logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. AHOLIGA XIZMAT KO‘RSATISH SOHALARI GEOGRAFIYASI

AHOLIGA XIZMAT KO‘RSATISH SOHALARI GEOGRAFIYASI

Yuklangan vaqt:

16.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4665.1064453125 KB
Ko'chirib olish
MAVZU: AHOLIGA XIZMAT KO‘RSATISH SOHALARI GEOGRAFIYASI • Mamlakatimizda davlat budjeti xarajatlarining qariyb 60 foizi ijtimoiy sohani rivojlantirishga yo‘naltiriladi. U asosan moddiy ne'mat ishlab chiqarmaydigan sohalarni qamrab oladi. • Shuningdek, unga aloqa хizmati ham kiradi. Mazkur soha хizmat ko‘rsatish sohasi ham deb yuritiladi. Iqtisodiyotimizni barqaror rivojlantirishda хizmat ko‘rsatish sohasi tobora katta rol o‘ynamoqda. Хizmat ko‘rsatish sohalari tarkibi nihoyatda xilma-xil va murakkab. Garchi iqtisodiyotning barcha sohalari aholining moddiy-ma’naviy ehtiyojini qondirsada, ammo bunda xizmat ko‘rsatish sohalarining o‘rni beqiyosdir. Uning bosh vazifasi aholiga maishiy xizmat ko‘rsatishni ko‘paytirish hamda ularning turi va sifatini yaxshilashdir • Iqtisodiyotning istalgan sohasiga qarang, unda faoliyat yuritayotgan malakali kadrlarni xizmat ko‘rsatish sohasi (ta’lim)da tayyorlanganligiga guvoh bo‘lasiz. Shuningdek, mehnatkashlarning dam olishi, davolanishi xizmat ko‘rsatish muassasalarida kechadi. Shu soha sharofati bilan kadrlar kasalligi, ya'ni ish kunlarining yo‘qotilishi kamayadi. Bular o‘z navbatida ijtimoiy mehnat unumdorligini yuksalishiga olib keladi. • Xizmat ko‘rsatish sohasi insonning madaniy- ma’rifiy ruhiyatini rivojlantirish bilan ulkan ijtimoiy ahamiyatga ega. • Xizmat ko‘rsatish muassasalarini joylashtirishda bir qator omillar rol o‘ynaydi. Birinchidan, xizmat ko‘rsatish sohalari korxona va muassasalari aholi, asosan, qayerda gavjum bo‘lsa, o‘sha joyda barpo qilinadi. Biroq har qanday aholi punktida barcha xizmat ko‘rsatish muassasalari bo‘lavermaydi. Chunki bu soha xizmatiga muayyan miqdorda talabgor bo‘lishi shart. Chunonchi, aholisi oz, kichik qishloqlarda yirik ixtisos- lashtirilgan savdo korxonalari yetarli samara bermaydi. • Ikkinchidan, xizmat ko‘rsatish muassasalarini joylashtirishda xizmatga talabning davriyligi ham jiddiy ta’sir etadi. Ba’zi xizmat turlariga ehtiyoj kunlikdir. Bularga uy-joy kommunal xizmati, maktabgacha va umumiy o‘rta ta’lim muassasalari, savdo xizmati kiradi. O‘rtacha muddat (bir oyda bir necha bor) foydalaniladigan xizmat turlari ham borki, ularga sartaroshxona, go‘zallik uyi, kimyoviy tozalash, kinoteatr va boshqalar kiradi. Boshqa xizmat turlari borki, ulardan yil davomida bir marta va hatto undan ham kam foydalaniladi. Jumladan, uzoq muddat foydalaniladigan buyumlar xarid qilish yoki ularni ta’mirlash, sayyohlik xizmati, muzeyga borish kabilar. • Kundalik xizmat ko‘rsatish korxonasi uy yoki ish joyi yaqinida bo‘lishi kerak. Uzoq muddat oralig‘ida murojaat qilinadigan xizmat uchun sifat va xizmatning xilma-xilligi muhimdir. Avtomobil, televizor xarid qilish yoki mutaxassis shifokor istab, maxsus shu sohaga ixtisoslashgan ancha olisdagi muassasaga ham murojaat qilinadi. • Axborotlarni tarqatish, shuningdek, mamlakat iqtisodiyotini boshqarishda aloqa xizmati muhim o‘rin tutadi. • Aloqa xizmati ikki xil bo‘ladi. Pochta aloqasi turli pochta jo‘natmalari (xat, banderol, posilka va hokazolar)ni qabul qilish, jo‘natish va yetkazib berishni o‘z ichiga oladi. Pochta aloqasiga o‘xshash xizmat yurtimizda bundan 2,5 ming yil avval ham bo‘lgan. U davrlarda choparlar podsho farmonlarini noiblarga va qal’alardagi xabarlarni mamlakat poytaxtiga yetkazib turgan. Ikkinchisi elektron aloqa bo‘lib, u telefon, telegraf, radio, televideniye, elektron pochta kabilarni o‘z ichiga oladi. Telegraf aloqasi yurtimizda XIX asrning 80-yillarida temiryo‘l qurilishi bilan bir vaqtda vujudga kelgan. Dastlabki telegraf stansiyasi bundan I asr avval Toshkentda ishga tushgan. Respublikamizda mobil aloqa xizmati tez rivojlanmoqda. Endilikda undan foydalanuvchilar soni 19 milliondan oshdi. • 1985-yilda ishga tushirilgan Toshkent teleminorasi Buyuk minoralar xalqaro federatsiyasi ro‘yxatiga kiritilgan bo‘lib, balandligi bo‘yicha dunyoning yetakchi o‘nta teleminorasi qatorida turadi. Mamlakat aholisi davlat va tijorat teleradiodasturlari va raqamli televideniye bilan ta'minlangan. Hozirda o‘ndan ortiq telekanallar faoliyat ko‘rsatmoqda. • Хizmat ko‘rsatish sohalari ichida matbaachilik ham muhim rol o‘ynaydi. Siz o‘qiyotgan darslik, kitob, jurnal, gazеta va boshqalar matbaachilik korxonasi bo‘lgan nashriyot va bosmaхonalarda tayyorlanadi. • Dastlabki bosmaxona XV asr o‘rtalarida Gcrmaniyada tashkil qilingan bo‘lsa, bizda birinchi bosmaxona XIX asr oxirlarida ishga tushgan. Bugungi kunda mamlakatimizda 120 dan ortiq bosmaxona faoliyat ko‘rsatmoqda. • Mustaqillikdan so‘ng bosmaxonalar tubdan qayta jihozlandi. Endilikda ularda matn va rasmlar zamonaviy kompyuterlarda terilmoqda va chop etilmoqda. • Ta’lim. Iqtisodiyotning barqaror va jadal yuksalishida inson omili hal qiluvchi ekanli- gini bilasiz. Ammo bunda mutaxassislarning ma'lumot darajasi, ma'naviyati yana ham muhimdir. Mamlakatda 10 mingga yaqin umumiy o‘rta ta’lim maktablari, ko‘plab akademik litsey va kasb-hunar kollejlari faoliyat ko‘rsatmoqda. So‘nggi yillarda mamlakatimizda oliy ma’lumotli mutaxassislarga ehtiyoj kattaligidan kelib chiqib, yangi oliy ta’lim muassasalari, ularning filiallari hamda rivojlangan xorijiy mamlakatlarning nufuzli institut va universitetlari bilan qo‘shma ta’lim muassasalari ochilmoqda. Bugungi kunda mamlakatda savodxonlik darajasi 99,3 foiz bo‘lib, bu dunyodagi eng yuqori ko‘rsatkichlardan birini tashkil etadi. • Aholining ovqatlanishini yaxshilash, un va tuzni zarur mikroelementlar bilan to‘yintirish, onalar va bolalarni vitaminga boy dori- darmonlar bilan ta’minlash bo‘yicha amalga oshirilgan chora-tadbirlar tufayli bugungi kunda bolalarimizning 92 foizi rivojlanish ko‘rsatkichlari bo‘yicha Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti standartlariga mos keladi. E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

MAVZU: AHOLIGA XIZMAT KO‘RSATISH SOHALARI GEOGRAFIYASI

• Mamlakatimizda davlat budjeti xarajatlarining qariyb 60 foizi ijtimoiy sohani rivojlantirishga yo‘naltiriladi. U asosan moddiy ne'mat ishlab chiqarmaydigan sohalarni qamrab oladi. • Shuningdek, unga aloqa хizmati ham kiradi. Mazkur soha хizmat ko‘rsatish sohasi ham deb yuritiladi. Iqtisodiyotimizni barqaror rivojlantirishda хizmat ko‘rsatish sohasi tobora katta rol o‘ynamoqda. Хizmat ko‘rsatish sohalari tarkibi nihoyatda xilma-xil va murakkab. Garchi iqtisodiyotning barcha sohalari aholining moddiy-ma’naviy ehtiyojini qondirsada, ammo bunda xizmat ko‘rsatish sohalarining o‘rni beqiyosdir. Uning bosh vazifasi aholiga maishiy xizmat ko‘rsatishni ko‘paytirish hamda ularning turi va sifatini yaxshilashdir

• Iqtisodiyotning istalgan sohasiga qarang, unda faoliyat yuritayotgan malakali kadrlarni xizmat ko‘rsatish sohasi (ta’lim)da tayyorlanganligiga guvoh bo‘lasiz. Shuningdek, mehnatkashlarning dam olishi, davolanishi xizmat ko‘rsatish muassasalarida kechadi. Shu soha sharofati bilan kadrlar kasalligi, ya'ni ish kunlarining yo‘qotilishi kamayadi. Bular o‘z navbatida ijtimoiy mehnat unumdorligini yuksalishiga olib keladi. • Xizmat ko‘rsatish sohasi insonning madaniy- ma’rifiy ruhiyatini rivojlantirish bilan ulkan ijtimoiy ahamiyatga ega.

• Xizmat ko‘rsatish muassasalarini joylashtirishda bir qator omillar rol o‘ynaydi. Birinchidan, xizmat ko‘rsatish sohalari korxona va muassasalari aholi, asosan, qayerda gavjum bo‘lsa, o‘sha joyda barpo qilinadi. Biroq har qanday aholi punktida barcha xizmat ko‘rsatish muassasalari bo‘lavermaydi. Chunki bu soha xizmatiga muayyan miqdorda talabgor bo‘lishi shart. Chunonchi, aholisi oz, kichik qishloqlarda yirik ixtisos- lashtirilgan savdo korxonalari yetarli samara bermaydi.

O'xshashlar

AHOLIGA XIZMAT KO`RSATISH SOHALARI GEOGRAFIYASI
XIZMAT KO‘RSATISH SOHALARI
Aholiga xizmat ko’rsatishning sohalari
Turizm geografiyasi
TRANSPORT GEOGRAFIYASI