Tasavvuf tushunchasi va uning mohiyati

Загружено в:

17.03.2025

Скачано:

0

Размер:

1.6 MB
CON EN T
S Tasavvuf tushunchasi va uning mohiyati
Reja
1. Tasavvuf tushunchasi va uning mohiyati
2. Tasavvufning kelib chiqishi
3. Tasavvufning mazmuni
4. Tasavvufning rivojlanishi 
5. Tasavvufning asosiy namoyandalari va ularning 
ta’limotlari
6. Tasavvufning jamiyatdagi o‘rni va ta’siri 1. Tasavvuf tushunchasi va uning mohiyati
Tasavvuf – bu Islomdagi ruhiy poklanish, ma’naviy 
tarakkiyot va Allohga yaqinlashish yo‘li sifatida 
shakllangan diniy-falsafiy oqimdir. Uning maqsadi – 
insonni axloqan va ma’nan poklash, haqiqiy muhabbat va 
ilohiy haqiqatga yetaklashdir. Tasavvufiy ta’limotning 
asosida zuhd, ya’ni dunyoviy narsalardan voz kechish, 
shaxsiy istaklardan yuksalish va Allohning muhabbatiga 
erishish g‘oyasi yotadi.
Tasavvuf so‘zi arab tilidagi “suf ” so‘zidan kelib chiqqan 
bo‘lib, bu “junlik kiyim” yoki “poklik” ma’nolarini 
anglatadi. Tasavvufni o‘rgangan kishilar “sufiylar” deb 
atalgan. 2. Tasavvufning kelib chiqishi
Islom dini va tasavvuf
Tasavvuf Islom dinining ilk davrlarida, Payg‘ambar 
Muhammad (s.a.v.) va sahobalar davrida shakllana 
boshlagan. Asosiy e’tibor axloqiy komillik, nafsni 
poklash va Allohga sadoqat bilan bog‘liq bo‘lgan. Tasavvufning asosiy manbalari
Tasavvufiy ta’limot Qur’on va Hadislarga asoslangan bo‘lib, 
uning asosiy manbalari quyidagilardir:
Qur’onda zikr qilingan tavakkul, sabr va shukr tushunchalari
Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ning ta’limotlari
Dastlabki zuhd ahli (zohidlar)ning hayoti 3. Tasavvufning mazmuni
Ruhoniy poklanish va axloqiy jihatlar
Tasavvufning asosiy tamoyillari quyidagilardan iborat:
Nafsni tarbiya qilish
Ilohiy muhabbatga erishish
Zikr va ibodat orqali Allohga yaqinlashish
O‘zlikni anglash va ruhiy yuksalish Tasavvufda asosiy tushunchalar
Zuhd – dunyoviy istaklardan voz kechish
Tavakkul – Allohga to‘liq suyanish
Mahabbat – ilohiy muhabbat
Ma’rifat – ilohiy bilim va tushuncha
Fanā’ – o‘zligini yo‘qotish va ilohiy haqiqatga 
erishish 4. Tasavvufning rivojlanish bosqichlari
Dastlabki davr (VIII–IX asrlar)
Bu davrda tasavvuf asketik (zuhd) yo‘nalish sifatida 
rivojlangan. Hasan Basriy va Rabia al-Adaviya kabi 
yetakchilar tasavvufiy hayotni shakllantirishgan.
Klasik davr (X–XII asrlar)
Bu davrda tasavvuf ilmiy va falsafiy ta’limot sifatida 
rivojlangan. Al-G‘azzoliy, Abdulqodir Jiloniy kabi olimlar 
tasavvufni Islom ilmlari bilan uyg‘unlashtirishgan. Keyingi rivojlanish (XIII–XV asrlar)
Bu davrda tasavvufiy tariqatlar shakllangan va keng 
tarqalgan. Ahmad Yassaviy, Jaloliddin Rumiy, 
Bahovuddin Naqshband kabi mutasavviflar o‘z 
ta’limotlarini yaratishgan.
Zamonaviy tasavvufiy oqimlar
Bugungi kunda tasavvuf Islom olamida ahloqiy va 
ruhiy poklanish vositasi sifatida saqlanib qolgan. 5. Tasavvufning asosiy namoyandalari va ularning ta’limotlari
Junayd Bag‘dodiy – tasavvufni nazariy jihatdan rivojlantirgan.
Al-G‘azzoliy – tasavvuf va Islom ilm-fanini uyg‘unlashtirgan.
Ahmad Yassaviy – Markaziy Osiyoda tasavvufiy Yassaviya 
tariqatiga asos solgan.
Jaloliddin Rumiy – "Masnaviy" asari orqali tasavvufni keng 
targ‘ib qilgan.
Bahovuddin Naqshband – Naqshbandiya tariqatining 
asoschisi bo‘lib, ichki poklanish va zikr ahamiyatini ta’kidlagan. 6. Tasavvufning jamiyatdagi o‘rni va ta’siri
Axloqiy tarbiya va ma’naviyat
Tasavvuf insonlarni sabr-toqat, mehnatsevarlik va halollikka o‘rgatadi.
Adabiyot, san’at va tasavvuf
Ko‘plab adib va shoirlar (Navoiy, Attor, Rumiy) tasavvufiy qarashlarni o‘z 
asarlarida yoritgan.
Tasavvufning bugungi kungacha yetib kelishi
Bugungi kunda ham tasavvuf ahloqiy tarbiya vositasi sifatida mavjud 
bo‘lib, xalq orasida katta hurmatga ega. Xulosa
Tasavvuf Islomning eng chuqur va ma’naviy jihatlarini aks 
ettiruvchi falsafiy oqim bo‘lib, insonning ruhiy va axloqiy 
kamolotga yetishishini maqsad qiladi. U nafaqat diniy ta’limot 
sifatida, balki jamiyatda axloqiy yetuklikni shakllantirishda 
ham muhim o‘rin tutadi. https://uz.m.wikipedia.org/wiki/
Tasavvuf Foydalanilgan qo'llanmalar  E'tibor uchun Rahmat ??????

CON EN T S Tasavvuf tushunchasi va uning mohiyati Reja 1. Tasavvuf tushunchasi va uning mohiyati 2. Tasavvufning kelib chiqishi 3. Tasavvufning mazmuni 4. Tasavvufning rivojlanishi 5. Tasavvufning asosiy namoyandalari va ularning ta’limotlari 6. Tasavvufning jamiyatdagi o‘rni va ta’siri

1. Tasavvuf tushunchasi va uning mohiyati Tasavvuf – bu Islomdagi ruhiy poklanish, ma’naviy tarakkiyot va Allohga yaqinlashish yo‘li sifatida shakllangan diniy-falsafiy oqimdir. Uning maqsadi – insonni axloqan va ma’nan poklash, haqiqiy muhabbat va ilohiy haqiqatga yetaklashdir. Tasavvufiy ta’limotning asosida zuhd, ya’ni dunyoviy narsalardan voz kechish, shaxsiy istaklardan yuksalish va Allohning muhabbatiga erishish g‘oyasi yotadi. Tasavvuf so‘zi arab tilidagi “suf ” so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, bu “junlik kiyim” yoki “poklik” ma’nolarini anglatadi. Tasavvufni o‘rgangan kishilar “sufiylar” deb atalgan.

2. Tasavvufning kelib chiqishi Islom dini va tasavvuf Tasavvuf Islom dinining ilk davrlarida, Payg‘ambar Muhammad (s.a.v.) va sahobalar davrida shakllana boshlagan. Asosiy e’tibor axloqiy komillik, nafsni poklash va Allohga sadoqat bilan bog‘liq bo‘lgan.

Tasavvufning asosiy manbalari Tasavvufiy ta’limot Qur’on va Hadislarga asoslangan bo‘lib, uning asosiy manbalari quyidagilardir: Qur’onda zikr qilingan tavakkul, sabr va shukr tushunchalari Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.)ning ta’limotlari Dastlabki zuhd ahli (zohidlar)ning hayoti

Загрузите документ, чтобы увидеть его полностью.