logo

Ta’lim tizimi va islohotlari va kadrlar tayyorlash

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

5518.2822265625 KB
Ta’lim tizimi va islohotlari va kadrlar tayyorlash Mustaqillikning dastlabki yillarida ta’lim tizimi.
Madaniy -ma’nav iy
riv ojlanishning eng 
muhim poy dev ori – t a’lim 
t izimidir. Chunk i zamon 
t alablariga jav ob 
beradigan, ilg‘or fan-
t exnik a, t exnologiy a 
y ut uqlarini
egallab olgan k adrlarni 
y et isht irmasdan 
jamiy at ni y uk salt irib 
bo‘lmay di. Maktab binosi. 1991–2000-yillar. O‘zbekistonda 1992-yil 2-iyulda “Ta’lim 
to‘g‘risida”gi qonun qabul qilindi. 1992-yildagi qonun 
asosida umumiy 
ta’lim quyidagi 
bosqichlar bo‘yicha 
amalga oshirila 
boshlandi
I bosqich – boshlang‘ich ta’lim (1–4-sinf);
II bosqich – asosiy (tayanch) maktab (4–9-sinf);
III bosqich – yuqori o‘rta maktab (10–11-sinf); Mustaqillikning dastlabki yillarida 10 mingdan ortiq xalq 
ta’limi  xodimiga davlat uylari, 22 mingdan
ortiq xodimga esa tashkilot va muassasalar
tasarrufidagi uylar bepul xususiylashtirilib berildi. O‘zbekiston Respublikasi Oliy 
Majlisining 1996-yil 
dekabrdagi qarori bilan 
1-oktabr – “O‘qituvchilar va 
murabbiylar kuni” deb 
belgilandi hamda
bu kun bayram sifatida dam 
olish kuni deb e’lon qilindi. Kadrlar tayyorlash milliy dasturi.
O‘zbekistonda ta’lim 
sohasidagi siyosat 
1997-yil 29-avgustda 
qabul qilingan  “Ta’lim 
to‘g‘risida” gi yangi 
tahrirdagi qonun hamda 
Kadrlar tayyorlash milliy 
dasturida o‘z aksini topdi. 1996–1997-o‘quv yilidan boshlab 
maktablarning birinchi sinflarida o‘qish lotin 
alifbosida olib borildi. 
Yangi alifboda 
o‘qitish uchun zarur 
dastur, qo‘llanma va 
darsliklar yaratildi. Kadrlar tayyorlash milliy dasturi 3 bosqichdagi 
islohotlar asosida amalga oshirildi.
I  bosqich  –  1997–2001-yillarda  dasturni  amalga  oshirish 
uchun  zarur  bo‘lgan  huquqiy-me’yoriy,  ilmiy-metodik, 
moliyaviy-moddiy shartsharoitlar yaratildi.
II  bosqich  –  2001–2005-yillarni   o‘z  ichiga   olib,  milliy 
dastur keng miqyosda joriy etildi.
III  bosqich  –  2005-yildan  bugungi  kungacha.  Bu 
bosqichda  Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturi  natijasida 
erishilgan  natijalar,  to‘plangan  tajribalar 
umumlashtirilib,  shu  asosda  yurtimizda  ta’lim  tizimi 
takomillashtirilib borildi. O‘rta-maxsus, kasb-hunar ta’lim 
tizimining tashkil etilishi.
O‘zbek ist on Respublik asining “ Ta’lim 
t o‘g‘risida” gi qonuniga muv ofi q umumiy  o‘rt a 
t a’limning t o‘qqiz y illik  et ib belgilanishi 
munosabat i bilan t o‘qqiz y illik  mak t abni 
t ugat gan barcha o‘quv chilar t a’lim olishni o‘rt a 
maxsus y ok i k asb-hunar k ollejlarida dav om 
et t irdilar. 1997-yildan boshlab hozirga qadar 1400 dan 
ortiq kasb-hunar kolleji, 200 ga yaqin akademik 
litsey bunyod etildi. 2017-y ilgi islohot lar.
2017-y ilning o‘zida
10-sinf o‘quv chilari 
uchun 9 mln. nusx a 
darslik lar chop 
et ildi v a 10 mingga 
y aqin umumt a’lim 
mak t abida
11 y illik  t a’limga 
o‘t ilgan holda 
o‘qit ish t izimi y o‘lga 
qo‘y ildi. Mak t abgacha t a’lim 
t izimi uzluk siz 
t a’limning birlamchi, 
eng asosiy
bo‘g‘inidir. 
Na’munali MTM xonasi
Mak t abgacha t aʼlim, 6–7 y oshgacha 
oilada, bolalar bogʻchasida v a boshqa 
t aʼlim muassasalarida olib boriladi. O‘zbek ist on Respublik asi Prezident i 
Shav k at  Mirziy oy ev  2017-y il 30-sent abrda 
“ Mak t abgacha t a’lim t izimini 
boshqarishni t ak omillasht irish 
t o‘g‘risida” gi farmonni imzoladi. Oliy  t a’lim t izimi .
1992-yil martda viloyatlardagi pedagogika institutlari 
negizida Andijon Davlat universiteti, Buxoro Davlat 
universiteti, Termiz Davlat universiteti, Urganch Davlat
universiteti, Qarshi Davlat universiteti tashkil qilindi. Toshkent davlat elektrotexnika va aloqa texnikumi 
institutga aylantirildi. 
1993-yil talaba va 
aspirantlar uchun 
maxsus stipendiyalar
  belgilandi. 1992-yil dastlab respublikamizning 6 ta oliy ta’lim 
muassasasida test sinovi asosida o‘qishga qabul 
qilish tajribadan o‘tkazilgan edi. 
1993-yilda esa 46 ta oliy ta’lim muassasalarining 
19 tasida tajriba tariqasida test sinovlari o‘tkazildi. 1994-yil Davlat test
 markazi tashkil 
etilib, shu yildan 
boshlab oliy
ta’lim 
muassasalariga test
 orqali qabul joriy 
etildi. 1996-yildan ta’lim olishda kontrakt-shartnoma 
to‘lovi joriy etildi. 1997-yilgi “Ta’lim 
to‘g‘risida”gi qonunga 
muvofiq, 5 yillik oliy 
ta’limdan 4 yillik 
bakalavriat va 2 yillik 
magistratura 
bosqichlaridan iborat ikki 
pog‘onali tizimga o‘tildi. Shuningdek, Mamlakat Prezidentining 2013-yildagi 
“Yuridik kadrlar tayyorlash tizimini yanada 
takomillashtirish to‘g‘risida” gi qaroriga muvofiq yuridik 
institut universitet maqomida qayta tashkil etildi, 
2014-yildagi qarori
asosida Toshkent 
davlat 
stomatologiya 
instituti ta’sis 
qilindi. Oliy  t a’limda xalqaro hamk orlik .
Mustaqillik yillarida oliy ta’lim tizimida olib borilgan 
izchil islohotlar natijasida mamlakatimizda bir qator 
chet el universitetlarining filiallari ochildi. Buy uk  Brit aniy aning X alqaro Ve st minst e r
unive rsit e t i, Toshk e nt  shahrida O’zbekistonda 
Italiyaning Turin 
politexnika 
universiteti 
filiallari
ish boshladi. 
Shuningdek, Toshkentda G.V. Plexanov nomidagi 
Rossiya iqtisodiyot akademiyasi ham  o‘zbek 
yoshlariga o‘z ta’lim sirlarini o‘rgatmoqdalar. Turin politexnika universiteti filial Harakatlar Strategiyasida 
ta’lim va o‘qitish sifatini 
baholashning xalqaro 
standartlariga o‘tishda oliy 
ta’lim muassasalari
faoliyati va samaradorligini 
oshirishdagi ustuvor vazifalar 
belgilab olindi. Oliy  t a’limdan k ey ingi t a’lim.
2012-yilga qadar aspirantura 
(3 yil) va doktorantura 
(3 yil)dan iborat bo‘lib, 
2012–2017-yillarda bir 
bosqichli doktorantura 
faoliyat olib bordi.
Bak alav r  Magist rat u
ra  Aspirant u
ra  Dok t orant u
ra 2013–2017-y illar oralig‘ida faqat  360 ga y aqin 
t adqiqot chi dok t orlik  dissert at siy asini 
himoy a qilgan.
2017 y ilning 1-iy ulidan 
boshlab oliy  o‘quv  
y urt idan 
k ey ingi t a’limning ik k i 
pog‘onali t izimi joriy  
et ildi.
Birinchisi  – dissert at siy a himoy a qilish v a t egishli 
fan
t armog‘i bo‘y icha falsafa dok t ori (PhD) ilmiy  
darajasini 
berishni nazarda t ut uv chi t ay anch dok t orant ura.Ik k inchisi  – dissert at siy a himoy a qilish v a t egishli 
fan 
t armog‘i bo‘y icha fan dok t ori (Doct or of Science) 
ilmiy  
darajasini  berishni nazarda t ut uv chi 
dok t orant ura t izimidir

Ta’lim tizimi va islohotlari va kadrlar tayyorlash

Mustaqillikning dastlabki yillarida ta’lim tizimi. Madaniy -ma’nav iy riv ojlanishning eng muhim poy dev ori – t a’lim t izimidir. Chunk i zamon t alablariga jav ob beradigan, ilg‘or fan- t exnik a, t exnologiy a y ut uqlarini egallab olgan k adrlarni y et isht irmasdan jamiy at ni y uk salt irib bo‘lmay di. Maktab binosi. 1991–2000-yillar.

O‘zbekistonda 1992-yil 2-iyulda “Ta’lim to‘g‘risida”gi qonun qabul qilindi.

1992-yildagi qonun asosida umumiy ta’lim quyidagi bosqichlar bo‘yicha amalga oshirila boshlandi I bosqich – boshlang‘ich ta’lim (1–4-sinf); II bosqich – asosiy (tayanch) maktab (4–9-sinf); III bosqich – yuqori o‘rta maktab (10–11-sinf);

Mustaqillikning dastlabki yillarida 10 mingdan ortiq xalq ta’limi xodimiga davlat uylari, 22 mingdan ortiq xodimga esa tashkilot va muassasalar tasarrufidagi uylar bepul xususiylashtirilib berildi.