logo

Avtoplay dasturida elektron qo’llanma yaratish texnologiyasi

Yuklangan vaqt:

08.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1848.787109375 KB
O‘ZBЕKISTОN RЕSPUBLIKASI AХBОRОT TEXNOLOGIYALARI 
VA KОMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI   
 
T О SHK ЕNT  A Х BО RО T T ЕХ NО LО GIYALARI  UNIV ЕRSIT ЕTI   
URGANCH  FILIALI 
 
 
                      	
KURS ISHI 	
 
   
Mavzu:   Avtoplay dasturida  elektron  qo’llanma yaratish  texnologiyasi  
 
 
Bajardi:     Romanova Dilrabo.  
   	
1 
  Mundarija: 
 	
 	
I.KIRISH  .........................................................................................................  3 
II.  Masalaning qo’yilishi  .................................................................................  4 
III.Asosiy qism:  ...............................................................................................  5 
3.1.AutoPlay dasturining interfeysi  ................................................................  5 
3.2. Elektron darslik yaratishning nazariy asoslari  .......................................  12 
3.3.Ta’limda multimedia texnologiyalari fanidan elektron darslik yaratish  . 21  
IV.Xulosa  ......................................................................................................  28 
V.Foydalanilgan adabiyotlar  .........................................................................  29 
VI.I lova  .........................................................................................................  30 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 	
2 
                                                                 I.KIRISH 
 
Respublikamizda yoshlar uchun, yoshlarning kelajagi va manfaati uchun 
olib borilayotgan kuchli ijtimoiy siyosatn ing asosiy markazida yoshlar 
ma’ naviyatini yuksaltirish, ular orasidan yuqori malakali mutaxassislarni kashf 
qilish masalasi alohida o rin olgan.  
Prezidentimiz I.Karimov o’zining “Yuksak ma’naviyat  – yengilmas kuch” 
nomli asarida shunday fikrlarni keltiradi:   “Jahon miqyosidagi voqealar shiddat bilan kechayotgan bir paytda 
zamonaviy axborot -kommunikatsiya texnologiyalaridan, ayniqsa, Internetning 
beqiyos imkoniyatlaridan keng foydalanishga tayyor bo’l ish matbuot, axborot va 
media tarmoqlari, jumladan, televideniye va radio sohasida xizmat qilishga o’zini 
ba g’ishlagan, yetuk mutaxassis bo’l ishga ahd qilgan va bu sohada o’z kelajagini 
ko’rmoqchi bo’ lgan ommaviy axborot vositalari xodimlarining faoliyat m ezoniga 
aylanishi zarurligini  barchamiz yaxshi anglaymiz”  .  
Shu nuqtayi nazarga ko’ra bugungi kunda xalqimizning boy intellektual 
merosi va umumbashariy qadriyatlari, zamonaviy madaniyat, iqtisodiyot, fan, 
texnika va texnologiyalar asosida yetuk mutaxassi slar tayyorlash tizimi ishlab 
ch iqildi va ayni vaqtda jadal sur’atlar bilan hayotga tatbiq etilmoqda.   
Kurs loyihasining  dolzarbligi. Foydalanuvchilarga kengroq imkoniyatlarni 
yaratadigan, dizaynga boy intellektual us lubdagi amaliy dasturlarlarni o’zbek tilida 
yaratish bugungi kunning dolzarb masalalaridan biridir.  
Kurs loyihasining maqsadi:  ssenariylar yozish asosda AutoPlay 
dasturining barcha imkoniyatlarini birma -bir o’rganib chiqish.  
Kurs loyihasining  vazifalari. Bu maqsadni ro’ yobga chiqarish uchun 
A utoPlay dasturi imkoniyatlaridan foydalanib,  talabalarning muayyan fandan 
o’zlashtirish ko’rsatkichini aniqlashga oid test dasturini yaratish ishda asosiy 
vazifa qilib olindi.  
   	
3 
   
II. Masalaning qo’yilishi  
 
     Avtoplay dasturidan foydalanib “Ta’limda  multimedia texnologiyalari” fanidan 
elektron darslik yaratish. Elektron darslik yaratish uchun quyidagi masalalar hal 
etilishi lozim.  
Elektro n o’quv qo’llanma lar, ularning turlari va o’q uv jarayonidagiahamiyati 
o’rganish va elektron  o’quv qo’llanmani ishlab  chiqishdagi talablar , elektron 
darsl ikning sifati va asosiy ko’rsatkichlari ni o’rganish  va elektron o’quv 
qo’llanma larni yaratish bosqichlari va tamoyillari masalaning qo’yilishi hisoblandi, 
e lektron  o’quv qo’llanma larni yaratishning dasturiy vositalari ,  ularning turlari va 
afzalliklari o’rganildi;  
 
   	
4 
  III.Asosiy qism:  
3. 1.AutoPlay dasturi ning interfeysi 
 
Keyingi yillarda multimedia hujjatlarini yaratishga o id juda ham ko’plab 
dasturiy ta’ minotlar ishlab chiqilgan. Ulardan biri AutoPlay dasturidir.  
Istalgan fayl yoki fayllar to’plamini bitta muhitga birlashtirish, qolaversa, 
CD yoki DVD disklar uchun Autorun- menyusi hosil qilishda Autoplay Media 
Studio eng kuchli vizual paket hisoblanadi.  
Multimedia texnologiyalariga asoslangan amaliy dasturlarni ya ratish uchun 
Autoplay Media Studio dasturidan foydalanish foydalanuvchilar uchun juda oson 
va qulay interfeysni taqdim etadi.   Autoplay Media Studio bilan ishlashda deyarli dasturlash ishlari talab 
qilinmaydi. Foydalanuvchi faqat turli dizaynli dasturiy muhitni tanlash uchun bir 
nechta tayyor shakllardagi loyiha shablonlaridan foydalanishi mumkin .  
Bunda amaliy dastur muhitini dizaynga boy holatga tashkil etish uchun   
Autoplay dasturiy vositasi tarkibida tayyor obyektlar mavjud bo’lib, ular tarkibiga 
buyruq  tugmasi, tovush kuchaytirgichi, fayllarni printerdan bosmaga chiqarishni 
ta‟minlovchi,  Web -saytllarni ochuvchi va ularga murojaatni amalga oshirib 
beruvchi qator funksional obyektlarni kiritish mumkin.  
Amaliy dastur uchun grafik qobiqlarni yaratish, uni  avtmatik ishga tushirish 
uchun Autoplay Media St udio barcha kerakli fayllarni o’zi yaratadi. 
Foydalanuvchilar zimmasiga esa faqat qattiq disk va kompakt diklarni yozish 
uchun tayyor loyihalarni shakllantirish vazifasi qoladi.   2008-yilning 12- martida Indig o Rose Corparition kompaniyasi Autoplay  
Media Stu dio 7.1.1007.0 versiyasini iste’ molga chiqardi.  
Dastur f oydalanuvchilarga obyektlarni o’zaro bog’lashni amalga oshirishga 
yordam beradigan yuzlab vositalarni taqdim eta oladi.   Autoplay Media Studio dastur i muhitida Visual Basic, Visual C++, Java, 
Macromedia Flash kabi qator tizimlarda yaratilgan hujjatlarni ham b emalol qayta 
ishlash mumkin . Dastur yordamida animatsiyalanuvchi menyuni, kataloglar 
daraxtini, m a‟lumotlar  bazasini  va  shunga  o’ xshash obyektlarni nafaqat tez 	
5 
  yaratish, balki ularni boshqarish ham mumkin. Avtomatik ishga tushuvchi 
oynalarni o’zining kutubxonasidagi “niqob”lardan foydalangan holda ixtiyoriy 
shaklda (formada) yaratish mumkin. Bunday “niqob” sifatida .jpg, .bmp va .png 
kabi formatdagi  fayllardan foydalanilsa ham bo’ladi. Qolaversa, ma‟lumotlarni CD 
uchun tayyorlagan holda uni dasturning o’zidan turib, CD yoki DVDga yoza olishi 
Autoplay Media Studio dasturi naqadar keng i mkoniyatlarga ega ekanligini 
ko’rsatadi. Tayyor loyiha bunda . exe kengaytmali fayl sifatida o’zi ochiluvchi 
arxiv ko’rinishda yoki qattiq diskdagi alohida papkada shakllantirilishi mumkin. 
Bundan tashqari, dasturga matnni orfografik tekshirish imkoniyati ham kiritilgan. 
Dasturning bu xossasi uning Label, Paragraph va Button kabi obyektlari bilan 
birga ishlaydi. Agar dastur kom pyuterga to’liq versiya bilan o’rnatilgan bo’ lsa, 
matnni orfografik tekshirish uchun uning kutubxonasida j uda katta hajmdagi 
lug„atlar bo’lishi mumkin. Shunday qilib, AutoPlay Media Studio 7.0 ning yangi 
versiyasi quyidagi imkoniyatlarga ega holda iste’ molga chiqarilgan : 
1.   Avtomatik ishga tushuvchi xususiy menyu, interfaol 
taqdimotlar, multimedia -ilovalar,  sanoqli daqiqalarda dasturiy ta’ minotlarni 
yaratish;   
2.   Loyihaga turli -tuman fotografiya, musiqa, video, animatsiya, 
matn va boshqalarni biriktira olish xususiyati;   3.  Web -ilova yaratishga mo’ljallangan mukammallashgan 
instrumentlar;   
4.   XML, SQL va shifrlash mexanizmlari bilan ishlay olishi;   
5.   RTF -formatli hujjatlar bilan ishlay olishi;  
6.   Slayd- shou bilan ishlash imkoniyati;  
7.   Matn rangini o’zgartirish uchun RadioButton obyektining 
mavjudligi;   
8.   Bosmaga chiqarishning kengaytirilgan funksiyasi;  
9.   Obyektlarni formatlash imkoniyati;  
10.   Kalit so’zlar yordamida qidiruv tizimining mavjudligi;  
11.   CD, DVD kabi kompakt disklarga yozish imkoniyati va hokazo.  	
6 
  AutoPlay Media Studio ishga tushirilgach, avvalo loyiha bilan bog’liq bir nechta 
buyruqlarni o’z ichiga oluvchi muloqot oynasi yuzaga keladi (1-rasm):  
 
1 -rasm.AutoPlay dasturining ishga tushirilishi  
Bu muloqot oynasida quyidagi to„rtta taklif ilgari surilgan 
bo’ladi:   
1)   Create a new project (Yangfi loyiha yaratish);   
2)   Open an existing project (Yaratilgan loyihalardan birini ochish);  
3)   Restore last open project (Oxirgi ishlangan loyihani ochish);  
4)   Exit AutoPlay Media Studio (Dasturdan chiqish).   
Agar AutoPlay Media Studioning  ruscha varianti o’rnatilgan bo’lsa, u holda 
tak lif r us tilida, inglizcha varianti o’rnatilgan bo’lsa,  u holda taklif ingliz tilida 
bo’ladi.   
AutoPlay har bir buyruq tugmasi funksiyasi va unga mos scriptlar uchun 
tayyor kodlar to„plamini ham taqdim etadi. Bu tayyor kodlardan qulayroq 
foydalanish uchun d asturning ingliz tilidagi varianti bilan ishlagan ma‟qul.   	
7 
  Shunday qilib, yuqoridagi taklifga binoan biz “Creat a new project” bandini 
tanlasak, u holda bir nechta yangi loyiha shablonlarini taklif etishdan iborat 
quyidagi muloqot oynasi yuzaga keladi (2- rasm):   
 
2 -rasm. Loyiha shablonlarini tanlashga oid muloqot oynasi  Biz yaratayotgan 
ilovamiz tabiatiga qarab, muloqot oynasida mavjud loyiha -lardan birini tanlashimiz 
yoki o’zimiz istagan yangi loyihani tashkil qilishimiz mumkin. Quyida “Audio” 
deb nomlangan loyiha tanlangan (3- rasm):  
 
3 -rasm. “Quiz” loyihasining tanlanishi   
Mavjud loyihani tanlashning ijobiy tomonlaridan biri shundaki, unda Web- sahifa 
uchun ba’ zi ssenariylar tayyor yozilgan holatda bo’ladi. Ba’zi obyektlar uchun 	
8 
  bajariladigan funksiyalar esa tayyor holatda berilgan bo’ladi. Bunday imkoniyat 
qisqa vaqtda murakkab tuzilmali katta loyihani yaratishda amaliy yordam beradi.   
AutoPlay dastur oynasi quyidagi tuzilmaga ega :  
1.  Dastur oynasining darlavha satri.  
2.  Dastur oynasining menyu satri.  
3.  Instr umentlar paneli satri.  
4.  Project Explorer muloqot oynasi.  
5.  Properties muloqot oynasi.   
6.  Holat satri.   
Dastur  oynasinig  sarlavha  satrida  loyiha  nomi , dastur  nomi  va  oynani  
boshqarish  elementlari  joylashgan. Oynaning  menyu satrida quyidagi  menyular  
joylashgan :  
File . Bu  menyu  orqali yangi  loyiha  
oynasiniochish,  mavjud loyiha  oynasini  ochish , loyihani  
xotiraga  saqlash , loyihani  export  qilish , hujjat  xossasini  
o ’zgartirish  va  dasturdan  chiqish kabi  ishlarni  bajarish mumkin .  
Tools.  Ba’zida  AutoPlay  dasturining galeriyasidagi  
mavjud  buyruq tugmalari dizayn  jihatidan  yetarli  bo’ lmay  
qolishi  mukin.  Shunday paytlarda ushbu menyuning “Button 
Maker” bandiga murojaat qilib yangi dizayndagi buyruq 
tugmalarini yaratish mumkin. Bundan tashqari loyiha uchun 
sse nariy kodini yozish ham shu menyuda amalga oshiriladi.   
Publish.  Bu menyu yordamida AutoPlayda tayyor 
holatga kelgan amal iy dasturni ishlatib sinovdan o’ tkazish va 
kompilyatsiyalash mumkin.   Edit. Bu menyu orqali oxirgi bajarilgan amalni bekor 
qilish yoki takrorlash, a jratilgan obyektni kesib olish	
 
9 
   Align.  Bunda obyektning sahifaga (ishchi 
sohaga) nisbatan koordinatalar bo„yicha, masalan, 
% Cut  gorizontal, vertikal, va boshqa o„lchamlarga 
nisbatan joylashuv holatini belgilab olish mumkin   
Page.  Bu menyu loyihadagi sahifalar uchun 
xizmat qiladi. Ma salan, loyihaga yangi sahifa 
qo’shish, mavjud tanlangan sahifani o’chirish, 
mavjud sahifaning dublikatini (aynan nusxasini) 
hosil qilish, sahifaning xossasiga oid muloqot 
oynasini chaqirish kabi ishlarni bajarish mumkin.   
Object.  Bu menyuda 24 ta obyektni sahifa ga 
qo’yish imkoniyati mavjud bo’lib, shundan 17 tasi 
konstruk torlik tizimida ishlatiladigan standart ob -
yektlar bo’lsa, qolgan 7 tasi plagin tarzida tashkil 
etilgan obyektlar bo’lib, ular “Plugins” buyrug’i 
orqali sahifaga qo’yiladi, masalan, Calendar, 
Windows stilidagi “Win –Button” nomli buyruq 
tugma -si, Slider va  hk. Shuningdek, “Properties” 
buyrug’idan foydalanib, sahifada belgilangan 
obyektning xossalar oynasini hosil qilish 
imkoniyati mavjud.  
Project.  Loyihani har tomonlama mukammal ishlash uchun imtiyozli yordam 
ko’rsatadigan ajoyib menyu hisoblanadi. Uning “Se ttings” bandiga murojaat qilib, 
loyihaga oid xossalarni o’zgartirish, “Menu Bar” bandiga murojaat qilib, yaratilajak 
amaliy dastur oynasini xususiy menyu bilan ta’ minlash, “Global Functions” bandi 
orqali loyihadagi barcha sahifalarga birdek tegishli bo’ lgan funksiya -qism 
dasturlarini yozish mumkin. Shuningdek, turli multimedia hujjatlarini va plaginlarni 
joylashtirishni ham shu menyuda muvaffa qiyatli amalga oshirish mumkin. 	
10	 
  “Project  Explorer”  muloqot oynasida  joriy  loyihani  tashkil  etuvchi 
elementlar , masal an sahifalar , obyektlar  va ularning  nomlari haqida  axborot  olish , 
ular  bi lan  ishlash  imkoniyatiga  ega  bo’lamiz .  
“ Properties”  muloqot oynasida  loyiha  sahifasining  o ’zi  va  sahifadagi  har  bir  
obyektga  xos  atributlar  ro' yxati  aks  etgan  bo’ lib, bu  muloqot  oynasi  tanlangan  
obyektga  qarab  o’zgarib  turadi. Chunki , turli  obyekt larning  atributlari  turlicha  
bo’ lishi  mumkin.   
Project  Siz  satrida  biz  yaratayotgan  loyihaning  xotira  o’lchami  haqidagi  
axborot  aks  etadi . Shu axborotga binoan uni CD yoki DVD ga mos komp ilyatsiya 
qilish variantini tanlash mumkin.   Holat satrida joriy obyektga xos ma’lumotnomani chaqirish, loyiha o’lchami, 
sichqoncha kursori va obyektning sahifadagi o’rni haqida ma’lumot olish mumkin.   	
11	 
  3.2. Elektron darslik yaratishning nazariy asoslari  
 
Turli xil manbalarda  elektron o’quv qo’llanmalarga quyidagicha ta’tiflar 
berilgan:  
Elektron o’quv qo’llanma  – bu garfik, matnli, raqamli, tovushli, musiqiy, 
vodeo, foto va boshqa turdagi axborotlar majmuasi. Elektron nashr ixtiyoriy 
ma’lumot  tashuvchilarda –  magnit va optik disklarda, shuningdek kompyuter 
tarmoqlarida amalga oshirilishi mumkin;  
Elektron o’quv qo’llanma  –  mos ilmiy -amaliy bilimlar sohasiga oid  
tartiblangan materiallardan iborat bo’lishi kerak, ta’lim oluvchilar va ta labalarning 
faol va ijodiy tarzda bu sohaga oid bilim, ko’nikma va malakaga ega bo’lishlarini 
ta’minlashi kerak. Elektron o’quv nashri yuqori darajada ijro etilganligi va 
bezatilganligi, axborotlarning to’liqligi, metodik ko’rsatmalar sifati, texnik ijro 
s ifati, ko’rgazmalilik, mantiqiylik va ketma -ket ifoda uslubi bilan ajralib turishi 
kerak.  
Elektron o’quv qo’llanma –  ma’lum yo’nalish va mutaxassislikning davlat 
ta’lim standartlariga to’liq mos tuzilgan yuqori ilmiy uslubiy darajada yaratilgan 
o’quv nashridir.  
Elektron o’quv qo’llanma  – bu o’quv qo’llanmani qisman yoki to’liq o’rnini 
bosuvchi va mazkur turdagi nashr sifatida rasmiy tasdiqlangan elektron nashrdir.  
Elektron o’quv qo’llanma  -  bu elektron shaklda taqdim etilgan va uning bir 
qismidan boshqa qi smiga bir zumda o’tish imkonini beradigan tarmoqlanuvchi 
aloqa tizi mi bilan ta’minlangan matn .  
Odatda elektron o’quv qo’llanmalar shaxsiy kompyuterlar xotira 
qurilmalarida joylashtiriladigan o’qitish, nazorat qilish, modellashtirish va boshqa 
dasturlar ma jmuasidan iborat bo’lib o’quv predmetining asosiy ilmiy mazmunini 
aks ettiradi.  Elektron o’quv qo’llanma oddiy o’quv qo’llanmani to’ldiradi va 
quyidagi hollarda yanada samaralidir:  
−  bir lahzada qayta bog’lanishni ta’minlaydi;  	
12	 
  − oddiy  o’quv qo’llanma larda izlash qiyin bo’lgan ma’lumotlarni tez 
topish imkonini beradi;  
−  gipermatnli izohlarga ko’p marta murojaat qilishda vaqtni sezilarli 
darajada tejaydi;  
−  qisqa matn bilan birga namoy ish qiladi, aytib beradi, modellashtiradi 
va hoka zo; 
−  muayyan bo’lim bo’yicha bi limlarni tez tekshirish imkonini beradi.  
Elektron  o’quv qo’llanma larning kamchiligi displeyning  ma’lumot olish 
vositasi sifatida noqulayligi va kitob bilan narxi orasidagi farqning yuqoriligidir.  
Oxirgi 20 yil mobaynida elektron o’quv qo’llanma  bilan bog’liq 
tushunchalar va unga bo’lgan talablar ahamiyatli tarzda o’zgardi. Elektron o’quv 
qo’llanma larni mualliflari ko’plab bahs munozaralar va eskicha qarashlarga qarshi 
chiqishlari natijasida elektron o’quv qo’llanma  tushunchasining ma’lum shakl -
shamoili, ta lablari yuzaga keldi.  Quyida elektron o’quv qo’llanmaka bog’liq 
asosiy tushunchalarni keltirib o’tamiz : 
Elektron nashr (EN)  –  bu grafikli, matnli, raqamli,  nutqiy, musiqiy, video– , 
foto–  va boshqa ma’lumotlar, shuningdek foydalanuvchining bosma xujjatlari   
majmuasidir. Elektron nashr istalgan elektron ma’lumot tashish qurilmalarida 
tarqatilishi mumkin  – magnitli (magnitli lentalar, magnitli disk), optik (CD –ROM, 
DVD, CD –R, CD –I, CD+), shuningdek, kompyuter tarmoqlari orqali tarqatish 
mumkin.  
O’quv elektr on nashr (O’EN ) ilmiy -amaliy bilimlar sohasiga mos keladigan 
tartiblashtirilgan ma’lumotlarni o’z ichiga olishi, talabalar va o’quvchilar 
tomonidan bu sohaga oid bilim, ko’nikmalarni ijodiy va faol egallashlarlarini 
ta’minlashi kerak.  
Elektron  darslik (ED)  –  ma’lum yo’nalish va mutaxassislikning Davlat 
ta’lim standartlariga to’liq mos tuzilgan yuqori ilmiy -uslubiy darajada yaratilagan 
asosiy o’quv elektron nashrdir.  	
13	 
  Elektron o’quv qo’llanma (EO’Q) –  bu  o’quv qo’llanma ni qisman yoki 
to’liq o’rnini bosuvchi va mazkur turdagi nashr sifatida rasmiy t asdiqlangan 
elektron nashrdir.  
Gipermatnt  –  bu elektron shaklda b erilgan va tarmoqlangan, tizimli 
bog’lanishli, bir fragmentdan ikkinchisiga bir lahzada o’tishni ta’minlaydigan 
matndir.  
Intellektual yadro (IY) –  matematik amallarni sonli va belgili shakllarda 
ifodalovchi  maxsus dasturlar uyg’unligi.  
Kompyuterli tushuntirish  –  induktiv xulosa chiqarish va savollarga “ha” 
“yo’q” qabilidagi javoblar orqali ko’rgazmali tushuntirish.    
Vizuallashtirish  –  rasm, grafik va animatsiyalar vositasida ko’rgazmali 
tarzda taqdim etish.   
Barcha murakkab tizimlarni yaratishdagi kabi elektron o’quv qo’llanmalarni 
tayyorlashda ham ishning muvafaqqiyati muallifning qobiliyatiga bog’liq. Shunga 
qaramay, elektron  o’quv qo’llanma  tayyorlash uchun  o’quv qo’llanma asosini 
tashkil etuvchi elementlar mavjud. Ular quyidagilar:  
Test .  Tashqi ko’rinishidan bu elektron o’quv qo’llanma ning oddiy shakli. 
Asosiy qiyinchilikni savollarni tanlash va aniq ifodalash, shuningdek savollarga 
javoblarni izohlash tashkil etadi. Yaxshi test ma’lum fan sohasi bo’yicha 
o’quvchilardagi bilim, mahorat va ko’nikmalar haqida ob’ektiv xulosa qilish 
imkonini beradi. Bu esa bilim cho’qqilariga erishish uchun optimal yo’lni tanlash 
imkonini beradi.   
Ens iklopediya .  Bu elektron o’quv qo’llanma ning asosiy shakli. Ma’no 
jihatidan ensiklopediya atamasi elektron  o’quv qo’llanmada to’plangan ma’lumot 
to’liq va ta’lim standartlariga nisbatdan ortig’i bilan bo’lishi kerakligini bildiradi. 
Chunki u barcha foydalanauvchilarni qanoatlantirishi kerak.  
Masalalar to’plami .  Bu elektron  o’quv qo’llanmaning muhim shakllaridan 
biri. Elektron o’quv qo’llanmada masalalar to’plami o’qitish vazifasini hammadan 
ko’ra ko’proq amalga oshiradi. Elektron masalalar to’plamida yordam  tizimi 
mukammal bo’lishi kerak. O’quvchilar muayyan masalani yechish uchun kerakli 	
14	 
  o’quv-ta’limga oid ma’lumot oladilar. Asosiy muammo butun nazariy 
ma’lumotlarni qamrab oluvchi masalani tanlashda bo’ladi.  
Ijodiy muhit .  Zamonaviy elektron o’quv qo’llanma lar o’quvchilarni 
o’rganilayotgan ob’ektlar va o’zaro bog’liq ob’ektlar sistemasi modellari bilan 
ijodiy ishlashlarini ta’minlashi kerak. Aynan o’qituvchi tomonidan ifodalangan 
ijodiy ish  o’quvchilarda bilim va ko’nikmalarnimustahkamlashga, shakllantirish ga 
yordam beradi. Dasturchi nuqtai nazaridan ijodiy muhit elektron o’quv 
qo’llanmaning eng murakkab qismlaridan biri hisoblanadi. Ijodiy muhit 
o’quvchilarni loyha ustida jamoa bo’lib ishlashini ta’minlaydi.  
Mualliflik muhiti.  Elektron  o’quv qo’llanma  o’qit ish jarayoniga moslasha 
oladigan bo’lishi kerak. Ya’ni, muayyan bir o’quv sohasini, muayyan yo’nalishni 
va muayyan talabaning xususiyatlarini hisobga olishi kerak. Bu esa o’quv 
materiallarining ortiqchaligi bilan ta’minlanadi. Ammo tajriba shuni ko’rsatadi ki, 
ijodiy faol o’qituvchilar elektron o’quv qo’llanma ning materiallarini o’zlari 
shakllantirishni xoxlashadi. Buning uchun mos mualliflik muhiti kerak bo’ladi. 
Bunday muhit, masalan, qo’shimcha materiallarni elektron entsiklopediyaga 
kiritishni ta’minlayd i, masalalar to’plamini to’ldirish, tarqatma materiallar va fan 
bo’yicha o’quv qo’llanmalar tayyorlash imkonini beradi.  
Elektron  o’quv qo’llanma larni qo’llash tuzimlaridan biri sifatida masofaviy 
o’qitishni qarash mumkin.   
Masofaviy o’qitish –  mamlakatdagi  va chet davlatlardagi axolining keng 
qatlamiga masofadan turib  ta’limga oid ma’lumotlarni almashish vositalariga 
(kompyuterli aloqa, radio, suniy yo’ldosh aloqasi va h.k.) asoslangan 
ixtisoslashtirilgan informatsion ta’lim muhiti yordamida taqdim etiladigan o’qitish 
xizmatlari kompleksi. Masofaviy o’qitishning axborot -ta’lim tizimi muntazam 
tashkil etilgan ma’lumot uzatish vositalari, axborot resurslari, o’zaro hamkorlikda 
ishlash protokollari, texnik -dasturiy va tashkiliy -uslubiy ta’minotlar majmuasidan 
iborat bo’lib, foydalanuvchilarning ta’lim ehtiyojlarini qondirishga yo’naltirilgan. 
Masofaviy o’qitish uzluksiz ta’lim shakllaridan biri hisoblanadi.  	
15	 
  Masofaviy o’qitish deganda o’qituvchi va o’quvchi bir biridan vaqt va fazo 
bo’yicha ajralgan holda biliml arni uzatishning har qanday turi tushuniladi.   
Masofaviy o’qitishning asosiy tamoyili o’qituvchi va o’quvchining 
to’g’ridan- to’g’ri uchrashuvlarini ta’minlamasdan ular o’rtasida int eraktiv 
muloqotni o’rnatish, tanlangan kusr bo’yicha ma’lum bilim va ko’nikmalar 
massivini mustaqil o’zlashtirishdir.  
An’anaviy va masofaviy o’qitish bir biridan ancha farq qiladi. Bular:  
1) o’qituvchi va o’quvchining fazo jihatdan ajralganligi;  
2) ta’lim jarayonida o’quvchining faol ishtirokini kuchaytirish: ta’lim 
maqsadlarini  belgilash, o’qitish shakli va sur’atini tanlash;  
3) masofadan turib o’rganish uchun mo’ljallangan materiallarni tanlash.  
Masofaviy o’qitishni rivojlantirishning asosiy muammosi telekommu -
nikatsion muloqot muhiti talablariga javob beradigan o’qitish metodla ri va 
texnologiyalarini yaratish hioblanadi.   
 
Elektorоn  o’quv qo’llanmani  ishlab  chiqishdagi  talablar  
Elektron  o’quv qo’llanma  tizimidan  foydalanuvchi  samarali  foydalanishi  
uchun  tizim interfeysi  soda vatushunarli  bo’ lishi  kerak . Ekranda  axborotlarni  aks  
ettirishda  quyidagi  talablar  qo’ yiladi:  
−  ekrandaaksettiriladiganaxborottushunarli , mantiqanbog’ langan, 
mazmunivamaqsadigako’ raguruhlargaajratilganbo’lishikerak; 
−  axborotlarni tashkil etishda ortiqcha kodlashtirish va noto’g’ri, 
tushunarsiz qisqartmalardan foydalanmaslik kerak;  
−  foydalanuvchi uchun odatiy bo’lgan atamalar o’rniga axborot 
texnologiyalariga oid atamalardan foydalnishni minimallashtirish;  
−  axborotlarni aks ettirishda ekranning chetki qismlaridan 
foydalanmaslik;  
−  ekranda faqat foydalanuvchi ayni pa ytda qayta ishlayotgan axborot 
bo’lishi kerak;  	
16	 
  Hozirgi paytda elektron o’quv qo’llanmalarga  quyidagi talablar 
qo’yilmoqda:  
1.   Tanlangan kurs bo’yich axborotlar yaxshi strukturalashtirilgan va 
tugallangan bo’lishi kerak;  
2.   Har bir qism axborotni matn bilan birga audio va video ko’rinishda 
taqdim etishi kerak.  
3.   Murakkab model yoki qurilmalarni tasvirlab beradigan rasmlarda 
kursor rasmning elementlari boylab harakatlanganda unga sinxron ravishda paydo 
bo’ladigan va yo’qoladigan shu element haqida ma’lumot beradigan  tushuntirishlar 
bo’lishi kerak;  
4.   Matnli qism kerakli axborotni izlash vaqtini qisqartirish uchun ko’plab 
gipermatnlarga, shuningdek qidiruv tizimiga ega bo’lishi kerak.  
5.   Oddiy holatda tushunish qiyin bo’lgan bo’limlar videoma’lumotlar va 
animatsiyalar bilan  boyitilishi kerak. Bu holda axborotni qabul qilish uchun 
ketadigan vaqt an’anaviy o’quv qo’llanmalarga qaraganda 5 -10 marotabagacha 
qisqarishi mumkin;  
6.   Audioma’lumotlarning bo’lishi muayan mavzularni o’zlashtirishda 
juda samarali hisoblanadi  Elektron  o’quv qo’llanmalar 3 ta asosiy rejimda ishlashi mumkin:  
−  Sinovsiz o’rgatish  
−  Sinovlio ’rgatish .  Buholdaharbirbob  (mavzu ) 
oxiridafoydalanuvchishubob 
( mavzu )niqanchalikdarajadao’ zlashtirganliginianiqlashushunbirqanchasavollargaja
vobberishtaklifetiladi  
−  Testnazoratio ’rganilgankursbo’ yichao’zlashtirishdarajasinianiqlashuc
hunmo’ ljallangan  
Elektrono ’quvqo’ llanmatarkibiganazoratvositalarihambo’ lishikerak, 
chunkibilimlarninazoratqilishta ’limjarayonidagiasosiymuammolardanbirihisoblana
di . 
Hozirgaqadarta ’limtizimidabilimlarninazoratqilishningog ’zakivayozmashakllarida	
17	 
  nfoydalanilgan.  Hozirgi paytda esa turli xil test o’tkazish usullaridan 
foydalanilmoqda.   
Ma’lumki biror bir predmet sohani samarali egallash uchun nazariy qismini 
o’rganish bilan birga  masalalarni yechish uchun amaliy ko’nikmalarga ham ega 
bo’lish kerak. Buning uchun o’rganilayotgan jarayon va hodisalarning fizik 
modellarini qu rish, masalani yechish algoritmlari va dasturlarini loyihalashni 
o’rganish kerak. Bularni amalga oshirish uchun elektron  o’quv qo’llanma tarkibiga 
turli xil grafik va dasturiy vositalar kiritilishi mumkin.  
Elektron  o’quv qo’llanmaning sifati va asosiy ko’rsatkichlari  
Elektron  o’quv qo’llanma  mustaqil o’rganish uchun zarur bo’lgan barcha 
ma’lumotlarni, shu bilan birga berilgan mavzu bo’yicha olingan bilimlarni nazorat 
qilish uchun amaliy va test masalalarini o’z ichiga olishi kerak. Bundan tashqari 
elektron  o’quv qo’llanma  oddiy dasrliklardan farqli ravishda shunday ishlab 
chiqilishi kerakki, u quyidagilarni ta’minlas in: 
−  kurs mazmunini batafsilroq (to’la) strukturalashtirish;  
−  interaktivlik  –  foydalanuvchining faoliyatiga bog’liq ravishda 
ma’lumotlarning ko’rsatilishini o’zgartirish imkoniyati, shuningdek, o’rganish 
yo’nalishini o’zgartirish imkoniyati;  
−  kursning tushunc halarga oid qismida va nazariy ma’lumotlarning 
gipermatnli strukturasi (ta’riflarga havolalar);  
−  kuchli ko’rgazmali ma’lumotlardan foydalanish –  turli xil rasmlar va 
tasvirlar, animatsiyalar va b oshqa multimedia vositalari; 
−  bilimlarni mustahkamlash, olingan bilimlarni nazorat qilish va 
baholash uchun elektron o’quv qo’llanma da o’rnatilgan amaliy va nazorat 
vositalaridan foydalanish;  
−  turli xil elektron matnlar va grafik ta’lim materiallariga  havolalar 
(giperhavolalar) tizimining mavjudligi.  
  Yuqorida sanab o’tilgan xususiyatlarni ta’minlash ushun elektron 
o’quv qo’llanma larni yaratuvchilar elektron o’quv qo’llanma larga qo’yiladigan 	
18	 
  talablardan tashqari o’zining kurslari uchun mundarijalarni loyihalash 
texnologiyasi bo’yicha bilim va ko’nikmalarga ega bo’lishi kerak.  
  Elektron  o’quv qo’llanma larni ishlab chiqishdagi eng asosiy masala  - 
bu elektron o’quv qo’llanma larning sifati masalasidir.  Sifatli ishlab chiqilgan 
elektron  o’quv qo’llanma  turli xil didaktik materiallar va ta’lim resurslarini o’z 
ichiga oladi. Bunday elektron o’quv qo’llanma  birinchi o’rinda fanni mustaqil 
o’rganuvchi foydalanuvchilar uchun mo’ljallangan bo’lishi va ma’lumotlarni 
yetkazish usullari bilab farq qilishi kerak.  
  Psixolog va uslubchilarning  fikrlariga ko’ra mustaqil o’rganish uchun 
mo’ljallangan elektron o’quv qo’llanmada sifatli tayyorlangan didaktik material 
o’rganuvchilarda mustaqil o’rganish uchun qiziqish, motivatsiya uyg’otishiga 
sabab axborotlarning kompyut er grafikasi va multimedia elementlari bilan elektron 
shaklda berilishi bilan birga bunday elektron o’quv qo’llanma  bilan ishlaganda 
o’rganuvchining psixik faoliyati faollashadi.   
Elektron  o’quv qo’llanma  ta’lim oluvchilarning mustaqil ishlashlari uchun 
zarur bo’lib u quyidagilarni ta’minlaydi:  
−  O’rganilayotgan materialni tushunishni yengillashtiradi. Chunki 
elektron  o’quv qo’llanma lar ma’lumotlarni yetkazib berishning turli shakllari: 
induktiv yondashuv, ovozli va emotsiaonal xotira va h.k. larga asoslangan.  
−  Ta’lim oluvchining ehtiyojlariga, tayyorgarlik darajasiga, intellektual 
imkoniyatlariga moslashish imkoniga ega  
−  Murakkab hisoblashlar va shakl almashtirishlardan ozod etib fanning 
mazmuniga e’tibor qaratishga, ko’p miqdordagi misollarni qarashga va yechi shga 
imkon beradi  
−  Ta’lim olishning barcha bosqichlarida o’z -o’zini tekshirishning keng 
imkoniyatlarini ta’minlaydi;  
−  Ishni tartibli va chiroyli tarzda bezab o’qituvchiga fayl yoki chop 
etilgan holda taqdim etish imkonini beradi  	
19	 
  − Chegaralanmagan miqdorda  tushuntirishlar, takrorlashlar va h.k. larni 
beradigan cheksiz sabr- toqatli ustoz vazifasini bajaradi 
Elektron  o’quv qo’llanma  amaliy mashg’ulotlarda foydali hisoblanadi 
chunki u:  
−  Ko’p miqdordagi masalalarni yechishda kompyuterdan foydalanish 
imkonini bera di, olingan natijalarni tahlil qilish va ularning grafik interpretasiyasi 
uchun ketadigan vaqtdan ozod etadi  
−  O’qituvchiga mashg’ulotni kompyuterda mustaqil ish shaklida olib 
borish imkonini beradi va o’qituvchining faqat rahbar va konsultant vazifasida 
bo’lishini ta’minlaydi 
− O’qituvchiga kompyuter yordamida ta’lim oluvchilarning bilimlarini 
tez va samarali nazorat qilish, nazorat materiallarinining mazmuni va murakkablik 
darajasini berish imkonini beradi  
Elektron  o’quv qo’llanma  o’qituvchi uchun qulay chunk i u: 
−  Ma’ruza va amaliyot darslariga o’zi xoxlagan materiallarni kiritish, 
auditoriya mashg’lulotlaridan tashqari talabalarning elektron o’quv qo’llanma  bilan 
mustaqil ishlashlarini ta’minlash imkonini beradi; 
− Uy vazifalari, topshiriqlar va nazoratlarni tekshirish bilan bog’liq 
ishlardan ozod etadi  
−  Auditoriyada ko’riladigan va uyga berladigan misol va masalalarning 
mazmuni va miqdori munosabatlarini optimallashtirish imkonini beradi  
−  Uy vazifalari va nazoratlarda talabalar bilan individual ishlashga 
imkon  beradi. 
  	
20	 
  3.3.Ta’limda multimedia texnologiyalari fanidan elektron darslik yaratish 
 
  Endi AutoPlayda ssenariy yozish imkoniyatlaridan foydalanib, elektron 
o‘quv q o‘llanmani yaratish bilan bog‘ liq amaliy ish jarayoniga o‘tamiz. Amaliy 
ishni dastlab dizayn tanlash va boshqaruv obyektlarini loyihalashtirishdan 
boshlaymiz.   
1. AutoPlay dasturini ishga tushiramiz va taklif qilingan loyiha shablonlari 
orasidan “ Blank Project” shablonini tanlaymiz.   
 
2. “Project” menyusiga kirib, “ Settings” bandini tanlaymiz va yuzaga kelgan 
,,Project Settings” sarlavhali muloqot oynasining  “Appearance” sahifasidagi 
“ Dimensions” b o‘limiga o‘tib, “Page  Size”  maydonidagi  ro‘ yxatdan “Custom” 
satrini  tanlaymiz va “ Width” qiymatini 900 ga, “Height” qiymatini esa 600 ga 
o‘zgartiram iz va OK tugmasini bosamiz.  	
21	 
   	
1. 	AutoPlay dasturi muhitida 6 ta instrumentlar panelidan foydalanib elektron 
o‘quv qo‘llanma yaratishimiz mumkin b o‘lib, ular quyidagilardan iborat :  
1.  Standard;   
 
2.  Objects;   
 
3.  Advanged objects;   
 
4.  Common;    
 
5.  Project;   
 
6.  Align.   
 
 
Shu panellardan foydalanib bosh sahifamizni tuzib olamiz 
 	
22	 
    
 
 
 
 
2.  	Bosh sahi fani tuzib olganimizdan keyin “Page” b o‘limidan foydalanib yangi 
oynalar ochib olamiz 
 	
3. 	Keraklitugmanibosganimizda o‘shajoygakirishiuchunya ’nimasalan  
“ Prezintatsiyalar ” tugmachasinibosganimizdatestlarniochibberishiuchun ,  	
New Label 
object	 	
New 
Button 
Object  	
New 	Image 	
object 	
23	 
   
“Prezintatsiyalar”  tugmachasini ustiga sichqonchaning chap tugmachasini 
ikki marta bosishimiz kerak.Shundan keyin quyidagi ekran hosil bo‘ladi.  
 
“ Quick Action” bo‘limiga  o‘tib , “Show Page” ni tanlab undan keyin  
24	 
   
“ Specifig page” bo‘limidan qaysi oynani ochishni s o‘raydi. 
 
“ Page name” b o‘limidano‘sha oynani nomini ko‘ rsatamiz. 
 
25	 
  Va shu tarzda davom qilaveramiz. 
Barcha  oynalarni tuzib b o‘lganimizdan keyin qilgan ishimizni F5 yoki   
tugmasini bosamiz  
 
 
 	
26	 
   
 
   	
27	 
  IV.Xulosa 
 
Ta’lim jarayonini avtomatlashtirishning qulay vositalaridan biri bu ta’lim 
jarayonida turli xil elektron o’quv qo’llanmalar, o’rgatuvchi va nazorat qil uvchi 
dasturlardan foydalanishdir. Ushbu bitiruv malakaviy ishida “Ta’limda multimedia 
texnologiyalari” fani bo’yicha elektron o’quv qo’llanma yaratishning barcha 
nazariy va amaliy asoslari ishlab chiqildi va quyidagi natijalar olindi:  
−  elektro n o’quv  qo’llanma lar, ularning turlari va o’q uv 
jarayonidagiahamiyati  o’rganildi;  	
− elektro n o’quv qo’llanma ni ishlab chiqishdagi talablar , elektron 	
darslkning sifati va asosiy ko’rsatkichlari  o’rganildi;  	
− elektron  o’quv qo’llanma larni yaratish bosqichlari va tamoyil lari 
o’rganildi;  
−  elektron  o’quv qo’llanma larni aratishning dasturiy vositalari , ularning 
turlari va afzalliklari o’rganildi;  
− “Ta’limda multimedia texnologiyalari” fanidan elektron o’quv 
qo’llanmanining tuzilishi ishlab chiqildi;  
−  “Ta’limda multimedia texno logiyalari” fanidan elektron o’quv 
qo’llanma yaratildi;  
−  elektron  o’quv qo’llanma dan foydalanish uchun ko’rsatmalar   ishlab 
chiqildi;  
Yaratilgan multimediali elektron o’quv qo’llanma mazkur fan bo’yicha 
ma’ruza, laboratoriya, mus taqil ta’lim doir bilimlarni  o’z ichiga oladi. Bundan 
tashqari mazkur fan bo’yicha. Yaratilgan elektron o’quv qo’llanmadan talabalar va 
o’qituvchilar ta’lim  jarayonida va mustaqil ishlashlari uchun foydalanishlari 
mumkin.  
   	
28	 
  V.Foydalanilgan adabiyotlar  
1.  I.Karimov.  Yuksakma ’naviyat  –  yengilmaskuch.  – T .: “ Ma ’naviyat ”, 2008.  
2.  А.Ю.Гаевский. Информатика. Учебн. пособие.  – Киев: «А.С.К.», 2006.  
3.  А.А.Бобцов, А.В.Лямин. Основы работы в среде Windows. Учебно - 
методическое пособие.  – СПб., 2002.   
4.  А.Н.Лебедев. Windows 7 и Office 2010. –  СПб.: « Питер», 2010.   
5.  http://www.findsoft.ru/	
. AutoPlay Media Studio 7.0 –  быстрое создание 
мультимедиа- приложений.  
6.  http://cs.usu.edu.ru/	
. Мультимедиа.   	
7. http://websound.ru/.	 MIDI -технология.   
8.  http://inf.yspu.yar.ru/
. Мультимедийные технологии.   	
9. http://useragu.narod.ru/vbscript	 	
10.  http://www.3dnews.ru/software/autoplay- media-studio	 	
11. http://en.wikipedia.org/wiki/AutoPlay	 	
12.  http://www.indigorose.com/products/autoplay- media-studio	 	
13.  http://mmbuilder.ru/publ/lessons/1	 	
14.  http://clubrus.kulichki.com/mmb.html	 	
15.  http://www.ziyonet.uz	 
   	
29	 
  VI.Ilova  
 
 
 
 	
30	 
   
 
31

O‘ZBЕKISTОN RЕSPUBLIKASI AХBОRОT TEXNOLOGIYALARI VA KОMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI T О SHK ЕNT A Х BО RО T T ЕХ NО LО GIYALARI UNIV ЕRSIT ЕTI URGANCH FILIALI KURS ISHI Mavzu: Avtoplay dasturida elektron qo’llanma yaratish texnologiyasi Bajardi: Romanova Dilrabo. 1

Mundarija: I.KIRISH ......................................................................................................... 3 II. Masalaning qo’yilishi ................................................................................. 4 III.Asosiy qism: ............................................................................................... 5 3.1.AutoPlay dasturining interfeysi ................................................................ 5 3.2. Elektron darslik yaratishning nazariy asoslari ....................................... 12 3.3.Ta’limda multimedia texnologiyalari fanidan elektron darslik yaratish . 21 IV.Xulosa ...................................................................................................... 28 V.Foydalanilgan adabiyotlar ......................................................................... 29 VI.I lova ......................................................................................................... 30 2

I.KIRISH Respublikamizda yoshlar uchun, yoshlarning kelajagi va manfaati uchun olib borilayotgan kuchli ijtimoiy siyosatn ing asosiy markazida yoshlar ma’ naviyatini yuksaltirish, ular orasidan yuqori malakali mutaxassislarni kashf qilish masalasi alohida o rin olgan. Prezidentimiz I.Karimov o’zining “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” nomli asarida shunday fikrlarni keltiradi: “Jahon miqyosidagi voqealar shiddat bilan kechayotgan bir paytda zamonaviy axborot -kommunikatsiya texnologiyalaridan, ayniqsa, Internetning beqiyos imkoniyatlaridan keng foydalanishga tayyor bo’l ish matbuot, axborot va media tarmoqlari, jumladan, televideniye va radio sohasida xizmat qilishga o’zini ba g’ishlagan, yetuk mutaxassis bo’l ishga ahd qilgan va bu sohada o’z kelajagini ko’rmoqchi bo’ lgan ommaviy axborot vositalari xodimlarining faoliyat m ezoniga aylanishi zarurligini barchamiz yaxshi anglaymiz” . Shu nuqtayi nazarga ko’ra bugungi kunda xalqimizning boy intellektual merosi va umumbashariy qadriyatlari, zamonaviy madaniyat, iqtisodiyot, fan, texnika va texnologiyalar asosida yetuk mutaxassi slar tayyorlash tizimi ishlab ch iqildi va ayni vaqtda jadal sur’atlar bilan hayotga tatbiq etilmoqda. Kurs loyihasining dolzarbligi. Foydalanuvchilarga kengroq imkoniyatlarni yaratadigan, dizaynga boy intellektual us lubdagi amaliy dasturlarlarni o’zbek tilida yaratish bugungi kunning dolzarb masalalaridan biridir. Kurs loyihasining maqsadi: ssenariylar yozish asosda AutoPlay dasturining barcha imkoniyatlarini birma -bir o’rganib chiqish. Kurs loyihasining vazifalari. Bu maqsadni ro’ yobga chiqarish uchun A utoPlay dasturi imkoniyatlaridan foydalanib, talabalarning muayyan fandan o’zlashtirish ko’rsatkichini aniqlashga oid test dasturini yaratish ishda asosiy vazifa qilib olindi. 3

II. Masalaning qo’yilishi Avtoplay dasturidan foydalanib “Ta’limda multimedia texnologiyalari” fanidan elektron darslik yaratish. Elektron darslik yaratish uchun quyidagi masalalar hal etilishi lozim. Elektro n o’quv qo’llanma lar, ularning turlari va o’q uv jarayonidagiahamiyati o’rganish va elektron o’quv qo’llanmani ishlab chiqishdagi talablar , elektron darsl ikning sifati va asosiy ko’rsatkichlari ni o’rganish va elektron o’quv qo’llanma larni yaratish bosqichlari va tamoyillari masalaning qo’yilishi hisoblandi, e lektron o’quv qo’llanma larni yaratishning dasturiy vositalari , ularning turlari va afzalliklari o’rganildi; 4

III.Asosiy qism: 3. 1.AutoPlay dasturi ning interfeysi Keyingi yillarda multimedia hujjatlarini yaratishga o id juda ham ko’plab dasturiy ta’ minotlar ishlab chiqilgan. Ulardan biri AutoPlay dasturidir. Istalgan fayl yoki fayllar to’plamini bitta muhitga birlashtirish, qolaversa, CD yoki DVD disklar uchun Autorun- menyusi hosil qilishda Autoplay Media Studio eng kuchli vizual paket hisoblanadi. Multimedia texnologiyalariga asoslangan amaliy dasturlarni ya ratish uchun Autoplay Media Studio dasturidan foydalanish foydalanuvchilar uchun juda oson va qulay interfeysni taqdim etadi. Autoplay Media Studio bilan ishlashda deyarli dasturlash ishlari talab qilinmaydi. Foydalanuvchi faqat turli dizaynli dasturiy muhitni tanlash uchun bir nechta tayyor shakllardagi loyiha shablonlaridan foydalanishi mumkin . Bunda amaliy dastur muhitini dizaynga boy holatga tashkil etish uchun Autoplay dasturiy vositasi tarkibida tayyor obyektlar mavjud bo’lib, ular tarkibiga buyruq tugmasi, tovush kuchaytirgichi, fayllarni printerdan bosmaga chiqarishni ta‟minlovchi, Web -saytllarni ochuvchi va ularga murojaatni amalga oshirib beruvchi qator funksional obyektlarni kiritish mumkin. Amaliy dastur uchun grafik qobiqlarni yaratish, uni avtmatik ishga tushirish uchun Autoplay Media St udio barcha kerakli fayllarni o’zi yaratadi. Foydalanuvchilar zimmasiga esa faqat qattiq disk va kompakt diklarni yozish uchun tayyor loyihalarni shakllantirish vazifasi qoladi. 2008-yilning 12- martida Indig o Rose Corparition kompaniyasi Autoplay Media Stu dio 7.1.1007.0 versiyasini iste’ molga chiqardi. Dastur f oydalanuvchilarga obyektlarni o’zaro bog’lashni amalga oshirishga yordam beradigan yuzlab vositalarni taqdim eta oladi. Autoplay Media Studio dastur i muhitida Visual Basic, Visual C++, Java, Macromedia Flash kabi qator tizimlarda yaratilgan hujjatlarni ham b emalol qayta ishlash mumkin . Dastur yordamida animatsiyalanuvchi menyuni, kataloglar daraxtini, m a‟lumotlar bazasini va shunga o’ xshash obyektlarni nafaqat tez 5