Mav zu: . . Diagramma v a grafi k larni hosil qilish. Ma’lumot larni saralash Reja: 1. Jadvallar bilan ishlash asoslari 2. Excel da hisoblash asoslari. Asosiy statitsik va matyematik funktsiyalar 3. Di a gr a mm a v a gr a fikl a rni h o sil qilish 4. M a ’lum o tl a rni s a r a l a sh

Excel diagrammalar v a uning y ordamchisi bilan t anishish .         Excel dasturida jadval ma’lumotlarga karab xar xil diagrammalar yaratish imkoniyati bor. Diagrammalar bizga ma’lumotlar bilan ishlashni osonlashtiradi. Diagrammani yaratishdan oldin jadvalni tayyorlashimiz kerak. Jadval tayyor bulgandan keyin, jadval ma’lumotlari soxasini sichkoncha bilan tanlaymiz. Bundan keyin ekrandagi tugmani bosamiz. Natijada ekranda kuyidagi dialog oyna xosil kilinadi.       Bu oynada  biz  Diagramma  turini  tanlaymiz.   DALEYe   tugmani  bosib  ikkinchi   dialog  oynaga  utamiz.  Ikkinchi  kadamda  biz  diagrammada  kursatilishi  shart  bulgan ma’lumotlar  satr  yoki  ustunda  joylanishini,  kaysi  ustun  va  satrlar  tanlanganligini   va  x/u  oslarning  ma’nolarini  kurishimiz  va  uzgartirishimiz  mumkin.  Ushbu   kadamdan  keyin   DALEYe   tugmasi  yordamida  uchinchi  dialog  oynasiga  utamiz.

  Uchinchi dialog  oynada  biz  Diagramma  va  x/u  oslar  sarlavxasini  kursatamiz,  kaysi oslar  kurinishi  va  ulardagi  setka  chiziklarini  kurinishini  uzgartiramiz,  tushintirish   soxasini  sozlaymiz,  ustunlarza  ma’lumotlar  va  ma’lumotlar  joylashgan  jadvalni   diagrammada  kurinishini  ta’minlaymiz.  Bu  kadamdan  keyin   DALEYe   tugmasini   bosib  oxirgi  turtinchi  dialog  oynaga  utamiz.  Bu  oynada  yangi  diagramma  aloxida   yoki  shu  varakada  yaratilishini  tanlaymiz  va   GOTOVO   tugmasini  tanlaymiz.   Natijada  yangi  diagramma  yaratiladi. Nazorat uchun sav ollar: 1. Excel dasturning diagrammalar haqida nima bilasiz ? 2. Excel dasturning «Diagramm ы » yordamchisi haqida nima bilasiz ? 3. Excel dasturning «Fayl» menyusi haqida nima bilasiz ? 4. Excel dasturning «Pravka» menyusi haqida nima bilasiz ? 5. Excel dasturning «Format» menyusi haqida nima bilasiz ? 6. Excel dasturning «Servis» menyusi haqida nima bilasiz ? 7. Excel dasturning «Dann ы ye» menyusi haqida nima bilasiz ?

14-ma’ruza Mavzu: Dasturiy ta’minot. Kompyuter viruslari, asosiy tushunchalar. Kompyuter viruslaridan himoyalash. Anitivirus dasturlar bilan ishlahs texnologiylari . Reja: 1. Dasturiy ta'minot  vazifasi  va  turlari. 2. Kompyuter  viruslari.  Kompyuter  viruslarini  sinflarga  ajratish 3. Antivirus  dasturlari Tayanch iboralar: dasturiy ta’minot, dasturiy ta’minot turlari, computer virusu, virusdan himoyalanish vositalari, antivirus dasturlari. Dars o‘tish usuli: namoyish dasturiy vositalat ishtirokida, jonli muloqotli ma‘ruza . Darsning xrono xaritasi – 80 minut. Tashkiliy qism: xonaning tozaligi, jihozlanilishi, sanitariya holati. Talabalarning davomati– 2 minut. Talabalar bilimini baholash: o‘tilgan mavzuni qisqacha takrorlash, talabala bilan savol javob o‘tkazish - 10 minut. Yangi mavzu bayoni - 55 minut. Mavzuni o’zlashtirish darajasini aniqlash va mustahkamlash – 10 minut. Sinov savollari –   5 minut. Dasturiy ta'minot vazifasi va turlari   Kompyuter  ikkita  ajralmas  qismdan  tashkil  topgan  bo'ladi:  apparat  ta'minoti   (hardaware)  va  dasturiy  ta'minot  (software).  Ular  o'zaro  bog'langan  holda  yagona   uyg'unlikda  ishlaydi  va  muayyan  vazifalarni  bajaradi.   Kompyuterning  imkoniyatlarini  kengaytiradigan  va  turli  vazifalar  bajarishini ta'minlaydigan  vosita  bu  albatta  dasturiy  ta'minotdir.  Dasturiy  ta'minot  odatda   kompyuterning  qattiq  diskida  saqlanadi  va  kompyuter  yoqilishi  bilan  maxsus   dastur  - operasion  sistema  ishga  tushadi.  

  Dasturiy ta'minot  ikkita  asosiy  guruhga  bo'linadi:   1.   Sistema  dasturiy  ta'minoti 2.   Amaliy  dasturiy  ta'minot   Sistema  dasturiy  ta'minotga  odatda  operasion  sistema  va  qobiqlar,   qo'shimcha  dasturiy  ta'minotga  ega  yordamchi  vazifalarni  bajaradigan  har  xil   dastur  va  dasturiy  majmualar  kiradi  (masalan,  matn  muharriri,  elektron  jadval,   grafik  dasturlar  va  hokazo).   Bundan  tashqari,  dasturiy  ta'minot  tarqatilishi  va  targ'ib  qilinishi  bo'yicha   quyidagi  3 ta  turga  ajratiladi:           - Software  - qiymati  100%  to'langanidan  keyin  o'rnatilib,  foydalaniladigan   dasturiy  ta'minot.           - Shareware  - aprobasiya,  ya'ni  sinovdan  o'tkazish  muddatiga  ega  bo'lgan   (odatda  7 kundan  40  kungacha,  yoki  bir  necha  bor  kirib  ishlashga)  yoki   imkoniyatlari  cheklangan  dasturiy  ta'minot.  Undan  foydalanib,  zarurligi   aniqlanganidan  keyin  xarid  qilish  mumkin.           - Freeware  - mutlaqo  bepul  dasturiy  ta'minot.  Aksariyat  hollarda  reklama sifatida  yoki  dasturchilarning  ilk  ishlanmalari  tarqatiladi. Kompyuterga  dasturiy  ta'minotni  o'rnatish  jarayoni  installyasiya  deyiladi,  uni o'chirish  esa  deinstallyasiya  deb  ataladi.  Biror  bir  dasturiy  ta'minotni  o'rnatishdan oldin  sistema  talablarini,  ya'ni  kompyuterga  qo'yiladigan  talablarni  ko'rib  chiqib, mosligini  aniqlash  lozim.  Agarda  kompyuterning  konfigurasiyasi  dasturning sistemaga  bo'lgan  talablariga  javob  bermasa,  u holda  mazkur  dastur  ishlamaydi yoki  noto'g’ri  ishlaydi.     Dasturiy  ta'minotni  o'rnatishga  mo'ljallangan  nusxasi  odatda  zich  holatdagi majmua  shakliga  ega  bo'lib  distributiv  deb  nomlanadi.  Distributiv  aksariyat hollarda  kompakt-diskda  joylashgan  bo'ladi,  lekin  zarurat  tug'ilsa,  uning  nusxasini qattiq  disk  yoki  boshqa  ma'lumot  saqlash  vositasiga  ko'chirish  mumkin.     Har  bitta  distributiv  lisenzion  shartnoma  (yoki  kelishuv)ga  ega  bo'lib, o'rnatish  uchun  zarur  bo'ladigan  maxsus  kalit  yoki  maxfiy  parolga  ega  bo'ladi  (cd-