logo

Psixikaning evolyutsion taraqqiyoti savollar

Yuklangan vaqt:

24.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

25.443359375 KB
1- Mavzu: Psixikaning evolyutsion taraqqiyoti
Savollar
1. Psixika nima?
Psixika   –   bu   organizmning   tashqi   muhitni   idrok   qilish,
qayta   ishlash   va   unga   moslashuvchan   javob   berish
qobiliyatidir.
2. Psixika evolyutsiyasi qanday tushuniladi?
Psixika   evolyutsiyasi   –   bu   jonli   organizmlarda   psixikaning
sodda   shakllardan   murakkab   shakllarga   o’tishi
jarayonidir.
3. Psixika qachon paydo bo’lgan?
Psixika   oddiy   nerv   tizimi   shakllanganida,   ya’ni   birinchi
hayvonlarda,   taxminan   yarim   milliard   yil   oldin   paydo
bo’lgan.
4. Psixikaning birinchi shakli qanday edi?
Psixikaning   birinchi   shakli   sezgi   darajasida   bo’lgan.   Bu
organizmning   muhit   o’zgarishlariga   javob   berish
qobiliyatini ifodalaydi.
5. Psixikaning asosiy rivojlanish bosqichlari qanday?
1. Sezgi bosqichi.
2. Idrok bosqichi.
3. O’rganish va tafakkur bosqichi.
6. Hayvonlar psixikasi qanday shakllarga bo’linadi?
1. Oddiy reflektor psixika
2. Instinktiv psixika.
3. Intellektual psixika.
7. Oddiy reflektor psixika nima? Oddiy   reflektor   psixika   –   bu   organizmning   oddiy
stimullarga   javob   berish   qobiliyati,   masalan,
mikroorganizmlarda.
8. Instinktiv psixika qanday rivojlangan?
Instinktiv   psixika   –   bu   muayyan   tug’ma   dastur   asosida
harakat   qilish   qobiliyati   bo’lib,   asosan   hasharotlar   va
qushlarda uchraydi.
9. Inson   psixikasi   hayvonlar   psixikasidan   nimasi   bilan   farq
qiladi?
Inson   psixikasi   tafakkur,   til,   ijodkorlik   va   ijtimoiy   ong   kabi
yuqori darajali funksiyalarga ega.
10. O’rganish nima va psixika uchun qanchalik muhim?
O’rganish – bu tajriba orqali bilim va ko’nikmalarni egallash
jarayoni   bo’lib,   yuqori   darajali   psixikaning   asosiy
xususiyatlaridan biridir.
11. Tafakkur qachon rivojlanadi?
Tafakkur yuqori darajali hayvonlarda va insonda rivojlanib,
murakkab muammolarni hal qilishga yordam beradi.
12. Ijtimoiy   omillar   psixikaning   rivojlanishiga   qanday   ta’sir
qiladi?
Ijtimoiy   omillar,   masalan,   aloqa,   hamkorlik   va   madaniyat,
inson psixikasining rivojlanishida katta rol o’ynaydi.
13. Psixikaning evolyutsiyasi bilan tafakkur qanday bog’liq?
Psixikaning   evolyutsiyasi   tafakkurning   shakllanishi   va
rivojlanishi   uchun   zamin   yaratdi,   chunki   murakkab
muhitga moslashish talab etildi. 14. Psixikaning   evolyutsion   taraqqiyoti   nimaga
asoslangan?
Psixikaning   evolyutsion   taraqqiyoti   biologik   evolyutsiya,
genetik o’zgarishlar va tabiiy tanlanishga asoslangan.
15. Inson psixikasining rivojlanishiga qaysi omillar ko’proq
ta’sir qiladi?
1. Biologik meros.
2. Ijtimoiy-madaniy omillar.
3. Shaxsiy tajriba va o’rganish jarayonlari.
2- Mavzu: Ongning psixologik tavsifi
Test
1. Ongning asosiy vazifasi nima?
A) Tushlar yaratish
B) Muhitni anglash va unga moslashish
C) Emotsiyalarni boshqarish
D) Faqat ichki dunyoni o‘rganish
2. Ongning rivojlanishida qanday omil muhim?
A) Tabiiy instinktlar
B) Tajriba va bilimlar
C) Genetik meros
D) Tasodifiy hodisalar
3. Ong osti nima?
A) Faoliyatni nazorat qiluvchi ongning yuqori qatlami
B) Ongning tahlil qilinmaydigan, yashirin qismi
C) Hissiyotlarni boshqaruvchi mexanizm
D) Ong va idrok o‘rtasidagi holat
4. Intuitsiya qaysi jarayon bilan bog‘liq? A) Aql-idrok
B) Ong osti
C) Mantiqiy tahlil
D) Tasodif
5. Ongning qaysi funksiyasi xatti-harakatni boshqaradi?
A) Tasavvur qilish
B) Idrok qilish
C) Hissiyotni shakllantirish
D) Qaror qabul qilish
6. Ong o‘zini anglash jarayonida qanday rol o‘ynaydi?
A) Tashqi ta’sirlarni aniqlash
B) Faqat intuitiv qarorlar qabul qilish
C) Shaxsning o‘ziga bo‘lgan qarashini shakllantirish
D) Emotsiyalarni boshqarish
7. Ong   va   diqqatning   o‘zaro   bog‘liqligi   qaysi   vazifada
namoyon bo‘ladi?
A) Idrokni boshqarishda
B) Orzularni amalga oshirishda
C) Hissiy barqarorlikni saqlashda
D) Tashqi ogohlantiruvchilarga moslashishda
8. Ong nima orqali rivojlanadi?
A) O‘z-o‘zini anglash va fikrlash orqali
B) Tabiiy instinktlar orqali
C) Tasodifiy hodisalar orqali
D) Ong ostidagi jarayonlar orqali
9. Ong osti jarayonlari qachon faollashadi?
A) Uyqu paytida B) Qaror qabul qilishda
C) O‘yin davomida
D) Xotirani mustahkamlashda
10. Ong va xotira bir-biriga qanday ta’sir qiladi?
A) Ong xotirani yaratadi
B) Xotira ongni rivojlantiradi
C) Ong va xotira bir-biriga bog‘liq emas
D) Xotira ong ostiga ta’sir qiladi
11. Emotsiyalar ongda qanday namoyon bo‘ladi?
A) Faqat intuitiv holatda
B) Ongli ravishda boshqariladi
C) Tasodifiy paydo bo‘ladi
D) Ong ostida shakllanadi
12. Ongning qaysi qismi insonni mas’uliyatli qiladi?
A) Intuitsiya
B) Xotira
C) Tahliliy qobiliyat
D) Hissiyotlar
13. Ong   va   ong   ostining   o‘zaro   aloqasi   nimaga
asoslangan?
A) His-tuyg‘ularga
B) Qaror qabul qilish jarayoniga
C) Yashirin xotiralarga
D) Inson tajribalariga
14. Tushlar qaysi jarayon bilan bog‘liq?
A) Ong osti faoliyati B) Ongning faoliyati
C) Bilish jarayonlari
D) Hissiy muvozana
15. Insonning   o‘zini   anglash   qobiliyati   qaysi   jarayonda
rivojlanadi
A) Bilish va tajriba orttirish orqali
B) Tasodifiy hodisalar orqali
C) Ong osti jarayonlari orqali
D) Emotsiyalar orqali
5- Mavzu:Diqqatning     asosiy     xususiyatlari   va   ularning
eksperimental tadqiq qilinishi.
Glossariy
1. Diqqat   –   psixologik   jarayon   bo‘lib,   insonning   ongini
ma’lum   bir   ob’ektga   yo‘naltirish   va   shu   ob’ektga
qaratishdan iborat.
2. Konsentratsiya   –   diqqatning   bir   ob’ektga   yoki   faoliyatga
jamlanishi darajasi.
3. Barqarorlik   –   diqqatning   ma’lum   bir   vaqt   davomida
ob’ektga yo‘naltirilgan holda saqlanib qolishi.
4. O‘zgaruvchanlik   –   diqqatning   bir   ob’ekt   yoki   faoliyatdan
boshqasiga tez va samarali ko‘chish qobiliyati.
5. Hajm   –   diqqat   yordamida   bir   vaqtning   o‘zida   qamrab
olinadigan ob’ektlar yoki ma’lumotlar soni.
6. Ta’sirchanlik   –   diqqatning   tashqi   yoki   ichki   omillarga
tezkor munosabat bildirish xususiyati.
7. Diqqatning taqsimlanishi – bir vaqtning o‘zida bir nechta
ob’ekt yoki faoliyatga diqqatni qaratish qobiliyati. 8. Diqqatning   sustlashishi   –   vaqt   o‘tishi   bilan   diqqatning
barqarorligini yo‘qotishi yoki pasayishi.
9. Diqqatning   reflektivligi   –   diqqatni   maqsadga   ko‘ra   ongli
ravishda boshqarish qobiliyati.
10. Ehtiyorsiz diqqat –  tashqi muhitdagi ta’sirlarning kuchi
bilan yuzaga keladigan diqqat turi.
11. Ehtiyoriy   diqqat   –   maqsadga   muvofiq   ravishda,   ongli
boshqariladigan diqqat.
12. Hissiy   diqqat   –   kuchli   hissiy   holatlarda   yuzaga
keladigan va ma’lum bir ob’ektga yo‘naltirilgan diqqat.
13. Diqqatning   charchashi   –   uzoq   muddatli   faoliyat
davomida   diqqatning   konsentratsiya   va   barqarorlik
darajasining pasayishi.
14. Eksperimental   tadqiqot   –   diqqatning   o‘ziga   xos
xususiyatlarini aniqlash uchun ilmiy usullar bilan amalga
oshiriladigan tajribalar.
15. Diqqatni   o‘rgatish   –   diqqatni   mustahkamlash   va
boshqarish   ko‘nikmalarini   rivojlantirish   uchun   o‘quv
mashqlari.

1- Mavzu: Psixikaning evolyutsion taraqqiyoti Savollar 1. Psixika nima? Psixika – bu organizmning tashqi muhitni idrok qilish, qayta ishlash va unga moslashuvchan javob berish qobiliyatidir. 2. Psixika evolyutsiyasi qanday tushuniladi? Psixika evolyutsiyasi – bu jonli organizmlarda psixikaning sodda shakllardan murakkab shakllarga o’tishi jarayonidir. 3. Psixika qachon paydo bo’lgan? Psixika oddiy nerv tizimi shakllanganida, ya’ni birinchi hayvonlarda, taxminan yarim milliard yil oldin paydo bo’lgan. 4. Psixikaning birinchi shakli qanday edi? Psixikaning birinchi shakli sezgi darajasida bo’lgan. Bu organizmning muhit o’zgarishlariga javob berish qobiliyatini ifodalaydi. 5. Psixikaning asosiy rivojlanish bosqichlari qanday? 1. Sezgi bosqichi. 2. Idrok bosqichi. 3. O’rganish va tafakkur bosqichi. 6. Hayvonlar psixikasi qanday shakllarga bo’linadi? 1. Oddiy reflektor psixika 2. Instinktiv psixika. 3. Intellektual psixika. 7. Oddiy reflektor psixika nima?

Oddiy reflektor psixika – bu organizmning oddiy stimullarga javob berish qobiliyati, masalan, mikroorganizmlarda. 8. Instinktiv psixika qanday rivojlangan? Instinktiv psixika – bu muayyan tug’ma dastur asosida harakat qilish qobiliyati bo’lib, asosan hasharotlar va qushlarda uchraydi. 9. Inson psixikasi hayvonlar psixikasidan nimasi bilan farq qiladi? Inson psixikasi tafakkur, til, ijodkorlik va ijtimoiy ong kabi yuqori darajali funksiyalarga ega. 10. O’rganish nima va psixika uchun qanchalik muhim? O’rganish – bu tajriba orqali bilim va ko’nikmalarni egallash jarayoni bo’lib, yuqori darajali psixikaning asosiy xususiyatlaridan biridir. 11. Tafakkur qachon rivojlanadi? Tafakkur yuqori darajali hayvonlarda va insonda rivojlanib, murakkab muammolarni hal qilishga yordam beradi. 12. Ijtimoiy omillar psixikaning rivojlanishiga qanday ta’sir qiladi? Ijtimoiy omillar, masalan, aloqa, hamkorlik va madaniyat, inson psixikasining rivojlanishida katta rol o’ynaydi. 13. Psixikaning evolyutsiyasi bilan tafakkur qanday bog’liq? Psixikaning evolyutsiyasi tafakkurning shakllanishi va rivojlanishi uchun zamin yaratdi, chunki murakkab muhitga moslashish talab etildi.

14. Psixikaning evolyutsion taraqqiyoti nimaga asoslangan? Psixikaning evolyutsion taraqqiyoti biologik evolyutsiya, genetik o’zgarishlar va tabiiy tanlanishga asoslangan. 15. Inson psixikasining rivojlanishiga qaysi omillar ko’proq ta’sir qiladi? 1. Biologik meros. 2. Ijtimoiy-madaniy omillar. 3. Shaxsiy tajriba va o’rganish jarayonlari. 2- Mavzu: Ongning psixologik tavsifi Test 1. Ongning asosiy vazifasi nima? A) Tushlar yaratish B) Muhitni anglash va unga moslashish C) Emotsiyalarni boshqarish D) Faqat ichki dunyoni o‘rganish 2. Ongning rivojlanishida qanday omil muhim? A) Tabiiy instinktlar B) Tajriba va bilimlar C) Genetik meros D) Tasodifiy hodisalar 3. Ong osti nima? A) Faoliyatni nazorat qiluvchi ongning yuqori qatlami B) Ongning tahlil qilinmaydigan, yashirin qismi C) Hissiyotlarni boshqaruvchi mexanizm D) Ong va idrok o‘rtasidagi holat 4. Intuitsiya qaysi jarayon bilan bog‘liq?

A) Aql-idrok B) Ong osti C) Mantiqiy tahlil D) Tasodif 5. Ongning qaysi funksiyasi xatti-harakatni boshqaradi? A) Tasavvur qilish B) Idrok qilish C) Hissiyotni shakllantirish D) Qaror qabul qilish 6. Ong o‘zini anglash jarayonida qanday rol o‘ynaydi? A) Tashqi ta’sirlarni aniqlash B) Faqat intuitiv qarorlar qabul qilish C) Shaxsning o‘ziga bo‘lgan qarashini shakllantirish D) Emotsiyalarni boshqarish 7. Ong va diqqatning o‘zaro bog‘liqligi qaysi vazifada namoyon bo‘ladi? A) Idrokni boshqarishda B) Orzularni amalga oshirishda C) Hissiy barqarorlikni saqlashda D) Tashqi ogohlantiruvchilarga moslashishda 8. Ong nima orqali rivojlanadi? A) O‘z-o‘zini anglash va fikrlash orqali B) Tabiiy instinktlar orqali C) Tasodifiy hodisalar orqali D) Ong ostidagi jarayonlar orqali 9. Ong osti jarayonlari qachon faollashadi? A) Uyqu paytida

B) Qaror qabul qilishda C) O‘yin davomida D) Xotirani mustahkamlashda 10. Ong va xotira bir-biriga qanday ta’sir qiladi? A) Ong xotirani yaratadi B) Xotira ongni rivojlantiradi C) Ong va xotira bir-biriga bog‘liq emas D) Xotira ong ostiga ta’sir qiladi 11. Emotsiyalar ongda qanday namoyon bo‘ladi? A) Faqat intuitiv holatda B) Ongli ravishda boshqariladi C) Tasodifiy paydo bo‘ladi D) Ong ostida shakllanadi 12. Ongning qaysi qismi insonni mas’uliyatli qiladi? A) Intuitsiya B) Xotira C) Tahliliy qobiliyat D) Hissiyotlar 13. Ong va ong ostining o‘zaro aloqasi nimaga asoslangan? A) His-tuyg‘ularga B) Qaror qabul qilish jarayoniga C) Yashirin xotiralarga D) Inson tajribalariga 14. Tushlar qaysi jarayon bilan bog‘liq? A) Ong osti faoliyati