logo

XVI-XVII asr boshlarida Angliya

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

2544.5 KB
MAVZU: XVI-XVII asr boshlarida MAVZU: XVI-XVII asr boshlarida 
AngliyaAngliya
REJA: REJA: 

1. Angliya mutlaq monarxiyachiligining 1. Angliya mutlaq monarxiyachiligining 
xususiyatlari.xususiyatlari.

2. Angliyada Tyudorlar sulolasi, reformatsiya.2. Angliyada Tyudorlar sulolasi, reformatsiya.

3. Angliyadagi ijtimoiy ziddiyatlar, 3. Angliyadagi ijtimoiy ziddiyatlar, 
Mustamlakachilik harakatlari.Mustamlakachilik harakatlari.

4. Angliya madaniyati: adabiyoti, me’morchiligi, 4. Angliya madaniyati: adabiyoti, me’morchiligi, 
tasviriy san’at, musiqasi, teatri.tasviriy san’at, musiqasi, teatri.

5. Bugungi zamonda O’zbekiston bilan 5. Bugungi zamonda O’zbekiston bilan 
munosabati.munosabati. Ta yanch tushunchalar:Ta yanch tushunchalar:

Monarxiya, reformatsiya, kontreformatsiya, Monarxiya, reformatsiya, kontreformatsiya, 
veto, bill, muxolifat, petitsiya, veto, bill, muxolifat, petitsiya, 
remonstratsiya, siyosiy mahbus, klassizm.remonstratsiya, siyosiy mahbus, klassizm.

Tyudorlar, Genrix VII, Genrix VIII, Qirolicha Tyudorlar, Genrix VII, Genrix VIII, Qirolicha 
Mariya, Yelizaveta I, Qirol Yakov I, Karl I Mariya, Yelizaveta I, Qirol Yakov I, Karl I 
Yakov VI Styuart, Yakov VI Styuart,  ANGLIYAANGLIYA

Monarxiya – yunoncha “monarchia” – yakka hokimlik, davlat Monarxiya – yunoncha “monarchia” – yakka hokimlik, davlat 
boshqaruvi shakli. Mutlaq Monarxiya – (Absolutizm) oliy hokimiyatning boshqaruvi shakli. Mutlaq Monarxiya – (Absolutizm) oliy hokimiyatning 
huquqi hech qanday qonun bilan cheklanmagan yagona bir shaxs- huquqi hech qanday qonun bilan cheklanmagan yagona bir shaxs- 
monarx qo’lida to’planishidir.monarx qo’lida to’planishidir. Tyudorlar sulolasiTyudorlar sulolasi

Angliyadagi qirollar Angliyadagi qirollar 
sulolasi (1485-1603). sulolasi (1485-1603). 
Sulola hukmronligi davrida Sulola hukmronligi davrida 
absolyutizm shakllangan, absolyutizm shakllangan, 
ingliz cherkovi Vatikandan ingliz cherkovi Vatikandan 
a jralib chiqib,mustaqil a jralib chiqib,mustaqil 
bo’lgan va qirol bo’lgan va qirol 
hokimiyatiga to’be hokimiyatiga to’be 
ettirilgan (1534). Eng ettirilgan (1534). Eng 
mashhur vakillari: Genrix mashhur vakillari: Genrix 
VII, Genrix VIII, Eduard VI, VII, Genrix VIII, Eduard VI, 
Mariya I Tyudor, Mariya I Tyudor, 
Yelizaveta I.Yelizaveta I. REFORMATSIYAREFORMATSIYA
        
Lotincha “reformatio” – o’zgartirish, isloh qilish.Lotincha “reformatio” – o’zgartirish, isloh qilish.
        
XVI asrda G’arbiy va Markaziy Yevropada tarqalgan ijtimoiy harakat.XVI asrda G’arbiy va Markaziy Yevropada tarqalgan ijtimoiy harakat.
        
Asosan, zamindorlarga qarshi xarakterda bo’lib, katolik cherkoviga Asosan, zamindorlarga qarshi xarakterda bo’lib, katolik cherkoviga 
qarshi kurash tusini oldi.qarshi kurash tusini oldi.
        
Reformatsiyaning g’oyaviy bayrog’I ostida 1524-1526 yillarda Reformatsiyaning g’oyaviy bayrog’I ostida 1524-1526 yillarda 
Germaniyada dehqonlar urushi, Niderlandiya va Angliya inqiloblari Germaniyada dehqonlar urushi, Niderlandiya va Angliya inqiloblari 
bo’lib o’tdi.bo’lib o’tdi.
Reformatsiya protestantizmga asos soldi. To r ma’noda Protestantizm Reformatsiya protestantizmga asos soldi. To r ma’noda Protestantizm 
ruhida diniy islohotlar o’tkazish.ruhida diniy islohotlar o’tkazish.
Kontreformatsiya – reformatsiyaga qarshi qaratilgan diniy-siyosiy Kontreformatsiya – reformatsiyaga qarshi qaratilgan diniy-siyosiy 
harakatharakat GENRIX VIII TYUDORGENRIX VIII TYUDOR

1434.28.6, Grinvich.1434.28.6, Grinvich.

1547.28.1, London1547.28.1, London

Tyudorlar sulolasidan, 1509 Tyudorlar sulolasidan, 1509 
yildan qirol bo’lgan. Uning yildan qirol bo’lgan. Uning 
davrida Reformatsiya davrida Reformatsiya 
o’tkazilgan. 1534yil anglikan o’tkazilgan. 1534yil anglikan 
cherkovi rahbari deb e’lon cherkovi rahbari deb e’lon 
qilingan. 1536-1539 yillar qilingan. 1536-1539 yillar 
monastr yerlari musodara monastr yerlari musodara 
qilinib, dvoryanlarga berilgan. qilinib, dvoryanlarga berilgan. 
Genrix VIII ishlab chiqarish Genrix VIII ishlab chiqarish 
vositalaridan mahrum qilingan, vositalaridan mahrum qilingan, 
dehqonlarga qarshi qator dehqonlarga qarshi qator 
qonunlar chiqargan.qonunlar chiqargan. Qirolicha MariyaQirolicha Mariya

1516.18.2, Grinvich.1516.18.2, Grinvich.

1558.17.11, London.1558.17.11, London.

1553 yildan Angliya 1553 yildan Angliya 
qirolichasi. Katolisizmni qirolichasi. Katolisizmni 
qayta tiklab, Reformatsiya qayta tiklab, Reformatsiya 
tarafdorlarini ayovsiz ta’qib tarafdorlarini ayovsiz ta’qib 
qilgan. Laqablari – Mariya qilgan. Laqablari – Mariya 
Katolichka, Mariya Katolichka, Mariya 
Qonxo’r. Papalik va Qonxo’r. Papalik va 
katoliklar Ispaniyasi bilan katoliklar Ispaniyasi bilan 
yaqin munosabat yaqin munosabat 
o’rnatgan. 1554 yil bo’lajak o’rnatgan. 1554 yil bo’lajak 
ispan qiroli Filipp II ga ispan qiroli Filipp II ga 
turmushga chiqqan.turmushga chiqqan. Qirolicha Yelizaveta IQirolicha Yelizaveta I

1558-1603yillar.1558-1603yillar.

Qirolicha Qirolicha 
protestantlikni davlat protestantlikni davlat 
dini deb e’lon dini deb e’lon 
qildi.”Cherkov va qildi.”Cherkov va 
dunyoviy ishlarning oliy dunyoviy ishlarning oliy 
hukmdori” unvonini hukmdori” unvonini 
oldi. Cherkov tili lotin oldi. Cherkov tili lotin 
tilidan ingliz tiliga o’tdi.tilidan ingliz tiliga o’tdi. Angliya madaniyatiAngliya madaniyati

  
Bu davrda adabiyotidagi ko’p janrlar taraqqiy etdi: Bu davrda adabiyotidagi ko’p janrlar taraqqiy etdi: 

U. Leglent “Qo’shchi Pyotr haqida tush” poemasi;U. Leglent “Qo’shchi Pyotr haqida tush” poemasi;

J. Choser “Kenterberi hikoyalari”;J. Choser “Kenterberi hikoyalari”;

T.  Mor “Utopiya” romani;T.  Mor “Utopiya” romani;

F.  Sidney sonetlari;F.  Sidney sonetlari;

E. Spenser sherlari;…E. Spenser sherlari;… Me’morchiligiMe’morchiligi
          
XV-XVI asrda shahar va qishloqlarda XV-XVI asrda shahar va qishloqlarda 
hashamatli klassizm ko’rinishidagi turar joy hashamatli klassizm ko’rinishidagi turar joy 
binolari ko’proq qurildi. binolari ko’proq qurildi. 
K. Ren, J. Gibs, U. Cheymbers, R. K. Ren, J. Gibs, U. Cheymbers, R. 
Adam, U. Kent kabi mashhur me’morlar Adam, U. Kent kabi mashhur me’morlar 
yetishib chiqdi.yetishib chiqdi. Ta sviriy san’atTa sviriy san’at
XVI asr rassomchiligida portret XVI asr rassomchiligida portret 
salmoqli o’rin tutdi. X.Xolbeyn, N.Xilliard, salmoqli o’rin tutdi. X.Xolbeyn, N.Xilliard, 
A.Oliver kabi rassomlar bu sohada barakali A.Oliver kabi rassomlar bu sohada barakali 
ijod qilishdi.ijod qilishdi.
P. Leli, G.Neller, A.Van Deyk kabi P. Leli, G.Neller, A.Van Deyk kabi 
rassomlar, aristokratlar portreti tipini rassomlar, aristokratlar portreti tipini 
S.Kuper, J.Rayli kabi miniatyuradagi S.Kuper, J.Rayli kabi miniatyuradagi 
rassomlar realistik portret san’atini rassomlar realistik portret san’atini 
yaratdilar.yaratdilar. MusiqasiMusiqasi
Dunyoviy musiqa janrlari madgiral, Dunyoviy musiqa janrlari madgiral, 
lyutniya va klavesin kuylari, teatr spektakli, lyutniya va klavesin kuylari, teatr spektakli, 
intermediyalari tashkil topdi.intermediyalari tashkil topdi.
XVI asrda U.Byord, T. Uilks, J.Uilbi, XVI asrda U.Byord, T. Uilks, J.Uilbi, 
J.Bull, O.Gibbons, mashhur kompozitorlar J.Bull, O.Gibbons, mashhur kompozitorlar 
bo’lishdi.bo’lishdi. Te atriTe atri
Angliyada teatr inson turmushi va Angliyada teatr inson turmushi va 
mehnati bilan bog’liq o’yinlar va urf-mehnati bilan bog’liq o’yinlar va urf-
odatlardan boshlandi.odatlardan boshlandi.
XVI asrdan ko’chma professional XVI asrdan ko’chma professional 
teatrlar yuzaga kelib, uyg’onish davrining teatrlar yuzaga kelib, uyg’onish davrining 
insonparvarlik g’oyalarini ifodaladi. insonparvarlik g’oyalarini ifodaladi. 
Mashur dramaturglari – K.Marlo, T. Kid, Mashur dramaturglari – K.Marlo, T. Kid, 
J.Lili, U.Shekspir.J.Lili, U.Shekspir. TESTTEST

1. Absolyutizm – bu …1. Absolyutizm – bu …
a)a)
Qonun loyihasiQonun loyihasi
b)b)
Mutlaq monarxiya ya’ni yakka hokimlikMutlaq monarxiya ya’ni yakka hokimlik
c)c)
Norozilik hujjatiNorozilik hujjati
   2. Tyudorlar sulolasi vakillari qatorini 2. Tyudorlar sulolasi vakillari qatorini 
ko’rsatilgan.ko’rsatilgan.
a)a)
Genrix VII, Yelizaveta I, Eduard VI;Genrix VII, Yelizaveta I, Eduard VI;
b)b)
Genrix VIII, Eduard VI, Karl I;Genrix VIII, Eduard VI, Karl I;
c)c)
Mariya I Tyudor, Yakov I;Mariya I Tyudor, Yakov I; 3. … protestantizmga asos soldi. 3. … protestantizmga asos soldi. 
To r ma’noda protestantizm ruhida To r ma’noda protestantizm ruhida 
diniy islohotlar o’tkazish. Bu qaysi diniy islohotlar o’tkazish. Bu qaysi 
atama izohi?atama izohi?
a)a)
Kontreformatsiya;Kontreformatsiya;
b)b)
Remonstratsiya;Remonstratsiya;
c)c)
Reformatsiya;Reformatsiya; 4. “Qonxo’r” laqabi Tyudorlar 4. “Qonxo’r” laqabi Tyudorlar 
sulolasining qaysi vakiliga tegishli ?sulolasining qaysi vakiliga tegishli ?
a)a)
Yelizaveta I;Yelizaveta I;
b)b)
Mariya I;Mariya I;
c)c)
Genrix VIII;Genrix VIII; 5. XV-XVI asrlardagi Angliyaning 5. XV-XVI asrlardagi Angliyaning 
mashhur dramaturglarini ko’rsating.mashhur dramaturglarini ko’rsating.
a)a)
O.Gibbons, K.Marlo, T. Kid;O.Gibbons, K.Marlo, T. Kid;
b)b)
J.Lili, J.Uilbi, J.Bull;J.Lili, J.Uilbi, J.Bull;
c)c)
U.Shekspir, K.Marlo, J.Lili;U.Shekspir, K.Marlo, J.Lili; Te st javoblariTe st javoblari
11
22
33
44
55
bb
aa
ss
bb
ss Buyuk Britaniya va Shimoliy Irlandiya Birlashgan Buyuk Britaniya va Shimoliy Irlandiya Birlashgan 
QirolligiQirolligi
United Kingdom of Great Britain and Nothern IrelandUnited Kingdom of Great Britain and Nothern Ireland
Poytaxt London
Rasmiy til(lar) Ingliz tili
• •  Qirol
   Qirolicha Elizabet II
• •  Bosh Vazir
   Gordon Brown
   Bugungi AngliyaBugungi Angliya
• •  Angliya
 va  va  Shotlandiya
 qirolliklar birlashishi  qirolliklar birlashishi 
26 mart 170726 mart 1707
• • 
Buyuk BritanniyaBuyuk Britanniya
 va  va  Irlandiya
 birlashishi 1  birlashishi 1 
yanvar 1801yanvar 1801
  
Maydon
 -  - 
244,820 km² (78-)244,820 km² (78-)
AholiAholi
 -  - 
59,553,800 (22- o59,553,800 (22- o
’’
rin)rin)
Pul birligiPul birligi
Pound Sterling (GBP)Pound Sterling (GBP)
QisqartmaQisqartma
UKUK O’zbekiston bilan diplomatik O’zbekiston bilan diplomatik 
munosabatlarimunosabatlari
Ilk bor 1992 yil 18 fevralda diplomatik munosabat Ilk bor 1992 yil 18 fevralda diplomatik munosabat 
o’rnatilgan. o’rnatilgan. 
O’zbekiston Respublikasida Buyuk Britaniya O’zbekiston Respublikasida Buyuk Britaniya 
sarmoyasi ishtirokidagi 115 ta korxona mavjud. sarmoyasi ishtirokidagi 115 ta korxona mavjud. 
O’zbekistondan Buyuk Britaniyaga paxta tolasi, O’zbekistondan Buyuk Britaniyaga paxta tolasi, 
qimmatbaho toshlar, qora metallar, volfram; qimmatbaho toshlar, qora metallar, volfram; 
Buyuk Britaniyadan O’zbekistonga Mexanik va elekt Buyuk Britaniyadan O’zbekistonga Mexanik va elekt 
asbob uskunalari, qand lavlagi, plastmassa, menaral asbob uskunalari, qand lavlagi, plastmassa, menaral 
yoqilg’i, farmaseftika maxsulotlari, mebel, tamaki, kimyoviy yoqilg’i, farmaseftika maxsulotlari, mebel, tamaki, kimyoviy 
birikmalar, sut maxsulotlari olib kelinadi.    birikmalar, sut maxsulotlari olib kelinadi.

MAVZU: XVI-XVII asr boshlarida MAVZU: XVI-XVII asr boshlarida AngliyaAngliya REJA: REJA:  1. Angliya mutlaq monarxiyachiligining 1. Angliya mutlaq monarxiyachiligining xususiyatlari.xususiyatlari.  2. Angliyada Tyudorlar sulolasi, reformatsiya.2. Angliyada Tyudorlar sulolasi, reformatsiya.  3. Angliyadagi ijtimoiy ziddiyatlar, 3. Angliyadagi ijtimoiy ziddiyatlar, Mustamlakachilik harakatlari.Mustamlakachilik harakatlari.  4. Angliya madaniyati: adabiyoti, me’morchiligi, 4. Angliya madaniyati: adabiyoti, me’morchiligi, tasviriy san’at, musiqasi, teatri.tasviriy san’at, musiqasi, teatri.  5. Bugungi zamonda O’zbekiston bilan 5. Bugungi zamonda O’zbekiston bilan munosabati.munosabati.

Ta yanch tushunchalar:Ta yanch tushunchalar:  Monarxiya, reformatsiya, kontreformatsiya, Monarxiya, reformatsiya, kontreformatsiya, veto, bill, muxolifat, petitsiya, veto, bill, muxolifat, petitsiya, remonstratsiya, siyosiy mahbus, klassizm.remonstratsiya, siyosiy mahbus, klassizm.  Tyudorlar, Genrix VII, Genrix VIII, Qirolicha Tyudorlar, Genrix VII, Genrix VIII, Qirolicha Mariya, Yelizaveta I, Qirol Yakov I, Karl I Mariya, Yelizaveta I, Qirol Yakov I, Karl I Yakov VI Styuart, Yakov VI Styuart,

ANGLIYAANGLIYA  Monarxiya – yunoncha “monarchia” – yakka hokimlik, davlat Monarxiya – yunoncha “monarchia” – yakka hokimlik, davlat boshqaruvi shakli. Mutlaq Monarxiya – (Absolutizm) oliy hokimiyatning boshqaruvi shakli. Mutlaq Monarxiya – (Absolutizm) oliy hokimiyatning huquqi hech qanday qonun bilan cheklanmagan yagona bir shaxs- huquqi hech qanday qonun bilan cheklanmagan yagona bir shaxs- monarx qo’lida to’planishidir.monarx qo’lida to’planishidir.

Tyudorlar sulolasiTyudorlar sulolasi  Angliyadagi qirollar Angliyadagi qirollar sulolasi (1485-1603). sulolasi (1485-1603). Sulola hukmronligi davrida Sulola hukmronligi davrida absolyutizm shakllangan, absolyutizm shakllangan, ingliz cherkovi Vatikandan ingliz cherkovi Vatikandan a jralib chiqib,mustaqil a jralib chiqib,mustaqil bo’lgan va qirol bo’lgan va qirol hokimiyatiga to’be hokimiyatiga to’be ettirilgan (1534). Eng ettirilgan (1534). Eng mashhur vakillari: Genrix mashhur vakillari: Genrix VII, Genrix VIII, Eduard VI, VII, Genrix VIII, Eduard VI, Mariya I Tyudor, Mariya I Tyudor, Yelizaveta I.Yelizaveta I.

REFORMATSIYAREFORMATSIYA Lotincha “reformatio” – o’zgartirish, isloh qilish.Lotincha “reformatio” – o’zgartirish, isloh qilish. XVI asrda G’arbiy va Markaziy Yevropada tarqalgan ijtimoiy harakat.XVI asrda G’arbiy va Markaziy Yevropada tarqalgan ijtimoiy harakat. Asosan, zamindorlarga qarshi xarakterda bo’lib, katolik cherkoviga Asosan, zamindorlarga qarshi xarakterda bo’lib, katolik cherkoviga qarshi kurash tusini oldi.qarshi kurash tusini oldi. Reformatsiyaning g’oyaviy bayrog’I ostida 1524-1526 yillarda Reformatsiyaning g’oyaviy bayrog’I ostida 1524-1526 yillarda Germaniyada dehqonlar urushi, Niderlandiya va Angliya inqiloblari Germaniyada dehqonlar urushi, Niderlandiya va Angliya inqiloblari bo’lib o’tdi.bo’lib o’tdi. Reformatsiya protestantizmga asos soldi. To r ma’noda Protestantizm Reformatsiya protestantizmga asos soldi. To r ma’noda Protestantizm ruhida diniy islohotlar o’tkazish.ruhida diniy islohotlar o’tkazish. Kontreformatsiya – reformatsiyaga qarshi qaratilgan diniy-siyosiy Kontreformatsiya – reformatsiyaga qarshi qaratilgan diniy-siyosiy harakatharakat