logo

GEOGRAFIYa DARSLARI TAHLILI

Yuklangan vaqt:

08.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

22.2177734375 KB
MAVZU:  GEOGRAFIYa DARSLARI TAHLILI
Reja:
1. Geografiya darslarining tahlili. Tahlil qilishning zarurligi, ahamiyati
2. Dars tahlilining maqsad va vazifalari
3. Geografiya darslarini tahlil qilish tartibi.
4. Tahlilga qo‘yiladigan talablar, tahlil bosqichlari 1. Maktab, sinf, fan o` q ituvchisining familyasi ismi.
2. Dars mavzusi, uning ma q sadi va vazifalari.
3.   Darslardagi   o` q uv   materiallarining   mazmuni,   ilmiyligi,   dasturga
muvofi q ligi,   tarbiyaviy   yo`nalishi,   dars   mazmunida   nazariya   bilan
amaliyotning alo q adorligi.
4.   Darsning   borishi,   izchilligi,   o`zaro   bog`lanishi   va   uning   q ismlari
o`rtasidagi   bog`li q lik,   o` q uvchilar   bilimini   tekshirish,   ta`lim
metodlarining   tanlanishi.   Dars   samaradorligini   oshirishga   q aratilgan
tadbirlar.   O` q uvchilarning   faolligini   oshirish,   o` q uvchilar
ulgurmovchiligining oldini olish uchun ko`riladigan tadbirlar.
5.   O` q uvchilarning   musta q il   ishlarini   tashkil   q ilishda
o` q ituvchilarning ra h barligi.
a)   o` q ituvchining   ish   metodi,   ma q sadga   erishishda   q at`iyatligi,
o` q uvchilarga   nisbatan   talabchanligi,   ularni   nazorat   q ilib   turishi,
o` q ituvchining nut q i, madaniyati, pedogogik ma h orati va  h okozo.
b)   darslarda   o` q uvchilarning   musta q il   ishlashlari,   darsga   q izi q ishi,
ular   bilish   faoliyatining   faolligi,   o` q uvchilarni   bilim   olishga   jalb   etish
metodlari.
6.   Dars   natijasi.   Ijobiy   tomoni   va   kamchiliklari.   Dars   bo`yicha
umumiy   xulosa.   SHu   dars   mavzusi   bo`yicha   o` q ituvchining   ishini
yaxshilash, o` q uvchilar faolligini oshirish bo`yicha taklif va mulo h azalar. 
O` Q ITUVCHI  DA RSIN I  KUZA TISH TA RTIBI.
1.   Darsga   tayyorlanish:   darsning   ta`limiy   va   tarbiyaviy   a h amiyati,
darsning reja-ko`chirmasi, o` q uv  q o`llanmalari, sinf xonasini tayyorlash,
o` q ituvchining darsga tayyogarligi. 2.   Darsning   boshlanishi   va   uning   tashkiliy   q ismi:   sinf   darsga
tayyormi?   Zarur   kartalar   osilganmi?   Sinf   doskasi   tayyormi?   Texnika
vositalari,   kartinalar   tayyormi?   darsga   nisbatan   sinf   o` q uvchilarning
kayfiyati  q anday?
3.   Uy   vazifalarini   tekshirish:   tekshirish   metodi,   tekshirish   jarayoni
o` q uvchilar  h olati, uy vazifasini bajarmagan o` q uvchilar  h olati.
4.   Tekshirilayotgan   bilimning   yangi   mavzu   bilan   bog`li q ligi,
bilimlarni   tekshirishda   karta   va   vositalardan   foydalanish   a h voli,
o` q ituvchi ba h osini ob`ektiv  q o`yilganligi, ko`nikmalarni egallash a h voli.
5.   YAngi   materialni   o`rganish:   o` q uvchilarni   dars   mavzusi   bilan
tanishtirish.   YAngi   materialni   ma q sad   ochib   beriladimi?   YAngi
materialni   ta`limiy   va   tarbiyaviy   a h amiyati.   O`rganiladigan
tushunchalar, atamalar va nomlar.
6.   O`rganilgan   darsni   musta h kamlash,   yangi   mavzuni   q aysi   Blits
so`rovi   musta h kamlanadi.   Musta h kamlashda   q anday   metodlar
q o`llaniladi. Musta h kamlashda ma q sadga erishiladimi?
7. Dars dovomida bajarilgan amaliy va musta q il ishlar.
8.   Uy   vazifasi   tapshiri q ning   mazmuni,   darslik   va   kartalardan
foydalanish   ko`rinishlari   mavjudmi?   Uy   vazifasini   bajarish   bo`yicha
ko`rsatmalar berildimi?
Dars t ahlilining t axminiy  namunasi.
I. Darsga t ay y orgarlik .
a) darsning mavzusi; b) darsning ma q sadi;
v) darsga oid o` q uv  q urollari; g) darsga o` q uvchilar tayyorgarligi. II. Darsning boshlanishi.
a) o` q uvchilar intizomi;
b) dars mazmunining  h ozirgi zamon geografiya fani bilan bog`li q ligi;
v) yangi mavzu bilan o`tilgan mavzuning bog`lanishi.
III. O` q uv chilarning bilim, k o` nik ma v a malak alarini t ek shirish:
a) o` q uvchilar bilimini tekshirish uchun Blits so`rov q o`yilishi;
b) o` q uvchilar ko`nikmasini tekshirish uchun Blits so`rov q o`yilishi;
v) o` q uvchilar malakasini tekshirish uchun Blits so`rov;
g)  q uyilgan Blits so`rovning o` q uvchilar savyasiga mosligi;
d)   Blits   so`rovni   echishda   o` q uvchilar   faolligi   va   bu   borada
ko`rilgan tadbirlar;
j) so`rash shakli, yalpi, yakka.
IV. Y angi mat erialni o` rganish.
1.   O` q uvchilarning   yangi   bilimlarini   o`rganishni   tashkil   q ilish
bo`yicha o` q ituvchi ish metodlarini o`rganish.
2.   O` q uvchilarning   yangi   bilimlar   mazmunini   bayon   q ilishini
ba h olash;
a) ta`lim-tarbiyaviy;  b) darsning ilmiyligi;
v) fanlararo alo q alar o`rnatish;
g) o`rganilayotgan materialning amaliy a h amiyati;
d) tayanch bilimlarni ishlata olish;
j) yangi materialning bayon etish uslub va metodlari;
k) amaliy ishlarni tashkil etish;
y) ko`rgazmalilikdan foydalanish;
l) musta q il ishlar tashkil etish; m) materialning o` q uvchilar yoshiga mosligi;
n) o` q uvchilar bilan yakka tartibda ishlash;
o) yaxshi va bo`sh o`zlashtiruvchi o` q uvchilar bilan ishlash;
ya) texnika vositalaridan foydalanish.
V. Darsning barcha bos q ichlarida o` q uv chilar ishlarini baholash.
a) o` q uvchilar di qq ati, faolligi;
b) o` q uvchi Blits so`roviga javob berish tezligi;
v)   o` q uvchining   o`tirib   javob   berishdagi   h olati   bilan   doska   oldida
javob berishni  q iyoslashi;
g) javobni karta bilan bog`lay olishi;
d) materialni tartib bilan yorita olishi;
VI Y angi mat erialni must ahk amlash.
a) dars rejasida yangi materialni musta h kamlashning o`rni;
b)   materialni   musta h kamlash   metodi   (su h bat,   o` q uvchilarning
musta q il ishlari va  h .)
VII. Uy ga v azifa.
a) darsda uy vazifasining o`rni;
b) uy vazifasining o` q uvchilarga tushunarli bo`lishi;
g) uy vazifasini bajarishning yangi yo`llari;
d)   uy   vazifasini   bajarish   uchun   o` q ituvchining   yo`l-yuru q lari   va
ko`rsatmalari;
e) uyga vazifani bajarish juda ko`p va q tni olmaydimi?
i) uy vazifasini bajarishda  q anday ko`nikmalar egallash mumkin?
VIII. O` q uv chining pedogogik  mahorat i: a)   o` q ituvchi   q iyofasi,   dars   berishdagi   musta q illigi,   fkirning   to`li q ligi,
bilim darajasi.
b) o`zini va sinfni bosh q ara olish intizomini yo`lga  q o`yishi.
v) o` q uvchilar bilan muomalasi, pedagogik takt;
g) o` q ituvchi nut q i ravonligi;
IX . Darsga umumiy  baho berish v a xulosalash:
a)  q uyilgan ma q sad va ta`lim tarbiyaviy vazifani amalga oshirish;
b) o` q uvchilar  q anday yangilikka erishdilar;
v)  q anday bilimlar tizmlandi;
g) darsda  q o`yilgan vazifalarning (ta`limiy, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi)
bajarilishi;
d)   o` q ituvchi   faoliyati   (ta`limiy   va   tashkiliy   ta`lim   ma q sadi,   vazifalari)
metodlariga javob bera oladimi?
e) o` q ituvchining  q aysi xislatlari ijobiy;
j) o` q ituvchining sizga yo q magan tomonlari;
i) darsning tashkil etishdagi takliflar;
k) darsning ba h osi; ADABIYOTLAR
1. O‘zbekiston ensikilopediyasi 1996.
2. Pedagogik ensiklopediyasi 1980.
3. O‘zbekiston pedagoklari antologiyasi 1995.
4. Qurboniyozov R. Geografiya ta’limi metodikasi.  Toshkent 1993.
5. «Ma’rifat», (Sovet maktabi) jurnallari.
«Geografiya v shkole» jurnallari.

MAVZU: GEOGRAFIYa DARSLARI TAHLILI Reja: 1. Geografiya darslarining tahlili. Tahlil qilishning zarurligi, ahamiyati 2. Dars tahlilining maqsad va vazifalari 3. Geografiya darslarini tahlil qilish tartibi. 4. Tahlilga qo‘yiladigan talablar, tahlil bosqichlari

1. Maktab, sinf, fan o` q ituvchisining familyasi ismi. 2. Dars mavzusi, uning ma q sadi va vazifalari. 3. Darslardagi o` q uv materiallarining mazmuni, ilmiyligi, dasturga muvofi q ligi, tarbiyaviy yo`nalishi, dars mazmunida nazariya bilan amaliyotning alo q adorligi. 4. Darsning borishi, izchilligi, o`zaro bog`lanishi va uning q ismlari o`rtasidagi bog`li q lik, o` q uvchilar bilimini tekshirish, ta`lim metodlarining tanlanishi. Dars samaradorligini oshirishga q aratilgan tadbirlar. O` q uvchilarning faolligini oshirish, o` q uvchilar ulgurmovchiligining oldini olish uchun ko`riladigan tadbirlar. 5. O` q uvchilarning musta q il ishlarini tashkil q ilishda o` q ituvchilarning ra h barligi. a) o` q ituvchining ish metodi, ma q sadga erishishda q at`iyatligi, o` q uvchilarga nisbatan talabchanligi, ularni nazorat q ilib turishi, o` q ituvchining nut q i, madaniyati, pedogogik ma h orati va h okozo. b) darslarda o` q uvchilarning musta q il ishlashlari, darsga q izi q ishi, ular bilish faoliyatining faolligi, o` q uvchilarni bilim olishga jalb etish metodlari. 6. Dars natijasi. Ijobiy tomoni va kamchiliklari. Dars bo`yicha umumiy xulosa. SHu dars mavzusi bo`yicha o` q ituvchining ishini yaxshilash, o` q uvchilar faolligini oshirish bo`yicha taklif va mulo h azalar. O` Q ITUVCHI DA RSIN I KUZA TISH TA RTIBI. 1. Darsga tayyorlanish: darsning ta`limiy va tarbiyaviy a h amiyati, darsning reja-ko`chirmasi, o` q uv q o`llanmalari, sinf xonasini tayyorlash, o` q ituvchining darsga tayyogarligi.

2. Darsning boshlanishi va uning tashkiliy q ismi: sinf darsga tayyormi? Zarur kartalar osilganmi? Sinf doskasi tayyormi? Texnika vositalari, kartinalar tayyormi? darsga nisbatan sinf o` q uvchilarning kayfiyati q anday? 3. Uy vazifalarini tekshirish: tekshirish metodi, tekshirish jarayoni o` q uvchilar h olati, uy vazifasini bajarmagan o` q uvchilar h olati. 4. Tekshirilayotgan bilimning yangi mavzu bilan bog`li q ligi, bilimlarni tekshirishda karta va vositalardan foydalanish a h voli, o` q ituvchi ba h osini ob`ektiv q o`yilganligi, ko`nikmalarni egallash a h voli. 5. YAngi materialni o`rganish: o` q uvchilarni dars mavzusi bilan tanishtirish. YAngi materialni ma q sad ochib beriladimi? YAngi materialni ta`limiy va tarbiyaviy a h amiyati. O`rganiladigan tushunchalar, atamalar va nomlar. 6. O`rganilgan darsni musta h kamlash, yangi mavzuni q aysi Blits so`rovi musta h kamlanadi. Musta h kamlashda q anday metodlar q o`llaniladi. Musta h kamlashda ma q sadga erishiladimi? 7. Dars dovomida bajarilgan amaliy va musta q il ishlar. 8. Uy vazifasi tapshiri q ning mazmuni, darslik va kartalardan foydalanish ko`rinishlari mavjudmi? Uy vazifasini bajarish bo`yicha ko`rsatmalar berildimi? Dars t ahlilining t axminiy namunasi. I. Darsga t ay y orgarlik . a) darsning mavzusi; b) darsning ma q sadi; v) darsga oid o` q uv q urollari; g) darsga o` q uvchilar tayyorgarligi.

II. Darsning boshlanishi. a) o` q uvchilar intizomi; b) dars mazmunining h ozirgi zamon geografiya fani bilan bog`li q ligi; v) yangi mavzu bilan o`tilgan mavzuning bog`lanishi. III. O` q uv chilarning bilim, k o` nik ma v a malak alarini t ek shirish: a) o` q uvchilar bilimini tekshirish uchun Blits so`rov q o`yilishi; b) o` q uvchilar ko`nikmasini tekshirish uchun Blits so`rov q o`yilishi; v) o` q uvchilar malakasini tekshirish uchun Blits so`rov; g) q uyilgan Blits so`rovning o` q uvchilar savyasiga mosligi; d) Blits so`rovni echishda o` q uvchilar faolligi va bu borada ko`rilgan tadbirlar; j) so`rash shakli, yalpi, yakka. IV. Y angi mat erialni o` rganish. 1. O` q uvchilarning yangi bilimlarini o`rganishni tashkil q ilish bo`yicha o` q ituvchi ish metodlarini o`rganish. 2. O` q uvchilarning yangi bilimlar mazmunini bayon q ilishini ba h olash; a) ta`lim-tarbiyaviy; b) darsning ilmiyligi; v) fanlararo alo q alar o`rnatish; g) o`rganilayotgan materialning amaliy a h amiyati; d) tayanch bilimlarni ishlata olish; j) yangi materialning bayon etish uslub va metodlari; k) amaliy ishlarni tashkil etish; y) ko`rgazmalilikdan foydalanish; l) musta q il ishlar tashkil etish;

m) materialning o` q uvchilar yoshiga mosligi; n) o` q uvchilar bilan yakka tartibda ishlash; o) yaxshi va bo`sh o`zlashtiruvchi o` q uvchilar bilan ishlash; ya) texnika vositalaridan foydalanish. V. Darsning barcha bos q ichlarida o` q uv chilar ishlarini baholash. a) o` q uvchilar di qq ati, faolligi; b) o` q uvchi Blits so`roviga javob berish tezligi; v) o` q uvchining o`tirib javob berishdagi h olati bilan doska oldida javob berishni q iyoslashi; g) javobni karta bilan bog`lay olishi; d) materialni tartib bilan yorita olishi; VI Y angi mat erialni must ahk amlash. a) dars rejasida yangi materialni musta h kamlashning o`rni; b) materialni musta h kamlash metodi (su h bat, o` q uvchilarning musta q il ishlari va h .) VII. Uy ga v azifa. a) darsda uy vazifasining o`rni; b) uy vazifasining o` q uvchilarga tushunarli bo`lishi; g) uy vazifasini bajarishning yangi yo`llari; d) uy vazifasini bajarish uchun o` q ituvchining yo`l-yuru q lari va ko`rsatmalari; e) uyga vazifani bajarish juda ko`p va q tni olmaydimi? i) uy vazifasini bajarishda q anday ko`nikmalar egallash mumkin? VIII. O` q uv chining pedogogik mahorat i: