logo

XITOYNING BUYUK IPAK YO'LIDA TUTUGAN O'RNI

Загружено в:

23.11.2024

Скачано:

0

Размер:

1496.5263671875 KB
XITOYNING BUYUK IPAK 
YO'LIDA TUTUGAN O'RNI BUY UK  I pak  YO'LI NI NG BO'LGA NI SHI  
Miloddan avvalgi 138 yilda Xitoy 
imperatori Vu Di. e. elchi Chjan 
Tsyanni Xitoyning shimoliy 
chekkalarini vayron qilayotgan 
xunlarning jangovar ko'chmanchi 
qabilalariga qarshi kurashda 
ittifoqchilar izlash uchun yubordi.
Sayohat chog‘ida elchi hunlar 
qo‘liga o‘n yil davomida asir 
tushadi. Biroq, u qochishga 
muvaffaq bo'ldi.  ?????? Miloddan avvalgi 125 yilda. e., 12 
yillik yo'ldan so'ng, uzoq 
g'arbdan poytaxt Chjan Qianga. 
Chjan Tsyan qaytgandan so ng ʻ
maʼlum bo ldiki, hunlar bo linmas 	
ʻ ʻ
hukmdor bo lgan dasht va 	
ʻ
cho llardan tashqarida ham 	
ʻ
madaniyati yuksak darajada 
rivojlangan Xorazm, So g diyona 	
ʻ ʻ
va boshqalar kabi qudratli 
davlatlar mavjud edi. ?????? Imperator Vu Di 
hukumati (miloddan 
avvalgi 140-87) O rta ʻ
Osiyo va Hindiston 
mamlakatlari bilan 
bevosita aloqa 
o rnatishga qaror 	
ʻ
qildi.
?????? Buning uchun 
hunlarni mag'lub 
etish, dasht va 
cho'llardan o'tib qulay 
va xavfsiz yo'llar 
qurish kerak edi.   ?????? Miloddan avvalgi 104 yilda. e. Xitoy qo shinlari ʻ
Taklamakan cho lidan o tib, Tyan-Shandan 	
ʻ ʻ
o tib, Farg ona vodiysiga tushdi. Xitoy va 	
ʻ ʻ
Markaziy Osiyoning qadimiy sivilizatsiyalari 
mana shunday uchrashgan ?????? 1—7-asrlar oralig ida O rta Osiyo bilan Xitoy ʻ ʻ
o rtasida savdo aloqalari vujudga kela 	
ʻ
boshladi.
?????? Asta-sekin bu aloqalar Rimga etib bordi. ?????? Keyingi asrlarda 
Xitoy ipaklari Rimni 
haqiqiy “ipak 
isitmasi”ga soldi. 
"Bulut kabi engil" va 
"muz kabi shaffof" 
sovuq mato rimliklar 
tomonidan "Xitoy 
pardasi" deb 
nomlangan. Yevropadan ipakka bo‘lgan katta talab 
Buyuk Ipak yo‘lining boshlanishini 
belgilab berdi.
•
Rim imperiyasida ipak shu qadar 
qimmat bo'lganki, uning vazni oltinga 
teng edi va ko'pincha savdoda valyuta 
sifatida foydalanilgan va uni faqat juda 
boy odamlarga kiyishga ruxsat 
berilgan.
•
Imperator Yuliy Tsezar Rimga zafarli 
kirib kelganida, qimmatbaho ipak 
matolarni ayvonlarga cho'zishni 
buyurib, o'z kuchini namoyish etdi. ?????? Evropada ipak kiyim-
kechak nafaqat 
go'zalligi va 
chidamliligi, balki yana 
bir muhim sifati uchun 
ham qadrlangan - u 
o'sha paytda hatto 
zodagon a'zolarini 
ham qiynab qo'ygan 
hasharotlarni 
saqlamagan. ?????? . ?????? Karvonlar 
mashhur chinni 
idishlar - vazalar, 
kosalar, stakanlar, 
idish-tovoqlarni 
olib ketishdi. ?????? Buy uk  Ipak  yo'lining 
asosiy qiymati faqat 
savdo-sotiq uchun 
ulkan imkoniyatlarga 
ega edi. Millatlar 
o'rtasidagi 
texnologiyalar 
almashinuvi haqida ham 
eslash o'rinlidir. 
Shunday qilib, Xitoyda 
z ig'ir,  paxt a,  junni qay t a 
ishlash t ex nologiyalar i 
va boshqalar paydo 
bo'ldi. Savdogarlar, g‘oyalar, ta’limotlar, dinlar BILAN 
TARQALGAN: 
Buddizm  Hindistondan KUSHON IMPIERASIGA 
VA O‘rta Osiyoga, IV-VII ASRLARDA VALLEY VA 
BUDDHİSTINFOYASIGA KIRIB KETDI. 
XATTALAR UCHUN BOY TUPRAK; 
ARAB XALIFALIGIDAN ISLOM TURKISTONGA 
KELDI 
; Xristianlik diniga e'tirof etuvchi MISSIONERLAR 
O'Z HAYOTLARINI  XAVF KO'RIB SHARQGA 
YUBORILADI .   ?????? Buyuk ipak yo lining uzunligi 12 ming ʻ
kilometrni tashkil etgan. Bir nechta 
savdogarlar butun yo'l bo'ylab yurishdi. 
Asosan, ular ketma-ket ko'chib o'tishdi va yo'l 
bo'ylab tovar almashishdi. ?????? Yo l bo yida savdogarlar va ʻ ʻ
karvon xodimlari uchun 
hijronli (“dam olish 
xonalari”) karvonsaroylar 
(mehmonxonalar) bor edi.
?????? tuyalar, otlar, xachirlar va 
eshaklar uchun lagerlar.
?????? Bu erda siz tovarlarni 
ommaviy ravishda 
sotishingiz va sotib 
olishingiz mumkin
?????? tijorat yangiliklari va 
mahsulot narxlarini bilib 
oling. ?????? Antik va o rta asrlarning eng yirik ʻ
savdo va madaniy yo li – butun 	
ʻ
Osiyoni sharqdan g arbgacha kesib 	
ʻ
o tgan Buyuk Ipak yo li mana 	
ʻ ʻ
shunday vujudga kelgan.Antik va o rta asrlarning eng yirik savdo va 	
ʻ
madaniy yo li – butun Osiyoni sharqdan 	
ʻ
g arbgacha kesib o tgan Buyuk Ipak yo li 	
ʻ ʻ ʻ
mana shunday vujudga kelgan.   BUY UK  QA DI M YO'LNI NG 
MA RSHORA LA RI  VA  YO'LLA RI
?????? Bu yo'l shartli ravishda "ipak" deb 
ataladi: ipak u orqali tashiladigan asosiy 
mahsulot edi. Ko'p sonli shoxlari bilan u 
butun Eski dunyoni qamrab olgan. ?????? 13—15-asr 
o rtalarida mo g ullar ʻ ʻ ʻ
istilosidan keyingi 
davrda Sharq va 
G arb o rtasida jonli 
ʻ ʻ
savdo-sotiq mavjud 
bo lib, chuqurlashib 	
ʻ
bordi.   BUYUK Ipak YO'LI mavjud bo'lishni to'xtatdi, 
chunki KO'P MAMLAKATLAR SUN'iy yo'l bilan 
MUSTAKBAT VA YAXSHI TEXNOLOGIK 
SIFATLARGA BO'LGAN Ipak MASULALARINI 
OLIB OLGAN. X ULOSA LA R
?????? Buyuk Ipak yo‘li mavjud bo‘lgan o‘n sakkiz asr 
davomida avtomobil yo‘li nafaqat tovarlar, 
balki mafkuralar, dinlar, san’at va 
texnologiyalarning tarqalishiga xizmat qilgan, 
bu esa o‘z navbatida har ikki Sharq 
xalqlarining madaniy boyishiga xizmat qilgan. 
va G'arb.

XITOYNING BUYUK IPAK YO'LIDA TUTUGAN O'RNI

BUY UK I pak YO'LI NI NG BO'LGA NI SHI Miloddan avvalgi 138 yilda Xitoy imperatori Vu Di. e. elchi Chjan Tsyanni Xitoyning shimoliy chekkalarini vayron qilayotgan xunlarning jangovar ko'chmanchi qabilalariga qarshi kurashda ittifoqchilar izlash uchun yubordi. Sayohat chog‘ida elchi hunlar qo‘liga o‘n yil davomida asir tushadi. Biroq, u qochishga muvaffaq bo'ldi.

?????? Miloddan avvalgi 125 yilda. e., 12 yillik yo'ldan so'ng, uzoq g'arbdan poytaxt Chjan Qianga. Chjan Tsyan qaytgandan so ng ʻ maʼlum bo ldiki, hunlar bo linmas ʻ ʻ hukmdor bo lgan dasht va ʻ cho llardan tashqarida ham ʻ madaniyati yuksak darajada rivojlangan Xorazm, So g diyona ʻ ʻ va boshqalar kabi qudratli davlatlar mavjud edi.

?????? Imperator Vu Di hukumati (miloddan avvalgi 140-87) O rta ʻ Osiyo va Hindiston mamlakatlari bilan bevosita aloqa o rnatishga qaror ʻ qildi. ?????? Buning uchun hunlarni mag'lub etish, dasht va cho'llardan o'tib qulay va xavfsiz yo'llar qurish kerak edi.

?????? Miloddan avvalgi 104 yilda. e. Xitoy qo shinlari ʻ Taklamakan cho lidan o tib, Tyan-Shandan ʻ ʻ o tib, Farg ona vodiysiga tushdi. Xitoy va ʻ ʻ Markaziy Osiyoning qadimiy sivilizatsiyalari mana shunday uchrashgan