurlarning Xitoyga bostirib kirganidan Min davlati chegaralarida S. tuzumini o rnatilishigacha (1644—83; ʻ Shunchji va Kansi hukmronligi); 2) 17-asrning 80-yillaridan 18-asrning 70-yillarigacha — Xitoyda S. tuzumining nisbatan turg un ichki siyosati va ʻ Xalxadagi mo g ul knyazliklari, Amurdagi rus qishloqlari, ʻ ʻ Jung or xonligi, Tibet, Sharqiy Turkiston, Vyetnam, Birma, ʻ Nepal va boshqalarga nisbatan bosqinchilik yurishlari (Kansi, Yunchjen va Syanlun hukmronliklari) davri; SIN
4 3) 18-asrning 70-yillaridan 19-asrning oxirigacha, ya ni S. ʼ monarxiyasi 20-asr o rtalarida kapitalistik davlatlar ʻ agressiyasi natijasida ichki nizolarning kuchayishi (Syanlun, Szyatsin, Daoguan, Syanfin, Tunchji, Guansyuy hukmronliklari) dav-ri; 4) 1894—95 yillardagi Yaponiya— Xitoy urushidan Sinlarning taxtdan voz kechgunlarigacha bo lgan davr. S. im- ʻ periyasi imperialistik davlatlarning yarim mustamlakasiga aylangan. Sinxay inqilobi natijasida S. sulolasi hukmronligi ag darib tashlangan (so nggi manjur imperatori Pu I 1912-yil ʻ ʻ 12 fevralda taxtdan rasman voz kechgan).
510.08.2023