logo

TO’YINGAN, TO’YINMAGAN’ O’TA TOYINGAN, KONSENTRLANGAN VA SUYULTIRILGAN ERITMALAR HAQIDA TUSHUNCHA

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

2727.9697265625 KB
KIMYO
TO’YINGAN, TO’YINMAGAN’ O’TA 
TOYINGAN, KONSENTRLANGAN  VA 
SUYULTIRILGAN ERITMALAR HAQIDA 
TUSHUNCHA  RE JA:
1.ERITMALAR HAQIDA MA’LUMOT
2.TO’YINMAGAN ERITMALAR
3.TO’YINGAN ERITMALAR
4.O’TA TOYINGAN ERITMALAR
5.KONSENTRLANGAN ERITMALAR
6.SUYULTIRILGAN ERITMALAR     Ik k i v a undan ort iq k omponent lardan v a ularning 
o’zaro t a’sir  mahsulot laridan t ashk il t opgan 
gomogen sist emaga erit ma  dey iladi.  Eritmalar tirik 
organizmlar hayotida muhim ahamiyatga ega. 
Masalan qon,  limfa, va so’lak suyuqliklari 
eritmalardir.  Eritmalar  kimyoviy birikmalar  va  oddiy 
mexanik aralashmalar o’rtasida oraliq holatni 
egallaydilar.
      Eritmalar kimyoviy birikmalarga o’xshash bir jinsli 
ya’ni gomogen bo’ladi.      Erish jarayoni kimyoviy reaksiyaga o’xshash issiqlik 
yutilishi yoki  chiqishi  bilan  ro’y  beradi. Eritmalar 
kimyoviy birikmalardan farq qilib tarkibi o’zgaruvchan 
bo’lib,  ham erituvchi ham erigan 
modda  xossalarini  namoyon  qiladi. Erigan  moddani 
erituvchidan fizikaviy usulda ajratib olish mumkin. Bu 
xossalari bilan eritma mexanik aralashmaga 
o’xshaydi. 
     Eritmaning yoki  erituvchining hajm yoki massa 
birligida erigan modda miqdoriga kontsentratsiya 
deyiladi.  Eritma erituvchida eritilgan moddani eritish orqali hosil 
bo'ladi. Olingan aralash biz eritma deb ataydigan narsadir. 
Har qanday harorat va bosimda, ma'lum bir hal qiluvchi 
ichida eritma eritmasida eritilishi mumkin bo'lgan eritma 
miqdorida chegara mavjud. Ushbu chegara sifatida 
tanilgan  to'yinganlik nuqtasi . Doygunlik darajasidan 
oshib ketadigan ko'proq eritilgan eritmani eritishda, 
ortiqcha eritma pastki qismida cho'kma hosil qiladi va 
o'zini qattiq fazaga ajratadi. Bu eritma ma'lum bir harorat 
va bosimda ushlab turishi mumkin bo'lgan eruvchan 
moddalarning chegarasini saqlab qolish uchun sodir 
bo'ladi.  To'yinmagan eritmalar bu ulardagi ko'proq eruvchan 
moddalarni eritish qobiliyatiga ega bo'lgan eritmalar. Ushbu 
echimlar hali to'yinganlik nuqtasidan o'tmaydi, shuning 
uchun hech qachon pastki qismida cho'kma bo'lmaydi. 
Yuqorida tavsiflangan to'yinmagan eritmalar va deyarli 
to'yingan eritmalar tashqi tomondan deyarli o'xshash 
ko'rinishga ega bo'lar edi, ammo ularni tezkor qadamni 
bajarish bilan osongina ajratish mumkin. Ya'ni, ozgina 
erigan molekulalarni eritib bo'lgach, deyarli to'yingan eritma 
to'yinganlik nuqtasidan deyarli bir zumda o'tib ketadi, ammo 
to'yinmagan eritma uchun tashqi ko'rinishda hech qanday 
farq bo'lmaydi,   •
TO'Y IN GA N  VA  TO'Y I N MAGA N  ERI TMA LA R O'RTA SI DAGI FA RQ 
N I MA?
•
•  TO'YINGAN ERITMALAR ERITMA FAZASIDA ERITMALARNI YANADA 
ERITIB YUBORA OLMAYDI, AMMO TO'YINMAGAN ERITMALAR.
•
•  ODATDA, TO'YINGAN ERITMALAR PASTKI QISMIDA CHO'KMA HOSIL 
QILADI, AMMO TO'YINMAGAN ERITMALAR YO'Q.
•
•  HARORAT OSHISHI BILAN TO'YINGANLIK PASAYADI, LEKIN 
TO'YINMAGANLIK OSHADI.

KIMYO TO’YINGAN, TO’YINMAGAN’ O’TA TOYINGAN, KONSENTRLANGAN VA SUYULTIRILGAN ERITMALAR HAQIDA TUSHUNCHA

RE JA: 1.ERITMALAR HAQIDA MA’LUMOT 2.TO’YINMAGAN ERITMALAR 3.TO’YINGAN ERITMALAR 4.O’TA TOYINGAN ERITMALAR 5.KONSENTRLANGAN ERITMALAR 6.SUYULTIRILGAN ERITMALAR

   Ik k i v a undan ort iq k omponent lardan v a ularning o’zaro t a’sir  mahsulot laridan t ashk il t opgan gomogen sist emaga erit ma  dey iladi.  Eritmalar tirik organizmlar hayotida muhim ahamiyatga ega. Masalan qon,  limfa, va so’lak suyuqliklari eritmalardir.  Eritmalar  kimyoviy birikmalar  va  oddiy mexanik aralashmalar o’rtasida oraliq holatni egallaydilar.       Eritmalar kimyoviy birikmalarga o’xshash bir jinsli ya’ni gomogen bo’ladi.

  Erish jarayoni kimyoviy reaksiyaga o’xshash issiqlik yutilishi yoki  chiqishi  bilan  ro’y  beradi. Eritmalar kimyoviy birikmalardan farq qilib tarkibi o’zgaruvchan bo’lib,  ham erituvchi ham erigan modda  xossalarini  namoyon  qiladi. Erigan  moddani erituvchidan fizikaviy usulda ajratib olish mumkin. Bu xossalari bilan eritma mexanik aralashmaga o’xshaydi.       Eritmaning yoki  erituvchining hajm yoki massa birligida erigan modda miqdoriga kontsentratsiya deyiladi.