logo
Русский O'zbekcha
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. Afaziya va uning turlari

Afaziya va uning turlari

Yuklangan vaqt:

16.08.2023

Ko'chirishlar soni:

7

Hajmi:

925.1 KB
Ko'chirib olish shartlari
MAVZU: AFAZIYA VA UNING TURLARI REJA: • NEYROLINGVISTIKA. • AFAZIYA VA UNING TURLARI. Tilshunoslik tibbiyotning nevrologiya bo‘limi bilan ham uzviy aloqada. So‘ngi davrlarda psixologiya, nevrologiya va tilshunoslik fanlarining oralig‘ida nevrolingvistika nomi bilan yuritiluvchi yangi fan tarmog‘i vujudga keldi. Bu fan nutqiy faoliyat bosh miyaning mahsuli ekani, miya kasallanishining nutqiy faoliyatga ta’siri masalalarini o‘rganadi. Sodda qilib aytganda, neyrolingvistikaning o‘rganish obyekti afaziyadir. Neyrolingvistika grek tilidan olingan bo‘lib, VЕÜVOV - nerv, LINGUA – til degan ma’nolarini bildiradiradi Afaziya yunoncha so‘z bo‘lib, a – inkor qo‘shimchasi, phasis – gapira olmaslik degan ma’noni anglatadi. Afaziya – bu bosh miyaning shikastlanishi natijasida nutqni to‘liq yoki qisman yo‘qotishdir. Afaziya bilan og‘rigan bemorlar Afaziya bilan og‘rigan bemorlar. AFAZIYAGA BOSH MIYA PO‘STLOQ QAVATIDAGI SO‘ZLASHISH MARKAZINING O‘ZGARISHI SABAB BO‘LADI. NUTQIY KAMCHILIKLARINI O‘RGANUVCHI SOHA AFAZIOLOGIYA BO‘LIB, KENG TADQIQOTLAR OLIB BORILGAN SOHALARDAN BIRI HISOBLANADI. O‘NG QO‘LDA YOZADIGANLAR VA ISH QILADIGANLARDA NUTQIY ZONALAR CHAP YARIMSHARDA JOYLASHGAN BO‘LADI. SHUNDAY EKAN AFAZIOLOGIYA CHAP YARIMSHARNING TADQIQI BILAN SHUG‘ULLANADI. Afaziyaning turlari Motor afaziya Sensor afaziya Amnestik afaziya Akustik-mnestik afaziya Motor afaziya Motor afaziya inson miyasidagi Broka markazi shikastlanishi natijasida yuzaga keladi. Afaziyaning bu turida afaziyaga chalinganlar nutqni tushuna oladi, lekin gapirmoqchi bo‘lganda so‘zlarni topa olmasligi sababli gapira olmaydi. Bu bosh miya o‘ng yarimshar maydonini harakatga keltiruvchi a’zolarning shikastlanishi natijasida yuzaga keladi. Akustik–mnestik afaziya – bu miyaning ma’lumotni ushlab qolish hajmining buzilishi, eshitish va nutqqa oid xotiraning tormozlanishidir. U chap chakkaning o‘rta qismlarining shikastlanishida yuzaga kelishi mumkin. Optik-mnestik afaziya – bu ko‘rib eslab qolish xotirasining buzilishi, so‘zlar obrazini ko‘rishning susayishidir.U miya chap yarimshari chekka qismining orqa ostki qismining shikastlanishida yuzaga keladi. Kattalardagi nutq buzilishi Amnestik afaziya – bosh suyagining chakka tepa qismi atrofi shikastlanishi natijasida yuzaga keladi. Kamchiligi ular narsalarning nomlarini qiyinchilik bilan saqlab qoladi. Semantik afaziyaning asosida nutqni simultan tahlil qilish va uni sintez qilish yotadi. U miya chap yarimsharining yuqori chekka, gardan qismlarining uchlamchi zonalarining shikastlanishida yuzaga kelishi mumkin. Semantik afaziya – bu grammatik murakkab iboralar ma’nosini anglash, fleksiyalar yordamida ifodalanuvchi so‘zlar o‘rtasidagi munosabatlar, atributiv konstruksiyalar buzilishi bilan xarakterlanuvchi simptom majmuidir. Inson miyasi murakkab funksional sistema bo‘lib, eng kamida uchta asosiy blok ishtirokida muttasil faoliyat ko‘rsatadi. Ulardan biri pardaning tetiklanishini ta’minlaydi va tanlash, selektiv faoliyat shaklini uzoq amalga oshirish imkonini beradi. Boshqasi axborotni olish, qayta ishlash va saqlashni ta’minlaydi. Uchinchisi esa faoliyatni programmalashtirish, boshqarish va nazorat qilish vazifasini bajaradi. Yuqorida bayon qilingan bloklarning zararlanishi ularning bir me’yordagi vazifasiga salbiy ta’sir etadi. Birinchi blokka mansub apparatlarning zararlanishi psixik faoliyatnn tanlash, selektiv imkoniyatini cheklaydi. Ikkinchi blok apparatlarining zararlanishi axborotni qabul qilish, qayta ishlash va saqlash qobiliyatini yo‘qotadi. Uchinchi blokning zararlanishi esa programmalashtirish, barqaror ravishda boshqarish va nazorat qilish imkonini cheklaydi. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: • NURMONOV A., YO‘LDOSHEV B. TILSHUNOSLIK VA TABIIY FANLAR. – TOSHKENT: SHARQ, 2002. • NURMONOV A. O‘ZBEK TILSHUNOSLIGI TARIXI. – TOSHKENT: O‘ZBEKIRTON, 2002. E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

MAVZU: AFAZIYA VA UNING TURLARI

REJA: • NEYROLINGVISTIKA. • AFAZIYA VA UNING TURLARI.

Tilshunoslik tibbiyotning nevrologiya bo‘limi bilan ham uzviy aloqada. So‘ngi davrlarda psixologiya, nevrologiya va tilshunoslik fanlarining oralig‘ida nevrolingvistika nomi bilan yuritiluvchi yangi fan tarmog‘i vujudga keldi. Bu fan nutqiy faoliyat bosh miyaning mahsuli ekani, miya kasallanishining nutqiy faoliyatga ta’siri masalalarini o‘rganadi. Sodda qilib aytganda, neyrolingvistikaning o‘rganish obyekti afaziyadir. Neyrolingvistika grek tilidan olingan bo‘lib, VЕÜVOV - nerv, LINGUA – til degan ma’nolarini bildiradiradi

Afaziya yunoncha so‘z bo‘lib, a – inkor qo‘shimchasi, phasis – gapira olmaslik degan ma’noni anglatadi. Afaziya – bu bosh miyaning shikastlanishi natijasida nutqni to‘liq yoki qisman yo‘qotishdir.

Ko'chirib oling, shunda to'liq holda ko'ra olasiz

O'xshashlar

lMS va uning turlari
Eksperiment va uning turlari
Gul va uning turlari
INFLATSIYA VA UNING TURLARI
Diqqat va uning turlari