logo

Sin davlatining G’arb mamalakatlari bilan aloqalari

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1914.134765625 KB
“  Sin davlatining G’arb 
mamalakatlari bilan aloqalari” 210.08.2023 310.08.2023 Sin  (aynan  —  toza)  —  Xitoyda  hukmronlik  qilgan  maskur 
imperatorlari sulolasi (1644— 1911). S. sulolasi hukmronligini 4 
ta yirik davrga bo lish mumkin: ʻ
  1)  manjurlarning  Xitoyga  bostirib  kirganidan  Min  davlati 
chegaralarida  S.  tuzumini  o rnatilishigacha  (1644—83; 	
ʻ
Shunchji va Kansi hukmronligi); 
  2)  17-asrning  80-yillaridan  18-asrning  70-yillarigacha  — 
Xitoyda  S.  tuzumining  nisbatan  turg un  ichki  siyosati  va 	
ʻ
Xalxadagi  mo g ul  knyazliklari,  Amurdagi  rus  qishloqlari, 	
ʻ ʻ
Jung or  xonligi,  Tibet,  Sharqiy  Turkiston,  Vyetnam,  Birma, 	
ʻ
Nepal  va  boshqalarga  nisbatan  bosqinchilik  yurishlari  (Kansi, 
Yunchjen va Syanlun hukmronliklari) davri;  SIN 4    3)  18-asrning  70-yillaridan  19-asrning  oxirigacha,  ya ni  S. ʼ
monarxiyasi  20-asr  o rtalarida  kapitalistik  davlatlar 	
ʻ
agressiyasi  natijasida  ichki  nizolarning  kuchayishi  (Syanlun, 
Szyatsin,  Daoguan,  Syanfin,  Tunchji,  Guansyuy 
hukmronliklari) dav-ri; 
    4)  1894—95  yillardagi  Yaponiya—  Xitoy  urushidan 
Sinlarning  taxtdan  voz  kechgunlarigacha  bo lgan  davr.  S.  im-	
ʻ
periyasi  imperialistik  davlatlarning  yarim  mustamlakasiga 
aylangan.  Sinxay  inqilobi  natijasida  S.  sulolasi  hukmronligi 
ag darib  tashlangan  (so nggi  manjur  imperatori  Pu  I  1912-yil 	
ʻ ʻ
12 fevralda taxtdan rasman voz kechgan). 510.08.2023  Tashqi siy osat . 
Sin sulolasi 
bosqinchilik siyosati 
yuritdi.  Dastlab, 1637- 
yilda Koreya vassal 
davlatga aylantirildi. 
1757- yildan boshlab 
Guanchjou portidan 
boshqa barcha portlar 
Yevropa kemalari 
uchun yopib qo'yildi.    1758- yilda esa shimoliy va G'arbiy Mo'g'ulistonda 
tashkil topgan Jung'oriya (Oyrat) xonligi butunlay 
bosib olindi. Tez orada butun Mo'g'uliston va 
Qashqar ham egallandi.  Sin sulolasi hukmdorlari Xitoyni to'la 
bo'ysundirishda g'arbiy yevropaliklar madadiga 
tayandi. Shu tufayli ularga dastlab Xitoy 
portlari ochib berildi.  910.08.2023 Biroq g'arbiy yevropaliklarning Xitoyga kirib 
kelishi oxir-oqibatda nimalarga olib kelishi tobora 
oydinlasha borgach, o'zgacha yo'l tutishga majbur 
bo'lindi.   1110.08.2023 1792- yilda Nepal davlatiga Sin sulolasining 
vassali ekanligi majburan tan oldirildi.  1310.08.2023Ingliz-xitoy  urushi  (1840—42), 
birinchi  „afyun“  urushi— 
Angliyaning  Xitoyga  qarshi 
bosqinchilik  rushi.  Angliya  Xitoyni 
o ziga  qaram,  yarim  umustamlaka ʻ
yoki  mustamlaka  mamlakatga 
aylantirish  maqsadida  boshlagan. 
Angliya  hukumati  o z  tovarlari, 	
ʻ
ayniqsa  afyun  uchun  Xitoy  bo-
zorlarini  ochish  yo lidagi  diplomatik 	
ʻ
xattiharakatlari  muvaffaqiyatsizlikka 
uchragach  (1792—93-yillardagi  Ma-
kartney  missiyasi,  1816-yil  dagi 
Amxerst  missiyasi),  inglizlar 
zo ravonlik  yo liga  o tganlar.  1839-yil 	
ʻ ʻ ʻ
3-iyunda imperatorning maxsus vakili 
Lin  Szesyuy  buyrug iga  ko ra,  xorijiy 	
ʻ ʻ
savdogarlardan  tortib  olingan 
afyunlar  ommaviy  suratda  yo q  qilina 	
ʻ
boshlangan.   1410.08.2023 1510.08.2023 Bu  Angliyaning  Xitoyga  qarshi  urush  ochishiga  bahona 
bo lgan.  1839-yilning  2-yarmida  ingliz  va  Xitoy  harbiy ʻ
kemalari  o rtasida  bir  necha  marta  qurolli  to qnashuv 	
ʻ ʻ
sodir  bo lgan. Angliya  metropoliyadan  ko makchi  harbiy 	
ʻ ʻ
qismlar  yetib  kelishi  bilan  1840-yil  iyundan  Xitoyga 
qarshi urush e lon qilmasdan rejaviy harbiy harakatlarni 	
ʼ
boshlab  yuborgan,  inglizlar  Guanchjou,  Syamin,  Ninbo 
sh.larini,  Minszyan  va  Yanszi  daryolarining  quyilish 
havzalarini qamal qilgan. 1840-yil iyulda Dinxay (Chjou-
shan  o.larida)  bosib  olingan,  avgustda  ingliz  kemalari 
Shim.dagi  Tyanszin  portiga  kirgan,  bu  imperator 
saroyidagilarni  sarosimaga  solib  qo ygan.  Lin  Szesyuy 	
ʻ
Guandundagi vazifasidan ozod qilingan.  1610.08.2023 Afyun  savdosini  taqiklash  haqidagi  1840-yil 
noyabrdagi  farmon  bekor  qilindi.  Sulh  shartno-
masi  tuzish  haqida  yashirin  ravishda  inglizxitoy 
muzokaralari  boshlab  yuborilgan.  Xitoy  hukmron 
doiralarini  yon  bosishga  majbur  etish  maqsadida 
1841-yil  yanvarda  ingliz  qo mondonligi ʻ
Guanchjou  yaqinidagi  bir  necha  istehkomlarni 
egallab  olgan.  Bunga  javoban  imperator  rasmiy 
ravishda  Angliyaga  urush  e lon  qilgan  (1841-yil 	
ʼ
fevral).  Harbiy  harakatlar,  asosan,  Guandun 
viloyatida  bo lgan.  1841-yil  mayda  Guanchjou  r-	
ʻ
nida kelishuv bitimi imzolangan, lekin ingliz soldat 
va  ofitserlari  tinch  aholini  talashni  davom 
ettirishgan.  17Bu Guandun, Futszyan, 
Szyansu va b. viloyat 
aholisining qurolli kurash 
boshlashiga sabab bo lgan. ʻ
1841-yil avgustdan harbiy 
harakatlar qayta boshlangan. 
Inglizlar Syamin, Ninboni 
bosib olganlar. 1842-yil 
iyunda Usun (Shanxay 
atrofida), Chjenszyan (Yan-
szida) istehkomlari 
egallangan. 1842-yil 29-
avgustda Sin xukumati teng 
huquqli bo lmagan Nankin 	
ʻ
bitimini imzolagan.   1810.08.2023 1910.08.2023 Bu urush Xitoy tarixida yangi 
davrni  boshlab  bergan:  Xitoy 
jamiyati  feodal  (mulkdorlik) 
jamiyatdan  yarim 
mustamlaka  va  yarim  feodal 
(mulkdor)  jamiyatga  aylana 
boshlagan; bu urushdan so ng ʻ
Xitoy  xalqi  100  yildan  ortiq 
davr  mobaynida  xorij 
davlatlari  va  ichki 
reaksiyaning  birlashgan 
kuchlariga  qarshi  kurash  olib 
bordi.  2010.08.2023 2110.08.2023 Svetofor
  Ta’rifi
Ma’lum  mavzuni  o`rganish  vaqtida  o`qituvchi  u 
bo`yicha  tezislarni  tayyorlaydi  Tezislar  navbatma-navbat 
doskaga  yoziladi  (tasviri  tushiriladi  yoki  oldindan 
tayyorlangan  plakatlar  shaklida  ilib  qo`yiladi). 
O`quvchilarga o`ylab chiqish uchun 1 daqiqa vaqt beriladi. 
So`ng  tezis  bilan  rozi  bo`lgan  har  bir  o`quvchi  yashil 
kartochkani ko`taradi; rozi bo`lmagan – qizil kartochkani; 
ikkilanayotgan  yoki  qaror  qabul  qilishda  betaraf  bo`lishni 
xohlayotgan  –  sariq  kartochkani  yuqoriga  ko`taradi. Agar 
ishtirokchilar  fikri  asosan  bir-biriga  mos  keladigan  bo`lsa, 
o`qituvchi navbatdagi tezisga o`tadi. Agar tezis muhokama 
qilinishni  talab  qilsa,  ishtirokchilardan  o`z  qarorlarini 
asoslab berish iltimos qilinadi.  
Afzalliklari 
  Ushbu  mashq  barcha  o`quvchilarning  fikrini 
bilib  olishga  imkon  beradi:  hech  kim  oddiygina 
tomoshabin  bo`lib  qolmaydi.  Ishtirokchilarning 
ko`pchiligida  mashq  boshlanganidan  keyin  birozdan 
so`ng  nuqtai  nazardagi  tafovutlar sabablarini  bilish  va 
o`z  fikrini  asoslash  bo`yicha  kuchli  qiziqish  paydo 
bo`ladi.  O`quvchilarning  nutqini,  o`z  nuqtai  nazarini 
himoya qilish, asoslash qobiliyatini rivojlantiradi.  
  2210.08.2023 «Yelpig'ich» texnologiyasi
 
Bu  texnologiya  murakkab,  ko'ptarmoqli,  mumkin  qadar,  muammo 
xarakteridagi mavzularni o'rganishga qaratilgan. 
Texnologiyaning  mohiyati  shundan  iboratki,  bunda  mavzuning  turli 
tarmoqlari  bo'yicha  biryo'la  axborot  beriladi.  Ayni  paytda,  ularning  har  biri 
alohida  nuqtalardan  muhokama  etiladi.  Masalan,  ijobiy  va  salbiy  tomonlari, 
afzallik, fazilat va kamchiliklari, foyda va zararlari belgilanadi. 
Bu  interaktiv  texnologiya  tanqidiy,  tahliliy,  aniq  mantiqiy  fikrlashni 
muvaffaqiyatli  rivojlantirishga  hamda  o'z  g'oyalari,  fikrlarini  yozma  va 
og'zaki shaklda ixcham bayon etish, himoya qilishga imkoniyat yaratadi. 
«Yelpig'ich»  texnologiyasi  umumiy  mavzuning  ayrim  tarmoqlarini 
muxokama qiluvchi kichik guruhlarning, har bir qantashuvchining, guruhning 
faol ishlashiga qaratilgan. 
«Yelpig'ich»  texnologiyasi  mavzuni  o'rganishning  turli  bosqichlarida 
qo'llanilishi mumkin: 
-boshida: o'z bilimlarini erkin faollashtirish; 
-mavzuni o'rganish jarayonida: uning asoslarini chuqur fahmlash va anglab 
yetish; 
-yakunlash bosqichida: olingan bilimlarni tartibga solish.

“ Sin davlatining G’arb mamalakatlari bilan aloqalari”

210.08.2023

310.08.2023 Sin (aynan — toza) — Xitoyda hukmronlik qilgan maskur imperatorlari sulolasi (1644— 1911). S. sulolasi hukmronligini 4 ta yirik davrga bo lish mumkin: ʻ 1) manjurlarning Xitoyga bostirib kirganidan Min davlati chegaralarida S. tuzumini o rnatilishigacha (1644—83; ʻ Shunchji va Kansi hukmronligi); 2) 17-asrning 80-yillaridan 18-asrning 70-yillarigacha — Xitoyda S. tuzumining nisbatan turg un ichki siyosati va ʻ Xalxadagi mo g ul knyazliklari, Amurdagi rus qishloqlari, ʻ ʻ Jung or xonligi, Tibet, Sharqiy Turkiston, Vyetnam, Birma, ʻ Nepal va boshqalarga nisbatan bosqinchilik yurishlari (Kansi, Yunchjen va Syanlun hukmronliklari) davri; SIN

4 3) 18-asrning 70-yillaridan 19-asrning oxirigacha, ya ni S. ʼ monarxiyasi 20-asr o rtalarida kapitalistik davlatlar ʻ agressiyasi natijasida ichki nizolarning kuchayishi (Syanlun, Szyatsin, Daoguan, Syanfin, Tunchji, Guansyuy hukmronliklari) dav-ri; 4) 1894—95 yillardagi Yaponiya— Xitoy urushidan Sinlarning taxtdan voz kechgunlarigacha bo lgan davr. S. im- ʻ periyasi imperialistik davlatlarning yarim mustamlakasiga aylangan. Sinxay inqilobi natijasida S. sulolasi hukmronligi ag darib tashlangan (so nggi manjur imperatori Pu I 1912-yil ʻ ʻ 12 fevralda taxtdan rasman voz kechgan).

510.08.2023