logo

Bakteriyalar dunyosi

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

901.060546875 KB
Mavzu:  Bak t e riy alar   
duny osi
         Bakteriyalarning tuzilishi . Bakteriyalar ko‘zga ko‘rinmas, kichik 
organizmlar bo‘lib, ularni mikroskop yordamida kuzatish 
mumkin. Bakteriyalarni  mikrobiologiya  fani o‘rganadi. Bakteriyalarning shakllari Bakteriyalar ancha sodda tuzilgan. Ularning 	
yadrosi bo‘lmaydi, shunga ko‘ra prokariot 	
organizm deyiladi. Qulay sharoitda, ya’ni oziqa 
va harorat yetarli bo‘lganda bakteriyalar har 
20–30 daqiqada bo‘linib ko‘payadi. Bakteriyalar 
noqulay sharoitda zichla shib, qalin qobiq bilan 	
o‘ralib spora hosil qiladi. Bakteriya sporasi 	
+140oC ... –253oC ga bardosh bera oladi. 	
Bakteriya spora holida uzoq yillar saqlanib 
qolishi, qulay sharoit kelishi bilan hayotini 	
davom ettirishi mumkin. Bakteriya hujayrasi tuzilish i Bakteriya turlari
Foydali 
bakteriyalar:
1. Achituvchi 
2.Chirituvchi
3. Tugunak  Zararli 
bakteriyalar:
1. Sil
2. Vabo
3. O'lat
4. Ichburug'
qo'zg'ativchilari Achituvchi bakteriyalar:  Masalan, qatiq 
tayyorlashda sutga tomizg‘i solinadi.
Tomizg‘i – bu sut tarkibidagi uglevodlarni parchalab, 
sut kislotaga aylantiruvchi bakteriyalar yig‘indisi 
hisoblanadi. Tuzlama 
tayyorlashda sabzavotlar solingan idishga tuzli suv 
quyiladi. Sabzavotlar sirtida mavjud bo‘lgan 
achituvchi bakteriyalar sho‘r muhitda ko‘payib, 
glyukozani sut kislotaga aylantiradi va sabzavotlar 
chirishining oldini oladi  Achituvchi 
bakteriyalar
sut-qatiq mahsulotlari    
                olishda silos bostirishdateri oshlashda tuzlama tayyorlashda  Chirituvchi bakteriyala r :
    Yer yuzining sanitarlari hisoblanadi. Chunki 
ular o‘lik qoldiqlarini chiritib, yer yuzini tozalaydi. 
Ko‘milgan qoldiqlarni ham tuproqdagi chirituvchi 
bakteriyalar  parchalab yuboradi. Ba’zan 
chirituvchi bakteriyalar oziq-ovqatlarni, san’at 
asarlarini chiritib, yaroqsiz holatga keltirishi bilan 
zarar  keltiradi.      Tugunak bakteriyalar 
Dukkakdoshlar oilasiga kiruvchi o‘simliklar ildizida 
simbioz (hamkorlikda) yashaydi. Ular atmosferadagi 
erkin azotni o‘zlashtirib, o‘simliklarga yetkazib beradi, 
o‘simliklar esa 
bakteriyalarni oziq moddalar bilan ta’minlaydi. 
Ularning hamkorligi  har ikkala organizmga ham foyda 
keltiradi. Tuproqni azotga boyitishda bedadan keng 
foydalaniladi. Tugunak  bakteriyalar 
             faoliyati          Parazit bakteriyalar:   
    Tirik organizm hisobiga yashab hayot kechiradi. 
Parazit bakteriyalar odamda  sil, vabo, o‘lat, ichburug‘, 
qoqshol  kabi kasalliklarni keltirib chiqaradi. Yuqumli 
kasalliklarning yoppasiga tarqalishi  epidemiya  deyiladi. 
Epidemiyaning oldini olish uchun karantin e’lon qilinadi, 
ya’ni odamlarning to‘planishi, bemor oldiga 
ko‘pchilikning kirib-chiqishi taqiqlanadi. Bemorning 
idishtovoqlari, sochig‘i alohida tutiladi va 
bakteriyalardan tozalovchi moddalar yordamida 
yuviladi. Kasal bo‘lmaslik uchun gigiyena qoidalariga 
rioya qilish, ovqatlanishdan oldin doimo qo‘lni sovunlab 
yuvish zarur.   Ayrim o‘simliklar bakteriyalarga qarshi  fitonsid 
modda ajratadi. 
Masalan: archa, terak o‘zidan ajratgan fitonsid 
modda bilan havoni zararli bakteriyalardan 
tozalaydi. 
Bakteriyalar tabiatda katta ahamiyatga ega. 
Insonlar foydali 
bakteriyalardan amaliyotda foydalanadi, 
zararlilariga qarshi kurashadi. E'TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT !!!

Mavzu: Bak t e riy alar duny osi

Bakteriyalarning tuzilishi . Bakteriyalar ko‘zga ko‘rinmas, kichik organizmlar bo‘lib, ularni mikroskop yordamida kuzatish mumkin. Bakteriyalarni mikrobiologiya fani o‘rganadi.

Bakteriyalarning shakllari

Bakteriyalar ancha sodda tuzilgan. Ularning yadrosi bo‘lmaydi, shunga ko‘ra prokariot organizm deyiladi. Qulay sharoitda, ya’ni oziqa va harorat yetarli bo‘lganda bakteriyalar har 20–30 daqiqada bo‘linib ko‘payadi. Bakteriyalar noqulay sharoitda zichla shib, qalin qobiq bilan o‘ralib spora hosil qiladi. Bakteriya sporasi +140oC ... –253oC ga bardosh bera oladi. Bakteriya spora holida uzoq yillar saqlanib qolishi, qulay sharoit kelishi bilan hayotini davom ettirishi mumkin.

Bakteriya hujayrasi tuzilish i