Algoritm tushunchasi va xossalari
![Algoritm tushunchasi va xossalari.
Reja:
1. Algoritm o’zi naim ?
2. Algoritmning asosiy xossalari .
3.Algoritmning tasvirlash usullari](/data/documents/06874cee-946d-4ef5-89ea-84f55736298d/page_1.png)
![Algoritm o’zi naim ?
Algoritm bu oldimizga qo‘yilgan masalani yechish zarur bo‘lgan amallar
ketma-ketligidir.
Algoritm so‘zi va tushunchasi IX asrda yashab ijod etgan buyur alloma
Muhammad al-Xorazmiy nomi bilan uzviy bog‘liq. Algoritm so‘zi Al-
Xorazmiy nomini Yevropa olimlari tomonidan buzib talaffuz qilinishidan
yuzaga kelgan. Al-Xorazmiy birinchi bo‘lib o‘nlik sanoq sistemasining
tamoyillarini va undagi to‘rtta amallarni bajarish qoidalarini asoslab
bergan.](/data/documents/06874cee-946d-4ef5-89ea-84f55736298d/page_2.png)
![Algoritmning asosiy xossalari .
Algoritmning 5 Ta xossasi bor bular
Diskretlilik
Tushunarlilik
Aniqlik
Ommaviylik
Natijaviylik](/data/documents/06874cee-946d-4ef5-89ea-84f55736298d/page_3.png)
![Algoritmning asosiy xossalari .
Diskretlilik (Cheklilik ). Bu xossaning mazmuni algoritmlarni doimo chekli
qadamlardan iborat qilib bo‘laklash imkoniyati mavjudligida. Ya’ni uni chekli sondagi
oddiy ko‘rsatmalar ketma-ketligi shaklida ifodalash mumkin. Agar kuzatilayotgan
jarayonni chekli qadamlardan iborat qilib qo‘llay olmasak, uni algoritm deb bo‘lmaydi.](/data/documents/06874cee-946d-4ef5-89ea-84f55736298d/page_4.png)
![Algoritmning asosiy xossalari .
Tushunarlilik. Biz kundalik hayotimizda berilgan algoritmlar bilan
ishlayotgan elektron soatlar, mashinalar, dastgohlar, kompyuterlar, turli
avtomatik va mexanik qurilmalarni kuzatamiz.
Ijrochiga tavsiya etilayotgan ko‘rsatmalar, uning uchun tushinarli
mazmunda bo‘lishi shart, aks holda ijrochi oddiygina amalni ham bajara
olmaydi. Undan tashqari, ijrochi har qanday amalni bajara olmasligi ham
mumkin.](/data/documents/06874cee-946d-4ef5-89ea-84f55736298d/page_5.png)
![Algoritmning asosiy xossalari .
Aniqlik . Ijrochiga berilayotgan ko‘rsatmalar aniq mazmunda bo‘lishi
zarur. Chunki ko‘rsatmadagi noaniqliklar mo‘ljaldagi maqsadga
erishishga olib kelmaydi. Odam uchun tushinarli bo‘lgan "3-4 marta
silkitilsin", "5-10 daqiqa qizdirilsin", "1-2 qoshiq solinsin",
"tenglamalardan biri yechilsin" kabi noaniq ko‘rsatmalar robot yoki
kompyuterni qiyin ahvolga solib qo‘yadi.](/data/documents/06874cee-946d-4ef5-89ea-84f55736298d/page_6.png)
![Algoritmning asosiy xossalari .
Ommaviylik . Har bir algoritm mazmuniga ko‘ra bir turdagi
masalalarning barchasi uchun ham o‘rinli bo‘lishi kerak. YA’ni
masaladagi boshlang‘ich ma’lumotlar qanday bo‘lishidan qat’iy nazar
algorim shu xildagi har qanday masalani yechishga yaroqli bo‘lishi
kerak. Masalan, ikki oddiy kasrning umumiy mahrajini topish algoritmi,
kasrlarni turlicha o‘zgartirib bersangiz ham ularning umumiy
mahrajlarini aniqlab beraveradi. Yoki uchburchakning yuzini topish
algoritmi, uchburchakning qanday bo‘lishidan qat’iy nazar, uning yuzini
hisoblab beraveradi](/data/documents/06874cee-946d-4ef5-89ea-84f55736298d/page_7.png)
![Algoritmning asosiy xossalari .
Natijaviylik . Har bir algoritm chekli sondagi qadamlardan so‘ng albatta
natija berishi shart. Bajariladigan amallar ko‘p bo‘lsa ham baribir
natijaga olib kelishi kerak. Chekli qadamdan so‘ng qo‘yilgan masala
yechimga ega emasligini aniqlash ham natija hisoblanadi. Agar
ko‘rilayotgan jarayon cheksiz davom etib natija bermasa, uni algoritm
deb atay olmaymiz.](/data/documents/06874cee-946d-4ef5-89ea-84f55736298d/page_8.png)
![Algoritmning tasvirlash usullari
Algoritmning tasvirlash usullari .Yuqorida ko‘rilgan misol larda
odatda biz masalani yechish algoritmini so‘zlar va matematik formulalar
orqali ifodaladik. Lekin algoritm boshqa ko‘rinishlarda ham berilishi
mumkin. Biz endi algoritmlarning eng ko‘p uchraydigan turlari bilan
tanishamiz.](/data/documents/06874cee-946d-4ef5-89ea-84f55736298d/page_9.png)
![Algoritmning tasvirlash usullari
Algoritmning so‘zlar orqali ifodalanishi . Bu usulda ijrochi uchun
beriladigan har bir ko‘rsatma jumlalar, so‘zlar orqali buyruq shaklida beriladi.
Algoritmning formulalar bilan berilish usulidan matematika, fizika, kimyo
kabi aniq fanlardagi formulalarni o‘rganishda foydalaniladi. Bu usulni ba’zan
analitik ifodalash deyiladi.
Algoritmlarning grafik shaklida tasvirlanishida
algoritmlar maxsus
geometrik figuralar yordamida tasvirlanadi va bu grafik ko‘rinishi blok-sxema
deyiladi.
Algoritmning jadval ko‘rinishda berilishi . Algoritmning bu tarzda
tasvirlanishdan ham ko‘p foydalanamiz. Masalan, maktabda qo‘llanib
kelinayotgan to‘rt xonali matematik jadvallar yoki turli xil lotereyalar
jadvallari. Funksiyalarning grafiklarini chizishda ham algoritmlarning qiymatlari
jadvali ko‘rinishlaridan foydalanamiz.](/data/documents/06874cee-946d-4ef5-89ea-84f55736298d/page_10.png)
![Xulosa
Xulosa qilib aytsak algoritm bizning kundalik turmushimizning ajralmas
bir bo’lagidir. Algoritmlarsiz hozzirgi kunimizni tassavvur qilish qiyin.
Qo‘yilgan biror masalani EHMda yechish uchun, avval uning matematik
modelini, keyin algoritmini va programmasini tuzish kerak bo‘ladi. Bu
uchlikda algoritm bloki muhim ahamiyatga ega](/data/documents/06874cee-946d-4ef5-89ea-84f55736298d/page_11.png)
![THE END](/data/documents/06874cee-946d-4ef5-89ea-84f55736298d/page_12.png)
Algoritm tushunchasi va xossalari. Reja: 1. Algoritm o’zi naim ? 2. Algoritmning asosiy xossalari . 3.Algoritmning tasvirlash usullari
Algoritm o’zi naim ? Algoritm bu oldimizga qo‘yilgan masalani yechish zarur bo‘lgan amallar ketma-ketligidir. Algoritm so‘zi va tushunchasi IX asrda yashab ijod etgan buyur alloma Muhammad al-Xorazmiy nomi bilan uzviy bog‘liq. Algoritm so‘zi Al- Xorazmiy nomini Yevropa olimlari tomonidan buzib talaffuz qilinishidan yuzaga kelgan. Al-Xorazmiy birinchi bo‘lib o‘nlik sanoq sistemasining tamoyillarini va undagi to‘rtta amallarni bajarish qoidalarini asoslab bergan.
Algoritmning asosiy xossalari . Algoritmning 5 Ta xossasi bor bular Diskretlilik Tushunarlilik Aniqlik Ommaviylik Natijaviylik
Algoritmning asosiy xossalari . Diskretlilik (Cheklilik ). Bu xossaning mazmuni algoritmlarni doimo chekli qadamlardan iborat qilib bo‘laklash imkoniyati mavjudligida. Ya’ni uni chekli sondagi oddiy ko‘rsatmalar ketma-ketligi shaklida ifodalash mumkin. Agar kuzatilayotgan jarayonni chekli qadamlardan iborat qilib qo‘llay olmasak, uni algoritm deb bo‘lmaydi.
Algoritmning asosiy xossalari . Tushunarlilik. Biz kundalik hayotimizda berilgan algoritmlar bilan ishlayotgan elektron soatlar, mashinalar, dastgohlar, kompyuterlar, turli avtomatik va mexanik qurilmalarni kuzatamiz. Ijrochiga tavsiya etilayotgan ko‘rsatmalar, uning uchun tushinarli mazmunda bo‘lishi shart, aks holda ijrochi oddiygina amalni ham bajara olmaydi. Undan tashqari, ijrochi har qanday amalni bajara olmasligi ham mumkin.