logo

Fransiya Purussiya urushi.

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1965.8115234375 KB
Fransiy a Purussiy a 
urushi .       
Fransiya - Prussiyaurushi arafasida ikkala 
mamlakatning ijtimoiy iqtisodiy ahvoli Urushning 
sabablari XIX asrnine 50-60- yillarida Fransiya 
yirik kapital hukmronlik qilib, davlat tepasida 
Napoleon III o'tirardi. U 1851- yil 2- dekabrda 
o'tkazil- gan davlat to'ntarishi natijasida 
hokimiyat tepasiga chiqib olgandi. 1852-yilda 
Napoleon III o'zini imperator deb e'lon qildi. 

  Napoleon III hukumatidan norozilik oddiy xalq 
orasida ham kuchaygan edi. Bunga ishsizlik, 
qashshoqlik, oziq-ovqat mahsulotlari narxining 
to'xtovsiz oshib borishi sabab bo'lmoqda edi.              
1870-'o yil yanvarida Parijda bo'lib o'tgan 200000 kishilik 
namoyish dahshatli tus oldi. Napoleon III hukumati 
mamlakatda norozilik kuchaya-yotganligini, o'z obro'-
e'tiborining tushib borayotganligini nazarda tutib, 
Prussiyaga qarshi urash e'lon qildi. U shu yo'l bilan 
mamlakatdagi ahvolni o'nglab olishga qaror qildi. 
Hukumat Prussiyani tor-mor qilishni, Germaniyaning 
birlashishiga yo'l qo'ymaslikni, Reynning g'arbidagi nemis 
yerlarini bosib olishni va shu bilan o'z obro'-e'tiborini 
tiklashni o'ylardi.        
  1870- yil 19- iyulda Fransiya Prussiyaga qarshi urush 
e'lon qildi.

  Fransiya hukumati urush boshlaganida o'z kuchlarini 
yetarli hisobga olmagan edi.  

Qo'shin kerakli harbiy anjomlar bilan ta'minlanmagan, 
hatto urush harakatlarining xaritalari ham yetishmas 
edi. 

Urushning birinchi kunlaridanoq Prussiya armiyasining 
ustunligi ma'lum bo'ldi. Prusslar o'z qo'shinlarini 
fransuz-larga qaraganda tezroq safarbar qilib, 
chegaraga oldinroq keltirib qo'ygandilar.       
  Prusslar 160 ming kishilik qo'shin bilan fransuz 
armiyalaridan birini 100 ming kishi Mes qal'asida, 140 
ming kishilik armiya bilan Fransiya imperatorining o'zi 
ham bo'lgan 90 ming kishilik ikkinchi qo'shinni esa Sedan 
qal'asi yoni-da qurshab oldilar.       
1870- yil 2- sentabrdagi jangda Mak-Ma-gon 
rahbarligidagi fransuz armiyasi mag'lub bo'lib, 
Sedan qal'asi qamalda qoldi.

1870- yil 4- sentabr davlat to'ntarishini Parij 
mehnatkashlari amalga oshirgan edilar. Bu 
to'ntarish mohiyatan yana yuqori sinflarga 
xizmat qildi. Davlat to'ntarishi Fransiya - Prussiya 
urushining xarakterini ham o'zgartirib yubordi.

  Urush endi Germaniya uchun bosqinchilik 
urushiga, Fransiya respublikasi uchun esa 
adolatli, mudofaa urashiga aylandi.               
Parijning taslim bo'Hshi. Frankfurt sulhi Sedan 
halokatidan keyin dastlabki kundayoq 
Prussiyaning yunkerlar va german yuqori 
tabaqalari qo'llab-quv-vatlagan hukmron doiralari 
urushni davom ettirishga va Fransiyadan juda 
bo'lmasa Elzas bilan Lotaringiyani tortib olishga 
intilayotganligi ma'lum bo'ldi. Urush Germaniya 
uchun mudofaa urushidan istilochilik urushiga 
aylanib ketdi. 19- sentabrda 320 ming kishilik 
armiya Parijni qurshab olib, uni qamal qildi. 
Muvaqqat hukumat qarshilik ko'rsatolmadi.       
1871- yil 10- may kuni Frankfurt-Maynda 
Germaniya bilan Fransiya o'rtasida sulh 
shartnomasi imzolandi. Ter hukumati Parijni o'z 
qarorgohi qilib olib, Germaniyaning hukmron 
doiralaridan qo'llab-quwatlash haqida va'da oldi 
va inqilobiy harakatlarni bostirish uchun harbiy 
kuch to'play boshladi. 

Foydalanilgan adabiyotlar:   Frantsiya-Prussiya 
urushi 1870-1871. (Historiayguerra.net ) saytidan 
olindim. 

Oʻzbekiston   milliy   ensiklopediyasi  (2000-2005) 
maʼlumotlaridan foydalandim.       Foydalanilgan adabiyotlar:

  Frantsiya-Prussiya urushi 1870-1871. 
(Historiayguerra.net ) saytidan olindim. 

Oʻzbekiston   milliy   ensiklopediyasi  (2000-2005) 
maʼlumotlaridan foydalandim.

Fransiy a Purussiy a urushi .

 Fransiya - Prussiyaurushi arafasida ikkala mamlakatning ijtimoiy iqtisodiy ahvoli Urushning sabablari XIX asrnine 50-60- yillarida Fransiya yirik kapital hukmronlik qilib, davlat tepasida Napoleon III o'tirardi. U 1851- yil 2- dekabrda o'tkazil- gan davlat to'ntarishi natijasida hokimiyat tepasiga chiqib olgandi. 1852-yilda Napoleon III o'zini imperator deb e'lon qildi.     Napoleon III hukumatidan norozilik oddiy xalq orasida ham kuchaygan edi. Bunga ishsizlik, qashshoqlik, oziq-ovqat mahsulotlari narxining to'xtovsiz oshib borishi sabab bo'lmoqda edi.

 1870-'o yil yanvarida Parijda bo'lib o'tgan 200000 kishilik namoyish dahshatli tus oldi. Napoleon III hukumati mamlakatda norozilik kuchaya-yotganligini, o'z obro'- e'tiborining tushib borayotganligini nazarda tutib, Prussiyaga qarshi urash e'lon qildi. U shu yo'l bilan mamlakatdagi ahvolni o'nglab olishga qaror qildi. Hukumat Prussiyani tor-mor qilishni, Germaniyaning birlashishiga yo'l qo'ymaslikni, Reynning g'arbidagi nemis yerlarini bosib olishni va shu bilan o'z obro'-e'tiborini tiklashni o'ylardi. 

   1870- yil 19- iyulda Fransiya Prussiyaga qarshi urush e'lon qildi.    Fransiya hukumati urush boshlaganida o'z kuchlarini yetarli hisobga olmagan edi.    Qo'shin kerakli harbiy anjomlar bilan ta'minlanmagan, hatto urush harakatlarining xaritalari ham yetishmas edi.   Urushning birinchi kunlaridanoq Prussiya armiyasining ustunligi ma'lum bo'ldi. Prusslar o'z qo'shinlarini fransuz-larga qaraganda tezroq safarbar qilib, chegaraga oldinroq keltirib qo'ygandilar.