logo

XX ASR BOSHLARIDA TURKISTON O’LKASIDA AGRAR SIYOSAT VA UNING SUV TAQSIMOTIGA TASIRI

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

563.9150390625 KB
XX ASR BOSHLARIDA TURKISTON 
O’LKASIDA AGRAR SIYOSAT VA UNING SUV 
TAQSIMOTIGA TASIRI                 
REJA:

1 ROSSIYANING TURKISTON O’LKASIDAGI 
DASTLABKI AGRAR NIZOMLARI.

2 AGRAR DASTURLARNING AMALGA OSHIRILISHI.

3 AGRAR ISLOXATLARNING O’LKA HAYOTIGA TASIRI.                 
Orta Osiyoda agrar siyosati borasida muayyan, 
aniq ishlab chiqilgan siyosati bolmagan. Ba'zida 
yerdan foydalanishdagi mayda ozgarishlar, 
yerga oid ikkinchi darajali munosabatlar 
togrisida nizomlar, farmonlar paydo bolib qolar, 
ammo 1886-yilga qadar aniq rejali ishlar 
amalga oshirilmagan edi.                   Mustamlaka hukumati Turkiston olkasida 
agrar islohot otkazish borasida 
shoshilinch choralar kora boshladi. 
Sharqda agrar masala asosiy masala 
bolib, u faqatgina iqtisodiy va ijtimoiy 
emas, balki siyosiy masala ham edi. 
Yerning kimga tegishli ekanligi, 
mulkdorlik shakllari davlatning ichki va 
tashqi siyosatini belgilab berardi                                  
1886-yilgi "Nizom"da Turkiston olkasining yer 
tuzilishi" degan maxsus bolimi bolib, olkadagi 
yer xojalik munosabatlarni tamomila ozgartirib 
yubordi. 255-moddaga kora, Turkiston olkasi 
yerlari, ormonlar va yer osti qazilmalari ham 
davlat mulki deb e'lon qilindi, demak, ular 
Rossiya mulkiga aylandi. Bulardan foydalanish 
esa imperiyaning umumiy qonunlari bilan 
belgilab qoyildi. Shunday qilib, bitta farmoyish 
bilan mahalliy aholi oz yeriga nisbatan ozining 
azaliy tarixiy huquqlaridan mahrum bo`lib qoldi.                                  
Rossiya imperiyasi hukumati xuddi Samara 
yoki Orenburg guberniyalari singari ozining 
ajralmas bir qismiga aylanishi shart bolgan 
"Yangi Turkiston"ning ulkan loyihasini 
rejalashtirgan edi. Shuning uchun ham 
1886-yildagi "Nizom"da rus manzilgohlari 
qurishga alohida e'tibor qaratilgandi .                                  
  Nizom"da Turkiston olkasiga kochib kelishi 
uchun faqat Rossiyaning nasroniy diniga 
mansub qishloq aholisiga ruxsat berilishi 
alohida ta'kidlangan edi. Kochib kelgan aholi 
5 yil davomida soliqlardan ozod etilgan, yana 
5 yil davomida soliqlarning yarmini tolagan. 
Rossiyadan kochib kelganlar qishloq aholisi 
bolib, ular 100 oiladan qilib joylashtirilar va 
ma'muriyat shu yerda maktablar va 
cherkovlar qurishga mablag` ajratar edi.                                  
1875-yilda Avliyootada Rossiyadan kelgan 
dehqonlarning birinchi manzilgohi tashkil 
etilgan edi. 1875—1890-yillarda 19 ta qishloqni 
tashkil etgan 13 ming oila Turkiston olkasiga 
kochib kelib, ornashdi. Faqat 1891—1892-
yillardagina kochib kelganlarning 25 ta 
manzilgohi vujudga keldi.                 
Musulmon huquqining kop asrlik 
ustunlarini barbod etgan hamda vaqf 
munosabatlaridagi odatlar va an'analarni 
tugatib tashlagan yana bir modda bor 
edi. Unda aytilishicha, vaqf hujjatlarini 
e'tirof etish, vaqf daromadlari togri 
ishlatilishi ustidan nazorat qilish va 
vaqflarni taftish qilish huquqi viloyatlar 
boshqaruvlariga, ya'ni podsho 
hokimiyatiga otkazilgan edi.                 Rossiya imperiyasi hukumati xuddi 
Samara yoki Orenburg guberniyalari 
singari ozining ajralmas bir qismiga 
aylanishi shart bolgan "Yangi 
Turkiston"ning ulkan loyihasini 
rejalashtirgan edi. Shuning uchun ham 
1886-yildagi "Nizom"da rus manzilgohlari 
qurishga alohida e'tibor qaratilgandi.                 
ETIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

XX ASR BOSHLARIDA TURKISTON O’LKASIDA AGRAR SIYOSAT VA UNING SUV TAQSIMOTIGA TASIRI

 REJA:  1 ROSSIYANING TURKISTON O’LKASIDAGI DASTLABKI AGRAR NIZOMLARI.  2 AGRAR DASTURLARNING AMALGA OSHIRILISHI.  3 AGRAR ISLOXATLARNING O’LKA HAYOTIGA TASIRI.

 Orta Osiyoda agrar siyosati borasida muayyan, aniq ishlab chiqilgan siyosati bolmagan. Ba'zida yerdan foydalanishdagi mayda ozgarishlar, yerga oid ikkinchi darajali munosabatlar togrisida nizomlar, farmonlar paydo bolib qolar, ammo 1886-yilga qadar aniq rejali ishlar amalga oshirilmagan edi.

Mustamlaka hukumati Turkiston olkasida agrar islohot otkazish borasida shoshilinch choralar kora boshladi. Sharqda agrar masala asosiy masala bolib, u faqatgina iqtisodiy va ijtimoiy emas, balki siyosiy masala ham edi. Yerning kimga tegishli ekanligi, mulkdorlik shakllari davlatning ichki va tashqi siyosatini belgilab berardi