logo

G‘arb mumtoz adabiyotida adabiy- tanqidiy qarashlar taraqqiyoti

Yuklangan vaqt:

09.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

54.6083984375 KB
G‘arb mumtoz adabiyotida adabiy- 
tanqidiy qarashlar taraqqiyoti Reja
+
Arastuning " Poetika"si - adabiyot to‘g‘risidagi ilk asar.
+
G'arb renessansi davrida estetik qarashlar.
+
XIX asr rus adabiyotshunosligi Arastu va "Poetika": Adabiyot nazariyasining asosiy tamoyillari.
1
Arist ot elning roli
Aristotel adabiyot nazariyasini 
shakllantirgan asosiy figura 
hisoblanadi. Uning "Poetika" 
asari adabiyot tanqidiga yangi 
yondashuvlarni olib keldi. 2
Asosiy  t amoy i llar
"Poetika"da adabiyotning 
asosiy tamoyillari, jumladan, 
mimesis, tuzilish va 
xarakterlar, adabiy asarlarning 
muvaffaqiyatini belgilaydi. 3
Tanqidiy  t ahlil
Aristotelning tanqidiy tahlil 
uslubi, mualliflar va 
asarlarning ahamiyatini 
baholashda muhim rol 
o'ynaydi, bu esa adabiyotning 
rivojlanishiga ta'sir qiladi. Poetika"dan olingan saboqlar: Adabiyot tanqidining ilk 
qadamlarini o'rganish.
01
Arast u v a 
Poet ik a
Arastu "Poetika" 
asarida adabiyot 
nazariyasi va 
tanqidining asosiy 
tamoyillarini ishlab 
chiqqan. Bu asar ijod va 
badiiy uslubni chuqur 
o'rganishga imkon 
yaratadi. 02
Tanqidiy  
y ondashuv
"Poetika"da tanqidiy 
yondashuv muhim o'rin 
tutadi. Aristotel, badiiy 
asarlarni baholashda 
mezonlar kiritgan, bu 
esa keyingi adabiyot 
tanqidiga ta'sir 
ko'rsatgan. 03
Tarixiy  t a'sir
"Poetika" asari, tarixiy 
jihatdan, G'arb 
adabiyotida tanqidiy 
fikrni rivojlantirishga 
zamin yaratdi. 
Renessans va XIX asr 
adabiyotida uning ta'siri 
sezilarli bo'ldi. Aristotel va adabiyot: "Poetika" asarining tarixi va ta'siri.
1 A rist ot el v a adabi y ot
   - Aristotel, qadimgi Yunonistonning mashhur faylsofidir. Uning 
adabiyotga oid qarashlari "Poetika" asarida aks etgan bo‘lib, u nazariy 
asoslar yaratgan.
2 " Poet ik a"  asarining ahamiy at i
   - "Poetika" asari, adabiyot nazariyasining asosiy manbalaridan biri 
hisoblanadi. U dramani, epik va lyirik janrlarni tahlil qiladi, asarlarni o‘zaro 
solishtiradi.
3 Tarixiy  k ont ek st i
   - "Poetika" miloddan avvalgi 4-asrda yozilgan. U davrning adabiy 
an'analarini ko‘rsatib, keyingi avlodlar uchun ta’sirchan asos yaratgan.
4 Ta'siri v a merosi
   - Aristotelning adabiyotga ta’siri beqiyosdir. Uning nazariyalari o‘rta 
asrlardan tortib, zamonaviy adabiyot nazariyasigacha keng tarqalgan va 
o‘rganilgan. G'arb renessansida estetik qarashlarning paydo bo'lishi va 
rivojlanishi.
1
Est et ik  qarashl ar
G'arb renessansida estetik 
qarashlar inson tabiatini, 
go'zallikni va san'atni yangi 
nuqtai nazardan o'rganishga 
imkon berdi, klassik merosga 
qaytish bilan bog'liq. 2
Go'zalli k  t ushunchasi
Renessans davrida go'zallik 
haqidagi qarashlar o'zgarib, 
tabiat va inson orasidagi 
uyg'unlikni ta'kidlaydigan 
yangi estetik idealar paydo 
bo'ldi. 3
Ta'sir v a riv oj lanish
Estetik qarashlar G'arb 
adabiyotida muhim ta'sir 
ko'rsatdi, bu esa san'at va 
adabiyotdagi yangi uslublar va 
yo'nalishlarni rivojlantirdi. Renessans davrining asosiy estetik nazariyalari va ularning 
adabiyotga ta'siri.
01
Est et i k  
nazariy al ar
Renessans davrida 
estetik nazariyalar 
san'at va adabiyotda 
go'zallik, tabiat va 
insonning ahamiyatini 
ta'kidlab, ijodiy 
jarayonni rivojlantiradi. 02
Humanizm v a 
adabiy ot
Humanizm, insoniyatni 
markazga qo'ygan 
holda, adabiyotda inson 
his-tuyg'ulari va 
tajribalarini chuqur 
o'rganishga yordam 
beradi. 03
Barok k o t a'siri
Barokko davrida san'at 
va adabiyotda 
dramatizm va kuchli 
hissiyotlar ko'paydi, bu 
esa asarlarning estetik 
va hissiy ta'sirini oshirdi. G'arb renessansida san'at va adabiyotda go'zallik tushunchasi.
1 Est et ik a t arix i
G'arb renessansida estetik qarashlar san'at va adabiyotda go'zallikni 
o'rganishga yangi yondashuvlarni kiritdi, bu esa ijodkorlarning fikrini 
kengaytirdi.
2 Go'zall ik  t ushunchasi
Renessans davrida go'zallik, tabiiylik va simmetriya tamoyillari bilan 
bog'liq bo'lib, badiiy asarlarning mohiyatini tushunishda muhim rol 
o'ynadi.
3 San'at  v a adabiy ot
San'at va adabiyotda go'zallik tushunchasi, asarlarning badiiy va estetik qimmati, ijodiy jarayonlarda muhim 
ahamiyatga ega bo'lib, ijodkorlar uchun ilhom manbai bo'lgan. XIX asr rus adabiyotshunosligida asosiy yo‘nalishlar va 
yondashuvlar.
Romant ik i zm
XIX asr rus adabiyotida romantizm yo‘nalishi, inson hissiyotlari va tabiatni muhim axloqiy 
masalalar sifatida ko‘rsatdi, Pushkin va Lermontov kabi yozuvchilar yetakchilik qildi.
Reali zm
Realizm yo‘nalishi, jamiyatdagi haqiqiy voqealarga e'tibor qaratib, Tolstoy va Dostoevskiy 
asarlarida inson tabiatining murakkabligini ochib berdi.
Sembolizm
Sembolizm XIX asrda rus adabiyotida yangi, o‘ziga xos uslubni shakllantirdi, badiiy tasvirlar 
orqali ichki hissiyotlar va ruhiy holatlarni aks ettirdi. Rus adabiyotida tanqidiy fikr va badiiy uslub 
o‘zgarishlari.
01
Tanqidiy  fi k rning 
ri v oji
XIX asrda rus 
adabiyotida tanqidiy 
fikrlar mukammal 
rivojlandi. Tolstoy va 
Dostoevskiy kabi 
yozuvchilar o'z 
asarlarida ijtimoiy 
masalalarni chuqur 
tahlil qilishdi. 02
Badiiy  uslub 
o'zgari shl ari
Badiiy uslubda 
romantizm va realizm 
yondashuvlari hukmron 
bo'lib, ularning har biri 
o'ziga xos estetik 
tamoyillarga ega edi, 
bu adabiyotda 
yangiliklar keltirdi. 03
Tanqidiy  uslublar
XIX asr rus adabiyotida 
formalizm, simbolizm 
kabi tanqidiy uslublar 
paydo bo'lib, ularning 
asosiy maqsadi badiiy 
asarlarni chuqurroq 
tahlil qilish edi. XIX asr rus adabiyotshunoslarining asarlari va ularning ta’siri.
X IX  asr adabiy ot shunoslari
XIX asrda rus adabiyotshunosligi Markaziy va 
Sharqiy Evropada yangi nazariyalar va fikrlarni 
yaratishda muhim rol o'ynadi. Tanqidiy  fi k rl ar
Rus adabiyotshunoslari, jumladan, Belinsky va 
Dobrolyubov, adabiy tanqidni rivojlantirib, 
asarlarning ijtimoiy va estetik ahamiyatini 
o'rganishdi.
Est et ik  ri v ojl anish
XIX asrda rus adabiyotida estetik nazariyalar, 
jumladan, romantizm va realizm, adabiyotning 
muhim jihatlarini o'zgartirib, yangi 
yondashuvlar kiritdi. Ta'sir v a meros
XIX asr rus adabiyotshunoslarining asarlari, 
bugungi kunda adabiyot nazariyasiga ta'sir 
ko'rsatishda davom etmoqda, ularning fikrlari 
zamonaviy adabiyotda o'z aksini topadi. Xulosa
1
Adabiy ot  
nazariy asini ng 
t araqqiy ot i
G‘arb mumtoz adabiyotida 
adabiyot nazariyasi va 
tanqidiy qarashlar tarixi 
muhim ahamiyatga ega. 
Aristotel va renessans davri 
buning asosiy poydevoridir. 2
Tanqidiy  fi k rning 
o'zgarishi
XIX asr rus adabiyotida 
tanqidiy fikr va badiiy uslub 
o'zgarishlari adabiyotning 
rivojlanishida muhim rol 
o'ynadi. Bu jarayon yangi 
perspektivalarni keltirib 
chiqardi. 3
Est et ik  qarashl ar 
t a'siri
Estetik qarashlar, ayniqsa, 
renessans davrida adabiyot va 
san'atda go'zallik 
tushunchasini shakllantirishda 
muhim ahamiyatga ega bo‘ldi, 
bu esa adabiyotni boyitdi. E'tiboringiz uchun rahmat!

G‘arb mumtoz adabiyotida adabiy- tanqidiy qarashlar taraqqiyoti

Reja + Arastuning " Poetika"si - adabiyot to‘g‘risidagi ilk asar. + G'arb renessansi davrida estetik qarashlar. + XIX asr rus adabiyotshunosligi

Arastu va "Poetika": Adabiyot nazariyasining asosiy tamoyillari. 1 Arist ot elning roli Aristotel adabiyot nazariyasini shakllantirgan asosiy figura hisoblanadi. Uning "Poetika" asari adabiyot tanqidiga yangi yondashuvlarni olib keldi. 2 Asosiy t amoy i llar "Poetika"da adabiyotning asosiy tamoyillari, jumladan, mimesis, tuzilish va xarakterlar, adabiy asarlarning muvaffaqiyatini belgilaydi. 3 Tanqidiy t ahlil Aristotelning tanqidiy tahlil uslubi, mualliflar va asarlarning ahamiyatini baholashda muhim rol o'ynaydi, bu esa adabiyotning rivojlanishiga ta'sir qiladi.

Poetika"dan olingan saboqlar: Adabiyot tanqidining ilk qadamlarini o'rganish. 01 Arast u v a Poet ik a Arastu "Poetika" asarida adabiyot nazariyasi va tanqidining asosiy tamoyillarini ishlab chiqqan. Bu asar ijod va badiiy uslubni chuqur o'rganishga imkon yaratadi. 02 Tanqidiy y ondashuv "Poetika"da tanqidiy yondashuv muhim o'rin tutadi. Aristotel, badiiy asarlarni baholashda mezonlar kiritgan, bu esa keyingi adabiyot tanqidiga ta'sir ko'rsatgan. 03 Tarixiy t a'sir "Poetika" asari, tarixiy jihatdan, G'arb adabiyotida tanqidiy fikrni rivojlantirishga zamin yaratdi. Renessans va XIX asr adabiyotida uning ta'siri sezilarli bo'ldi.

Aristotel va adabiyot: "Poetika" asarining tarixi va ta'siri. 1 A rist ot el v a adabi y ot - Aristotel, qadimgi Yunonistonning mashhur faylsofidir. Uning adabiyotga oid qarashlari "Poetika" asarida aks etgan bo‘lib, u nazariy asoslar yaratgan. 2 " Poet ik a" asarining ahamiy at i - "Poetika" asari, adabiyot nazariyasining asosiy manbalaridan biri hisoblanadi. U dramani, epik va lyirik janrlarni tahlil qiladi, asarlarni o‘zaro solishtiradi. 3 Tarixiy k ont ek st i - "Poetika" miloddan avvalgi 4-asrda yozilgan. U davrning adabiy an'analarini ko‘rsatib, keyingi avlodlar uchun ta’sirchan asos yaratgan. 4 Ta'siri v a merosi - Aristotelning adabiyotga ta’siri beqiyosdir. Uning nazariyalari o‘rta asrlardan tortib, zamonaviy adabiyot nazariyasigacha keng tarqalgan va o‘rganilgan.