Genrix II Plantaganet davrid Angliya

Yuklangan vaqt:

23.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

84.7275390625 KB

Ko'chirib olish

Genrix II Plantaganet davrid Angliya
KIRISH
Mundarja:
I.BOB. XI-XIII ASRLARDA ANGLIYADA
1.1.XI-XIII asrlarda Angliyada siyosiy markazalashishning
boshinishi (Baliq sikiliti metodi)
1.2. XI-XIII asrlarda Angliya qishloq xo'jaligi va shaharlari
II. BOB. GENRIX II PLANTAGENET SIYOSIY HAYOTI VA
ANGLIYA
2.1 Generix II Plantagenet siyosiy hayoti ( “SINKVEYN”
texnologiyasi )
2.2. Davket hokimiyatini markazlashtirish. Generix II ning
islohatlari.
2.3 Angliyada parlamentning vujudga kelishi. ( Asso t sia t siya metodi )
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

KIRISH
Buyuk Angliya qiroli Genrix II Plantagenet 12-asmung eng nufuzli
hukmdorlaridan bindir Qirol katta ulanishni o'ziga bo'ysundirdi va u taxt uchun
uzoq vaqtni saqlashga majbur bo'ldi, bu undan ko'p qochib qutuldi.
Anghya qiroli Genrix II Plantagenet tomonidan amalga oshirilgan mahim
barqarorlik darajasi qirol hokimayah barqarordan mustahkamlandi
Haqiqatan ham u kuchli monandar biri edi Qo'shni Evropa davlatlarining qolgan
monardarı Gennx II dan qo'rqishdi va kuchli edi. Amina, har xil fuqarolik
to'qnashuvlarn, qo'zg'olon va g'alayonlarga qarab. Angliya qarah Gennz II I ning
o'g'illari o'rtasida yerlan taqsimlash haqidagi fikriga qo'shilmagan Qirol Genix II
aroy yilnomachulan tomonidan tayinlangan va ulug'langan, ular o'z asarlanda
Angliya qirolirung faqat eng yaxs tomonlarini tasvirlaydi. Solnoma chilardan bin
Genrix II ni adabiyot va latohzanlikou yaxshi qoladigan juda taqvodor odam deb
ta'riflagan, harbiy ishlani, ya'm jangovar o'q-dorilami yaxshi ko'radigan odam.
Gennx Il ring ota-onasi oljanob odamlar edi Angliya quroiming mumkin
nufuzli vassali cải. Count Geoffuroy V Frantsiya katta mulklarga ega edi Hududga
Angean imperyan ham kugan Count Geoffroytang uchta farzandi bor edi Gavix II
akalan bilan birga ingliz va frantsuziga da'vogarlik qud
Qual vafatidan keyin taxtra Genrix I ung lan Stiven egallab oldi, bu
fuqarolar urushiga olib keldi Angliyadagi qonli urush 1135 yildan 1154 yil 19 yil
davom etdi Ingliz qurali frantsuz qirg'in La Vilning miqasi Akvitamya
gersoginyanga uy Geanz II e gan chinh. Sau lalan birga, Genix II Akvitaniya
hududlan uradan nazorate golge land Kopele ve bu Evrope hududising garbiy
qismidir
Ammo tez orada qirol Stiven vafot etdi va boshqaruvning yangi davri
boshlandi Genix II Plantagenet hulanronligi
Mavzuning maqsadi qirel Genrix II yordamida yordam islohotta
o'rganishdir
Mavzuga oid pedagogik va metodik adabiyotlarni o'rganish va tahlil qilish,
Mavzuga oid pedagogik va metodik adabiyotlarni tahlil qilish,

-Gennx II Plastaganet davenida Angliya biznes istiqbollarini aniqladi
Kurs isliining predmeti: Genrix II Plantaganet davrida Angliya haqida
darslik va qo'llanmalar, to'g'ridan-to'g'ri internet ma'lumotlanini uyg'unlashtirish
kerak
Kurs ishining obyektir Geniz II Plantaganet orqali Angliya mavzusam to'la
yontistuu shaldlantinsh faoliyatimni tashlab yuborish.
Kurs ishining tuzulishi va hajmi: Kurs islu korish, ikki ta bob, milosa,
olingan adabiyotlar ro'yxati va lovalardan iborat.
1.1.XI-XIII asrlarda Angliyada siyosiy markazalashishning
boshinishi.
XI asr o'rtalarida Angliyada asosiy yer egaligi munosabatlari hukm surgan
bo'lishiga qaramay, aholining yer egalari qaram aholigi ajralishi to'la yakun
topmagan edi. Mamlakatning shimoli-sharqidagi dehqonlarning katta qismi o'z
erkinligini saqlab qolgan, yer egalariga qaram dehqonlar em yagona
krepostnoylarga.
Angliyada feodalla shush jarayonining tugallanithi facinormandlar imilon
bilan bog'liq edi. Frantsiyaning Normandiya gertsogligidan chiqqan 15 ming
ritsarlar - arosan normand va frantsuzlar 1066 yilda Normandiya gersogi Vilgelm
Fotih rahbariyati Angliya taxtiga da'vo qilib Angliyaga bostirib koradil
Normandiya gertsogi Vilgelmming Angliya taxtiga da'vo vafot etgan 1066 yil
davomida ingliz tilidan vafot etgan. Qirol Eduardning o'g'li bo'lmagani uchun
taxtga merosxo'r bo'ladigan voris qolmadi. Uning yaqin qarindoshlari ham yo'q
edi. Shu sabab Londondagi Vestminstr abbatligida yig'ilgan Uitenagemot
("Donolar kengash) yink anglosakson ehtimoli vakil Garoldni yangi qurol qilib Vilgilim qachon Angiliya taxtiga
dovo qildi
Angiliya
1066 yil Vilgelm nechanchi yillarda
Angiliyani boshqardi
1066-1087yy Vilgilim qancha vaqt davlatni oshqardi
21 yil Boronl
ar

sayladilar Bu Eduardga yaqinligi bo'lgan Normandiya gertsog Vilgelm berilgan, z
va zo'ravonlik bilan amalga oshirilgan osturilgan hodisa deb baholandi Gerts
hokimiyati bilan Vilgelm kuchog'i bilan. qaror qaror qildiG Angliya cherkovini
papalarga itoat ettinshni ko'zlagan papa bu istiloga oq fotiha beradi Anglo-saks
ruhomylarning o'zlarini mustaqil ushlab turgan va frantsuzlar papa hokimiyatiga
bo ysynmaganligi Papalikning Vilgelm I to monida tunshiga sabab edi.
Normandlarni qo'llab-quvvatlash yo'li bilan papalik Angliya ustidan o'z ta'sirini
oshirishmoqchi bo'ldi va nomandlar hukmronlig o'matilishi bilan shunga
muvaffaqiyatli ham bo'ldi
Yangi qirolning o'z drujinasi va dehqonlardan Garoldning qo'shini
Normandlarning og'ir qurollangan nitsarlariga bardosh bera olmaydi.
Anglosalcılar qattiq qarshilik ko'rsatishiga qarshi, 1066 yil 14 oktyabrda
engiladilar, qirol Garold halok bo'ladi. Vilgelm Londonni egallagach Uitenagemot
"Donishmandlar" kengashi tomonidan tuzilgan deb e'lon. Vilgelm (Uilyam I)
“Fotih nomi bilan Angliya taxtiga (1066-1087yy) o‘urdi.
Normand baronlariga butun mamlakatni bo'ysundirish uchun bir necha yil
kerak bo'ladi. Anglosakslardan yerlar tortib olirasli va erkin dehqonlami
krepostnoylarga aylantirilishiga qarshi mamlakat shimoli va sturmoli-sharqida
1069 va 1071 yillarda dehqonlar va feodallar ishtirokida kuchli qo'zg'olon bo'lib .
Qo'zg'olon bostirilib, York vodiya va Darem grafgi vayron qilmadi, qishloqlar
yoqib yuborildi, aholi qurib tashlanadi. Bu yerlarda uzoq yillar hech zot
yashamagan Faqat Sistertion orderu tomonidan XII asrda yaylovlarga
aylantirilgandan keyingingga bu yerlar yana jonlanadi Vilgelm i davyda qirg'ol
saroyi va boshqaruv bo'g'inning fantsuz tilining qo esti, sezilarli aholiga msbatan
og ir siyosat bosqinchilarga bo'lgan norozilikung kuchayib ketdi. keldi Vilgelm
Fotih 1066-1087 Vilgelm Fotih 1066-1087 yy, haydaladigan Vilgelm erlarming 7
dan 1 ko'rinishida qirollik domeni o'zida qoldirdi Uning Yang o'rmon to grisadas
qonunning e'lon mamlakat qilimshi bu norozaliknang yanada kuchayishi sab ab
bo'ladi Bu qonunga ko'ra, muzlashg judge illarim o'ldira paydo bo'ldilar shundan
so ng Vilgelm «normandlarga suiqasd qilgan koshalar harakati qirolning o'ziga

suiqasd qilgan deb harakatim va shunga mos ravishda jazolanishim e'lon qildi ya'ni
anglo-saks feodallarining barcha mulklari tortib olindi va ular Vilgelm I bilan
kelgan normand va frantsuz feodallariga bo'lib berildi. Angliyadagi yink normand
feodallari "baronlar" deb ataldi. Mamlakatdagi barcha yerlar feodal mulki
hisoblangan xo'jalikka - manonslarga bo'lindi. O'rta asrlarda bu atama bir o'zida
lordning uyi va unga qarashli bo'lgan hududni anglatgan. Angliyada shaharlaming
ham ko'pchiligi qirol domenida edi. Shaharlar misolida boy resurslarga egalik
Angliyada reklama qirol hokimiyatining kuchli bo'lishishimg sharti edi. Vilgelm I
davlatni boshqarish tizimiga jiddiy o'zgansilar kintdi, ya'ni 00 mahmany bo'lgan
grafiklar oldida sen orlar tomondan emas, bal
shenflar tomonidan boshqariladigan bo'ldi. Shenf ma'muriyati anglo-
saksonlar jamiyatida ham mavjud edi va u Vilgelm I tayinlangan nfiylar qirolning
graflikdagi vakolatli va bo'lib, sud nazorati ostidagi qurol mullani jazolasi,
graflikdagi xavfsizlik quroli mullani jazolasi, urushlar davnda harbiy nazorat
otryadlar to urushlar davnda. plash va unga qo'mondonlik qilish edi. Xullas,
graflikdagi sud, harbiy va ma'muny hokimiyat shenflar qo'lida edi
Bundan tashqari, Angliyadagi barcha cherkovlarda yuqori darajadagi
xizmatlar anglo-sakslardan tozalanib, frantsuz-normand ruhoniylan qo'liga benldi
Vilgelm 1 diniy sudru alohida qilib ajratilganda uning buyrugi bilan shenf va
amaldorlaung cherkov sudi ga aralaslushi ta'qiqlandi Shurung bilan birga, Rim
papaligining ingliz cherkovi ustidan hukmronlik bo'lgan barcha da'volan rad etildi
Vilgelm papa Gngorny VII ga vassalik qasami ichishdan bosh torth va ingliz
cherkovini qiroldan hech kom nazorat qilmaslikni boshqa uning roziligisiz cherkov
hamda davlatning papaga va papa qarorlanga bo'y sunmasligum e'lon qildi.
sog'lom normandlar istilos hukmron gunohga sabab bo'ldi! Feodal
tabaqaning shaxay tarkobiming o London Angliyada kuchli qirol yerlarini bevosita
qiraldan bo'lgan holda vassalik iplari orqali mustahkamroq bog'langan edilar.
Qiralning bevosita vassali hisoblangan baronlar, qirollika feodal soliqlarini
to'lashlari va harbiy xizmat o'tashlari kerak edi. Faqatgina yirtqich feodallar
(Angliyada yirik feodallarni baromlar deyingan) emas, balki ulaming vassalari

bo'lgan ritserlar ham qirolga sadoqati to'g'risida qasamyod qilishga majbur edilar.
Bu holat Angliyada qirol hokimiyatining kuchayishi sabablaridan biri edi.
vaqtdagi vaqtlarda normalar dushuranlar ichida, aholining daxlsiz qurshovi ichida
qolganliklarini sezardilar. Ularga o'z yer va muldanini saqlash uchun kuchli qirol
hokimiyati kerak edi.
Kuchli qirol hokimiyatiga ularga Angliya xalqini o zlariga itoat etinshga
yordam benshira bilardilar. Nafaqat nonnandlarga, balki o'z mulkani saqlab qolgan
anglo-saks feodallariga kuchli qirollik hokimiyati kerak edi Chunki, ijory
zaddiyatlar kuchayib ketgan bir davrda bu kuchlarni bostinsh va feodallarni
himoya qila olish qudratiga ega bo'lgan kuch li qirol hokimiyati ular uchun hayotiy
zaruriyat edi Kuchli qirol hokimiyati, ayniqsa, mayda va o'rta feodallarga zarur edi.
Chunko, ular o'z kuchlari bilan dehqonlarga ham qarshi kurasha olmas, tomondan
baronlarga ham qarslu chiqa olmas edi. Buning uchun ular Vilgelm va uning
amaldorlarim qo'llab quvvatladilar, sud yink feodallarga qarshi kurashianda
yordamlashdilar Angliyada cherkov ham qirolni qo'llab quvvatladi Mamlakatning
istiqlol qilinisi va qo zg oloning bostri listu, esda anglo-saks feodallari, esda anglo-
saks feodallari kabi ingliz cherkovim yepiskoplan ham almashildi. Avvalgi ingliz
ruhomylan o min frantsuz yepiskoplari egalladi Vilgelm I Kenterben anayepiskopi
asli italiyalik Lanfrankni tayinladi Anglo-saks tilida ibodat qilish ta'minlandi,
monastırlar frantsuzlar namunada qayta o'zgartinidi Rum, cherkovi
Angliyada feodal tartiblami darajasida 1086 yil Vilgedim o'tkazginin yer
uchun muhim o'rin tutadi. Ruxat yo'nalishizalqda "Dahshatli sud kitobi" deb nom
oladi, chunki ma'lumot beruvchilar qiyomat kunidagi kabi hech narsani
yashinmasdan to'g'ri gapirishi kerak edi. Vilgeim Angliyaning barcha shahar va
qishloqlariga muxsus valollar yubomdi. Ularming davlatning iqtisodiy hayoti
haqida ma'lumot yig'ish edi. Savollar turlicha berilar edi: Yer qancha? uning egasi
kim? Undan keladigan daromad qancha? Pluglaming soni qancha? Egalari kim?
Qoramol, quy và cho chqalarning soni qancha? Bu ro' olish aholi yashashi keden
norozilik bilan kutib olinsada, hech bir kishi ochiq qarshilik ko'rsata olmadi.

Qirol o'z yordami bilan aholini ro'yxatdan o'tkazishdan yordam olish uchun
ko'zlangan edi
1) mulk solig'ini tartibga solish, mulkining mol-mulki va daromadining
qanchaligini sotib olish kerak bo'lgan ma'lumotlarni yigish va shunga qarab o'z
vassal harbiy xizmat talab etish,
2) qiroli uning vassallari ega bo'lgan boylikdar hajmi taqsimlandi, vassallari
ega bo'lgan yer va daromadlar to'g'risidagi ma'lumotlar bilan tanishish edi Qurol
o'zining barcha aholisiga soliq solish uchun ular to'g'risida to'liq otga ega bo'ladi.
'lishni xoxladi
3) Dahshatli sud latobi tanxay hujjat sifatida o'sha davrdagi Angliyaning
ijtimoiy ahvoli va tuzuni haqida qimmatli manba bo'lib, undamamlakatdagi 38 ta
graflikdan 34 tasi to'g'risida aniq ma'lumotlar menigan.
XI asrda Angliya qishloq xo jalik mamlakati edi. Unda feodal yermullo
(manor) iqtisodiyotrung asoani tashlagan Shunday manordaming eng yinklandan
bir
“Dahshatli sud kitobis yer egalarining ijtimoiy tizimiga bo'linganligini va
ulaming sonini ham aniqlab beradi.
Unga ko'ra, Angliya aholisining 38 ta toza villanlar, 9 kunduzi qullar, 12 sot
erkin kishilar, 32 sut bordariylar va kottarlarga mansub bo'lishganl. Ro'
kompaniyalari lordlar va huquq vassallari, manorlardagi mansabdor ruhoniylar,
monader, savdo va hunarmandlar, yersiz yo'llanish ishchilari va boshqa ayrim
alohida ajratilgan kirmaganlar. Dahshatli Sud kitobisda ijtimoiy guruhlaming o'mi,
samaraliatlari aniq belgilab beraliste dan tadigan, u holdan o'ndin oladigan soliqlar
miqdon va yink yer egasning qo'l ostida to'g'ri keladi, asgari solingan kishilarga
nisbatan munosabati qanday bo'lishi kerak edi.
XII asrh turli qaramlikdagi ham hammasi villanlarga (qaram dehqon)
aylanalarga boradi. Shunday qilib, Angliya uchun normandlar istilosining eng
muhim tarkibiy qismlaridan iborat bo'ldi anglo-sakilar kelgusida paydo bo'lib
feodallashish jarayoni tezlashdi va tugallandi. Normandlar bosqinchilig qirol
hokimiyatini kuchaytirdi va Angliyada markazlashgan kuchli feodal davlatning

tashkil topishiga va taraqqiyotiga ko'maklashdi. Chunki feodal zulmming keskan
kurdayisi natijada aholining nommandlarga nisbatan noronlig va dushmanlagning
kuchayistu, hokimiyati markazlashtirishni taqoza qilar edi.
1.2 XI-XIII asrlarda Angliya qishloq xo'jaligi va shaharlari.
( “SINKVEYN” texnologiyasi )
XI asrda Angliya qishloq xo'jalik mamlakati edi. Unda feodal yermulli
(manor) iqtisodiyotrung asours tashlab qilgan Shunday manodamang eng
yinklandan ber ganches bevosta qirolang mullo to Igan, qolganlariga qurol o mang
ko p sonh diny ve duryovny vassallange in'm etgan “Dahshatli sud katobi yering
humory bahoga va bo‘lgan so‘m lingerdiga. ham araqlab berach Unga ko ra.
berdwiyder va kottariarga konsul bo'lishgan. Ro'ymatge lordier va huquqshunoslar
vasmlari, mumlardagi mansabdor raboniylar, awder, mvdogar varandiar, yasus
yollama ishdilar va boshqa ayrim ta'riflar kirmaganlar. Ro'yxat dehqonlarining
krepostnoylariga mos kelishini tedashtiradi, Normandlar kelishuviga qadar ozod
bo'lgan kishilami ular yashagan yerlar yangi qo'liga o'tganlaridan so'ng ro' egalarini
olish vaqtida ulami ham qaram dehqonlar qatoriga qo'shib yubordilar, ya'ni
krepostnoylarga aylanib yubordilar. Qoldilar shatli sud kitobus ma'lumotlariga XI-
XII axir Angliya 5 min kishi bo'lib, u erdan 95% qidloqlarda yashagan. Angiliya
Qishloq xujaligi
Dahshatli sud katobi
yaylov, o'mon, hovuz, daryo
Genrix II
Plantagenet

Mamlakatdagi butun aholining atigi 5% shaharlarda yashaganligi shaharlar o'sishi
jihati dan Angliyaning boshqa Yevropa mamlakatlaridan ancha orqada ko'rinishini
ko'rish mumkin.
Aholining mashg'uloti dehqonchilik bo'lgan. Mamlakat shimoli sharqida
chorvachilikka katta e'tibor bergan. Buyerdan chorva maysulotlari va yung arosan
Flandriyaga sotilgan, flamand hunarmandlari undan mevut tayyorlab, Yevropaning
turli davlatlariga sotganlar.
Istilodan keyin Angliya feodal votchinasi (manor) elon qishloq jamoasini
bo'ysundirib, kreportnoy jamoaga aylantiradi Manor xo'jaliga qaram dehqonlanung
barshchina mehnatiga asoslanadi.
XI asrda Angliya dehqonlarining huquqshunosligi “Dahshatli sud latobiga
ko'ra 30 akr yerga ega villanlar tashkil qilgan Ular jamoa muliodan ham maslahat
(yaylov, o'mon, hovuz, daryo va h) Villanlar barshchina o'tashgan, lordga natural
soliq to'lashgan Villanlar manorlar hayotiming asosini tashkil etardi Normandlar
istilosidan oldin ham, ular o 'zlanning mahsulotning bir xo'jayinlariga berar edi
Normlar ishidan keyin, sudyalar ishlab chiqarishlari aniq belgilandi Bu majbuatlar
iko ko nnishda edi barsh va hashar Barhchina sifatida villan History of the middle
illya. Podrik. S.P.Karkaziy 1-qism Hashar em qo'shimcha yuqori sifatli turi bo'lib,
uni tezda talab qili shar edi. Yuqoridagi soliqlardan keyin, ayniqsa, yuqoridagi
mallar bo'lib, uni villanlar cila akolari bilan birgalikda (qo'y qirqish, g'allani o'rish
pallalarida) bajarar edilar. , villanlar qizdarini erga bermalar enikoh bojis deb
atalgan to'lov to'lardilar. Dehqonlar bundan tashqari cherkovlarga ham o'limdan
keyingi yig'ima deb atalgan soliq to'lar edilar. Shu Angliya tarixiga xos bo'lgan bir
mulkni alohida ko'rsatib o'tish joizdir Krepostnoy dehqonlarning axvoliga
og'irlashtinshga va ulami feodal mulknga yanada ko'proq ko'proq bo'lgan
yondinshga qarahigan qonunlarning ko'plab paydo bo'lishiga qarshi, feodal va
villan o. 'oraliq munosabatlarda zamonaviy an'analarming saqlanish ta'sirining
kuchliligi vaziyatni qimman yumshatib turadigan vosita bo'lib turardi.
"Dahshatli Sud kitobi"da bordariylar, y'ani 6-15 akr yerga ega qaram
dehqonlar, va 2-3 akr yerga ega kotterlar ko'riladi. Kotterdar ko'pincha temirchilik,

ustochilik ishlanmi qo'shimcha ish sifatida bajarganlar, ularni batraldarga tikgan.
Ularning yerlari umumiy jamoa yer maydoni tarkibiga kirmagan. Bu hududdag
dehqonlarning pchiligi krepostnoy deb hisoblansada, ammo ulaming erkanlik
huquqlari ko proq saqlab qolgan va ular feodal manon bilan chambachas bog lamb
ketmaganlar Ko pching bir hunarmandchilik tun bilan mashg‘ulot ul bo Igan
bordariylar va kottarlar lordlarin o‘ ing zo‘rligida shaxsiy ishlab bermasdan, zlari
yasagan biror hunarmandchilik buyuni bilan obrok to lab turganlar Bunday
majbunyatlar to la qullik (qaramlik) hisoblanmagan. Chunin ular monarning
amaldon nazorati dan chetda bo'lganlar Qaram dehqonlarning ozongi
kategoryasani servlar tashiol qilgan Serviar yerga, mulkka ega bo'lmay, eng og'ir
ishlab bajarganlar
Erlon dehqonder qatlam Angliyada istilodan keyin ham saqlanib qoladi,
lekon dating salmóng quanh, huquqiy holat yomonlashadi Erten koshlar -
Bigoideta
“Daniya huquqi viloyatis deb yuritilgan. Shimoli-sharqiy Angliyada,
daniyalildar o‘rmadigan joyda erkin dehqonlar (“erkin kishilar”) hali juda ko‘p edi.
Skandinaviyaliklar jam iyatining ancha kech taraqqiy etishi. ham «daniyaliklar
dagi dehqonlar o'z mustaqilligini bir muncha saqlab qolgan edi an, lekin yerga
biriktirilmagan va qonuniy erlan hisoblangan
XIII asrda Angliyada qishloq xo'jaligi intensiv rivojlanadi, uch dalali
almashlab ekish keng tarqaldi Mamlakat aholisining ko'payib borishi yangi yerlami
ochishga yaqin tug'dirdi O'rmonlarni tozalash Normandlar manzalgohlan. XI-XII
asrlar 22 va botqoqliklarni qayta tikladilar, haydaladigan yerlarmi ko'paytiradilar
Flandnya va Italiyada Angliya yungiga kuchayishi tufayli chorvachilik rivojlanib
bordi( ayniqsa qo'ychilik) ning ko'rish uchun xo'jalik mahsulotlanga, ayniqsa
g'allaga talab oshadi. va dehqon xo'jaliklari bozor munosabatlanga keng kirib
boradi
XII omri-XIII asrda muntazam ichki iqtisodiy aloqalar mustahkamlangan
XIII asrda ichika milliy bozor yaratildi, Londonning markaziga aylanadi Qish
xo'jaligi ishlab chiqarish bilan shug'ullanadi.

Tover-pul munosabatlarining xo'jalikning barshchi-krepostnoylikka
yemirib, ko'plab xo'jaliklarda pul rentasiga o'tiladi. Bezi pomest'elarda yerga
ishlash uchun kotterlar va batraklarning yollanma mehnatidan foydalanilgan. Yink
pomest darda, ayniqsa cherkov votchinalarida bozor munosabatlari ta'sirida
domenlar olib tashlangan, beeshchina- krepostnoylik tartiblari mustahkamlangan.
Ko'proq xo'jalik mahsulotlarini etishtirish uchun jamoa yerlari, o'rmonlarni
tozalash evaziga domen yerlarni tozalash qishloqlar.
Tovar-pul munosabatlari ta'siri yiring va mayda feodallar o'zida farq XIII
asrda yana ham keskinlashadi. Endi feodalning daromadi yoki yer miqdori bilan
emas, balki xo'jalik faoliyati va siyosiy farq pozitsiyasi bilan mumkin. XIII asrda
tovar pul munosabatlariga ntsarlar qizg'in korib boradilar. Ularning xo'jaligida pul
rentasiga o'tilib, yollanma mehnatdan foydalanilgan. Ritsarlar harbiy ishlardan
xo'jalik ishlariga o'tadilar. Ichki bozorni rivojlantirishdan, qirol to'lovlanni ishlab
chiqarishdan va yirik feodallarning huquqini cheklashdan, davlatning
markazlashuvidan manfaatdorlik ulari shaharliklar va ekan dehqonlarning yuqori
tabaqasi bilan yaqin shunga ko'ra Angiryada lar sinfi Frandagi va Germaniyadagi
kabi davlat darajasiga aylanmaydi. Har bir erkin yer egasi 20-40 funt daromadi
bo'lsa, nitsar unvonim qabul qilib dvoryanlar qatoriga qo'shilish mumkin bo'lgan
Baronlar barshchina usulim va toi faviy imtiyozlari saqlab qolishga harakat
qilganlar.
Angliyada hunarmandchilik va savdo markazlarida shaharlar X-XI asrlarda
paydo bo'ladi Ammo eng zamonaviy shahardar Rim impensi hukmronligi yillarida
harbiy istehkom va lagerlar ko'rinishida paydo bo'lgan edi Masalan Kolchester,
Manchester, Vin chester, Rotchester Sangga Ram impenyasi yillanda Georg Veber
“Dahshatli sud kitobi malumotlariga ko'ra Angliyaning 1,5 min aholisining
5% ning shaharlarda yashaganligi Angliyaning qishloq xo'jalik mamlakati bo'lib
qolaverganligini ko'rsatadi. Mavjud 80 dan ortiq shahar aholisi dehqonchilik bilan
shug'ullanib, qishloqlardan istehkomlari va hokimlari bilan farq qilar edilar.
Hunarmandchilik asosan, London, Boston va York shaharlarida boshladi edi.
Vilgelm hukmronligi mamlakat hududini normandiar uslubida qoidalar to

itburchak ko'rinishdagi qal'alar bosib ketdi. Nommandlar istilosi davida, XI-XII
asrlarda Angliya Angliya va Normandiyaning xo'jalik va savdo aloqalari
shaharlarga yuksalishiga yordam beradi. Angliya savdogarlarining Normandiya,
Flandriya bilan savdoga keng yo'l ochiladi Flandriyaga angliyaliklar yung, qalay,
qo'rg'oshin kelib sotganlar. Mamlakatning siyosiy va iqtisodiy markaziga
aylangan Londonning ahamiyati ortadi
XII asrga kelib, ya hi normandlar istilosidan keyin London shahri
mamlakatning poytaxtiga aylangan edi Vinchester, Boston, Stamford, York
yarmarkalarida Flandrya, Germaniya, Italiya va boshqa mamlakatlardan kelgan
savdogarlami ham uchratish mumkin edi. Normandlar hukmronligi o matilib,
Angliyaning qit'a bilan aloqasi kuchaygandan so'ng, bu yerda savdo jadal sur'atlar
bilan taraqqiy eta boshladi, yarmarkalar ko plab tashkil etildi XI asrda shaharlar
soni 30 ta bo'lsa, XIII asr o'rtalanda Angliya larining. soni som166 taga qildi
shunga shahar aholisining som ham ortib borth 1086 yildagi umumiy ko'ra,
mamiakat barcha aholisming 5% shaharlarda yashagan bo Isa, 1377 yilga kelib bu
ko rsatlach 12% m tashkil qildi. Bu vaqtga kelib, London shahn aholisining soni
40 ming lashiga etdi
XIII asrda shaharlaming mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy va siyosay hayotidag
ahamiyati ham oshib borad Shaharlarda boylik to'planib boradi, davlat K tunia orta
malya Subreddit 38. Udodarnoy and S.P. Karpova 1-2 qism M. Kashtachilik
Do solig'ining asosiy qismim ular to'g'ridan-to'g'ri kelishi uchun ol ular bilan
asrishga majbur edilar. Shaharliklar asta-sekin qirollik hokimiyatining ayoay
ittifoqchisi bo'lgan tabaqa sifatida shakllana bordi.
Plantagenet, graf Anju, Meyn va Turs va ingliz qiroli Genrix I ning qizi
Matildaning uch o'g'lining eng kattasi edi. U bolaligini Anjudagi otasining
saroyida o'tkazdi. U birinchi navbatdagi Ruanda, so'ngra Anjers va Bristolda
mukammal ta'lim oldi. Qanday qilib to'ngich o'g'il otasining qulogiga meroszo'r
bo'ldi. U onasi, Fathchi Uilyamning nabirasi Normandiya va Angliya orqali
Matilda ingliz tojini meros olishi kerak edi, ammo taxtni marhum qirolning jiyani
Steven Blois egallab oldi. Bu Angliyada qirol Stiven va imperator Matilda

tarafdorlari o'rtada uzoq davom etgan fuqarolar urushining natijasi edi 1141 yil
bahorida Matilda Angliya qirolichasi etib saylanashiga va Londonni egallashga
muvaffaq bo'ldi, ammo kuzda uning qo'shinlari mag'lubiyatga uchradi va
Angliyadagi yana Stivenga oldi.
Normandiyadagi harbiy harakat yanada rivojlandi: Jefri V Do qo'shinlan
gerroglinang ko'p qismini egallab olishdi. Bu davrda Genti onasi bilan Bristolda
edi, u Angliyadagi imperator tarafdorlari nazorat ostida ushlab turishning markazi
bo'lib zazmat qilgan. Bu erda yosh shahzoda uning ta'lim olishida ishtirok etgan
taniqli olim va sayohatches Bath Adelard bilan uchrashdi 1144 yilda Jeffn
Normandya gertsogi deb e'lon yaxshi va yosh merosxor Normandiyaga qaytib
keldi
1147-yilda Gennxmi Shvenga qarshi kurashni uchun otasi yana Angliyaga
Angevin va Normanntsarlarining kichik otryadiga yubordi. Qohushdan bir necha
oy o'tgach, Angliyadagi imperator partiyasining rahban Glosterlik Robert vafot
Kurbastalada R.R. O'rta asrlar terasi. Salom Kuplkovaning usullari. T., 2022
yilgacha foydalaning
Normandiyaga qo'shish uchun yordamini to'lagan qirolning sxiyligi
memanga falokatdan joy va qit'aga kelib berdi. 1148 yil fevral binosi Matilda
Angliyani tark etdi.
1149-yilda ingliz tojiga bilish uchun yangi urinish bo'ldi. Geri Shimoliy
Angliyaga qoladi va Matildaning eng nufuzli tarafdorlari Shotlandiya qiroli Devid
I va Chester gafi Ranulf de Gernon bilan aloqaga chiqdi. Karlayida Shotlandiya
qiroli tomonidan ritsar unvoniga olingan bolgan. Buning uchun, Yorkga
uyushtirilgan qo'shma hujumlikka uchradi Stiven Blois tezlikda katta qo'shni
toplashga va Genrix va tomon Devid otryadlan tomon harakatlanish muvaffaqiyatli
bo'ldi. Shahzoda Glostershirga chekindi va u erda kuz o qiral Stiven'gli Bulonlik
Evstasning tinimsiz reydlaridan o'zini himoya qildi. Uning yagona muvaffaqiyati
Devonga bostirib kinshi va Bridportni egallashi edi. 1150 yil yanvarda u
Normandiyaga qaytdi Do

Normandiyaga qaytib kelgach, Genrix frantsuz qiroli Lui VII ning
tajovuziga duch keldi, u Veksinga da'vo qildi va Normandiyadagi Bulonlik Eustace
ko'rinishini qo'llab-quvvatladi Harbiy Angevinlar uchun imkoniyat bo'ldi. 1151 yil
oxinda loyez Hisor va Venning Norman qism konsessiyas hisobiga sulh tuzdi
O'sha yili Jeffi Plantagenet vafot etdi va Genn
Anju, Turain va Meyn gai va Normandiyaning yagona gersogi bo'ldi.1152
yil may oyrida Gennz Frantsiyaning janubi-g'arbiy joyg Poitoudan Pireneygacha
va Bordodan Ovemgacha va Muqaddas Rum impenyan chegaralarim egallagan
ulkan Akvitaniya gersogligning hukmdon bo'lgan Alienora Akvitaniyaga uylandi.
Ularning nikoli yuqori darajada barcha g'arbiy Frantaya Plantagenet hukmronlig
ostiga o'tdi, bu hudud va aholi bo'yicha frantsuz qirolining o'a nazorati.
Bu vaqtga kelib, Stiven Bloisming pozitsiyasi Kenterberi arxiyepiskopi Rim
papani Yevgeniy III bilan ziddiyat tulkili darajada zaiflashdi. 1153 yilda
Plantagenet qo'shinlari Angliyaga tushdi. Tez orada u Malmesberini qo'lga kiritish
muvaffaqiyat bo'ldi va shu bilan O'rta Angliyaning g'arbiy qismi ustidan nazoratni
ta'minladi. Keyin gersog Gloster va Koventri orqali shimolga yo'l oldi va Uorvik,
Lester, Tutheri, Derbi va Bedfordni egalladi.
Shundan so'ng Genri Temza tomon burilib, qirol Stiven qo'shini qamal
qilingan Wallingfordga yurish qildi. Bu vaqtga kelib, ingliz baronlari Stivenni
murosa zarurligiga ishontirishdi Uollingfordda gertsog va qirol o'zaro uchrashuv
200 bo'lib o'tdi va sulh shartnoma kelishib olindi. Arxiyeskop Teobald va Blois
Genrix vositachiligida Vestminster ishlab chiqarish sharoitlari ishlab chiqiab,
Angliyada uzoq davom etgan urushi yakunlandi.
Ushqaraga ko'ra, Stiven Genrini ingliz taxtining vorisi sifatida tan oldi va u
o'z nazorati qirolga sodiqlik qasamyodini qabul qildi va o'gli Uilyamming yer
mulki dazdsizligini kafolatladi. 1154 yil oldin Oksfordda ingliz baronlari
gertsogga Angliya tojining vonn sifatida hurmat ko'rsatdilar

Suven vafondan keyin Genrix II Plantagenet 1154 yil 25 oktyabrda ingliz
taxia o'tudi Toj kiyish marosimi 1154-yıl 19-dekabrda Vestminster abbatligida
bo'lib o'ti.
Gennx og'ir merosni oldi Mamlakat songgi o'n yilliklarda ichki nizolardan
katta zarar ko'rdi Qirol zo'rlash yo'llarini askar tarqatib yubordi, ana o'zgacha
bo'lgan baronlarga yordam berib yubordi. tugatdi
Malkoim IVden alib, Angliyening shimoliy chegamlarini bobosi davriga
qaytardi. Malkolm vassal qasamyodini qabul qildi, ritsar unvoniga qabul bolá va
Xantingdon fiefini oldi. 1158 yilda Uels hukmdorlari vassalga aylandi. O'sha yili
u sakkiz yosh o'g'li Gotfridni graf Britaning besh yosh qiziga unashtirdi va unga
Gotfridni merosxoli qilish va'dasi evaziga yordam taklif qildi. Qisqa vaqt ichida u
ingliz tojining nufuzim misli ko'rilmagan yuksaklikka ko'tardi, ingliz yerlarida
tinchlik va osoyishtalik o'rnatildi.
Angyada tinchlik o'rnatish madaniyat, fan va talimming rivojlantiruvchi
yordam berdi. Normanlar Angliyani bosib olganidan keyin yuz yil ichida sakson
va norman antanalari asta-sekin birlashdi. Bu, ayniqsa, tilga tegishli edi. Bu
vaqtga kelib, o'rta ingliz tili allaqachon umumiy shakllangan bo'lib, ma hoda bir xil
grammatikani saqlab qolgan, lekin ko'plab frantsuzcha so'zlarni o'z ichiga olgan va
ingliz tilida adabiyotlar paydo bo'ladi. Adelard of Bath keng sayohat qildi va arab
an'analarida qolgan qadim gi mualliflarning asarlarini lotin tiliga tarjima qildi.
Robert of Chester arab olimlarining asarlarini tarjima, evropaliklarim algebra,
alkimyo va Qur'on bilan tanishtirdi Fanning rivojlanishiga Oksfordda universitet
ochilishiga yordam berd.
Chegaralarni mustahkamlab, baronlami tinchlantirgan Genn Staven Blais
hozirda juda ko'p mustaqillik va imtiyozlarga ega bo'lgan cherkov bilan masalalari
hal bo'lmagan holda Jumladan, ruhoniylar podshoh saroyiga bo'ysunmagan, hatto
qotillik kabi og'ir jinoyatlarda ham cherkov sudiga an, bu esa ancha uzoqroq
bo'lgan Qirol 1163 yildagi masalani o' z foydasiga hal qilish umicida o'zining do'sti
va maslahatchisi Tomas Beketni Kenterben anayepiskopi etib ley qirolning
do'stidan uning eng ashaddiy dushmaniga aylandi. Uning yordami bilan Bekket

Frantsiyaga ko'chirishga majbur bo'ldi va Genri Papa Aleksandr III uni qo'llab
yubordi. Bekket 1170-yilda, uning yo'qligida va uning xabarisiz o'gli Genrixga toj
kiygan yepiskoplami quvgin sodir bo'ldi. Bundan xabar topib, o'sha paytda qit'ada
bo'lgan podshohning jahli chiqdi. To''t ritsarlar Reginald Fits-Ours, Hugues de
Morville, William de Tracy va Richard le Breton darhol Angliyaga yo'l olishdi
Vespers arafasida Kenterberi sobonga kiravenshda arxiyepiskop bilan uchrashib,
qirol huzuriga chiqishni buyurdilar va u rad qilgach, uni qurbongoh zinapoyasida
o'ldirishdi
Sobor cherkovida anayepiskopning o'ldirilishi haqidagi xabar Garbiy
cherkovning barcha xalqlarida katta taassurot qoldirdi. Cherkovdan Angliyaga
yubonsh to'g'risida va ga to'g'ri kelishiga qarshi Genri Bibliyaga Beketni o'ldirishga
buyrug'i haqida qasam ichdi, cherkovga jiddiy yondashdi va solib yurishida
qatnashishga va'da berdi.
Irlandiya qirg'ollan o'zaro kelishmovchilikdan foydalanilgan holda, Geni
1171 Irlandiyaning tortta qoldik qabul qilgan uchtasini qo'lga kiritdi va faqat
Olsterni imustaqil qoldirildi Mahallry hukm va ruhoniylaridan so'ng qasamyod
qildi, u 1172 yil 17 aprel papa legitlan bilan uchrashib, davlatni tark etdi. ortasidagi
kurash davom etdi. Orolning g'arbry qisini qarshilik ko'rsatishda davom etdi
Bu davrda Gennx II ogir kasal bo'lib qoldi va o'z mullam tort o'g'li ortasida
bo'lish to'ghada vasiyat qildi Kichik Gennx Angliya qirg'ili deb e'lon qilndi,
Normandiya, Anju va Ma'nosi Plantagenet meros zo. ' r erlanga hulendor etib
tayinlandi O'g'li Richard onasining meros mulkini Akvataniya va Gaskora old
Uchinchi o'g'li Jefn Bittarni oldi wung keatu Konstans Bntaining merus
Genrix II tuzalib ketdi va sa aming kuchi faqet nominal edi. Ota qattiq
vasiyligi ularga alat berdi va natijada aka-uka Fransiya qiroli Lyudovik VII wa bir
qancha feodaller bilan Angliya qiroliga qarská knaktsiya hurdi. Qo'zg'olon 1174
yilgache devom qildi va Genrix Il g'alabasi bilan yudonlandi. O'g'illari otan bilan
yarashishga va qasamyod qilishga majbur bo'ladi. tashqi hal qilib, Genrix II ichki
ishlar bilan shug'ullanadi. Qirollik Double Picard de byusfiqua dangandan so'ng

qua sử taman. Ztashkil etishda qaror qildi va 1179-yil 10-aprelda Vindzorning
Buyuk Kengashida qirollik sud ishlarini yuritish uchun yangi tuzilmani taklif qildi.
Anglia qirollig to'rtta sud okrugiga bo'lingan. Uchta tumanda har birida beshta
sudya, to'rtinchi ada altita sudya bor. Yepiskop bo'lib ishlagan adliyalar uchta
tumanning boshiga, Ranuif de Glenvil esa Shimoliy okrug boshligi etib tayinlandi.
Shimoliy okrug sudyalari bir panel o'lida markaziy qirollik rudining a'zolan bolib
xizmat qilishgan. Buning uchun, bu o'zgarishlarning barchasi ingliz sudyalari
orasida keng tarqalgan tarafkashik va endemik poraxolik muammosini hal qilmadi
va shuning uchun qirol o'z tiklanishni th yangiuanticain ravishlab tui fui kerak
Genn Plantagenetning mulk huquqlarini sud orqali himoya qihsh saqlash
qonundalik yangidari ham muhim ahamiyatga ega edi. munkon edi Bunga javoban,
da 'vogar qurollik buyrug'ini olista manion edi wang asosda qirollik sudyan razalı
yerga egalik huquqa hududda yashovda o'n iko qosuziga bo'ysasuvda odamna
yig'ib, qasamyod qilib, u holda bahb al ida kerak yer hashqatan. ham
nosozlikdadan noqonaay va nohaq ohngan Age talater layin bu Baktra and glass,
da'voge darhol o'z mga yong'in va yu
1183 yilda uning o'g'illari Genrix va Richard o'rtasida yangi janjal
boshlandi, bu vaqtda Genri Kichkina kutilmaganda vafot etdi. Glazablangan qirol
o'zining eng sevimi o'gli Jonni merosxoli deb elon qildi. Richard Frantsiya qirali
Filipp II yordam so'rab murojaat qildi va u Genrixdan barcha fantsuz mulldarini
tortib olayotganini elon qildi. Ingliz qiroli va uning qo'shni qit'aga o'tdi, ammo
oxirgi rush u uchun kirish bo'ldi. Deyarli barcha o'rtoqlari, shu ham o'g'il uni
tashlab ketishdi. Geni tinchlik o'rnatishga, Richardni meroszor afatida olishga va
unga qarshi kurashgan barcha baronlarni kechirishga majbur bo'ladi.
2.2. Davlat hokimiyatini markazlashtirish. Genrix II ning islohatlari
Normativ-iqtisodiy faoliyat jamiyatning feodallashuvi chuqurlashgan
qirolliga qarab, davlatning markazlashuviga va davlat birligini saqlashga yordam
beradi. Biroq, XII asr oxirigacha markazlashtirish, asosan, ingliz-norman
qirollanning senyorlik, xususiy huquq hisobiga ta'minlangan va sud feodal-

ierarnok tuzum va mahalla cherkovining nufuzli rahbariyatiga harakat qilish
choralarini ko'rishga bog'liq bo'lgan Tojning o'z sub'ektlariga misbatan sud va
fiskal huquqlari faqat yuqori senyorning o'z vassallariga nisbatan huquqlari bo'lib,
sodiqlik qasamyodiga adolatli edi
Shunga ko'ra, ularga norozi vassallar vaqtida e'tiroz bildirishi mumkin edi.
Buni tinimsiz XI-XII asrlar tasdiqlaydi tojni senyorlik huquqlarini suiste mol
qilishda ayblab, baronlarning qo'zg'olonlan. Norman istilosi vaqtidan qabul qilish
va XII sak qurollar anglo-sakslaming azaliy urf-odatlari va erkinliklanga sodiq
ekanaklarini doumiy ravonlashtirishga, baronlar va cherkovga "erkin xartiyasi"ni
ogohlantirish majbur bo'ldilar nizomlarda tinchlik, "yomonlarga yo'q"
shabariaming imtiyaz va erkinlikćerini hurmat qilish samaraliatlari to'g'ridan-to'g'ri
saqlanadigan mavjud edi. Buning uchun, XII asrning o'rtalaridan olingan qirol
hokimiyatini feod odatlari va o'z qasamlari doirasida bog'lashga urinishlar davlat
boshqaruvida o'zgarishlarni yuzaga keltirish mumkin.
XII asrning yarmigacha. Angliyada professional sud boshqaruvi mavjud
emas edi. Boshqaruv markazi qirollik sudi (kuriya) - doimiy ravishda harakatlanib
turardi va uzoq vaqt davomida Angliyada yo'q edi, chunki chunki qirol tez-tez
Normandiya ham yashagan Kengaytirilgan ta'minlanganlik darajasida qirollik
kunyasi qirolning bevosita vasallari atro fidagilar to'plami edi. Qirol yo'qligida
Angliyani aslida bosh nidya- ruhonty. kanonik va rim huquqi bo'yicha mutaxassis
boshqargan. Ularni kotibiyatni boshqaradigan kansler edi. Markaziy hukumatni
boshqarish darajasida "sayohatchi" elchilar va magnatning sheriflarini
ko'rsatmoqda, ular ko'pincha markaz nazoratini tark etishadi. Ularning rahbariligi
asosan qirol idomsidan tojga ma'lum bo'lgan ayrim qonunbuzarliklarni bartaraf
etish bo'yicha ko'pincha bilan ijro farmoyishlarini (yozuvlarini) yuborishga
yuborildi. Sud ishlarining harakati yordami (yuz yillik, okrug) assambleyalan va
manoriya sudlari qo'shinlar va sud duellari kabi arzaik tartıblardan qanday holatda,
qirollik adolati istismo edi faqat sudda adolat rad etilganda "qirollik marhamati
uchun maxsus murojaat qilingan taqdirda" benlishi mumkan edi Tojning to'g'ridan-

to'g'ri vassali bo'lgan bir baron fuqarolik ishi bo'yicha shikoyat qilish uchun qirolni
qidin katta besh yil va katta miqdorda pul sarflagani malum
Angliyadalashuvga qaytarib bo'lmaydigan markazga imkon yaratgan
toyrang imtiyozlarimni yaratgan, davlat apparatini byurokratlashinsh va
professonallasitinsh asosan Genrix 11 (1154-1189) fanlyati bılan bog'liq Gennx II
ning tojning senyony huquqlarn bilan bog'liq bo'lmagan umummilky byurokratik
1) Qirullik Sudlovini Tizimga Kiritish va Aniqroq Tuzilmasini Berish
(Jarayon Shaldlarini Takcomillash, An'anaviy Va Ohta Domiy Faoliyat
YUURITUUVCHI Arkaziy Sudlar Bilan Raqbatlashadigan Qirollik Myyor
Sudyalar Tizimini Yaratish);
2) militsiya tizimi va yo‘llanishlari uyg‘unligi asosida armiyani isloh qilish
avtoulovlarni himoya qilish butun bir qator qirollik fanmonlari bilan
raszniylashtirildi Buyuk, Klarendon (1166), Northgempton (1176), "Qurollar
to'grisida" assiz (1181) va boshqalar.
Genrix II tomonidan sud va ma'muriy tizimni qayta tiklash jarayonida
amaliyotda vaqti-vaqti bilan qo'riqlangan anglosakson, norman va cherkov
institutlaridan o'rnatildi. Ilk o'rta asrlarga xos bo'lgan Angliyada sayohatlarni
boshqarish amaliyoti yanada barqaror va tartibli xarakter kasb etdi. O'sha paytdan
olingan Angliyada ekipaj kemalari faoliyati qirollik sudya tashrif buyunshi qatiy
yo'lga qo'lga 1166 yilda okruglami aylanib o'tish uchun atigi ikkita sudya
tayinlangan bo'lsa, 1176 yilda ol tita aylanma okrug tashkil etilgan va sayyor
sudyalar som ikki-uch onga etgan. Sayyor sudyalami tayinlash umumiy sud
aylanma yo'lini boshlash uchun qirg'illik buyrug'i bilan amalga oshirildi. boshqa
shu buyrug'i bilan sudyalarga vakolatlar (nafaqat sud, balki ma'muriy, javobgarlik)
ham berilgan. Sud safan asoslangan tojga tegishli barcha da volar saralanib,
jinoyatchilar hibsga o'z ichiga va amaldorlarning suiste'mollan teksturildi.
Shu bilan birga, qirollik farmoyishlan tizami takomillashtirilib, yerga
nizolar va huquqbuzarliklar bo'yicha maxsus tekslunshning maxsus tartibi ishlab
chiqiladi.

Uch tartibni boshqarish uchun qirollik kantiiyasining maxsus buyrug'ini
sotib olish kerak edi huquq buyrug'i (rignt varaqi), ularsiz qirol sudlarida fuqarolik
yoki jinoiy da'vo qo'zg'atilishi mumkin emas edi. Shundan so'ng, tergovni
sudyalar yoki sheriflar sudyalar orqali guvoh yoki prokuror sifatida qasamod
qilgan yuz nafardan o'n ikki nafar to'la huquqli shaxs olib borishi kerak edi.
Tergovning bunday tartib feodallar sudlaridagi qo'shinlar va sud duedi bilan
solishtirganda hosil qilish ob'ektiv hal qilish uchun imkoniyatlar yaratdi. Asta-
sekin rivojlanib qayta qurish tizimi yerga egalik huquqiga da'volar bo'yicha
manorial kuriya yurisdiktsiyaning cheklanishiga olib keldi Huquqbuzarliklarga
kelsak, hatto villan ham qirollik sudiga jinoiy ish qo'zg'atishi mum kin edi.
Sheriflar, feodallarning huquqlaridan qat'i nazar, jinoyatchilarni ushlash va o'zaro
huquqqa rioya etilishi mumkin emasligi uchun ulaming mullkiga kirishlari
mumkin edi.
Shunday qilib, XII asrning yarmida. Genrix 11 fuqarolik va jinoiy ishlarda
qirollik sudlovining maxsus mexanizmni yaratdi, bu esa qirol sudlanning
vakolatlarini oshirishlarini va yurisdiktsiyani amalga oshirishi
XII asr o'rtalaridan takomillashtirilgan sud jarayonlarining joriy etilishi
munosabati bilan markaziy hokimiyatning organi qurollik Kunyasining
vakolatlarini tartibga solish sozlamalari mavjud Funksiyaning ixtisoslashuvi va
tuzilmalarining tuzilmalari soni bir qancha miqdorda bo'limlarning bo'linishi
jarayonida kantslenya, qirolning markaziy ("shaxsiy") rudi. " volar such asta-sekin
paydo bo'ldi Bu sad podshoh ishtirokisz o'tinshi mumkan edi va u ko'chganida
unga ergashishu shart emas edi Angliyaning "umumiy sudi"ni kelishida umumiy
da'volar sudi faoliyatini hal qiluvchi rol o'ynadi.
U o'zaro munosabatlarida vaziyat ancha murúdoab edi. Normandlar
istilosidan keyin cherkov vayoviy sudlar ajratilib, cherkov sudlari barcha ma'naviy
va dunyoviy masalalarning bir aniqlanishi (nikuh, vasiyatnomalar va boshqalar)
ko'ra yuzaga kelgan. yordam, qirol hukumati cherkov ustidan nazoratni saqlab
qoldi. Nommand qirollarining o'zlari yepiskoplami tayinladilar, Angliya va
Normandiya uchun cherkov farmonlarini chiqardilar va bo'sh yepiskopliklardan

daromad oldilar. bo'lsa, Rimdagi papa hokimiyati va katolik markazi o'sib borishi
bilan imgliz toji " ko'proq cherkov qarshilikdanga kela kelib va Angliyadagicher
cherkov erkinliklari " maalasi birinchi cherkov va dutyuny bolnayat oftans dagi
kedon to qraduvlarn ridan biriga aylandi.
Genrix 1 vaqtda Nonnandiyada papa bilan konkordat tuzildi, unga ko'ra,
Germaniyada bo'lgani kabi, kanonlaming ma'naviy investitsiyasi papaga o'tdi,
dunyoviy sarmoya esa qirolda qoldi.
Genrix II cherkov cherkovga tojning ta'sirini ishlab chiqarishga urinib, 1164
yilda Klarendon konstitutsayalarinidi. Ularning, qirol cherkov sudlan tomonidan
ko'rilgan ishlarda ol sudya afatida tan olingan Cherkovna tayinlash bo'yicha barcha
nizolar qirg'in sudida hal qilinistu kerak edi. Qirolik yurisdiktsiyas tizimi, cherkov
mullani tekshinsh, qarzlar bo'yicha da'volar, ogir jinoyatlarda ayblangan
ruhoniylarga nisbatan hukm chiqansh va ijro etishda bo'lishda Podshohning
rozaligisiz uning vassallan vaidan hech bin chiqanb yuborilishi mumkan emas edi
Qirolning dunyoviy investitsiya jamoat tashkilotlari va uring 'naviy ierarzdan
sayluga aralashish mumkinligi tasdiqlandi, papa va ruhoniylarning kuchli quvvat
ostida qirol ushbu konlaming bir qator ishtirokidan voz kechishga majbur bo'ldi.
Mamlakatning yuzlik va okruglarga bo'linishi qolgan. Sheriflar okruglarda
qirol ma'muriyatining yo'nalishi, yuzlab ulaming oshirishlari, sud ijrochilari
bo'lishdi. Sherifdagi eng yuqori harbiy, tajriba va politsiya hokimiyatiga ega edi,
qirol kantsleri buyrug'ining asosiy ijrochisi.
Sheriflar o'zlarining ma'muriy va sud funktsiyalarini okruglar va yuz
yig'ilishlari bilan yaqin hamkorlikda amalga oshirdilar, ularni chaqirdilar vw
sesnyalarga raisliklar. Bu institutlar asta-sekin o'z mustaqilligini yo'qotib, o'rtacha
darajada markaziy hukunahing quroligalangan bo'lsa-da, keyingi davrda Angliyada
Fuqarolik da'volarining ko'pchilig sud vakolatlaridan chetlashtirilganiga qaramay,
ulaming roli jinoiy tergovda ishtirok etgan shaxslarni (ayblov hay) 'ati) tayinlash
munosabati bilan biroz oshdi. Jamiyatning qirollik reklamasida ishtirok etishi
ingliz boshqaruvi o'ziga xos xususiyatga aylandi

Gennx II ning harbiy islohoh harbiy azamatu mamlakatning barcha erkin
aholisiga kengaytinishdan iborat edi har qanday erlon feodal, dehqon, shahar
aholisi o'zining mulkiy holatiga mos qurolga ega bo'lashi kerak edi. O'z jihozlariga
ega bo'lgan amiya shunga qaramay, davlat g'azasi tomonidan qo'llab-quvvatlandi.
buning uchun tushumlar darajasida oshdi
Avvalo shaxsiy harbiy xizmatni "qalqon puh" to'lash bilan tartibga keltirildi,
bu faqat feodallardan emas, hatto ozod bo'lmaganlardan ham undirila boshlandi.
Bu chora qurolga yollangan ntsar militriyaani saqlash imkoniyatlarini ochdi
Fendallardan "qalqon pullari" va shaharlardan to'g'ridan-to'g'n soliq (talya)
undirish amaliyoti bilan bir qatorda, asta-sekin ko'char mulk solig'i ham o' mahidi
Mamlakatning yuzlik va okruglarga bo'linishi qolgan. Sheriflar okruglarda
qirol ma'muriyatining yo'nalishi, yuzlab ulaming oshirishlari, sud ijrochilari
bo'lishdi. Sherif rugdagi eng yuqori harbiy, kuch va politsiya hokimiyatiga ega
edi, qirol kantsleri buyrug'ining asosiy ijrochisi.
Sheriflar o'zlarining ma'muriy va sud ishlarini okruglar va yuz yig'ilishlari
bilan yaqin hamkorlikda amalga oshirdilar, ularni chaqirdilar va sessiyalarga
raislik qildilar. Bu institutlar asta-sekin o'z mustaqilligini yo'qotib, darajasida
markaziy hukumatning quroliga aylangan bo'lsa-da, keyingi davrda Angliyada
qoldi. Fuqarolik davolarining ko'pchiligi sud vakolatlari dan chetlashtirilganiga
qarab, sud roli jinoiy tergovda ishtirok etgan shaxslarni (ayblov hayoti) tayinlash
munosabati bilan biroz oshdi Jamiyatning qirollik adliyasida ishtirok etishi ingliz
bo shqaruv harakatlari o'ziga xos xususiyatga aylandi.
Gennx II ning harbiy islohoti harbiy xizmatni mamlakatning barcha erkon
aholisiga kengaytinshdan iborat edi: har qanday erkin feodal, dehqon, shahar
aholisi o'zning mulkiy holatiga mos keladigan qurolga ega bo'lishi kerak edi. O'z
jihozlariga ega bo'lgan armiya shunga qaramay, davlat g'azmasi i qo'llab-
quvvatlandi. buning uchun tushumlar darajasida oshdi
Avvalo shaxsiy harbiy xizmatni "qalqon pu" to'lash bilan engillashtirildi, bu
faqat feodallardan emas, hatto ozod bo'lmaganlardan ham undirila boshlandi Bu
chora qrolga yo'llangan ritsar militsiyani saqlash imkoniyatini ochdi. Feodallardan

qalqon pullan va shaharlardan to'g'ndan-to'g'n soliq (talya) undirish amolyoti bilan
bir qatorda, asta-sekin ko'char mulk solig'i ham o'matildi.
Keskin ko'maklashishga va eng yirik feodallar tomonidan tashkil etilgan
armiya rahbariyatiga qo'yiladigan mablag'lar, mablag'lar, professional amaldorlarni
saqlash uchun' olisiga imkon berdi. Bundan tashqari, odil sudlovni amalga
oshirish byudjetning juda foydali format bo'lib qoldi
2.3. Angliyada parlamentning vujudga kelishi. ( Asso t sia t siya metodi )
A- Angiliya, asli, amaldor,
P- Papa, progressive, parlament,
F- Fransuz, feudal, fikr, faqat
I- iborat, imtiyoz, ingliz,
H- Hartiya, ham, hujjat,
Papa bilan to'qnashuvdagi muvaffaqiyatsizlik mamlakatda qirol obro'-
e'tiborni juda tushinb yubordi loann a va va uning amaldorlari qo'llab kelgan har
zal ta'magirlikdar, nohaq yig'imlar yig'ilishi va zo'ravonliklarga faqat baronlar va
yepiskoplar kerak emas, balki ritsarlar va shaharliklar orasida ham qirolga qarshi
norozilik tug'diradi. 1215 yilgi Hartiya 63 moddadan iborat katta siyosiy hujjat
edi. U lotin tilida tuzalgan edi. Hartiya asosan feodallar sinfining manfaatlarini
ko'zda tutuvchi ko'pdan-ko'p yon ben shlar va imtiyozlarni o'z ichiga olgan edi. U
baronlarga va feodallarga o'z feodlarini meros qilib qoldirishni va "odatga kota"
mo'tadil vassalik to'lovlan tolashni taminlar edi. Ular uchun imtiyozli bo‘lgan
“Teng sudoni topshirib qo‘yildi. Tenglar sudmasdan turib qonunlandan va
mamlakat qonunlandan tashqan, Angliyada birorta erion lasti qamoqqa olinmaydi,
avaztaga qamalmaydi Feodallar hujjati bolgan va avvalo yenk baronlaming
manfaatlanm ta'minlagan Buyuk k hartiya, har holda, progressiv kurash ega edi
Hartiya baronlar ayim gruppasning, balki talab bo'lsin. siyony markazlashish
printsapini endi rad etmagan, bu prinap bilan belgilangan va davlatni boshqarish
ma'lum darajada tartibga tushinshiga intilgan, umuman, feodal dvoryanlar tor
fasaning ham talabi edi.

Buyuk erkınlik hartiyasaning shaharliklar talabini olisha juda mulum bo'ldi
Angliyadagi uchincha nuqta binnchi marta shu yerda sayosay kuch afatida.
kengashi yoki hartiyada eslatib o'tilgan baronlar va ritsardar parlamenti tez orada
(shxu XIII asrda) ingliz parlamentiga aylandi. Bu parlamentda fransuzlaming
General shtatlaridagiga o'xshash qirollileda uchta qavatning uchida bor edi.
XIII asrda Angliyada qishloq xo'jaligi ham, sanoat ham zo'r berib taraqqiy
qildi. Yemi ishlash takomillashdi, bu vaqtda agronomiyaga doir turli traktat (ilmiy
asarlarning bosilib chiqishi shuni ko'rsatadi. Ikió dalali tizim o'z o'mini. ko'proq
uch dalali tizimga bo'shatib beradi. Qoramol ko'proq urchitila boshla shi
munosabati bilan dalalami go'nglash keng ko'rsatgan bo'ldi. Angliyada qo'ychulik
ayniqsa kop nvojlana bordi. XII asrda Angliyada dehqonchilik erishigan
yutuqlarni ana shu fakt ko'rsatib beradi, bu asrda Angliyada Yevropa qit'asiga ko'p
g'alla olib ketilar edi.
Mamlakatdagi ishlab chiqarish kuchlarining umumiy o'sishi va uning
iqtisodining mustahkamlarushi kelajakda XIII asrda rivojlanib, feodal jamiyatning
ijtimoiy ziddiyatlari g'oyat keskinlashdi Ziddiyatlarning bir yali feodallar bilan
dehqonlar o'rtasida bor di. Ingliz de qonlan XIII asrdan og'ir davni kechirar edi.
XIII asrda ingliz qishlogida asosiy siymo hisoblangan villan turar joyiga
biriktirilgan bo'lib, xaftalik barshdhanam utashga majbur bo'lgan. Lordga mkox
soligi va boshqa boshqa nohaq sohklar tulagan, uning sudiga buysundirilgan
tamomila krepostnoy qisqa edi. XIII asrdagi ingliz dehqoni aslida villangan emas,
balio servga o'xshab ketardi Ingliz yunstlan «rim huquqiara dalil keltinb, villanlar
Rim qulining bir tun deb ochiq-oydin fikr bildirgan edilar Deliqonlaming tez-tez
qochushlan, butun jamoa dehqonlaring lord uchun majbunyatdan bosh tortishlari
mumkin. emas edi XIII asrda Angliyadag ijtimoiy ziddiyatlarning boshqa bir yo'li
bir tomondan, yink feodallar, ya'tu lordiar. yepiskoplar, yirik monastularning
abbatlan o'rtasida yuz bergan bo'lsa, ikkundua
Bulaming hammasi ritsarlar bilan shaharlikdarning birlashgan siyosiy
chiqishlar uchun sharoit yaratib berdi. XIII asming yarimdagi siyosiy voqealar

shuni ko'rsatadiki loann Yersiz Buyuk erkinlik hartiyasini imzolar ekan, haqiqatda
uni bajarmoqchi emas edi. Ioann Yersizni o'zi ichgan qasamiga rioya qilish
samaraliatidan xalos etgan papa Innokentiy III ham qirol tomoniga o'tdi. Ioan
baronlar bilan yangi unishga tayyorlana boshlagan ham, ammo urush ayni qizib
turgan paytda qirol oldi. Uning varisi lachik yosh o'g'li Genrix III (1216-1272)
baranlar oligaraniyasi qo'lida uzoq vaqtga cha qurol bolib qoldi Fransiyadan
Angliyaga kelgan qarindosh urug'lari va ulaning do'stlarini ingliz baronlariga
qarshi qilib bo'ldi. Bu esa ingliz baronlari o'rtasida qahr-g'azab uyg'otdi. oldinda
barunlar ritsarlar bilan kelishib harakat qildilar Ammo baronlar hokimiyatni faqat
o'zlan uchun olish intilayotganliklari, itsarlar masalalarida noaniq va'dalar berish
bilan cheklanayotganliklarini tez payqadilar. Ular norozilik bildirchlar
Harakat ketdi qism shaharliklar va bir qancha dehqonlar, quaman villanlar
kelib qo'shildilar Baronlar to'dasi bo'limb. Demokratik tarkibning faolligidan,
vaqtincha, boshlanib ketgan dehlar harakatidan qo'rqib ketgan baronlarning
ko'pchilig'i tezkor kuzatuvga o'tdi 1264 yil Simon qirolrang tarafdorlari bo'lgan
baronlarni yakson qilib, Gennx III m va uning katta o'g'li shahzoda Eduardni asir
qilib. oldi 265 yili bostuda u keng tarkibda parlament chaqirdi: parlamentga baron
va yepiskoplardan tashqari, itarlarning va shaharlaming vakillari taklif shunday
qilib, fransuz General shtatlariga o'xshash, Angliyada birinchi marta uch taaqa
vaqillandan iborat parlament chaqirildi.
Eduard III (1327-1377 yy.) hukumati 1349 yil chiqargan “Ishchi qonunlari
to'g'risida ordonanoga ko'ra, har bir 12 yoshdam 60 bo'lgan erkak va ayol o'z yeri
va yashahs uchun boshqavositasi bo'kmam, epidemiyadan oldingi maosh bilan ish
taklif qilgan kishiga yo'llanishga majbur edi. Bo'ysunmastik yoki muddatidan
avval ketib qolish uchun qamoq jazosi qo'llanilgan. Ishga yollovchilar ham yuqori
maosh tayinlashsa, jarima to'laganlar. “Ishchi qonunlari to'g'risida ordonannoda
ishlamasdan tilamchilik va o'g'irlik qilib yurish tekshiriladi Hatto, tilamchilarga
sadaqa qilganlarga 1 ham qamoq jazosi beriladi.
XULOSA

Genrix II Angliya Qirolligining dastlabki tarixidagi juda muhim shaxsdir.
U Angliyani 35 yil boshqargan. Aynan uning davomida inglizlar Irlandiyani va
boshqa keng erlarni zabt etishdi, uning qayta tiklanishi amalga oshirildi va
mashhur Tomas Beket qotilligi sodir bo'ldi. Uning yillanda yana ko'plab qiziqarli
voqealar ocx.uz sodir bo'ldi tezdalo yillar Genrix II Plantagenet Angliya qirolichas
Matildaning o'gli bo'lib, u o'z nazorat qirollik taxti uchun amalkıvachchasi
Stivenga qarstu fuqarolar urushi olib borch. Bolaning otasi Geoffroy V timsolida
Normandiya gertsogi va graf Anju bo'lgan Bo'lajak qirol 1133-yil 5-martda Le-
Man shahnda tug'ilgan. Akas, bo'lajak graf Anju Jeffroy VI bilan birga o'sgan
yosh Genn yoshligidanoq sayosiy janjallarni kuzatgan Tug'ilganidan 2 yil o'tgan,
o'sha davridagi Angliya qirg'ili Gennx I (shuningdek, Genrix II ning bobosi) vafot
etdi va uning qiza Matilda tegishli unvoni olish uchun Londonga jo'nadi Ammo
uning amalovachchasi Stiven Blous tattoo egallab oldi va ingliz tog'im egalladi
Bunga javoban Matilda qo'shin topladi va g'ayratli qirol edi. Ayni zamonda 1258-
1265 yillardagi baronlar urushi mahalida o'rta va quyi inflaming harakatidan
qo'rqib qolgan feodallar endi qirollik toj-taxt tevaragida mustahkam zichlashdilar.
Eduard I o'z mavkeini yanada kuchaytirish uchun bir qancha istilochilik urushlari
qildi. Eduard I Uelsni istilo qildi (1283) va Shotlandiya bilan uzoq urush olib
bordi. Shotlandiya bilan olib borilgan urush o'gir bo'ldi. Urushni davom ettirish
uchun yetarlicha mablag 'bo'lmagan qirol juda mushkul bir ahvolga tushdi. 1295
yili qirolning o'zi umumfasliviy parlament chaqirdi Bu parlamentning tarkibi
uchun a ana shunday yig'ilishlar uchun namuna (begnildan, uni keyindask
comunali padaments deb atadi
Fransiya bilan boshlanib ketgan Yuz yillik urush hukumatidan katta pullar
talab qildi Pulga kerak bo‘lgan qirol har safar parlamentga murojaat et, undan
“subadiya” yoki “komalo” sotashga majbur bo‘ldi. XIV asr ingliz parlamentining
huquqi ham rasmiy rasmiylashdi 1343 yildan e'tiboran parlament ikki palataga
bo'lindi. Yuqori Palata Lordlar Palatasi Deb Atalib, u Ruhoniy Lordlar,
Arzayepiskoplar, shaharlikdan iborat bo'lardi XIV-XV asr shaharlarida Alohida

boshqaruv tizimi ko'proq shahar sex-oligaraya harakten ega bolth XIV asrdan
keyin ritrarlar grafikliklarga hokimiyati o'z qo'llariga karitib, buga kelganda endi
bozor, savdo-sotiq bilan olib, bazan esa sanpat bilan ham yoqidan bog'langan
qishloq zo'jayinlarig a aylangan edilar XIV asming ikloncha yarimidan o'rin olgan.
yordam murosaga keltiruvda sudyalar degan yang mansab, nitsarlarning
joylaridagi siyony holimiyatininggıfodan ech Ritsarlar bu mansabni bepul bajarar
edi
Ill asrning üdanchi yarmida va XIV asrda Angkyn o'z iqhsodida yana ancha
katta sljulama bostutian kedurd: Flandriya balan va quruqlikdagi boshqa. keng
bozor aloqalariga tortdi. Angliyaning, avvalo Londonning o'laning o'nshi,
Fransiya shaharlarida angari qishloq xo'jaligining boshqa mahsulotlariga - g'alla,
go'sht, not mahsulotlari, teri va hududlarga bo'lgan talab shaharni yaxshilashdi.
Pul xo'jaligining rivojlanishi Angliyadagi krepostacy yer mullining manoning
yeminlanishi sabab bo'ldi. Lordlar barshchinani pul obrogi bilan ayirboshlashni
foydaliroq deb bilardi. Bunday holatda ular o'zlariga qarashli yerlami (domenlans)
dehqonlar orasida chiqqan yo'llanma ishchilar mehnati bilan mahalliy va mahalliy
bo'ldilar.
Kommutatsiya XIII asrdayoq katta yutuqlarga erishdi XIV arming birinchi
yarmida bir qancha tumanlarda kommutatarya barshchunan batamom soqib
chiqardi Kommutatsiya birinchi galda eng badavlat dehqonlar uchun foydali edi
XIII as o'rta hol dehqonlar kommutatsiyadan ko'pincha voz kedar edilar. Chunki
ulaming pul topishlan qiyn edi Vaqt o'tish bilan, pshloqda pul miqdan kopayıtu
bilan o'rta hol dehqonlar ham kommutatsiya o'z ahvolini yaxshi bilib, unga
boshqacha nazar bilan qaraydigan bo'lishdi. Ammo lord pul rentasang
Do g'oyat yuqoridan dehqonlar noroa edilar. Ba'a bir grafliklarda,
chunonchi, Kent gafligida dehqonlar kam yerlikdan qattiq jafo chelar edilar
Lordlar bekor turgan yerlarm bo'lib abb va dehqonlarga xizmat qilib turgan
yaylovlaridan siqib duqarib, jamoa o'tloqlanm qisqartirmoqda. boldi
1348 ynida Angliyada dahati vabo epidermyan (yuqini kasalligi) avy alá,
zamondoshlar uru “gom o'tats deb atashdi. Shu yuquanli kasallik yomon mamlakat

aholisuung qani totdan uch qrami halok bold Ishchu qo'llanmang kamayishu
shaharning ham, quloquang ham ahvoliga ta'sir ko'rsatadi ancha Ishchu qo'llar
harbiyni olib borish. 1141 yilda Matilda Londonni egallab, malika bo'lishga
muvaffaq bo'ldi. Ammo baxt uzoqqa cho'zilmadi: bir muncha vaqt o'tgach, Stefan
poytaxtni qaytadanb oldi. Normandiyada Jefri V frontni yo'q saqlash va
Normandiyani o'ziga boysundirishga muvaffaqiyat bo'ldi va o'z gertsogi unvonini
oldi Bu vaqt ichida Geni onasi bilan Bristolda yashadi, ammo shahar shamol ostida
bo'lganida, u Normandiyaga ko'chib o'tdi. Ko'p'tmay, etuk bo'lgan Geni Londonda
hokimiyatni qo'lga kiritish uchun muvaffaqiyatsiz urinishlami yuzaga keldi. Bir
qator u muvaffaqiyatsiz yo'lliklardan so'ng keldi otasi Jefn V vafot etdi, Do G
bo'lgan solig Genn Normandiya gatsog. Anju graf va boshqa bir qatorlarga
aylandi. Frantsiyada katta mulkka ega bo'lgan yosh Genri frantsuz qiroli Lui VII
ning tajribasi xotini Akvitaniya Eleonoraga uylandi va Akvitaniya gertsogi bo'ldi.
Endi Genn Angliyam zabt eta oldi
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Rojer B. Bek, Linda Blek, Larri S. Krieger, Filip C. Neylor, Dalua lxo
Shabaka Interachon McDougle Little jahon tarixi naqshlari, AQSh, 2022 Docx.uz
2. Salinov T O'rta asrlar tarixi -Toshkent, 2021 yil
3. O'rta asrlar tarixi V.P.Semenov -T, "O'qituvchi" 2021 y.
4. O'rta asrlar tarixi Ed. S.P. Karpova IIM MDU 2022 qismi
5. O‘rta asrlar tarixi. Ed. Z.V Udaltsova va JV Karpov 1-2 soat M. Oliy
maktab 2020
6. Qurbongalieva R.R. O'rta asrlar tarixi qo'v usullari qo'llanma. T.
Uchpedgiz 2022 yil
7. Kergman L.E. Angliya tarixi va madaniyati geografiyasi. M., 2021 yil.
8. Le Goff O'rta asr G'arbiy tsivilizatsiyasi. M., 2020 yil.
9. Levitskiy Y. A. Angliyada shahar va feodalizm. M., 2022 yil.

10. Nefedov S. O'rta asrlar tarixi M., "Vlados", 2021 yil.
11. Polyak G.B., Markova A.N. M., "Veche", 2020.
12. Shervud E.A. Anglo-sakslardan inglizlarga M, 2022
13. Tileuqulov S.T., Abdazamov A.A. O'rta asrlar tarım O'quv qo'llanma T.
2021
14. Qurbongaliyeva R. O‘rta asrlar ta O quv metodik qo‘llanma T
“O qituvchi”, 2021 yilʻ

Genrix II Plantaganet davrid Angliya KIRISH Mundarja: I.BOB. XI-XIII ASRLARDA ANGLIYADA 1.1.XI-XIII asrlarda Angliyada siyosiy markazalashishning boshinishi (Baliq sikiliti metodi) 1.2. XI-XIII asrlarda Angliya qishloq xo'jaligi va shaharlari II. BOB. GENRIX II PLANTAGENET SIYOSIY HAYOTI VA ANGLIYA 2.1 Generix II Plantagenet siyosiy hayoti ( “SINKVEYN” texnologiyasi ) 2.2. Davket hokimiyatini markazlashtirish. Generix II ning islohatlari. 2.3 Angliyada parlamentning vujudga kelishi. ( Asso t sia t siya metodi ) XULOSA FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

KIRISH Buyuk Angliya qiroli Genrix II Plantagenet 12-asmung eng nufuzli hukmdorlaridan bindir Qirol katta ulanishni o'ziga bo'ysundirdi va u taxt uchun uzoq vaqtni saqlashga majbur bo'ldi, bu undan ko'p qochib qutuldi. Anghya qiroli Genrix II Plantagenet tomonidan amalga oshirilgan mahim barqarorlik darajasi qirol hokimayah barqarordan mustahkamlandi Haqiqatan ham u kuchli monandar biri edi Qo'shni Evropa davlatlarining qolgan monardarı Gennx II dan qo'rqishdi va kuchli edi. Amina, har xil fuqarolik to'qnashuvlarn, qo'zg'olon va g'alayonlarga qarab. Angliya qarah Gennz II I ning o'g'illari o'rtasida yerlan taqsimlash haqidagi fikriga qo'shilmagan Qirol Genix II aroy yilnomachulan tomonidan tayinlangan va ulug'langan, ular o'z asarlanda Angliya qirolirung faqat eng yaxs tomonlarini tasvirlaydi. Solnoma chilardan bin Genrix II ni adabiyot va latohzanlikou yaxshi qoladigan juda taqvodor odam deb ta'riflagan, harbiy ishlani, ya'm jangovar o'q-dorilami yaxshi ko'radigan odam. Gennx Il ring ota-onasi oljanob odamlar edi Angliya quroiming mumkin nufuzli vassali cải. Count Geoffuroy V Frantsiya katta mulklarga ega edi Hududga Angean imperyan ham kugan Count Geoffroytang uchta farzandi bor edi Gavix II akalan bilan birga ingliz va frantsuziga da'vogarlik qud Qual vafatidan keyin taxtra Genrix I ung lan Stiven egallab oldi, bu fuqarolar urushiga olib keldi Angliyadagi qonli urush 1135 yildan 1154 yil 19 yil davom etdi Ingliz qurali frantsuz qirg'in La Vilning miqasi Akvitamya gersoginyanga uy Geanz II e gan chinh. Sau lalan birga, Genix II Akvitaniya hududlan uradan nazorate golge land Kopele ve bu Evrope hududising garbiy qismidir Ammo tez orada qirol Stiven vafot etdi va boshqaruvning yangi davri boshlandi Genix II Plantagenet hulanronligi Mavzuning maqsadi qirel Genrix II yordamida yordam islohotta o'rganishdir Mavzuga oid pedagogik va metodik adabiyotlarni o'rganish va tahlil qilish, Mavzuga oid pedagogik va metodik adabiyotlarni tahlil qilish,

-Gennx II Plastaganet davenida Angliya biznes istiqbollarini aniqladi Kurs isliining predmeti: Genrix II Plantaganet davrida Angliya haqida darslik va qo'llanmalar, to'g'ridan-to'g'ri internet ma'lumotlanini uyg'unlashtirish kerak Kurs ishining obyektir Geniz II Plantaganet orqali Angliya mavzusam to'la yontistuu shaldlantinsh faoliyatimni tashlab yuborish. Kurs ishining tuzulishi va hajmi: Kurs islu korish, ikki ta bob, milosa, olingan adabiyotlar ro'yxati va lovalardan iborat. 1.1.XI-XIII asrlarda Angliyada siyosiy markazalashishning boshinishi. XI asr o'rtalarida Angliyada asosiy yer egaligi munosabatlari hukm surgan bo'lishiga qaramay, aholining yer egalari qaram aholigi ajralishi to'la yakun topmagan edi. Mamlakatning shimoli-sharqidagi dehqonlarning katta qismi o'z erkinligini saqlab qolgan, yer egalariga qaram dehqonlar em yagona krepostnoylarga. Angliyada feodalla shush jarayonining tugallanithi facinormandlar imilon bilan bog'liq edi. Frantsiyaning Normandiya gertsogligidan chiqqan 15 ming ritsarlar - arosan normand va frantsuzlar 1066 yilda Normandiya gersogi Vilgelm Fotih rahbariyati Angliya taxtiga da'vo qilib Angliyaga bostirib koradil Normandiya gertsogi Vilgelmming Angliya taxtiga da'vo vafot etgan 1066 yil davomida ingliz tilidan vafot etgan. Qirol Eduardning o'g'li bo'lmagani uchun taxtga merosxo'r bo'ladigan voris qolmadi. Uning yaqin qarindoshlari ham yo'q edi. Shu sabab Londondagi Vestminstr abbatligida yig'ilgan Uitenagemot ("Donolar kengash) yink anglosakson ehtimoli vakil Garoldni yangi qurol qilib Vilgilim qachon Angiliya taxtiga dovo qildi Angiliya 1066 yil Vilgelm nechanchi yillarda Angiliyani boshqardi 1066-1087yy Vilgilim qancha vaqt davlatni oshqardi 21 yil Boronl ar

sayladilar Bu Eduardga yaqinligi bo'lgan Normandiya gertsog Vilgelm berilgan, z va zo'ravonlik bilan amalga oshirilgan osturilgan hodisa deb baholandi Gerts hokimiyati bilan Vilgelm kuchog'i bilan. qaror qaror qildiG Angliya cherkovini papalarga itoat ettinshni ko'zlagan papa bu istiloga oq fotiha beradi Anglo-saks ruhomylarning o'zlarini mustaqil ushlab turgan va frantsuzlar papa hokimiyatiga bo ysynmaganligi Papalikning Vilgelm I to monida tunshiga sabab edi. Normandlarni qo'llab-quvvatlash yo'li bilan papalik Angliya ustidan o'z ta'sirini oshirishmoqchi bo'ldi va nomandlar hukmronlig o'matilishi bilan shunga muvaffaqiyatli ham bo'ldi Yangi qirolning o'z drujinasi va dehqonlardan Garoldning qo'shini Normandlarning og'ir qurollangan nitsarlariga bardosh bera olmaydi. Anglosalcılar qattiq qarshilik ko'rsatishiga qarshi, 1066 yil 14 oktyabrda engiladilar, qirol Garold halok bo'ladi. Vilgelm Londonni egallagach Uitenagemot "Donishmandlar" kengashi tomonidan tuzilgan deb e'lon. Vilgelm (Uilyam I) “Fotih nomi bilan Angliya taxtiga (1066-1087yy) o‘urdi. Normand baronlariga butun mamlakatni bo'ysundirish uchun bir necha yil kerak bo'ladi. Anglosakslardan yerlar tortib olirasli va erkin dehqonlami krepostnoylarga aylantirilishiga qarshi mamlakat shimoli va sturmoli-sharqida 1069 va 1071 yillarda dehqonlar va feodallar ishtirokida kuchli qo'zg'olon bo'lib . Qo'zg'olon bostirilib, York vodiya va Darem grafgi vayron qilmadi, qishloqlar yoqib yuborildi, aholi qurib tashlanadi. Bu yerlarda uzoq yillar hech zot yashamagan Faqat Sistertion orderu tomonidan XII asrda yaylovlarga aylantirilgandan keyingingga bu yerlar yana jonlanadi Vilgelm i davyda qirg'ol saroyi va boshqaruv bo'g'inning fantsuz tilining qo esti, sezilarli aholiga msbatan og ir siyosat bosqinchilarga bo'lgan norozilikung kuchayib ketdi. keldi Vilgelm Fotih 1066-1087 Vilgelm Fotih 1066-1087 yy, haydaladigan Vilgelm erlarming 7 dan 1 ko'rinishida qirollik domeni o'zida qoldirdi Uning Yang o'rmon to grisadas qonunning e'lon mamlakat qilimshi bu norozaliknang yanada kuchayishi sab ab bo'ladi Bu qonunga ko'ra, muzlashg judge illarim o'ldira paydo bo'ldilar shundan so ng Vilgelm «normandlarga suiqasd qilgan koshalar harakati qirolning o'ziga

suiqasd qilgan deb harakatim va shunga mos ravishda jazolanishim e'lon qildi ya'ni anglo-saks feodallarining barcha mulklari tortib olindi va ular Vilgelm I bilan kelgan normand va frantsuz feodallariga bo'lib berildi. Angliyadagi yink normand feodallari "baronlar" deb ataldi. Mamlakatdagi barcha yerlar feodal mulki hisoblangan xo'jalikka - manonslarga bo'lindi. O'rta asrlarda bu atama bir o'zida lordning uyi va unga qarashli bo'lgan hududni anglatgan. Angliyada shaharlaming ham ko'pchiligi qirol domenida edi. Shaharlar misolida boy resurslarga egalik Angliyada reklama qirol hokimiyatining kuchli bo'lishishimg sharti edi. Vilgelm I davlatni boshqarish tizimiga jiddiy o'zgansilar kintdi, ya'ni 00 mahmany bo'lgan grafiklar oldida sen orlar tomondan emas, bal shenflar tomonidan boshqariladigan bo'ldi. Shenf ma'muriyati anglo- saksonlar jamiyatida ham mavjud edi va u Vilgelm I tayinlangan nfiylar qirolning graflikdagi vakolatli va bo'lib, sud nazorati ostidagi qurol mullani jazolasi, graflikdagi xavfsizlik quroli mullani jazolasi, urushlar davnda harbiy nazorat otryadlar to urushlar davnda. plash va unga qo'mondonlik qilish edi. Xullas, graflikdagi sud, harbiy va ma'muny hokimiyat shenflar qo'lida edi Bundan tashqari, Angliyadagi barcha cherkovlarda yuqori darajadagi xizmatlar anglo-sakslardan tozalanib, frantsuz-normand ruhoniylan qo'liga benldi Vilgelm 1 diniy sudru alohida qilib ajratilganda uning buyrugi bilan shenf va amaldorlaung cherkov sudi ga aralaslushi ta'qiqlandi Shurung bilan birga, Rim papaligining ingliz cherkovi ustidan hukmronlik bo'lgan barcha da'volan rad etildi Vilgelm papa Gngorny VII ga vassalik qasami ichishdan bosh torth va ingliz cherkovini qiroldan hech kom nazorat qilmaslikni boshqa uning roziligisiz cherkov hamda davlatning papaga va papa qarorlanga bo'y sunmasligum e'lon qildi. sog'lom normandlar istilos hukmron gunohga sabab bo'ldi! Feodal tabaqaning shaxay tarkobiming o London Angliyada kuchli qirol yerlarini bevosita qiraldan bo'lgan holda vassalik iplari orqali mustahkamroq bog'langan edilar. Qiralning bevosita vassali hisoblangan baronlar, qirollika feodal soliqlarini to'lashlari va harbiy xizmat o'tashlari kerak edi. Faqatgina yirtqich feodallar (Angliyada yirik feodallarni baromlar deyingan) emas, balki ulaming vassalari

O'xshashlar

kurs ishi Genrix II Plantaganet davrida Angliya

Genrix VIII davrida Angliya

Angliya sanoat ustaxonasiga aylanishi

Fridrix II davrida Prussiya

O`RTA ASRLARDA ANGLIYA SHAHAR HUNARMANDCHILIGI